ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΣΤΑΙΩΝ

ΑΣΚΑΛΩΝΑ

Η ΑΣΚΑΛΩΝΑ

Η Ασκάλωνα ήταν αρχαία πόλη της νότιας Παλαιστίνης. Ήταν μια από τις αρχαιότερες και γνωστότερες παραλιακές πόλεις της Παλαιστίνης. Η Ασκάλωνα ήταν ένα από τα πέντε βασίλεια των Φιλισταίων (Κριταί 1,18. 14,19). Χάρτης Α6.

Η ΑΣΚΑΛΩΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

(Ιησούς του Ναυή 13,3. Κριταί 1,18. 14,19. Α' Βασιλειών 5,8. 6,17. 7,14. 17,52)

Το βασίλειο της Ασκάλωνας ήταν ένα από τα πέντε βασίλεια των Φιλισταίων (Ιησούς του Ναυή 13,3). Ο Ιησούς του Ναυή είχε φτάσει σε βαθιά γεράματα και δεν πρόλαβε να κατακτήσει όλες τις περιοχές της Χαναάν. Μεταξύ αυτών ήταν και η χώρα των Φιλισταίων, καθώς και όλη η περιοχή των Γαβλιτών Φιλισταίων στο βορρά. Η περιοχή αυτή ξεκινούσε από την έρημο ανατολικά της Αιγύπτου και έφτανε μέχρι την Εκρών (Ακκαρών). Η περιοχή αυτή περιλάμβανε τα πέντε βασίλεια των Φιλισταίων, της Γάζας, της Ασδώθ (Άζωτος), της Ασκάλωνας, της Γαθ και της Ακκαρών (Εκρών) (Ιησούς του Ναυή 13,1-5. Κριταί 1,18).

Ο Σαμψών ψάχνοντας αφορμή για να προκαλέσει τους Φιλισταίους, πήγε στη Θαμναθά κι εκεί είδε μια νεαρή Φιλισταία, την οποία ζήτησε να παντρευτεί. Κατά το γαμήλιο συμπόσιο ο Σαμψών προκάλεσε τους Φιλισταίους μ' ένα αίνιγμα. Το στοίχημα του αινίγματος ήταν τριάντα λινοί χιτώνες και τριάντα φορεσιές.

Εκείνοι επειδή δεν μπορούσαν να λύσουν το αίνιγμα απείλησαν τη γυναίκα του. Εκείνη κατάφερε ν' αποσπάσει από τον Σαμψών τη λύση του αινίγματος και μετά έδωσε τη λύση του αινίγματος στους συμπατριώτες της, οι οποίοι κέρδισαν το στοίχημα. Ο Σαμψών πήγε οργισμένος στην Ασκάλωνα και σκότωσε 30 Φιλισταίους, πήρε τα ρούχα και τις στολές τους και τους τα έδωσε (Κριταί 14,1-20).

Την εποχή του αρχιερέα Ηλί, οι Φιλισταίοι νίκησαν τους Ισραηλίτες, πήραν την Κιβωτό της Διαθήκης και την μετέφεραν από το πεδίο της μάχης στην Άζωτο (Ασδώδ), στο ναό του θεού τους Δαγών και την τοποθέτησαν κοντά στο άγαλμα του Δαγών. Η οργή όμως του Θεού κατέστρεψε το άγαλμα του Δαγών, το οποίο βρήκαν πεσμένο με το πρόσωπο στο έδαφος, μπροστά στην Κιβωτό της Διαθήκης. Το κεφάλι του ήταν κομμένο και οι δυο παλάμες των χεριών του, είχαν αποκοπεί και βρίσκονταν στο κατώφλι του ναού.

Ακόμη οι κάτοικοι της Αζώτου γέμισαν με εκζέματα στους αφεδρώνες, ενώ σ' όλη την χώρα εμφανίστηκαν σμήνη ποντικών και έπεσε θανατικό στην πόλη. Όταν οι κάτοικοι της Αζώτου είδαν αυτή τη συμφορά που τους συνέβη, αποφάσισαν ν' απομακρύνουν την Κιβωτό από την πόλη τους (Α' Βασιλειών 5,1-8).

Μετά την Άζωτο η Κιβωτός μεταφέρθηκε στη Γεθ. Η τιμωρία όμως του Κυρίου έπεσε βαριά στους κατοίκους της πόλης. Τους χτύπησε με πρηξίματα και εκζέματα στους αφεδρώνες. Έστειλαν τότε την Κιβωτό στην Ασκάλωνα.

Όταν η Κιβωτός έφτασε στην Ασκάλωνα, οι κάτοικοι άρχισαν να διαμαρτύρονται, επειδή φοβόντουσαν για τις ζωές τους. Έτσι ζήτησαν από τους άρχοντες των Φιλισταίων ν' απομακρύνουν την Κιβωτό από την πόλη, επειδή, από τότε που μπήκε η Κιβωτός στην πόλη τους, προσβλήθηκαν από εκζέματα στους αφεδρώνες και έπεσε θανατικό στην πόλη. Η κραυγή των κατοίκων ήταν τόσο μεγάλη, ώστε έφτασε στον ουρανό (Α' Βασιλειών 5,8-12).

Έτσι οι Φιλισταίοι αποφάσισαν να επιστρέψουν την Κιβωτό πίσω στους Ισραηλίτες. Οι πέντε ηγεμόνες των Φιλισταίων, όταν είδαν ότι οι Ισραηλίτες παρέλαβαν την Κιβωτό, επέστρεψαν την ίδια μέρα στην Ασκάλωνα. Τα πέντε χρυσά ομοιώματα των εδρών που πρόσφεραν οι Φιλισταίοι ως επανόρθωση στον Κύριο αντιστοιχούσαν στις πόλεις: Άζωτο (Ασδώδ), Γάζα, Ασκάλωνα, Γεθ και Ακκαρών (Εκρών). Τα χρυσά ομοιώματα των ποντικών αντιστοιχούσαν σε όλες τις πόλεις των πέντε σατραπειών των Φιλισταίων, από την πιο οχυρωμένη ως τα πιο ανοχύρωτα χωριά των Φιλισταίων και των Φερεζαίων (Α' Βασιλειών 6,16-17).

Κατά τη διάρκεια που ο Σαμουήλ ήταν Κριτής του Ισραήλ, οι Ισραηλίτες πήραν πίσω όλες τις πόλεις, που είχαν πάρει τα προηγούμενα χρόνια οι Φιλισταίοι, από την Ασκάλωνα έως την Αζόβ (Α' Βασιλειών 7,13-14). Οι Φιλισταίοι, όταν είδαν ότι, μετά τη μονομαχία του Γολιάθ με το Δαβίδ, σκοτώθηκε ο ακατανίκητος ήρωάς τους, πανικοβλήθηκαν και τράπηκαν σε φυγή. Τότε οι Ισραηλίτες τους καταδίωξαν ως τη Γεθ, την Ασκάλωνα και την Ακκαρών. Όλη η περιοχή γέμισε με νεκρούς και τραυματίες των Φιλισταίων (Α' Βασιλειών 17,51-53).

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΑΣΚΑΛΩΝΑΣ

Κατά τη μάχη της Ασκάλωνας, οι Ιουδαίοι, ύστερα από τις νίκες τους εναντίον των Ρωμαίων,  αποφάσισαν να επιτεθούν εναντίον της Ασκάλωνας. Ετοιμάστηκε ένας στρατός εθελοντών με επικεφαλής τον Ιωάννη τον Εσσαίο, τον Σίλα τον Βαβυλώνιο και τον Νίγερα τον Περαΐτη και κινήθηκαν με μεγάλη ταχύτητα εναντίον της Ασκάλωνας, όπου βρίσκονταν ο ρωμαϊκός στρατός με επικεφαλής τον Αντώνιο.

Ο Αντώνιος αποφάσισε να αντιμετωπίσει τους επαναστάτες και οι δύο αντίπαλοι παρατάχθηκαν πανέτοιμοι για μάχη στην ανοιχτή πεδιάδα που βρίσκονταν μπροστά στην πόλη. Στην αρχή της μάχης το ρωμαϊκό ιππικό με μια ορμητική κατά μέτωπο επέλασή του διέσπασε και έτρεψε σε φυγή το κέντρο της παράταξης των επαναστατών προκαλώντας τους πανικό. Κατόπιν ανενόχλητο έπεφτε πάνω στις ομάδες των επαναστατών, που ασύντακτα προσπαθούσαν να διαφύγουν σκορπώντας τους το θάνατο. Όταν η μάχη τελείωσε οι επαναστάτες είχαν 10.000 νεκρούς. Την ίδια τύχη είχαν και οι δυο από τους τρεις αρχηγούς τους οι Ιωάννης ο Εσσαίος και Σίλας ο Βαβυλώνιος. Οι Ρωμαίοι είχαν λίγους τραυματίες.

Όσοι από τους επαναστάτες απέμειναν κατέφυγαν σε μια κωμόπολη της γειτονικής Ιδουμαίας. Παρά την συντριπτική ήττα τους προσπάθησαν να επιτεθούν στην πόλη δεύτερη φορά. Κατά την πορεία τους όμως έπεσαν πάνω σε ενέδρα των Ρωμαίων οι οποίοι τους κύκλωσαν και τους εξολόθρευσαν. Σκοτώθηκαν 800 και ελάχιστοι μαζί με τον Νίγερ που είχε τραυματιστεί κατάφεραν να διαφύγουν και κατέφυγαν σε ένα πύργο. Οι Ρωμαίοι έβαλαν φωτιά στον πύργο και μόλις τον είδαν να καίγεται έφυγαν γιατί θεώρησαν πως όσοι είχαν καταφύγει εκεί θα ήταν νεκροί. Ο Νίγερ όμως χωρίς να τον δει κανείς είχε προλάβει να βγει από τον πύργο και να κρυφτεί σε μια σπηλιά, όπου και σώθηκε.

Η ΑΣΚΑΛΩΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Το 788 κατά τον εμφύλιο των Σαρακηνών στην Παλαιστίνη, οι Σαρακηνοί την εκπόρθησαν και την κατέστρεψαν, όπως κι άλλες πόλεις της Παλαιστίνης.