ΑΡΧΑΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΛΑΟΙ

ΑΙΘΙΟΠΙΑ - ΑΙΘΙΟΠΕΣ

Η ΑΙΘΙΟΠΙΑ

Χάρτης της Αιθιοπίας

Χώρα της ανατολικής Αφρικής. Έχει έκταση 973.900 τ.χλμ. και πληθυσμό 93.815.992 κατ. Η Αιθιοπία στο παρελθόν ονομαζόταν Αβησσυνία και είναι η παλαιότερη ανεξάρτητη χώρα στην Αφρική. Δεν αποτέλεσε ποτέ αποικία κανενός κράτους, εκτός από την πενταετία 1936-1941, οπότε και ήταν υπό ιταλική κατοχή.

Πρωτεύουσά της είναι η Αντίς Αμπέμπα με 2.738.248 κατ. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι η Ντιρεντάουα, η Ναζρέτ, η Γκοντέρ κ.α.

Η Αιθιοπία συνορεύει βορειοδυτικά με το Σουδάν, νότια με την Κένυα, νοτιοανατολικά με τη Σομαλία και ανατολικά με την Ερυθραία και το Τζιμπουτί. Η παλιά Αιθιοπία πριν χωριστεί με την Ερυθραία, βρεχόταν βορειοανατολικά από την Ερυθρά θάλασσα. Το έδαφος της Αιθιοπίας είναι ορεινό και άγονο. Νότια της χώρας υπάρχουν άφθονες γόνιμες κοιλάδες. Οι κυριότερες λίμνες είναι η Σαλά και η Αουάσα.

Ο πληθυσμός της Αιθιοπίας αποτελείται από Αιθίοπες που ανήκουν σε διάφορες φυλές, όπως Θρόμο, Αμχάρα, Τιγκρέ, Σιντάμα κ.ά. Επίσημη γλώσσα είναι η Αιθιοπική, που αποτελείται από γλωσσικά ιδιώματα των φυλών, με κυρίαρχη την αμχάρα.

ΟΙ ΑΙΘΙΟΠΕΣ

Οι Αιθίοπες ήταν αρχαία πολυάριθμη φυλή της Αφρικής. Εμφανίστηκαν ως λαός μαζί με τους Αιγύπτιους. Η φυλή αυτή προήλθε από την επιμειξία νέγρων και λευκών της βόρειας Αφρικής, γι’ αυτό, όσοι ανήκουν σ’ αυτή, έχουν δέρμα πολύ μελαχρινό. Η ονομασία του κατοίκου της χώρας αυτής "αιθίοψ" είναι αρχαία ελληνική λέξη και σημαίνει άνθρωπος με καμένη ή ηλιοψημένη όψη.

Ο Όμηρος είναι η πρώτη πηγή που τους αναφέρει. Από τον Ησίοδο παρουσιάζονται σαν ιστορικός λαός. Ο Ηρόδοτος, που επισκέφθηκε την Αίγυπτο και έγραψε την ιστορία της, δίνει αρκετές πληροφορίες για τους Αιθίοπες και τη χώρα τους. Οι πληροφορίες του όμως δεν είναι εξακριβωμένες, γιατί ο ίδιος δεν είχε φτάσει ως την Αιθιοπία. Αναφέρει ότι, στην αρχή οι Αιθίοπες ήταν νομάδες και σχεδόν σε ημιάγρια κατάσταση, ύστερα όμως ήρθαν σε επιμειξία με τους Αιγυπτίους, υιοθέτησαν τα Αιγυπτιακά ήθη και ως αποτέλεσμα εκπολιτίστηκαν. Λέει πως είναι η τελευταία προς τα νότια χώρα και πέρα από αυτήν δεν κατοικούν άνθρωποι. Χωρίζεται στην ανατολική και στη δυτική και οι κάτοικοί της είναι αυτόχθονες.

Οι σημερινοί Αιθίοπες, ως προς τη θρησκεία, είναι ειδωλολάτρες, μουσουλμάνοι και χριστιανοί μονοφυσίτες. Γενικά για την ιστορία των Αιθιόπων δε γνωρίζουμε πολλά. Το Χρονικό της Αξούμ που συντάχθηκε το 13ο αι. από τους γραμματείς της βασιλικής αυλής και η επίτομη ιστορία που γράφτηκε το 1786, δε δίνουν ακριβείς πληροφορίες για την πορεία του αιθιοπικού λαού μέσα στους αιώνες.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΙΘΙΟΠΙΑΣ

Η Αιθιοπία, χώρα με αρχαιότατη και πλούσια ιστορία. Σύμφωνα με την παράδοση, ο γιος του Νώε, ο Χαμ, εγκαταστάθηκε στην Αιθιοπία, όπου και δημιούργησε την ιστορική πόλη Αξούμ, από το όνομα της οποίας οι αρχαίοι αποκαλούσαν την Αιθιοπία και "Κράτος της Αξώμης".

Οι φαραώ της Αιγύπτου, επεκτείνοντας το βασίλειό τους προς τα νότια, έφτασαν μέχρι την Αιθιοπία και την κατέκτησαν γύρω στο 3000 π.Χ. Κατά την περσική κυριαρχία στην Αίγυπτο, οι Αιθίοπες ξαναπόκτησαν την ανεξαρτησία τους.

Οι αρχαίοι Αιθίοπες είχαν ιδιαίτερα στενούς δεσμούς με τους αρχαίους Αιγύπτιους, τους Έλληνες και τους Εβραίους. Η Αιθιοπία αναφέρεται σε έργα του Ομήρου αλλά και του Ησιόδου. Σημαντική επίδραση είχε στους Αιθίοπες ο ελληνικός πολιτισμός. Αυτό το μαρτυράει και μια παράδοση στους Αβησσυνούς που σύμφωνα μ' αυτήν είχε πάει στη χώρα αυτή και ο Μέγας Αλέξανδρος.

Στα ρωμαϊκά χρόνια η Αιθιοπία ήταν ανεξάρτητο κράτος με πρωτεύουσα την Αξούμ. Εκχριστιανίστηκε κατά τον 4ο αιώνα και, κατά τους αιώνες που ακολούθησαν, αποτέλεσε ένα σύνολο αυτόνομων ηγεμονιών, έχοντας στενή πολιτισμική και πολιτική σχέση με το Βυζάντιο. Στα χρόνια του Ιουστινιανού, ο βασιλιάς της Αιθιοπίας Καλέμπ, με προτροπή του Βυζαντινού αυτοκράτορα, εκστράτευσε εναντίον της Υεμένης, νίκησε τον ηγεμόνα της Νουβά και εγκαθίδρυσε την αιθιοπική κυριαρχία που διήρκεσε περίπου μισό αιώνα.

Οι Πορτογάλοι πήγαν εκεί το 1490 καθώς αναζητούσαν δρόμο για τις Ινδίες. Από εκεί και έπειτα, για 200 χρόνια περίπου, οι Αιθίοπες βρίσκονταν σε συνεχείς πολέμους με τους Αιγυπτίους. Το βασίλειο της Αιθιοπίας κινδύνεψε σοβαρά από τους Μουσουλμάνους, οι οποίοι με ηγέτη το Μωχάμετ Γκράντζα, κατέκτησαν εκτεταμένες περιοχές της χώρας (16ος αιώνας). Οι Αιθίοπες μπόρεσαν όμως, μετά από μακροχρόνιους και σκληρούς αγώνες, να αποκρούσουν τους επιδρομείς.

Το 1855 αυτοκράτορας της Χώρας έγινε ο Θεόδωρος ο Γ', που ήρθε σε σύγκρουση με τους Άγγλους το 1867. Ο στρατός του, όμως, μπροστά στην αριθμητική και υλική υπεροχή των Άγγλων υπέκυψε, αιχμαλωτίστηκαν τα δυο παιδιά του και ο ίδιος ο Θεόδωρος για να μην πιαστεί αιχμάλωτος, αυτοκτόνησε.

Το 1879 οι Αιθίοπες συγκρούστηκαν με τους Αιγύπτιους. Τριάντα χρόνια αργότερα στην Αιθιοπία εισέβαλαν οι Ιταλοί, οι οποίοι όμως νικήθηκαν από τα αιθιοπικά στρατεύματα του περίφημου αυτοκράτορα Μενελίκ, στην περίφημη μάχη της Άντουα το 1896. Η σημασία της έγκειται στο ότι αποτελούσε την μόνη μη ευρωπαϊκή δύναμη που κατάφερε να νικήσει μια αποικιακή δύναμη κατά τον 19ο αιώνα.

Μετά από μια περίοδο ηρεμίας και μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, αυτοκράτορας έγινε ο Ρας Ταφάρι Μακόνεν, που για τον καιρό του ήταν καλός κυβερνήτης και η χώρα του έκανε σημαντικά βήματα προόδου. Η μετεξέλιξή της σε ενιαίο εθνικό κράτος άρχισε τον 19ο αιώνα και ολοκληρώθηκε μετά την άνοδο του Χαϊλέ Σελασιέ στον αυτοκρατορικό θρόνο το 1930, ο οποίος ήταν θαυμαστής του ελληνικού πολιτισμού.

Λίγο πριν το Β' παγκόσμιο πόλεμο, το 1935, εισβάλλουν στη χώρα από τη Σομαλία τα φασιστικά στρατεύματα του Μπενίτο Μουσολίνι, που σκόπευε να κάνει τη χώρα ιταλική επαρχία. Τελικά η Αιθιοπία κατελήφθη μετά από οκτώ μήνες σκληρού πολέμου, που τελικά κερδήθηκε χάρις στη χρήση αερίου μουστάρδας, που αποδεκάτισε τα αιθιοπικά στρατεύματα στη μάχη της λίμνης Ασάγκι. Η κατάληψη της Αιθιοπίας και μετατροπή της σε Ιταλική επαρχία ανακοινώθηκε το 1936. Το 1941, η Αιθιοπία με τη βοήθεια αγγλικών στρατευμάτων, αποτίναξε τον ιταλικό ζυγό και ο Χαϊλέ Σελασιέ επανήλθε στο θρόνο του.

Η υποστήριξη, όμως από τον Χαϊλέ Σελασιέ μιας μικρής ομάδας πλούσιων γαιοκτημόνων που εκμεταλλευόντουσαν τη χώρα, δημιούργησε αντιπάθεια στο λαό, με αποτέλεσμα το φθινόπωρο του 1974 μια μεγάλη ομάδα κατώτερων αξιωματικών και υπαξιωματικών επαναστάτησε, καθαίρεσε τον αυτοκράτορα Χαϊλέ Σελασιέ, κατάργησε το θεσμό της κληρονομικής μοναρχίας και εγκαθίδρυσε στρατιωτική κομμουνιστική χούντα που διατήρησε την εξουσία έως το 1987, εκτελώντας και φυλακίζοντας χιλιάδες, χωρίς δίκη.

Τελικά το 1993 η Ερυθραία αποσπάστηκε και ανακηρύχτηκε σε κυρίαρχο ανεξάρτητο κράτος, στερώντας από την Αιθιοπία την έξοδο στη θάλασσα.

H ΑΙΘΙΟΠIA ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

Η Αιθιοπία ήταν γνωστή στα αρχαία χρόνια ως Χους και οι κάτοικοί της ανήκαν στη φυλή Χαμ (Γένεση 10,6-7). Στην Αγία Γραφή όμως ο Χους ήταν γιος του Χαμ και επομένως θα πρέπει να θεωρείται γενάρχης των Αιθιόπων. Σύμφωνα με την παράδοση, ο γιος του Νώε, ο Χαμ, εγκαταστάθηκε στην Αιθιοπία, όπου και δημιούργησε την ιστορική πόλη Αξούμ, από το όνομα της οποίας οι αρχαίοι αποκαλούσαν την Αιθιοπία και "Κράτος της Αξώμης".

Η λέξη Αιθίοψ (Αιθίοπας), προδίδει ότι πρόκειται για ανθρώπους με δέρμα σκούρου χρώματος, αυτό φαίνεται και από σχετικό εδάφιο στο βιβλίο του Ιερεμία (13,23). Στην Παλαιά Διαθήκη οι Αιθίοπες αναφέρονται αρκετές φορές και ήταν πολύ γνωστοί λόγω των εμπορικών σχέσεων τους με την Αίγυπτο. Η Αιθιοπία ήταν γνωστή επίσης και για τον πολύτιμο λίθο, το τοπάζιο (Ιώβ 28,19).

Το πέμπτο έτος της βασιλείας του Ροβοάμ, ο βασιλιάς της Αιγύπτου Σισάκ (Σουσακίμ) επιτέθηκε στην Ιερουσαλήμ με 1200 πολεμικά άρματα και 60.000 ιππείς. Ο ίδιος ήταν επικεφαλής ενός αναρίθμητου στρατού που τον αποτελούσαν Λίβυοι, Αιθίοπες και Τρωγλοδύτες. Αφού κυρίεψε τις οχυρωμένες πόλεις του Ιούδα, έφτασε και στην Ιερουσαλήμ. Ο Σισάκ (Σουσακίμ), κατά παραχώρηση του Κυρίου, μπήκε νικητής στην Ιερουσαλήμ, λεηλάτησε την πόλη και άρπαξε από το Ναό και το βασιλικό ανάκτορο ως λάφυρα όλα τα χρυσά αντικείμενα, καθώς και όλα τα χρυσά όπλα, ασπίδες και δόρατα, που είχε κατασκευάσει ο Σολομώντας, και τα πήγε στην Αίγυπτο (Β' Παραλειπομένων 12,2-11).

Ο Ζαρέ από την Αιθιοπία με ένα εκατομμύριο στρατιώτες και 300 πολεμικές άμαξες, εκστράτευσε εναντίον του Ασά, βασιλιά του Ιούδα, κι έφτασε έως τη Μαρισά. Τότε ο Ασά βγήκε να τον αντικρούσει και παρατάχθηκε σε μάχη στην κοιλάδα που βρίσκεται βόρεια της Μαρισά. Ο Ασά επικαλέστηκε τον Κύριο και ο Κύριος χτύπησε τους Αιθίοπες και τράπηκαν σε φυγή. Ο στρατός του Ασά τους καταδίωξε μέχρι τη Γεδώρ (Γέραρα) και σκοτώθηκαν τόσοι πολλοί Αιθίοπες, ώστε ήταν αδύνατο πια οι υπόλοιποι ν' ανασυγκροτηθούν. Έπαθαν μεγάλη συντριβή από τον Κύριο και το στρατό του Ασά, οι οποίοι πήραν πολλά λάφυρα (Β' Παραλειπομένων 14,9-13). Στον λόγο του προφήτη Ανανί προς τον Ασά αναφέρεται πως τους Αιθίοπες συνόδευαν και Λίβυοι (Β' Παραλειπομένων 16,8).

Κατά τον 8ο-7ο π.Χ. αιώνα, μια αιθιοπική δυναστεία κατέλαβε την Αίγυπτο και επενέβηκε στην Παλαιστίνη (Δ' Βασιλειών 19,9). Η απόσταση της μακριά από τις μεγάλες δυνάμεις, καθώς βρισκόταν στο μακρινότερο όριο της Περσικής αυτοκρατορίας (Εσθήρ 1,1. 8,9), της έδινε το πλεονέκτημα να μη βρίσκεται κάτω από την εξουσία τους.

Η χώρα κυβερνήθηκε και από γυναίκες, μία από αυτές ήταν και η Κανδάκη, της οποία ο ευνούχος ασπάστηκε το Χριστιανισμό (Πράξεις 8,27). Στα χωρία Ψαλμός 68,31. Ησαΐας 45,14. Σοφονίας 3,10, προλέγεται η επιστροφή των Αιθιόπων στον αληθινό Θεό.

Η Αιθιοπία αναφέρεται στους Ψαλμούς (Ψαλμοί 67,31-32. 71,9. 73,14. 86,4). Συγκεκριμένα ο Δαβίδ προλέγει, ότι ο Κύριος θα διασκορπίσει τα έθνη που θέλουν τους πολέμους και θα φέρει πρέσβεις από την Αίγυπτο και την Αιθιοπία, οι οποίοι θα επιστρέψουν στον αληθινό Θεό και θα του φέρουν δώρα στην Ιερουσαλήμ (Ψαλμός 67,31-32). Σε άλλο Ψαλμό ο Δαβίδ αναφέρει, ότι οι Αιθίοπες θα προσπέσουν και θα προσκυνήσουν το γιο και διάδοχό του Σολομώντα (Ψαλμός 71,9). Σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι ο Κύριος συνέτριψε τον Φαραώ και παρέδωσε τη χώρα του στους Αιθίοπες (Ψαλμός 73,14).

Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤHΝ ΑΙΘΙΟΠIA

Ο Χριστιανισμός διαδόθηκε στην Αιθιοπία τον 4ο αιώνα μ.Χ. από τον Έλληνα έμπορο Φρουμέντιο, που έγινε επίσκοπος της χώρας αυτής το 330. Στην Αιθιοπία διαδόθηκε και επικράτησε ο Μονοφυσιτισμός, που αποτελεί μέχρι σήμερα την επίσημη θρησκεία της χώρας. Υπάρχουν ακόμα Μουσουλμάνοι, Ανιμιστές, Προτεστάντες και Ρωμαιοκαθολικοί.