ΑΡΧΑΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΛΑΟΙ

ΛΙΒΑΝΟΣ

Ο ΛΙΒΑΝΟΣ

Χάρτης του Λιβάνου

Ο Λίβανος είναι χώρα της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Έχει συνολική έκταση 10.400 τ. χλμ. και πληθυσμό περίπου 4.017.095 κ. Έχει πρωτεύουσα τη Βηρυτό. Ήταν πατρίδα του αρχαίου λαού των Φοινίκων.

Ο Λίβανος είναι μια ορεινή παραθαλάσσια χώρα μήκους από βόρεια προς νότια 135 μιλίων και πλάτους από 20 έως 35 μιλίων. Συνορεύει βόρεια και ανατολικά με τη Συρία, νοτιοανατολικά και νότια με το Ισραήλ και βρέχεται δυτικά από τη Μεσόγειο Θάλασσα.

Εθνοφυλετικές ομάδες: 80% Λιβανέζοι, 12% Παλαιστίνιοι, 5% Αρμένιοι, 3% Κούρδοι, Σύριοι κ.ά.

Θρησκεία: 60% Μουσουλμάνοι (30% Σιίτες, 23% Σουνίτες, 7% Δρούζοι), 40% Χριστιανοί (25% Μαρωνίτες, 7% Ορθόδοξοι, 5% Καθολικοί, 3% της Αρμενικής Εκκλησίας).

Γλώσσα: Επίσημη γλώσσα είναι η αραβική.

Μεγάλες πόλεις είναι η Βηρυτός (πρωτεύουσα, 2.025.123 κάτ.), η Τρίπολη (530.000 κάτ.), η Σιδώνα (200.000 κάτ.), η Ζαλέ, η Σαΐντα, η Μπααλμπέκ, η Τύρος.

Ο Λίβανος έχει πάρει το όνομά του από την ομώνυμη οροσειρά (3.083 μ.). Ανατολικά της οροσειράς του Λιβάνου υψώνεται το βουνό Αντιλίβανος και ανάμεσα στους δυο αυτούς ορεινούς όγκους σχηματίζεται η κοιλάδα Μπεκάα, που διαρρέεται από τον ποταμό Λιτάνι.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ

Η περιοχή όπου βρίσκεται ο Λίβανος αποτέλεσε στην αρχαιότητα αντικείμενο ανταγωνισμού ανάμεσα στους διάφορους ναυτικούς λαούς (τους Έλληνες, τους Φοίνικες και τους Αιγύπτιους), γεγονός που οφειλόταν κυρίως στις προϋποθέσεις που παρουσίαζε η περιοχή για αποικιοποίηση (πλούσιο έδαφος, καλό κλίμα, καλό εμπορικό πέρασμα κ.λ.π.). Έτσι πέρασε σταδιακά κάτω από την κυριαρχία μιας σειράς εθνών.

Σημαντικές περίοδοι στην ιστορική πορεία της περιοχής υπήρξαν η ελληνιστική και η ρωμαϊκή. Τους επόμενους αιώνες η χώρα καταλήφθηκε από τους Βυζαντινούς και τον 7ο αιώνα πέρασε κάτω από την κυριαρχία των Αράβων, που σε σύντομο χρονικό διάστημα πέτυχαν τον εξισλαμισμό των κατοίκων και την οργάνωση μιας καθαρά μουσουλμανικής εξουσίας. Στη διάρκεια των Σταυροφοριών, ο Λίβανος καταλήφθηκε αρκετές φορές από τους Φράγκους, που προσπάθησαν να ανατρέψουν τη μουσουλμανική συγκρότηση της κοινωνίας με διοικητικά μέτρα, συνάντησαν, όμως, τη σφοδρή αντίσταση των κατοίκων, και ιδιαίτερα των Δρούζων, που κατοικούσαν στις ορεινές περιοχές. Οι διαμάχες μεταξύ Ευρωπαίων και Αράβων τερματίστηκαν στις αρχές του 16ου αιώνα, όταν ο Λίβανος καταλήφθηκε από τους Τούρκους και ενσωματώθηκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

Το 1860, μετά από εμφύλιες διαμάχες που είχαν για στόχο τη χριστιανική κοινότητα του Λιβάνου, η Γαλλία προχώρησε σε στρατιωτική επέμβαση στην περιοχή, που είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή καθεστώτος αυτονομίας στο Λίβανο, κάτω από την επίβλεψη του σουλτάνου (1861), τη δημιουργία της "ζώνης της Βηρυτού" και την παροχή αυξημένων προνομίων στους Χριστιανούς απέναντι στους μουσουλμάνους (1864). Το ειδικό αυτό καθεστώς διατηρήθηκε μέχρι τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, οπότε ο Λίβανος και η Συρία καταλήφθηκαν από τις γαλλικές δυνάμεις και η Γαλλία ανέλαβε, με την έγκριση των χωρών-μελών της Αντάντ, τη διοίκησή τους.

Το 1924, ο Λίβανος αποσπάστηκε από τη Συρία και το 1926 αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητη Δημοκρατία. Η αναγνώριση αυτή είχε περισσότερο τυπικό παρά ουσιαστικό χαρακτήρα, γιατί τη διακυβέρνηση της χώρας συνέχισαν να την έχουν στα χέρια τους οι Γάλλοι. Το 1941, στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου, η χώρα κηρύχτηκε για δεύτερη φορά ανεξάρτητη. Ο Λίβανος ανέπτυξε την οικονομία του με γρήγορα βήματα αλλά οι φυλετικές, θρησκευτικές και κοινωνικές αντιθέσεις οξύνθηκαν, ιδιαίτερα μετά τον Αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967.

Το 1975 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα σε φαλαγγίτες (Χριστιανούς Μαρωνίτες) και Λιβανέζους Μουσουλμάνους, κατά τη διάρκεια του οποίου δεκάδες χιλιάδες άτομα έχασαν τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν. Το 1981 ξέσπασαν διαμάχες μεταξύ συριακών στρατευμάτων και Χριστιανών, αλλά και μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών Μουσουλμάνων. Ακόμη και σήμερα η περιοχή αυτή παραμένει μια διαρκής εστία έντασης μεταξύ των Μουσουλμάνων και των Ισραηλινών δυνάμεων.

Ο ΛΙΒΑΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

Οι δύο οροσειρές του Λιβάνου, ο Λίβανος και ο Αντιλίβανος, αποτέλεσαν το βόριο σύνορο της γης της Επαγγελίας (Δευτερονόμιο 1,6-7. 11,24. Ιησούς του Ναυή 1,4).

Όταν οι βασιλιάδες σε όλη την πεδινή και ορεινή περιοχή της Χαναάν,  μέχρι το όρος Αντιλίβανο, έμαθαν τις νίκες και τα κατορθώματα των Ισραηλιτών, συνασπίστηκαν για να πολεμήσουν ενωμένοι τον Ιησού του Ναυή και τους Ισραηλίτες (Ιησούς του Ναυή 9,1).

Ο Ιησούς του Ναυή, όμως, κατέλαβε όλες τις ορεινές και πεδινές περιοχές του βορρά και του νότου, από το όρος Χελχά, που βρίσκεται κοντά στη Σηείρ στο Νότο, έως τη Βααλγάδ, την πεδιάδα του Λιβάνου και το όρος Ερμών στο Βορρά. Με τη βοήθεια του Κυρίου, νίκησε και θανάτωσε τους βασιλιάδες όλων των περιοχών αυτών, τους οποίους πολέμησε για πολύ καιρό (Ιησούς του Ναυή 11,16-20. 12,7).

Οι Ευαίοι, που κατοικούσαν στα βουνά του Λιβάνου, από το όρος Αερμών έως τη Λαβωεμάθ, ήταν ένας από τους λαούς, που άφησε ο Κύριος, για να δοκιμάζει την πίστη των Ισραηλιτών. Οι Ισραηλίτες μετά την εγκατάστασή τους στη Χαναάν και το θάνατο του Ιησού του Ναυή, άρχισαν να ξεχνούν τις παραδόσεις τους και τον Κύριο. Πήραν τις κόρες τους για γυναίκες τους, και έδωσαν τις δικές τους κόρες στους γιους εκείνων και λάτρεψαν άλλους θεούς, όπως ο Βάαλ και η Αστάρτη (Ιησούς του Ναυή 24,33. Κριταί 2,22-23. 3,1-6).

Ο Σολομών ανοικοδόμησε έναν οίκο, ο οποίος από τους πολλούς κέδρους που χρησιμοποιήθηκαν θύμιζε δάσος του Λιβάνου (Γ' Βασιλέων 7,39). Ο Σολομώντας είχε κατασκευάσει 300 ασπίδες από σφυρηλατημένο χρυσό και για κάθε ασπίδα απαιτήθηκαν τρεις μνες χρυσού ή 300 σίκλοι χρυσάφι. Τις ασπίδες αυτές ο Σολομώντας τις τοποθέτησε στο οικοδόμημα που ονομαζόταν "δάσος του Λιβάνου". Όλα τα σκεύη στο "δάσος του Λιβάνου" είχαν κατασκευαστεί από εξαίρετο χρυσό (Γ' Βασιλέων 10,17. 10,21. Β' Παραλειπομένων 9,16. 9,20). Από την ξυλεία του Λιβάνου ήταν κατασκευασμένο το φορείο  του Σολομώντα (Άσμα Ασμάτων 3,9).

Το βιβλίο των Ψαλμών αναφέρονται στο Λίβανο και ιδιαίτερα για τους κέδρους του Λιβάνου (Ψαλμός 28,5-6. 36,35. 71,16. 91,13. 103,16). Συγκεκριμένα ο Δαβίδ αναφέρει, ότι η φωνή του Κυρίου θα συντρίψει τους κέδρους του Λιβάνου και θα μεταβάλει σε σκόνη τα δάση του Λιβάνου (Ψαλμός 28,5-6). Σ' έναν άλλο Ψαλμό αναφέρει, ότι είδε τον ασεβή να υπερυψώνεται και να ψηλώνει, όπως οι κέδροι του Λιβάνου (Ψαλμός 36,35). Οι κέδροι του Λιβάνου αναφέρονται και στο βιβλίο της Σοφίας Σειράχ (Σοφία Σειράχ 24,13).

Από τον Λίβανο φαίνεται ότι κατάγεται η νύμφη στο βιβλίο του Σολομώντα Άσμα Ασμάτων. Στο βιβλίο ο νυμφίος από τη μια επιθυμεί να φτάσει στα όρη του Λιβάνου για να βρεθεί κοντά στην αγαπημένη του και από την άλλη καλεί τη νύμφη να έρθει από τον Λίβανο για να τον συναντήσει (Άσμα Ασμάτων 4,6-8). Αμέσως μετά ο νυμφίος εξυμνεί την ομορφιά της νύμφης και παρομοιάζει την οσμή της φορεσιάς της, όπως το μύρο του Λιβάνου (Άσμα Ασμάτων 4,11). Συνεχίζοντας την εξύμνησή της τη χαρακτηρίζει σεμνή και ωραία, όπως ένας κήπος κλεισμένος που μέσα του φυτρώνουν τα ωραιότερα και τα πιο αρωματικά δένδρα του Λιβάνου. Μέσα στον κήπο υπάρχει πηγή που αναβλύζει δροσερό νερό και καταρράκτης που κατεβαίνει από το Λίβανο (Άσμα Ασμάτων 4,12-15). Στο επόμενο κεφάλαιο η νύμφη χαρακτηρίζει τον αγαπημένο της ωραίο και όμορφο όπως ο Λίβανος (Άσμα Ασμάτων 5,15). Ο νυμφίος συνεχίζοντας την εξύμνηση της νύμφης, παρομοιάζει τη μύτη της σαν πύργο του Λιβάνου που είναι στραμμένος προς τη Δαμασκό (Άσμα Ασμάτων 7,5).