|
ΟΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ |
|||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||
|
ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΝΕΦΘΑΛΕΙΜ (ΝΕΦΘΑΛΙ) |
|||||||||||||||||||
|
Ο ΝΕΦΘΑΛΕΙΜ
Ο Νεφθαλείμ (Νεφθαλί) ήταν ο έκτος γιος του Ιακώβ και δεύτερος της Βαλλά, δούλης της Ραχήλ (Γένεση 30,6 και 35,23). Γεννήθηκε στη Μεσοποταμία. Το όνομά του στα εβραϊκά σημαίνει "αγώνας" και είναι σχετικό με τα λόγια της Ραχήλ "ο Κύριος με βοήθησε κατά της αδελφής μου και τη νίκησα". Αδερφός του Νεφθαλείμ από τη Βαλλά ήταν ο Δαν, ενώ από άλλη μάνα, ήταν ο Ρουβήν, ο Ιούδας, ο Συμεών, ο Λευΐ, ο Ισσάχαρ, ο Ζαβουλών, ο Γαδ, ο Ασήρ, ο Ιωσήφ, ο Βενιαμίν και η Δείνα (Γένεση 29,31-35. 30,1-24. Γένεση 35,22-26. Παραλειπομένων Α' 2,1-2). O Νεφθαλείμ είχε τέσσερις γιούς, τον Ασιήλ ή Ιασιήλ (Ιαχσεήλ ή Ιαχασιήλ), τον Γωυνί ή Γωνί ή Γαϋνί (Γουνί), τον Ισσάαρ ή Ισσιήρ ή Ιεσέρ και τον Συλλήμ ή Σαλλούρ ή Σελλήμ (Σιλλήμ ή Σαλλούμ) (Γένεση 46,24. Αριθμοί 26,48-49. Α' Παραλειπομένων 7,13).
Ο ΝΕΦΘΑΛΕΙΜ, Τ' ΑΔΕΡΦΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΙΩΣΗΦ
Μαζί με τ' αδέρφια του θέλησαν να σκοτώσουν τον Ιωσήφ στη στη Δωθάν, βόρεια της Συχέμ, και γι' αυτό τον πέταξαν σ' ένα ξεροπήγαδο. Κατόπιν τον πούλησαν στους Μαδιανίτες (Ισμαηλίτες) εμπόρους που πήγαιναν στην Αίγυπτο. Μετά πήραν το χιτώνα του Ιωσήφ, έσφαξαν ένα κατσίκι και τον έβαψαν με το αίμα του. Μετά έστειλαν τον χιτώνα και τον παρουσίασαν στον πατέρα τους, και του μήνυσαν ότι κάποιο άγριο θηρίο τον σκότωσε (Γένεση 37,12-32).
Αργότερα, όταν στη Χαναάν έπεσε πείνα, ο Δαν και ο Νεφθαλείμ συνόδευσαν τα αδέρφια τους στην Αίγυπτο για να αγοράσουν σιτάρι. Άρχοντας στην Αίγυπτο εκείνη την εποχή ήταν ο Ιωσήφ και αυτός προσωπικά πουλούσε το σιτάρι σε όλους τους ξένους. Όταν έφτασαν οι γιοι του Ιακώβ στην Αίγυπτο δεν τον αναγνώρισαν και τον προσκύνησαν ως τη γη. Εκείνος τους αναγνώρισε, δεν τους φανερώθηκε και τούς μίλησε σκληρά. Στη συνέχεια τους κατηγόρησε ότι μπήκαν ως κατάσκοποι στην Αίγυπτο. Τους έβαλε λοιπόν στη φυλακή όλους μαζί για τρεις μέρες. Την τρίτη μέρα τους έδωσε σιτάρι και τους ζήτησε να του φέρουν και το μικρότερο αδερφό τους (Γένεση κεφ. 42,1-24).
Όταν επέστρεψαν στον πατέρα τους τον Ιακώβ, στη Χαναάν, του διηγήθηκαν όλα όσα είχαν συμβεί στην Αίγυπτο. Ο Ιακώβ βέβαια αρνήθηκε να στείλει στην Αίγυπτο τον Βενιαμίν (Γένεση 42,25-38). Η πείνα όμως δυνάμωνε στη Χαναάν κι όταν στην οικογένεια του Ιακώβ σώθηκε όλο το σιτάρι, ο Ιακώβ είπε στους γιούς του να ξαναπάνε πάλι στην Αίγυπτο. Ο Ιακώβ παρά τις αντιρρήσεις του να στείλει τον Βενιαμίν με τους αδερφούς του, πείστηκε από τις εγγυήσεις του Ιούδα, ότι θα είναι υπεύθυνος για την ασφάλεια του.
Οι γιοί του Ιακώβ έφτασαν στην Αίγυπτο και παρουσιάστηκαν στον Ιωσήφ. Όταν ο Ιωσήφ είδε ότι είχαν μαζί τους το Βενιαμίν, τους οδήγησε στο σπίτι του και τους φιλοξένησε. Τ' αδέρφια του Ιωσήφ κάθισαν απέναντι του κατά σειρά ηλικίας, από τον μεγαλύτερο ως τον μικρότερο. Και έκπληκτοι κοίταζαν ο ένας τον άλλο. Ο Ιωσήφ διέταξε να τους προσφέρουν από τα φαγητά που είχε στο δικό του τραπέζι. Ήπιαν μαζί του και μέθυσαν (Γένεση κεφ. 43).
Ο Ιωσήφ γέμισε τα σακιά των αδερφών του με τρόφιμα και έβαλε χρήματα στο σακί του καθενός. Στο άνοιγμα του σακιού του Βενιαμίν, μαζί με τα χρήματα έβαλε και το ποτήρι μου το ασημένιο. Το πρωί μόλις χάραξε, τους άφησαν να φύγουν. Όταν βγήκαν από την πόλη, αλλά πριν απομακρυνθούν, ο Ιωσήφ έστειλε απόσπασμα να πάει να τους προλάβει και να τους κατηγορήσει ότι πήραν το ποτήρι του. Οι άντρες του Ιωσήφ τους πρόλαβαν και άρχισαν την έρευνα ξεκινώντας από τον μεγαλύτερο και τέλειωσε με τον νεότερο. Το ποτήρι βρέθηκε στο σακί του Βενιαμίν. Τότε τα αδέρφια του έσκισαν τα ρούχα τους, ξαναφόρτωσαν τα ζώα τους και γύρισαν πίσω στην πόλη (Γένεση κεφ. 44,1-13).
Ο Ιωσήφ ήταν ακόμα στο σπίτι του, όταν έφτασαν εκεί τ' αδέρφια του. Και έπεσαν μπροστά του στο έδαφος. Τότε ο Ιωσήφ τους είπε πως ο άνθρωπος στον οποίο βρέθηκε το ποτήρι, αυτός θα γίνει δούλος του. Πήρε το λόγο ο Ιούδας και του είπε πως αν γυρίσουν πίσω στον πατέρα τους και δεν είναι μαζί τους ο Βενιαμίν τότε εκείνος θα πεθάνει (Γένεση κεφ. 44,14-34). Ο Ιωσήφ δεν μπορούσε πια να συγκρατηθεί και τους φανερώθηκε, ξεσπώντας σ' ένα δυνατό κλάμα. Μετά φίλησε όλους τους αδερφούς του κλαίγοντας (Γένεση κεφ. 45,1-15).
Μετά τον θάνατο του Ιακώβ, ο Δαν και ο Νεφθαλείμ μαζί με τ' αδέρφια τους, φοβήθηκαν μήπως ο Ιωσήφ τους φερθεί εχθρικά και τους ανταποδώσει το κακό που του είχαν κάνει. Γι' αυτό πήγαν στον Ιωσήφ, έπεσαν μπροστά του και τον παρακάλεσαν να τους συγχωρήσει. Του υπενθύμισαν το μήνυμα του πατέρα τους να συγχωρήσει την αμαρτία των αδερφών του και την ανομία τους για το μεγάλο κακό που του έκαναν. Όταν ο Ιωσήφ άκουσε αυτά τα λόγια έκλαψε και τους καθησύχασε (Γένεση 50,15-21).
ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΦΘΑΛΕΙΜ
Όταν ο Ιακώβ πήγε στην Αίγυπτο να συναντήσει τον Ιωσήφ, ο Νεφθαλείμ είχε τέσσερις γιούς, τον Ασιήλ ή Ιασιήλ (Ιαχσεήλ ή Ιαχασιήλ), τον Γωυνί ή Γωνί ή Γαϋνί (Γουνί), τον Ισσάαρ ή Ισσιήρ ή Ιεσέρ και τον Συλλήμ ή Σαλλούρ ή Σελλήμ (Σιλλήμ ή Σαλλούμ) (Γένεση 46,24. Αριθμοί 26,48-49. Α' Παραλειπομένων 7,13). Εκεί πέθανε και τάφηκε. Όταν ο Ιακώβ, λίγο πριν το θάνατό του, είχε καλέσει τα παιδιά του για να τους ευλογήσει και να τους αναγγείλει τι θα συνέβαινε στο μέλλον, προφήτευσε ότι από τα εδάφη που θα κατοικήσει η φυλή του Νεφθαλείμ, θα προκύψουν ωραία βλαστάρια με ωραίους καρπούς (Γένεση 49,21). Ο Μωυσής λίγο πριν πεθάνει, είπε προφητικά για τη φυλή Νεφθαλείμ, ότι είναι γεμάτη από τις ευλογίες του Κυρίου και ότι πάρει ως κληρονομιά τις περιοχές προς τη θάλασσα και προς το νότο (Δευτερονόμιο 33,23). Ο Ιησούς Χριστός κατοίκησε στα όρια της φυλής Νεφθαλείμ και έτσι εκπληρώθηκε η σχετική προφητεία του Ησαΐα (Ησαΐας 9,1-2 ή 8,23, Ματθαίος 4,14-16). Οι απόγονοι του Νεφθαλείμ κατά την έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο αποτέλεσαν τη φυλή Νεφθαλείμ, η οποία απαριθμούσε 53.400 άντρες (Αριθμοί 1,42-43. 2,30). Λίγο πριν την είσοδο των Ισραηλιτών στη γη Χαναάν, στην πεδιάδα Μωάβ, η φυλή απαριθμούσε 40.300 άντρες (Αριθμοί 26,50).
Το όνομά του αναφέρεται στους γενεαλογικούς πίνακες στο βιβλίο των Παραλειπομένων (Α' Παραλειπομένων 2,1-2). Ο Νεφθαλείμ εορτάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία την Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως (Κυριακή των Προπατόρων).
Ο ΝΕΦΘΑΛΕΙΜ ΣΤΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΒΙΒΛΙΑ
Στο απόκρυφο κείμενο «Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών» υπάρχει η Διαθήκη του Νεφθαλείμ, η οποία ασχολείται κυρίως με τη φυσική αγαθότητα. Το κείμενο ξεκινάει με την καταγωγή της Βαλλά, της μητέρας του. Εκεί αναφέρεται ότι ο Νεφθαλείμ είχε πολλές ομοιότητες με τον Ιωσήφ (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 1,6-12). Ο Νεφθαλείμ αναφέρει για τον εαυτό του, ότι ήταν πολύ γρήγορος στα πόδια, όπως ένα ελάφι, γι' αυτό ο πατέρας του, ο Ιακώβ, του ανέθετε όλες τις αποστολές και τα μηνύματα (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 2,1). Ο Νεφθαλείμ προτρέπει τα παιδιά του να σέβονται τον Κύριο και να τηρούν τις εντολές του. Να μην αλλοιώνουν το νόμο του Θεού όπως τα έθνη και ν' απέχουν από την ειδωλολατρία. Να πορεύονται στη ζωή τους με καθαρότητα καρδιάς και ν' απέχουν από την πλεονεξία (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 2,9-10. 3,1-5). Ο Νεφθαλείμ προφητεύει ότι οι απόγονοί του θ' απομακρυνθούν από τον Κύριο και θα πράξουν όλες τις ανομίες των εθνών. Τότε ο Κύριος θα τους οδηγήσει στην αιχμαλωσία και θα τους ελευθερώσει με το έλεός του. Κι επειδή πάλι οι Ισραηλίτες θα ασεβήσουν προς τον Κύριο, τότε θα τους διασπείρει σ' όλη τη γη, μέχρι την εποχή που θα έρθει ο γιος του Κυρίου, ο οποίος θα είναι άνθρωπος της δικαιοσύνης (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 4,1-5). Κατά το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας του ο Νεφθαλείμ είδε δύο οράματα. Στο πρώτο όραμα είδε τον ήλιο και το φεγγάρι να στέκονται ανατολικά της Ιερουσαλήμ. Ύστερα από εντολή του Ισαάκ ο Λευΐ κράτησε τον ήλιο και ο Ιούδας το φεγγάρι. Και από τον Λευΐ θα προέλθει ένας νεαρός άνδρας, ο οποίος θα κρατάει δώδεκα κλαδιά από φοίνικα, ενώ ο Ιούδας ήταν λαμπρός όπως η σελήνη και κάτω από τα πόδια του ήταν 12 ακτίνες. Στο ίδιο όραμα ο Ιωσήφ πιάνει έναν ταύρο, ο οποίος έχει δύο κέρατα μεγάλα και πτέρυγες αετού και καβαλάει πάνω του. Τέλος τα έθνη κληρονομούν τα 12 σκήπτρα του Ισραήλ (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 5,1-8). Μετά από μήνες ο Νεφθαλείμ είδε κι άλλο όραμα. Είδε τον πατέρα του τον Ιακώβ να μπαίνει σ' ένα πλοίο μαζί με τους γιους του. Τότε ξέσπασε μια καταιγίδα που απειλούσε να συντρίψει το πλοίο. Ο Ιωσήφ έφυγε από το πλοίο και τα υπόλοιπα αδέλφια σκορπίστηκαν σ' όλη τη γη. Στο τέλος ο Λευΐ προσευχήθηκε και η καταιγίδα σταμάτησε (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 6,1-10). Όταν ο Νεφθαλείμ είπε τα δύο οράματα στον πατέρα του, εκείνος είπε ότι αυτά κάποτε θα εκπληρωθούν και ακόμη πιστεύει ότι ο Ιωσήφ ήταν ζωντανός (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 7,1-4). Τέλος ο Νεφθαλείμ προτρέπει τα παιδιά του να είναι ενωμένοι μεταξύ τους, καθώς και με τους απογόνους του Λευΐ και του Ιούδα. Ακόμη τους προτρέπει να εργάζονται το καλό, έτσι ώστε να δοξολογείται ο Θεός με τα έργα τους και να τους ευλογούν οι άνθρωποι και οι άγγελοι (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 8,1-10). Σύμφωνα με το απόκρυφο κείμενο «Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών» ο Νεφθαλείμ πέθανε σε ηλικία 132 ετών. Οι γιοι του πήραν τα οστά του και τα οδήγησαν στη Χεβρών, στον τάφο του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ (Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών, Διαθήκη Νεφθαλείμ 1,1. 9,1-3).
|
|||||||||||||||||||
|
ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ
Κοντάκιον
Ἦχος
β’. Αὐτόμελον.
Κάθισμα
|
|||||||||||||||||||
