ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ  ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΣ

ΒΑΒΥΛΩΝΑ

Η ΒΑΒΥΛΩΝΑ

Αρχαιότατη και πολύ σημαντική πόλη της Κάτω Μεσοποταμίας, πρωτεύουσα της Βαβυλωνίας. Ήταν χτισμένη νότια της σημερινής Βαγδάτης, στις όχθες του ποταμού Ευφράτη. Η πόλη αναφέρεται σε πολλά ασσυρο-βαβυλωνιακά κείμενα ως "Μπαμπ-ίλι" ή "Μπαμ-ιλανί", που σημαίνει πόλη του θεού ή των θεών, σε σουμερικά κείμενα ως "Καντιγκίρ - ρα"  με την ίδια σημασία και "Βαβυλώνα" ή "Βαβέλ" στην Αγία Γραφή.

Σχετικά με την ίδρυση της πόλης υπάρχουν διάφοροι μύθοι και παραδόσεις που διασώθηκαν μέχρι σήμερα από τους αρχαίους συγγραφείς. Στη Γένεση αναφέρεται ότι η Βαβυλώνα χτίστηκε από το Νεμρώδ, γιου του Χους, εγγονού του Χαμ και δισέγγονου του Νώε (Γένεση 10,8-10), ο οποίος ήταν βασιλιάς της Βαβυλώνας. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή του ίδιου κειμένου, η πόλη άρχισε να χτίζεται πριν από την ανέγερση του πύργου της Βαβέλ. Η αρχαία ελληνική παράδοση αποδίδει το χτίσιμο της Βαβυλώνας στη μυθική βασίλισσα Σμίραμη που έχει πολλά κοινά στοιχεία με τη θεά Ιστάρ. Η περσική παράδοση αναφέρει ότι η Βαβυλώνα χτίστηκε από την Σεμίραμις, η οποία υπήρξε σύζυγος του φύλαρχου των Ασσυρίων Νίνου και η οποία τον διαδέχτηκε. Αλλά και πολλοί άλλοι αναφέρονται ως ιδρυτές της πόλης Βαβυλώνας, όπως ο Ξίσουθρος, που είχε διασωθεί από τον κατακλυσμό μέσα στην Κιβωτό του Νώε, ο Βήλος, βασιλιάς της Βαβυλώνας, ο Χαλδαίος, ο Βαβυλών κ.ά.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΑΒΥΛΩΝΑΣ

Α) Η ΑΡΧΑΙΑ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Χάρτης της Μεσοποταμίας την εποχή των Πατριαρχών

Η ιστορία της αρχίζει πριν από το 5.000 π.Χ., όπως αποδεικνύεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα. Οι πληροφορίες που υπάρχουν για την ιστορία των Βαβυλωνίων φτάνουν στην 3η π.Χ. χιλιετηρίδα. Από την εποχή αυτή οι Βαβυλώνιοι λόγιοι άρχισαν να γράφουν την ιστορία της χώρας τους, αρχίζοντας από τον κατακλυσμό ή από τη δημιουργία του κόσμου. Στα 432 χρόνια που πέρασαν από τη δημιουργία του κόσμου μέχρι τον κατακλυσμό, βασίλεψαν 10 πανάρχαιοι βασιλιάδες. Μετά τον κατακλυσμό, όπως αναφέρουν διάφορα αρχαιότατα κείμενα. Διάφοροι ήρωες βασίλεψαν για χρόνια, όπως ο Ετάνα 635 χρόνια, ο Ταμούζ 100 χρόνια, ο Γκιλγκαμές 126 χρόνια.

Από τη δυναστεία της Ουρ (3900 π. Χ.) και το κράτος των Σουμέριων, αρχίζει η πραγματική ιστορία των Βαβυλωνίων. Πρώτος ιστορικός βασιλιάς του Σουμεριακού κράτους ήταν ο Μεσλίμ (2η βασιλεία του Κις, 3250 π.Χ.). Στη συνέχεια βασίλεψε ο Λουγγάλ Δαλού, που το άγαλμά του σώθηκε μέχρι σήμερα. Το 3100 π.Χ. ο βασιλιάς Εαναδός από το Λαγκάς ένωσε τη Σουμερία και την Ακάδ σ' ένα κράτος. Τον Εαναδό διαδέχτηκε ο Λουγγάλ Ζαγγιζί από το Ουρούκ (2872 - 2848 π.Χ.), που είναι πρώτος στον κόσμο ιδρυτής κοσμοκρατορίας. Τον κοσμοκράτορα βασιλιά διαδέχτηκε, επικρατώντας πραξικοπηματικά, ο Σαργών Α' και αυτόν ο Μανιστουζού και ο Ναράμ Σιν. Στο χρονικό αυτό διάστημα διείσδυσε κι επικράτησε τελικά και η σημιτική φυλή. Ο Σαργών διακρίθηκε πολύ για την επέκταση του κράτους και για τις επιτυχίες που σημείωσε. Αλλά το 2470 π.Χ., ένας λαός οι Γούτοι, υπέταξαν τους Σουμέριους. Τους Γούτους έδιωξε ο ηγεμόνας της Ορχόης (2280  π.Χ.), Ούτο Κεγάλ.

Ηγεμόνας της τρίτης δυναστείας της Ουρ ήταν ο Ουρ - Ναμού (2279 π.Χ.) που εξυπηρέτησε σημαντικά το κράτος του. Η δυναστεία αυτή καταλύθηκε το 2170 π.Χ. από τους Αμοραίους και τους Ελαμίτες, που νίκησαν τους Σουμέριους.

Το Βαβυλωνιακό κράτος δημιουργήθηκε στα μέσα της 3ης χιλιετίας. Οι Βαβυλώνιοι υπέταξαν τους Σουμέριους που ήταν κυρίαρχοι αυτής της περιοχής πριν από αυτούς. Οι Βαβυλώνιοι υιοθέτησαν τα στοιχεία του Σουμεριακού πολιτισμού αλλά πρόσθεσαν και δικά τους δημιουργώντας μια νέα πολιτιστική μορφή. Οι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην ανάπτυξη της περιοχής, ήταν το υψηλό επίπεδο πολιτισμού που είχαν αναπτύξει οι κάτοικοι της και τα εύφορα εδάφη λόγω της παρουσίας των δύο ποταμών του Τίγρη και Ευφράτη. Έτσι η Βαβυλωνία εξελίχθηκε σε ένα πολύ πλούσιο και ισχυρό κράτος με κέντρο την πόλη της Βαβυλώνας.

Η πρώτη βαβυλωνιακή δυναστεία εμφανίστηκε το 2225 π.Χ. και ήταν η Αμοριτική. Ιδρυτής της και πρώτος ηγεμόνας της Βαβυλώνας ήταν ο Σουμού Αμπού. Αυτός πρώτος έχτισε τα τείχη της πόλης. Όλοι οι διάδοχοί του, από τον Σουμουλαϊλού κι έπειτα, τελειοποίησαν τα οχυρωματικά του έργα κάνοντας την Βαβυλώνα μια οχυρωμένη πόλη ικανή να αντιστέκεται στις εχθρικές επιδρομές. Στα χρόνια της 1ης βαβυλωνιακής δυναστείας, ύστερα από ανταγωνισμό με τις πόλεις Ισίν και Λάρσα, οι Βαβυλώνιοι επικράτησαν και η Βαβυλώνα άρχισε τη λαμπρή της ιστορία που έληξε τον 6ο π.Χ. αιώνα με την κατάληψή της από τους Πέρσες (539 π.Χ.).

Μεγάλης σημασίας ήταν η βασιλεία του Χαμουραμπί (2123 - 2081 π.Χ.), που ανήκε κι αυτός στην Αμοριτική δυναστεία. Ο Χαμουραμπί έδιωξε τους Ελαμίτες και ένωσε τις πόλεις. Ο Χαμουραμπί ήταν ένας πολύ χαρισματικός ηγέτης που οδήγησε την Βαβυλωνία στην ύψιστη ακμή της, γι' αυτό και η βασιλεία του ήταν ο χρυσός αιώνας των Βαβυλωνίων. Επρόκειτο για ικανότατο βασιλιά, προικισμένο μ' εξαιρετικά προσόντα. Υπήρξε ο αναμορφωτής της Βαβυλώνας. Στην περίοδο της βασιλείας του η Βαβυλώνα απόχτησε πολύ μεγάλη πολιτική και στρατιωτική δύναμη. Ο Χαμουραμπί ήταν επίσης μεγάλος κατακτητής καθώς επέκτεινε το κράτος του προς πάσα κατεύθυνση φτάνοντάς το στον βορρά ως την Ασσούρ και τη Νινευί, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να συντρίψει το νεοεμφανιζόμενο Ασσυριακό κράτος.

Ήταν σπουδαίος νομοθέτης. Κωδικοποίησε το διοικητικό του σύστημα που χαρακτηρίζεται θαυμάσιο και θεωρείται σαν ο αρχαιότερος κώδικας. Η νομοθεσία του που σώζεται μέχρι σήμερα, είναι γνωστή ως κώδικας του Χαμουραμπί. Η επίδραση των Σουμερίων στους Βαβυλώνιους ήταν ευεργετική. Αυτοί όμως χάθηκαν οριστικά μετά το Χαμουραμπί.

Το έργο του Χαμουραμπί συνέχισε ο γιος του Σαμσού - Ιλουνά (2081 π.Χ.). Παρά τις μεγάλες ικανότητες του δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των γειτονικών λαών. Στα χρόνια της βασιλείας του άρχισαν τις επιδρομές τους, οι Κοσαίοι, λαός που ζούσε στ' ανατολικά σύνορα της χώρας στην ορεινή περιοχή. Οι Κοσαίοι αναστάτωσαν τη ζωή των Βαβυλωνίων και σταμάτησαν την πρόοδό τους. Έτσι η Βαβυλώνα αποδυναμώθηκε στρατιωτικά και υπήρξε στασιμότητα στα γράμματα και τις επιστήμες.

Ένας ακόμα εχθρός οι Χετταίοι που εμφανίστηκαν το 1578 π Χ φτάνοντας από το βορρά κατάλυσαν τη δυναστεία του Χαμουραμπί κι έγιναν οι ιδρυτές της 2ης βαβυλωνιακής δυναστείας. Η δυναστεία αυτή καταλύθηκε από τους Κοσαίους που ο αρχηγός τους ο Γανδάς ίδρυσε την 3η βαβυλωνιακή δυναστεία. Ακολούθησε περίοδος συνεχών πολέμων και αναταραχών. Οι Ελαμίτες που εισέβαλαν από την ανατολή ερήμωσαν τη χώρα κι έδιωξαν τους Κοσαίους. Τότε, όμως, εμφανίστηκε και ένας νέος εχθρός οι Ασσύριοι. Ο βασιλιάς τους Τσουκουλτί Νινουρτά Α' νίκησε το Βαβυλώνιο Καστιλιάν (1256 π.Χ.) και τέλος η Βαβυλώνα υποτάχτηκε πλήρως στην Ασσυριακή αυτοκρατορία από τον βασιλιά Σενναχερίμ.

Β) Η ΝΕΑ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Κατά την Ασσυριακή επικράτεια στην Βαβυλώνα πολλές φορές οι Βαβυλώνιοι προσπάθησαν να αποτινάξουν τον Ασσυριακό ζυγό. Καμία όμως τους προσπάθεια δεν στέφθηκε από επιτυχία.

Στο διάστημα που βασίλεψαν η 5η κι 6η βαβυλωνιακές δυναστείες επικρατούσε χάος Οι Άραβες νομάδες λεηλατούσαν τη χώρα και λίγο αργότερα, κατά την 8η βαβυλωνιακή δυναστεία, κατέλαβαν και τη διώρυγα Βαβυλώνας - Βορσίππων, γεγονός που έγινε αιτία νέων πολέμων, στους οποίους όμως οι Ελαμίτες ήταν σύμμαχοι με τους Βαβυλωνίους.

Η ανάμειξη των Ασσυρίων στα βαβυλωνιακά πράγματα συνεχίστηκε μέχρι τα χρόνια του βασιλιά Σαμψί - Αβάδ Ε΄, οπότε οι Βαβυλώνιοι κατάρρευσαν οριστικά και στα μέσα του 8ου π Χ. αιώνα οι Ασσύριοι βασιλιάδες Τιγλάτ - Πιλεσέρ και Σαλμανασάρ Ε', ένωσαν το κράτος τους με το βαβυλωνιακό. Οι φιλονικίες, όμως ανάμεσα στα μέλη της βασιλικής οικογένειας έδωσαν την ευκαιρία στον Ασουρμπανιμπάλ να επέμβει, να καταλάβει την εξουσία.

Κατά τα χρόνια της παρακμής του Ασσυριακού κράτους, μετά το θάνατο του Ασσουρμπανιμπάλ, οι δυναστεία των Χαλδαίων με αρχηγό τον Ναβοπολάσσαρ κατάφερε να αποτινάξει μια για πάντα τον Ασσυριακό ζυγό. Μετά την απελευθέρωση ο Ναβοπολάσσαρ (625 - 605 π.Χ) στέφθηκε βασιλιάς της Βαβυλώνας ιδρύοντας ένα νέο Βαβυλωνιακό κράτος. Γρήγορα το κράτος αυτό άκμασε και εδραίωσε την κυριαρχία του στην γύρω περιοχή. Ο Ναβοπολάσσαρ καθώς ήταν χαρισματικός ηγέτης εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την πλήρη παρακμή του Ασσυριακού κράτους και έδωσε το τελικό χτύπημα στους Ασσυρίους αλώνοντας μαζί με τους Μήδους την πρωτεύουσα του Νινευή. Μετά ακολούθησε σκληρός αγώνας με τους Αιγυπτίους για το ποιος θα επικρατήσει στην περιοχή όπου άλλοτε ανήκε στην ένδοξη Ασσυριακή αυτοκρατορία.

Τον 7ο π.Χ. αιώνα στη Βαβυλώνα βασίλεψε, ο γιος του Ναβοπολάσσαρ, ο περίφημος Ναβουχοδονόσορ, που ανήκε στην χαλδαϊκή δυναστεία. Επί βασιλείας Ναβουχοδονόσορ η Βαβυλώνα φτάνει στην μέγιστη ακμή της.

Ο Ναβουχοδονόσορ συνέτριψε τον φαραώ Νεχώ και είχε την ευκαιρία να κατακτήσει την Αίγυπτο αλλά αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω λόγο του θανάτου του πατέρα του. Κατόπιν κατέλυσε τα κράτη της Φοινίκης και της Συρίας. Μετά κατέλαβε το βασίλειο του Ιούδα και την πρωτεύουσα του την Ιερουσαλήμ την κατέστρεψε ολοσχερώς, δημιουργώντας έτσι μια τεράστια και πανίσχυρη αυτοκρατορία. Αν και αγράμματος, αναδείχτηκε δυνατός κι ικανός μονάρχης, ο πιο μεγάλος βαβυλώνιος πολιτικός και πολεμιστής μετά το Χαμουραμπί. Στα χρόνια της βασιλείας του, η Βαβυλώνα έγινε η ωραιότερη και πλουσιότερη πόλη της Ανατολής.

Γ) Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΟΥ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Μετά τον θάνατο του Ναβουχοδονόσορα ο γιος του όμως, ο Αβέλ Μαρντούκ (562 - 560 π.Χ.) ήταν ανάξιος για να τον διαδεχθεί. Οι ιερείς τον εκθρόνισαν και έβαλαν στη θέση του το Ναβωνίδ (555 - 538 π.Χ.).

Εκείνη την εποχή ο βασιλιάς των Περσών Κύρος εισέβαλε στην Μεσοποταμία με πολυάριθμο στρατό. Ο Ναβωνίδ έσπευσε να τον αντιμετωπίσει. Στην σφοδρή μάχη που δόθηκε στην Ώπη ο Βαβυλωνιακός στρατός συντρίφθηκε και έτσι ο Κύρος προχώρησε ανεμπόδιστος και κατέλαβε χωρίς αντίσταση την Βαβυλώνα. Έτσι οι Βαβυλώνιοι έχασαν οριστικά την ανεξαρτησία τους και υποτάχτηκαν στον Κύρο τον Μέγα, βασιλιά των Περσών, το 539 π.Χ.. Ύστερα όμως από μια απόπειρα για επανάσταση ο Ξέρξης ο Α' κατεδάφισε τα τείχη της Βαβυλώνας και τη λεηλάτησε. Από τότε η Βαβυλώνα ήταν μια επαρχία της Περσικής Αυτοκρατορίας και ξέπεσε οριστικά.

Το 331 μ.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος έκανε τη Βαβυλώνα πρωτεύουσα του απέραντου κράτους του στην Ανατολή. Ανοικοδόμησε το ναό του Μαρδούκ και έχτισε ωραίο θέατρο. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου άρχισε η παρακμή της Βαβυλώνας που συμπληρώθηκε στα χρόνια του Αντίγονου και των Σελευκιδών, με τη μετάθεση της πρωτεύουσας στη Σελεύκεια. Το 126 π.Χ. η πόλη καταστράφηκε από τον Πάρθο σατράπη Ευήμερο. Κατόπιν η πόλη περιήλθε στους Βυζαντινούς και τέλος στους Σελτζούκους Τούρκους. Το 12ο μ.Χ. αιώνα η Βαβυλώνα αποτελούνταν μόνο από μερικές φτωχικές καλύβες. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο οι Άγγλοι την συμπερίλαβαν στο βασίλειο του Ιράκ.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Οι κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας

Η Βαβυλώνα ήταν χτισμένη στις δύο όχθες του Ευφράτη που τη χώριζε σε δύο μέρη, στο ανατολικό που ήταν η κυρίως πόλη και στο δυτικό που ήταν η "Νέα Πόλη". Το ποτάμι γεφυρωνόταν από γέφυρα κατασκευασμένη από ψημένες πλίνθους, στρωμένη με άσφαλτο στο πάνω μέρος της και στηριγμένη σε πέτρινες βάσεις από κάτω. Στο δυτικό της μέρος η γέφυρα ήταν κινητή, δηλαδή μπορούσε ένα κομμάτι της ν' αφαιρεθεί για να περάσουν από κάτω πλοία.

Η πόλη περιβαλλόταν από τείχη διπλά, ύψους 50 μ. και συνολικού μήκους 8.195 μ. Ανάμεσά τους ήταν κατασκευασμένος δρόμος για να μπορούν να κινούνται ελεύθερα οι πολεμιστές. Τα τείχη διακόπτονταν από επιβλητικούς πύργους. Η κύρια Πύλη της πόλης καλυπτόταν από σμαλτωμένα γαλάζια τούβλα με αναπαραστάσεις δράκων, ταύρων και λεόντων. Οι πύλες των τειχών ξεπερνούσαν τις 100.

Τα ανάκτορα ήταν χτισμένα στο ανατολικό κομμάτι της πόλης. Οι Βαβυλώνιοι βασιλείς έφτιαχναν επιβλητικά και λαμπρά παλάτια και ανάκτορα με ομορφότερο αυτό του Ναβουχοδονόσορα, το οποίο ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.

Στο ανακτορικό συγκρότημα συμπεριλαμβάνονταν και οι περίφημοι "Κρεμαστοί Κήποι", ένα από τα εφτά θαύματα της αρχαιότητας που κατασκευάστηκαν στα χρόνια του Ναβουχοδονόσορα. Ήταν κάτι ανάλογο με τα σημερινά μπαλκόνια. Αποτελούνταν από 14 μακρόστενα διαμερίσματα, χτισμένα κατά μήκος ενός διαδρόμου. Στη σκεπή τους, ειδικά διαρρυθμισμένη για να μη φεύγει το νερό προς τα κάτω, είχαν κατασκευαστεί οι κήποι. Το σχήμα τους ήταν τραπεζοειδές, με διαστάσεις μέχρι 30 μ. πλάτος και μέχρι 40 μ. μήκος.

Η Βαβυλώνα ήταν γνωστή και για το πλήθος των ναών της. Συνολικά η πόλη είχε 33 ναούς με το ίδιο βασικό σχέδιο, δηλαδή ορθογώνιο σχήμα, μια κεντρική αυλή εσωτερικά, γύρω από την οποία ήταν χτισμένα τα διάφορα διαμερίσματα και παχείς τοίχους χωρίς παράθυρα. Στο δυτικό της τμήμα υψωνόταν ο μεγαλοπρεπής ναός του Βήλου, που αποτελούνταν από εφτά επάλληλους πύργους. Μέσα στο ναό φυλαγόταν το ολόχρυσο άγαλμα του βαβυλωνιακού θεού Μπελ - Μαρντούκ, δηλαδή του Βήλου. Στην κορυφή του κτιρίου υπήρχε αστεροσκοπείο απ' όπου οι Χαλδαίοι αστρονόμοι έκαναν τις παρατηρήσεις τους. Στο ναό αυτό αναφέρεται και η σχετική με τον Πύργο της Βαβέλ παράδοση. Άλλος περίφημος ναός της πόλης ήταν ο Εσάγιλα, αφιερωμένος στο θεό Μαρντούκ. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο ένα τμήμα του ναού, ο σηκός, ήταν ολόκληρο επιχρυσωμένο.

Ο ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ζιγκουράτ

Οι Βαβυλώνιοι έχουν να παρουσιάσουν έναν πλούσιο και ονομαστό πολιτισμό. Ξεπέρασαν όλους τους ανατολικούς λαούς στις επιστήμες και στις τέχνες.

Κύριες επιστήμες θεωρούνταν η μαγεία και η τέχνη του εξορκισμού. Παράλληλα όμως ανάπτυξαν και άλλες επιστήμες. Στα Μαθηματικά έκαναν σημαντικότατες προόδους. Χρησιμοποιούσαν το "εξηκονταδικό σύστημα" στη μέτρηση. Κυρίως, όμως, οι Βαβυλώνιοι διάπρεψαν στην Αστρονομία. Αυτοί έχτισαν τα πρώτα αστεροσκοπεία, γνωστά ως ζιγκουράτ. Βρήκαν τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης. Ανακάλυψαν το ηλιακό ρολόι και την κλεψύδρα. Χώρισαν το χρόνο σε 12 σεληνιακούς μήνες. Οι 6 είχαν 30 μέρες και οι υπόλοιποι 29. Κάθε μήνας χωριζόταν σε 6 βδομάδες με 5 μέρες η καθεμιά. Κάθε τόσο, για να συμβαδίζει αρμονικά ο χρόνος με τις εποχές, συμπλήρωναν και ένα 13ο μήνα. Αλλά και στις άλλες επιστήμες, Γεωγραφία, Ιατρική, Ζωολογία και Χημεία οι Βαβυλώνιοι έκαναν προόδους. Όλες όμως οι επιστημονικές έρευνες ήταν στενά συνδεμένες με μαγείες και προλήψεις.

Η Τέχνη και η βιοτεχνία, που συνδέονταν συχνά, είχαν αναπτυχθεί πολύ. Τα περισσότερα έργα τέχνης τους ήταν στολισμένα με παραστάσεις ζώων με κυριότερη μορφή αυτή του λιονταριού σύμβολο της Βαβυλωνιακής δύναμης. Στο στόλισμα των υφασμάτων, των χαλιών και των επίπλων οι Βαβυλώνιοι, αν και ακολουθούσαν σουμερικά πρότυπα, έφτασαν σε δημιουργίες θαυμαστές.

Επίσης είχαν αναπτυγμένη τεχνολογία. Αναχώματα και διώρυγες που σώζονται μέχρι σήμερα και ένα αξιόλογο αρδευτικό σύστημα βοηθούσαν στην καλλιέργεια της γης. Στις καλλιέργειες χρησιμοποιούσαν το αλέτρι. Τα εργαλεία τους ήταν πέτρινα μέχρι το 1000 π. Χ., οπότε κατασκευάστηκαν τα πρώτα ορειχάλκινα και σιδερένια. Κύριο μεταφορικό μέσο ήταν το κάρο που έσερναν αρχικά τα γαϊδούρια κι έπειτα, από το 2100 π.Χ., τα άλογα, ενώ οδικές αρτηρίες διέσχιζαν όλη τη χώρα.

Το νομισματικό σύστημα ήταν εξελιγμένο. Στις συναλλαγές τους χρησιμοποιούσαν ράβδους από χρυσό ή άργυρο. Η υφαντική και η αγγειοπλαστική ήταν αναπτυγμένες.

Ακόμα, η λογοτεχνία τους, που χαρακτηρίζεται για την πνευματικότητα και την ευαισθησία της, υπήρξε αξιόλογη. Αντιπροσωπευτικό είδος είναι η Εποποιία του Γκιλγκαμές. Δυστυχώς δε διασώθηκε μεγάλο μέρος της βαβυλωνιακής φιλολογίας γιατί η τέχνη της γραφής ήταν ακόμα πολύ πρόσφατη. Οι Βαβυλώνιοι έγραφαν πάνω σε πήλινους πίνακες, χυτούς, που έψηναν μετά το γράψιμό τους. Οι περισσότερες επιγραφές καταστράφηκαν, εκτός από τη βιβλιοθήκη της Βορσίππης, όπου βρέθηκαν 30.000 επιγραφές.

Το πολίτευμα των Βαβυλώνιων ήταν απολυταρχικό. Ο βασιλιάς όριζε διάδοχό του έναν από τους γιους του και οι διαμάχες ανάμεσα στα μέλη της βασιλικής οικογένειας ήταν πολύ συνηθισμένες. Η διοίκηση αποτελούνταν από άρχοντες που διόριζε ο βασιλιάς. Τους άρχοντες βοηθούσαν στο διοικητικό τους έργο πρόκριτοι που προέρχονταν από τις επαρχιακές ή κοινοτικές συνελεύσεις, ώστε να υπάρχει κάποια αυτονομία στα διάφορα διαμερίσματα της χώρας.

Στα χέρια του βασιλιά συγκεντρώνονταν η πολιτική και η θρησκευτική εξουσία. Οι νόμοι ήταν αυστηροί και το κράτος καθόριζε τα πάντα, τις τιμές, τους μισθούς, ακόμα και τα φιλοδωρήματα. Αντίθετα, τα ήθη τους ήταν περισσότερο χαλαρά. Ευνοούσαν τον ελεύθερο ερώτα και το γάμο "υπό δοκιμή" που μπορούσε πολύ εύκολα να διαλυθεί με πρωτοβουλία του ενός από τους δύο συζύγους. Η κοινωνική θέση της γυναίκας ήταν ανώτερη από αυτή που είχαν οι Αιγύπτιες, οι Ελληνίδες ή οι Ρωμαίες.

Η ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Η θρησκεία τους ήταν πολυθεϊστική. Κορυφαίος θεός ήταν ο Ανού, αντίστοιχος με το Δία των αρχαίων Ελλήνων. Μεγάλη θεότητα επίσης ήταν ο Μαρντούκ. Θεός της γης ήταν ο Ενλίλ. του νερού ο Έα, του Ήλιου ο Σαμάς, των καταιγίδων ο Αδάδ, της βλάστησης και της κτηνοτροφίας ο Ταμούζ. Από τις θεές σπουδαιότερες ήταν η Ιστάρ, που αντιστοιχεί με τη θεά της Αιγύπτου Ίσιδα και ήταν το πρότυπο για την ελληνική θεά Αφροδίτη.

Η ΒΑΒΥΛΩΝΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

Η χώρα της Βαβυλώνας στην αρχή ονομαζόταν Σεναάρ (Γένεση 10,10. 11,12. Ησαΐας 11,11), καθώς επίσης και "γη των Χαλδαίων" (Ιερεμίας 24,5. Ιεζεκιήλ 12,13). Γνωστά ονόματα της Βαβυλώνας ήταν και τα Βαβέλ, Βαβυλών και Χαλδαία.

Για πρώτη φορά η Βαβυλώνα αναφέρεται στην Αγία Γραφή, ως η πρωτεύουσα του κράτους του Νεβρώδ (Γένεση 10,10), γιο του Χους και εγγονό του Χαμ. Το κράτος του περιελάμβανε ακόμη τις πόλεις Ορέχ, Αρχάδ και Χαλάννη.

Η Βαβυλώνα έφτασε σε μεγάλη ακμή κυρίως στα χρόνια της βασιλείας του Χαμουραμπί (1792 - 1750 π.Χ.), στην εποχή του οποίου τα όριά της απλώνονταν από το Περσικό κόλπο μέχρι τα μέσα του Ευφράτη και του Άνω Τίγρη. Μετά το θάνατο του Χαμουραμπί η αυτοκρατορία άρχισε να χάνει την αίγλη της. Από τον 10 π.Χ. αιώνα η Βαβυλώνα υπήρξε υποτελής στην Ασσυρία, η οποία επί βασιλείας Θελγάρ-φελασάρ (Τιγλάθ-Πιλέσερ) ή Φουλ (Β' Βασιλειών 15,19. Α' Παραλειπομένων 5,26) την κατέκτησε ολοσχερώς. Το 612 π.Χ. οι Βαβυλώνιοι κατακτούν τη Νινευή και υποδουλώνουν την Ασσυρία.

Από το 612 - 539 π.Χ. η νέο-Βαβυλωνιακή ή Χαλδαϊκή δυναστεία κυριαρχεί στη δυτική Ασία. Την εποχή αυτή η αυτοκρατορία βρίσκει την παλαιά της δύναμη και αίγλη με βασιλείς τους Ναβουχοδονόσορ (604 - 562 π.Χ.), Αμείλ-Μαρδούκ (561 - 560 π.Χ.) ή Ευείλ-Μερωδάχ σύμφωνα με τη Βίβλο, Νεργάλ-σαρ-ουσάρ (559 - 556 π.Χ.) ή Νεργάλσαρεσέρ σύμφωνα με τη Βίβλο. Επί εποχής Ναβουχοδονόσορ, το 597 π.Χ. οι Βαβυλώνιοι επιτίθενται εναντίον του βασιλείου του Ιούδα και ένα χρόνο αργότερα οι Ιουδαίοι μεταφέρονται αιχμάλωτοι στη Βαβυλώνα. Ο Ναβουχοδονόσορ κατέστρεψε και έκαψε την Ιερουσαλήμ (Δ' Βασιλειών 25,9-10) και έκαψε το Ναό (Δ' Βασιλειών 25,13-17, Β' Παραλειπομένων 36,18-19).

Μετά το θάνατο του Ναβουχοδονόσορ η αυτοκρατορία παρακμάζει και το 539 π.Χ., επί βασιλείας Κύρου, πέφτει στα χέρια των Περσών και φονεύεται ο βασιλιάς της Βαλτάσαρ (Δανιήλ 5,30). Για την καταστροφή της, λόγω της απιστίας ο Θεός είχε προειδοποιήσει (Δανιήλ 5,18-27), ότι θα έπεφτε στα χέρια των Μήδων και των Περσών.

Ο Δαρείος διαίρεσε την Βαβυλώνα, μαζί με τη Μηδία και την Περσία σε 120 επαρχίες (Δανιήλ 6,1). Η Βαβυλώνα παρέμεινε κάτω από την περσική κυριαρχία, μέχρι την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η θρησκεία των Βαβυλωνίων ήταν άκρως ειδωλολατρική (Ιερεμίας 50,38. Δανιήλ 3,18). Είδωλα θεών όπως του Βηλ, του Νεβώ, του Νεργάλ, λατρεύονταν με μεγαλοπρεπείς τελετές. Πίστευαν και εξασκούσαν τη μαγεία και τη μαντεία (Ησαΐας 47,9. 12-13. Δανιήλ 2,1-2). Για το λόγο αυτό ο Θεός κατέστρεψε και εξαφάνισε ολόκληρη την Βαβυλωνιακή αυτοκρατορία. Οι προειδοποιήσεις του Θεού και η καταστροφή της, περιγράφονται λεπτομερώς στο βιβλίο του Ησαΐα (13,1-22. 21,9. κεφ. 47) και Ιερεμία (κεφ. 25, 50 και 51).

Η Βαβυλώνα ονομαζόταν ''πόλη εμπόρων'' (Ιεζεκιήλ 17,4), ''η δόξα των βασιλιάδων'' (Ησαΐας 13,19), ''το καύχημα των Χαλδαίων'' (Ησαΐας 13,19). Φημιζόταν για τη ναυτική (Ησαΐας 43,14), και στρατιωτική της δύναμη (Ιερεμίας 5,16), τον πλούτο της (Ιερεμίας 50,37. 51,13), το εμπόριό της (Ιεζεκιήλ 17,4), τα ενδύματά της (Ιησούς του Ναυή 7,21), τη σοφία (Ησαΐας 47,10. Ιερεμίας 50,35). Η πρωτεύουσα της Βαβυλώνα περιβαλλόταν από μεγάλο τείχος (Ιερεμίας 51,53-58).

Η Αγία Γραφή αναφέρει για τη Βαβυλώνα πως ήταν αλαζονική (Ησαΐας 14,13-14. Ιερεμίας 50,29-32), άπληστη (Ιερεμίας 51,13), καταπιεστική (Ησαΐας 14,4), σκληρή και καταστρεπτική (Ησαΐας 14,17. Ιερεμίας 51,25. Αββακούμ 1,6-7). Ακόμη η Αγία Γραφή την ονομάζει ''μητέρα των πόρνων και των βδελυγμάτων της γης'' και απεικονίζει την ειδωλολατρική Ρώμη του 1ου μ.Χ. αιώνα. Στην Αποκάλυψη, η Βαβυλώνα απεικονίζει την εκκλησία που έχει αποστατήσει (17,15-18), και η οποία θα καταστραφεί κατά τη Δεύτερη έλευση του Κυρίου (16,14. 19,17). Ο Ψαλμός 136 αναφέρεται στα χρόνια της αιχμαλωσίας των Ισραηλιτών στη Βαβυλώνα και ο Ψαλμός 125 αναφέρεται στην επιστροφή των αιχμαλώτων από τη Βαβυλώνα, τους οποίους ο Κύριος επανέφερε στην πατρίδα τους. Στον Ψαλμό 136 μάλιστα, ο ποιητής εύχεται στον Κύριο ν' ανταποδώσει στους Βαβυλώνιους, ότι έκαναν κι αυτοί στους Ισραηλίτες (Ψαλμός 136,8-9).

Οι κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας