KAINH ΔΙΑΘΗΚΗ

 

ΠΡΟΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

 

ΠΡΟΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

 

ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

(Κατά Λουκάν 1,5-25)

 

Η Γέννηση του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου

1.5 ᾽Εγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις ῾Ηρῴδου βασιλέως τῆς ᾽Ιουδαίας ἱερεύς τις ὀνόματι Ζαχαρίας ἐξ ἐφημερίας ᾽Αβιά, καὶ γυνὴ αὐτῷ ἐκ τῶν θυγατέρων ᾽Ααρών, καὶ τὸ ὄνομα αὐτῆς ᾽Ελισάβετ. 1.6 ἦσαν δὲ δίκαιοι ἀμφότεροι ἐναντίον τοῦ θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασιν τοῦ κυρίου ἄμεμπτοι. 1.7 καὶ οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι ἦν ἡ ᾽Ελισάβετ στεῖρα, καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν. 1.8 ᾽Εγένετο δὲ ἐν τῷ ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφημερίας αὐτοῦ ἔναντι τοῦ θεοῦ, 1.9 κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἱερατείας ἔλαχε τοῦ θυμιᾶσαι εἰσελθὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ κυρίου, 1.10 καὶ πᾶν τὸ πλῆθος ἦν τοῦ λαοῦ προσευχόμενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυμιάματος· 1.11 ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος κυρίου ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος. 1.12 καὶ ἐταράχθη Ζαχαρίας ἰδών, καὶ φόβος ἐπέπεσεν ἐπ᾽ αὐτόν. 1.13 εἶπεν δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος, Μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία, διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου, καὶ ἡ γυνή σου ᾽Ελισάβετ γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾽Ιωάννην. 1.14 καὶ ἔσται χαρά σοι καὶ ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γενέσει αὐτοῦ χαρήσονται· 1.15 ἔσται γὰρ μέγας ἐνώπιον [τοῦ] κυρίου, καὶ οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ, καὶ πνεύματος ἁγίου πλησθήσεται ἔτι ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ, 1.16 καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν ᾽Ισραὴλ ἐπιστρέψει ἐπὶ κύριον τὸν θεὸν αὐτῶν. 1.17 καὶ αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ δυνάμει ᾽Ηλίου, ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων, ἑτοιμάσαι κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον. 1.18 Καὶ εἶπεν Ζαχαρίας πρὸς τὸν ἄγγελον, Κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς. 1.19 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῷ, ᾽Εγώ εἰμι Γαβριὴλ ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ θεοῦ, καὶ ἀπεστάλην λαλῆσαι πρὸς σὲ καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα· 1.20 καὶ ἰδοὺ ἔσῃ σιωπῶν καὶ μὴ δυνάμενος λαλῆσαι ἄχρι ἣς ἡμέρας γένηται ταῦτα, ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις μου, οἵτινες πληρωθήσονται εἰς τὸν καιρὸν αὐτῶν. 1.21 Καὶ ἦν ὁ λαὸς προσδοκῶν τὸν Ζαχαρίαν, καὶ ἐθαύμαζον ἐν τῷ χρονίζειν ἐν τῷ ναῷ αὐτόν. 1.22 ἐξελθὼν δὲ οὐκ ἐδύνατο λαλῆσαι αὐτοῖς, καὶ ἐπέγνωσαν ὅτι ὀπτασίαν ἑώρακεν ἐν τῷ ναῷ· καὶ αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς, καὶ διέμενεν κωφός. 1.23 καὶ ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. 1.24 Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας συνέλαβεν ᾽Ελισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ· καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, λέγουσα 1.25 ὅτι Οὕτως μοι πεποίηκεν κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις.

 

 

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

 

Ζούσε κατά τις ημέρες του Ηρώδη, του βασιλέως της Ιουδαίας, ένας ιερέας, ονόματι Ζαχαρίας, ο οποίος ανήκε στην ιερατική τάξη, που είχε το όνομα του ιερέως Αβιά και η γυναίκα του, η οποία λέγονταν Ελισάβετ και κατάγονταν από τους απογόνους του Ααρών, δηλαδή από ιερατική τάξη. Ήταν και οι δύο ενάρετοι ενώπιον του Θεού και ζούσαν σύμφωνα με όλες τις εντολές και τα παραγγέλματα του Κυρίου, άμεμπτοι σε όλα και ανεπίληπτοι. Δεν είχαν όμως παιδί, διότι η Ελισάβετ ήταν στείρα και οι δύο ήσαν αρκετά προχωρημένοι σε ηλικία.

Καθώς ο Ζαχαρίας υπηρετούσε ως ιερέας ενώπιον του Θεού στον ναό, όταν είχε έλθει η σειρά της ιερατικής τάξεως  στην οποία ανήκε, του έλαχε με κλήρο, σύμφωνα με την κρατούσα συνήθεια μεταξύ των ιερέων, να εισέλθει στον ναό, δηλαδή στα άγια και να προσφέρει την θυσία του θυμιάματος. Και όλο το πλήθος του λαού ήταν κατά την ώρα της προσφοράς του θυμιάματος έξω στην αυλή του ναού και προσεύχονταν.

Παρουσιάστηκε σε αυτόν άγγελος Κυρίου, όρθιος στα δεξιά του θυσιαστηρίου, όπου επάνω του καιγόταν το θυμίαμα. Ταράχτηκε ο Ζαχαρίας όταν τον είδε και φόβος τον έπιασε.

Είπε προς αυτόν ο άγγελος· "μη φοβάσαι, Ζαχαρία· διότι η προσευχή σου εισακούστηκε από τον Θεό και η γυναίκα σου η Ελισάβετ θα γεννήσει παιδί και θα το ονομάσεις Ιωάννη. Και θα είναι αυτό το γεγονός χαρά και αγαλλίαση για σένα, και πολλοί, όταν αργότερα ακούσουν το κήρυγμά του, θα χαρούν για τη γέννησή του. Διότι αυτός θα αναδειχθεί μέγας ενώπιον του Κυρίου και δεν θα πιεί ποτέ οίνο ή άλλο οινοπνευματώδες ποτό. Και από τον καιρό ακόμη, που θα βρίσκεται στην κοιλιά της μητέρας του, θα λάβει πλούσια τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Και πολλούς από τους απογόνους του Ισραήλ θα επαναφέρει μετανοημένους στον Κύριο. Και αυτός θα προηγηθεί λίγο καιρό νωρίτερα πριν από τον Μεσσία, με το προφητικό πνεύμα και την δύναμη του Ηλία. Για να ξαναγυρίσει τις σκληρές καρδιές των πατέρων, γεμάτες τώρα από στοργή προς τα παιδιά τους, και τους απειθείς να τους επαναφέρει στη σύνεση και τα φρονήματα των δικαίων και να προετοιμάσει έτσι τον λαό για να υποδεχθεί τον Σωτήρα".

Και είπε ο Ζαχαρίας προς τον άγγελο· "Με ποιο τρόπο θα γνωρίζω με βεβαιότητα αυτά που μου λες; Διότι και εγώ και η γυναίκα μου είμαστε γέροντες σε προχωρημένη ηλικία".

Και ο άγγελος του αποκρίθηκε· "εγώ είμαι ο Γαβριήλ που παρίσταμαι ενώπιον του Θεού και στάλθηκα από Αυτόν να σου μιλήσω και να σου αναγγείλω τις χαρμόσυνες αυτές ειδήσεις. Και εφ' όσον ζητάς σημείο για να πιστέψεις, θα μείνεις χωρίς μιλιά και δεν θα μπορείς να μιλήσεις μέχρι την ημέρα, που θα πραγματοποιηθούν αυτά. Και αυτό, διότι δεν πίστεψες στους λόγους μου, οι οποίοι οπωσδήποτε θα πραγματοποιηθούν στον καιρόν τους".

Ο λαός περίμενε τον Ζαχαρία και απορούσε για την αργοπορία του στον ναό. Όταν αυτός βγήκε, δεν μπορούσε να μιλήσει και κατάλαβαν ότι είχε δει κάποια οπτασία μέσα στον ναό. Και αυτός έκανε συνεχώς νοήματα προς αυτούς και έμενε κωφός και άλαλος. Και όταν τελείωσαν οι μέρες της υπηρεσίας του στον ναό πήγε στο σπίτι του. Έπειτα από τις μέρες αυτές έμεινε έγκυος η γυναίκα του η Ελισάβετ και έκρυβε επιμελώς τον εαυτό της επί πέντε μήνες. Και όταν το γεγονός έγινε πλέον φανερό, έλεγε η Ελισάβετ ότι "ο Κύριος μου έχει κάμει το καλό αυτό σε γεροντική ηλικία, και με καλοσύνη φρόντισε να μου αφαιρέσει την ντροπή της ατεκνίας μου μεταξύ των ανθρώπων".

 

 

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

 

Τα άγια Ευαγγέλια μιλούν με θαυμασμό για τον Ιωάννη. Στο πρόσωπό του συναντιέται η παλιά με την καινούργια εποχή. Γιατί ο Ιωάννης υπήρξε ο τελευταίος και μέγιστος προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης, που ετοίμασε τους ανθρώπους να δεχτούν το Χριστό και το κήρυγμα της Βασιλείας του Θεού.

Σ' ένα μικρό χωριό της ορεινής Ιουδαίας ζούσε ο ιερέας Ζαχαρίας και η Ελισάβετ, που ήταν συγγενής της Θεοτόκου. Ήταν δίκαιοι και άμεμπτοι του Θεού άνθρωποι. Ανήκαν σε ιερατικές οικογένειες. Ο Ζαχαρίας ήταν από την ιερατική τάξη του Αβιά, ενώ η Ελισάβετ του ήταν απόγονος του Ααρών. Ήταν άτεκνοι αλλά καθημερινά και επίμονα ζητούσαν από το Θεό να τους χαρίσει ένα παιδί. Αυτόν τον καιρό κατέβηκε ο Ζαχαρίας στα Ιεροσόλυμα, για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο Ναό. Ήταν η εφημερία του, που διαρκούσε εφτά ημέρες. Τότε έπεσε ο κλήρος σ' αυτόν να προσφέρει τη θυσία του θυμιάματος, πράγμα που γέμισε την ψυχή του με συγκίνηση και δέος. Καθώς λοιπόν ο Ζαχαρίας ετοιμαζόταν να προσφέρει το θυμίαμα, φως δυνατό τον θάμπωσε και Άγγελος Κυρίου παρουσιάστηκε μπροστά του. Ήταν ο αρχάγγελος Γαβριήλ, ο οποίος διαμήνυσε στον Ζαχαρία ότι ο Θεός άκουσε τις προσευχές και τις δεήσεις τους και η Ελισάβετ θα φέρει στον κόσμο παιδί, που θα ονομαστεί Ιωάννης. Το παιδί αυτό θα έχει τη μεγάλη αποστολή, με τη δύναμη και το πνεύμα του προφήτη Ηλία, να ανοίξει το δρόμο και να προετοιμάσει το λαό για να δεχτεί το Μεσσία. Η γέννησή του θα γίνει αιτία χαράς, όχι μόνο για τους γονείς του, αλλά και για πολλούς ανθρώπους στη γη, αφού αυτός θα φέρει το μήνυμα ότι έφτασε η Βασιλεία του Θεού. Το παιδί αυτό θα αποδειχτεί μεγάλος μπροστά στα μάτια του Θεού και θα του δοθούν άφθονα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, από τον καιρό που θα είναι ακόμα στην κοιλιά της μητέρας του.

Στα πρωτάκουστα αυτά λόγια, ο Ζαχαρίας δεν μπόρεσε να πιστέψει τα λόγια του Γαβριήλ. Ο Άγγελος του είπε ότι είναι σταλμένος από το Θεό για να του φέρει το χαρούμενο άγγελμα, που θα πραγματοποιηθεί στον καιρό του. Αλλά ως τη γέννηση του παιδιού, θα χάσει την ομιλία του και δε θα μπορεί να μιλήσει. Αυτά είπε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και χάθηκε. Στο λαό που περίμενε την ευλογία του στο ναό, ο Ζαχαρίας με νοήματα εξήγησε τι συνέβη, γιατί δεν μπορούσε να μιλήσει. Όταν τέλειωσε η εφημερία του γύρισε στο σπίτι του και μετά από εννέα μήνες ήρθε στον κόσμο το παιδί, σύμφωνα με το μήνυμα του Αγγέλου. Τότε όλοι, οι συγγενείς και γείτονες, ήρθαν να μοιραστούν με την Ελισάβετ και το Ζαχαρία τη μεγάλη τους χαρά, που απόκτησαν παιδί στα γηρατειά τους.

 

Το όνομα του παιδιού δινόταν την όγδοη ημέρα, στην τελετή της περιτομής, και όλοι λογάριαζαν να του δώσουν το όνομα του πατέρα του. Αλλά ο Ζαχαρίας που δεν μπορούσε να μιλήσει ζήτησε μια πλάκα και έγραψε το όνομα "Ιωάννης" και αμέσως επανήλθε η ομιλία του. Τότε χαρούμενος δοξολογούσε το Θεό, που επισκέφτηκε το λαό Του και του χάρισε τη λύτρωση. Γιατί, με τη γέννηση αυτού του παιδιού, ο Θεός πραγματοποιούσε τους όρκους και τις υποσχέσεις που είχε δώσει στον Αβραάμ για τον ερχομό του Μεσσία, για τη σωτηρία που θα 'ρχόταν από το γένος του Δαβίδ, σύμφωνα με το κήρυγμα των προφητών.

Στη συνέχεια, ο Ζαχαρίας, γεμάτος από το Άγιο Πνεύμα, προφητεύει θαυμαστά πράγματα για τον Ιωάννη: «Και εσύ, παιδί μου, θα ονομαστείς προφήτης του Υψίστου. Θα ανοίξεις το δρόμο του Κυρίου και θα ετοιμάσεις τις καρδιές των ανθρώπων για να δεχτούν τη σωτηρία που Εκείνος θα φέρει στον κόσμο, τη συχώρεση των αμαρτιών, που το έλεος του Θεού θα μας χαρίσει, όταν θα ανατείλει επάνω μας ο ήλιος της δικαιοσύνης, ο Χριστός. Αυτός που θα 'ρθει για να φωτίσει όσους κάθονται στο σκοτάδι και στο θάνατο. Αυτός που θα μας οδηγήσει στο δρόμο της ειρήνης». Και το παιδί μεγάλωνε καθημερινά και δυνάμωνε με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.