ΑΓΙΟΛΟΓΙΑ

ΑΓΙΟΙ ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΙΣΑΒΕΤ 

 

Οι Άγιοι Ζαχαρίας και Ελισάβετ

 

Οι Άγιοι Ζαχαρίας και Ελισάβετ

Σ' ένα μικρό χωριό της ορεινής Ιουδαίας, την εποχή του Ηρώδη βασιλιά της Ιουδαίας, έζησαν ο ιερέας Ζαχαρίας και η Ελισάβετ. Το όνομα Ζαχαρίας στα εβραϊκά σημαίνει "εκείνος που θυμάται τον Κύριο και κείνον που τον θυμάται ο Κύριος" και Ελισάβετ σημαίνει "η ευσεβής προς το Θεό". Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά ανήκαν σε ιερατικές οικογένειες. Ο Ζαχαρίας ήταν από την ιερατική τάξη του Αβιά, ενώ η Ελισάβετ ήταν απόγονος του Ααρών (Λουκάς 1,5).

Ήταν και οι δύο ενάρετοι και ζούσαν σύμφωνα με όλες τις εντολές και τα παραγγέλματα του Κυρίου. Ήταν άμεμπτοι σε όλα, δίκαιοι και ανεπίληπτοι. Ακόμη ήταν άτεκνοι και αγαπούσαν πολύ τον Θεό. Τον παρακαλούσαν καθημερινά να τους αξιώσει να αποκτήσουν ένα παιδί, επειδή η ατεκνία την εποχή εκείνη θεωρούνταν ντροπή. Ο Θεός απάντησε στις προσευχές τους, αλλά μετά από χρόνια, όταν είχαν πια γεράσει και ανθρωπίνως ήταν αδύνατο να τεκνοποιήσουν.

 

Κατά τη γνώμη του Χρυσοστόμου, καθώς και άλλων Πατέρων της Εκκλησίας, ο Ζαχαρίας δεν ήταν απλός ιερέας, αλλά αρχιερέας που έμπαινε στα άγια των αγίων. Κάποια μέρα λοιπόν ο Ζαχαρίας κατέβηκε στα Ιεροσόλυμα, για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο Ναό. Ήταν η εφημερία του, που διαρκούσε εφτά μέρες. Τότε έπεσε ο κλήρος σ' αυτόν να προσφέρει τη θυσία του θυμιάματος, πράγμα που γέμισε την ψυχή του με συγκίνηση και δέος.

Καθώς λοιπόν ο Ζαχαρίας ετοιμαζόταν να προσφέρει το θυμίαμα, φως δυνατό τον θάμπωσε και παρουσιάστηκε σ' αυτόν ένας Άγγελος Κυρίου. Είπε προς αυτόν ο άγγελος: "μη φοβάσαι, Ζαχαρία, ο Θεός άκουσε τις προσευχές σας και η Ελισάβετ θα φέρει στον κόσμο παιδί, που θα ονομαστεί Ιωάννης. Αυτός θα αναδειχθεί μέγας ενώπιον του Κυρίου και από τον καιρό ακόμη, που θα βρίσκεται στην κοιλιά της μητέρας του, θα λάβει πλούσια τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Θα έχει τη δύναμη και το πνεύμα του προφήτη Ηλία. Θα έχει ως αποστολή να ανοίξει το δρόμο και να προετοιμάσει το λαό για να δεχτεί το Μεσσία. Η γέννησή του θα γίνει αιτία χαράς, όχι μόνο για τους γονείς του, αλλά και γι' άλλους πολλούς στη γη, αφού αυτός θα φέρει το μήνυμα ότι έφτασε η Βασιλεία του Θεού.

Του Ζαχαρία του φάνηκαν παράδοξα τα λόγια του Αγγέλου και ζητούσε εξηγήσεις για το πώς θα γινόταν αυτό, αφού ο ίδιος και η σύζυγός του ήταν γέροντες σε προχωρημένη ηλικία, και επιπλέον η Ελισάβετ ήταν στείρα. Ο Άγγελος του είπε τότε ότι "το όνομά του ήταν Γαβριήλ και ότι ήταν σταλμένος από το Θεό για να του φέρει το χαρούμενο άγγελμα, πού θα πραγματοποιηθεί στον καιρό του. Αλλά ως τότε, δηλαδή ως τη γέννηση του παιδιού, επειδή ζητούσε σημεία για να πιστέψει θα έχανε τη μιλιά του και δε θα μπορούσε να μιλήσει". Αυτά είπε ο Άγγελος και χάθηκε. Και στο λαό που τον περίμενε και απορούσε για την αργοπορία του, ο Ζαχαρίας προσπαθούσε να εξηγήσει με νοήματα τι συνέβη και εκείνοι κατάλαβαν ότι είχε δει κάποια οπτασία μέσα στον Ναό. Και όταν τελείωσαν οι μέρες της υπηρεσίας του στον Ναό πήγε στο σπίτι του.

 

Κατά τον ιερό Χρυσόστομο "ο πειρασμός της λογικής θέτει σε δοκιμασία, κάποιες φορές, ακόμα και την πίστη των ευλαβών και των ενάρετων. Ο ιερέας Ζαχαρίας λόγω της μεγάλης του πίστης, αλλά και της εσωτερικής του καθαρότητος, αξιώθηκε να δει τον Αρχάγγελο Γαβριήλ και να συνομιλήσει μαζί του. Παρ όλα αυτά όμως δυσπιστεί και γι αυτό ο Αρχάγγελος αγανάκτησε και τον τιμώρησε. Όταν ο Θεός ομιλεί δεν πρέπει να κινεί κανείς τους λογισμούς του, ούτε να επηρεάζεται από την ανάγκη της φύσεως, ή από κανένα άλλο πράγμα, αλλά να δέχεται τις αποφάσεις του Θεού με πίστη. Επειδή δεν υπάρχει τίποτε, που να είναι ανώτερο από την δύναμη της αποφάσεως του Θεού". Και συνεχίζει: “Γι αυτό και τον τιμώρησε ο άγγελος χωρίς να υπολογίσει την ιεροσύνη του και κατά κύριο λόγο τιμωρήθηκε, επειδή ως ιερεύς είχε μεγαλύτερη τιμή από τους άλλους και θα έπρεπε να έχει και μεγαλύτερη πίστη".

 

Έπειτα από τις μέρες αυτές έμεινε έγκυος η Ελισάβετ και έκρυβε επιμελώς την εγκυμοσύνη της επί πέντε μήνες. Όταν το γεγονός έγινε πλέον φανερό, η Ελισάβετ έλεγε ότι, ο Κύριος φρόντισε να της αφαιρέσει την ντροπή της ατεκνίας σε γεροντική ηλικία. Και όταν ύστερα από εννέα μήνες ήρθε στον κόσμο το παιδί, σύμφωνα με το μήνυμα του Αγγέλου, όλοι οι συγγενείς και γείτονες ήρθαν να μοιραστούν με την Ελισάβετ και το Ζαχαρία τη μεγάλη τους χαρά, πού απόκτησαν παιδί στα γηρατειά τους.

Το όνομα του παιδιού δινόταν την όγδοη μέρα, στην τελετή της περιτομής, και όλοι λογάριαζαν να του δώσουν το όνομα του πατέρα του. Αλλά ο Ζαχαρίας που δεν μπορούσε να μιλήσει ζήτησε μια πλάκα και έγραψε: "Το όνομα του είναι Ιωάννης". Τότε λύθηκε η γλώσσα του και χαρούμενος δοξολόγησε το Θεό και τον ευχαρίστησε για την μεγάλη Του δωρεά.

 

Στη συνέχεια, ο Ζαχαρίας, γεμάτος από το Άγιο Πνεύμα, προφητεύει θαυμαστά πράγματα για τον Ιωάννη: "Και εσύ, παιδί μου, θα ονομαστείς προφήτης του Υψίστου. Θα ανοίξεις το δρόμο του Κυρίου και θα ετοιμάσεις τις καρδιές των ανθρώπων για να δεχτούν τη σωτηρία που Εκείνος θα φέρει στον κόσμο, τη συγχώρεση των αμαρτιών, που το έλεος του Θεού θα μας χαρίσει, όταν θα ανατείλει επάνω μας ο ήλιος της δικαιοσύνης, ο Χριστός. Αυτός πού θα 'ρθει για να φωτίσει όσους κάθονται στο σκοτάδι και στο θάνατο. Αυτός που θα μας οδηγήσει στο δρόμο της ειρήνης".

 

Η περίπτωση του Προφήτη Ζαχαρία πρέπει να μας προβληματίσει και να μας κάνει πιο προσεκτικούς. Εάν υπέπεσε αυτός στο αμάρτημα της δυσπιστίας και της αμφιβολίας, πόσο μάλλον κινδυνεύουμε εμείς. Επειδή ούτε την πίστη του προφήτη Ζαχαρία έχουμε, ούτε την αρετή και την εσωτερική του καθαρότητα διαθέτουμε. Εκκλησιαζόμαστε, μελετούμε την Αγία Γραφή, τους βίους και τους λόγους των Αγίων, ακούμε κηρύγματα, λέμε ότι πιστεύουμε στον Θεό και όμως σε κρίσιμες στιγμές αμφιβάλλουμε.

 

 

ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ

 

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.
Ἱερωσύνης στολισμόν, περιβαλλόμενος σοφέ, κατὰ τὸν νόμον τοῦ Θεού, ὁλοκαυτώματα δεκτά, ἱεροπρεπῶς προσενήνοχας Ζαχαρία· καὶ γέγονας φωστήρ, καὶ θεατὴς μυστικῶν, τὰ σύμβολα ἐν σοί, τὰ τῆς χάριτος, φέρων ἐκδήλως πάνσοφε, καὶ ξίφει ἀναιρεθεὶς ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, Χριστοῦ Προφῆτα, σὺν τῷ Προδρόμῳ, πρέσβευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.


Κοντάκιον

Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ὁ Προφήτης σήμερον, καὶ ἱερεὺς τοῦ Ὑψίστου, Ζαχαρίας προύθηκεν, ὁ τοῦ Προδρόμου γενέτης, τράπεζαν τῆς αὐτοῦ μνήμης Πιστοὺς ἐκτρέφων, πόμα τε δικαιοσύνης τούτοις κεράσας. Διὸ τοῦτον εὐφημοῦμεν, ὡς θεῖον μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.

 

 

 

ΠΗΓΕΣ

Ορθόδοξος Συναξαριστής

 

 

ΑΓΙΟΙ ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΙΣΑΒΕΤ- ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΣΥΛΛΗΨΗΣ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ