ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ

ΓΑΛΑΑΔ

Η Γαλαάδ ή Γη Γαλαάδ, ήταν ιστορική ορεινή περιοχή της Παλαιστίνης που βρίσκεται ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού προς την αραβική έρημο. Χάρτης D4,5.

Κυριότερες πόλεις στην περιοχή Γαλαάδ την εποχή εκείνη ήταν: η Βοτανίμ, η Μαναΐν, η Μασηφά, η Ραββά και η Ραμώθ. Κατά την αρχαιότητα στη περιοχή αυτή υπήρχε σπουδαία κτηνοτροφία και ανεπτυγμένο εμπόριο αρωμάτων με την Αίγυπτο. Σήμερα η περιοχή αυτή υπάγεται στην Ιορδανία με το όνομα Τζαμπάλ Αντζιούν.

Η ΓΑΛΑΑΔ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

Γενάρχης της Γαλαάδ θεωρείται ο Γαλαάδ, γιος του Μανασσή. Στον Ιαΐρ, απόγονος του Χαλέβ, ανήκαν 23 πόλεις της χώρας Γαλαάδ. Οι Γεδσουρίτες και οι Αραμαίοι κατέλαβαν από τις πόλεις του Ιαΐρ, στη Γαλαάδ, την πόλη Κανάθ (Κενάθ) και 60 πόλεις γύρω από αυτή, οι οποίες ανήκαν στους απογόνους του Μαχίρ, γιου του Μανασσή, ο οποίος ήταν ο πατέρας του Γαλαάδ (Α' Παραλειπομένων 2,21-23). Από τη Θέσβη της Γαλαάδ καταγόταν ο προφήτης Ηλίας (Γ' Βασιλέων 17,1). Η Γαλαάδ αναφέρεται και στους Ψαλμούς (Ψαλμοί 59,9). Στο βιβλίο των Ψαλμών αναφέρεται ότι οι φυλές Μανασσή και Εφραίμ, καθώς και η περιοχή της Γαλαάδ ανήκουν στον Κύριο (Ψαλμός 107,9).

Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, όταν ο Ιακώβ έφυγε από τον Λάβαν, μαζί με την οικογένειά του, πέρασε τον ποταμό Ευφράτη και κατευθύνθηκε προς τα βουνά της Γαλαάδ. Όταν ανάγγειλαν στο Λάβαν ότι ο Ιακώβ είχε φύγει, τότε αυτός πήρε μαζί του τους συγγενείς του και καταδίωξε τον Ιακώβ. Μετά από εφτά μέρες τον πρόφτασε όταν εκείνος είχε κατασκηνώσει στα βουνά της Γαλαάδ (Γένεση 31,21-25).

Ο Λάβαν πρότεινε στον Ιακώβ να κάνουν μια συμφωνία και να βάλουν κάτι ως μνημείο ανάμεσα τους. Πήρε τότε ο Ιακώβ ένα λιθάρι και το έστησε για αναμνηστική στήλη. Κατόπιν μάζεψαν όλοι μαζί πέτρες και έκαναν ένα σωρό. Ο Ιακώβ και ο Λάβαν έκαναν συμφωνία ειρήνης μεταξύ τους και ονόμασαν το σωρό εκείνο Γαλαάδ, που σημαίνει "Βουνός μαρτυρεί" και  την τοποθεσία Μισπά, που σημαίνει "Όρασις" δηλαδή ότι "το βλέμμα του Θεού είναι πάνω μας". Κατόπιν ο Ιακώβ πρόσφερε θυσία στον Κύριο πάνω στο βουνό (Γένεση 31,44-54).

Η μισή χώρα της Γαλαάδ ανήκε στο βασίλειο του Σηών (Ιησούς του Ναυή 12,2) και η άλλη μισή στο βασίλειο του Ωγ (Ιησούς του Ναυή 12,5). Οι Ισραηλίτες, πριν μπουν στη Χαναάν, κυρίεψαν όλη τη χώρα της Βασάν και της Γαλαάδ, όλες τις πεδινές πόλεις της περιοχής Μισώρ, μέχρι τις πόλεις Ελχά και Εδραείν (Δευτερονόμιο 3,10). Ο Μωυσής έδωσε στις φυλές Γαδ και Ρουβήν, την περιοχή που ξεκινάει από την Αροήρ και τον ποταμό Αρνών, μέχρι και την ορεινή περιοχή της Γαλαάδ και τον ποταμό Αρνών, ενώ στη μισή φυλή Μανασσή έδωσε την υπόλοιπη Γαλαάδ, τη Βασάν και την περιοχή της Αργόβ (Αριθμοί 32,1-42, Δευτερονόμιο 3,12-17). Η φυλή Ρουβήν κατά την είσοδό της στη Γη Χαναάν, εγκαταστάθηκε ανατολικά της Νεκράς Θάλασσας και προς ανατολάς κατοίκησαν ως την αρχή της ερήμου, που οδηγεί προς τον Ευφράτη ποταμό, διότι είχαν πολλά ζώα στη Γαλαάδ. Την εποχή του βασιλιά Σαούλ οι Ρουβηνίτες έκαναν πόλεμο με τους γειτονικούς λαούς, τους νίκησαν και εγκαταστάθηκαν σ' ολόκληρη την ανατολική πλευρά της Γαλαάδ, όπου κατοικούσαν εκείνοι (Α' Παραλειπομένων 5,8-10).

Οι απόγονοι του Μαχίρ, γιου του Μανασσή, κατέλαβαν τη Γαλαάδ και εξόντωσαν τους Αμορραίους που κατοικούσαν εκεί. Ο Μωυσής έδωσε τη Γαλαάδ, στους απογόνους του Μαχίρ, οι οποίοι και εγκαταστάθηκαν εκεί (Αριθμοί 32,39-40. Δευτερονόμιο 3,15 ). Σε άλλο σημείο η Παλαιά Διαθήκη αναφέρει ότι ο Γαλαάδ, επειδή ήταν πολεμιστής πήρε τη Γαλαάδ και τη Βασάν (Βασανίτιδα) (Ιησούς του Ναυή 17,1).

Αργότερα, κατά τη διανομή της Χαναάν, ο Ιησούς του Ναυή επικύρωσε την περιοχή αυτή στις φυλές Γαδ, Ρουβήν και μισή Μανασσή, η οποία άρχιζε από την Αροήρ και τον ποταμό Αρνών. Ακόμη τους έδωσε όλη την περιοχή της Μισώρ, από Μαιδαβά έως Δαιβάν. Τους έδωσε όλες τις πόλεις του Σηών, όλη τη χώρα της Γαλαάδ, τις περιοχές Γεσιρί και Μαχατί, το όρος Αερμών και όλη τη Βασάν έως τη Σελλά (Ιησούς του Ναυή 13,9-12). Συγκεκριμένα η φυλή Γαδ του Γαδ, του εβδόμου γιου του Ιακώβ, εγκαταστάθηκε στους οικισμούς της Γαλαάδ και της Βασάν, καθώς και στα περίχωρα της Σαρών (Ιησούς του Ναυή 13,25. Α' Παραλειπομένων 5,16). Σε κάποια τμήματα της περιοχής Γαλαάδ, της οποίας τα όρια παραμένουν ασαφή, φέρονταν να εγκαταστάθηκαν και οι φυλές Ρουβήν και η μισή φυλή Μανασσή. Η μισή Γαλαάδ ανήκε στη μισή φυλή Μανασσή (Ιησούς του Ναυή 13,30-31).

Από την Γαλαάδ κατάγονταν ο Ιαείρ (Κριταί 10,3), ο Ιεφθάε (Κριταί 11,1) και ο Προφήτης Ηλίας. Την περίοδο του Ιεφθάε ο Κύριος παρέδωσε τους Ισραηλίτες στους Φιλισταίους και στους Αμμωνίτες. Αυτοί για δεκαοχτώ χρόνια αυτοί καταπίεζαν και τυραννούσαν τους Ισραηλίτες, που ήταν εγκατεστημένοι ανατολικά του Ιορδάνη, στην περιοχή της Γαλαάδ (Κριταί 10,7-8).

Κάποτε οι Αμμωνίτες συγκεντρώθηκαν για πόλεμο και στρατοπέδευσαν στη Γαλαάδ. Οι Ισραηλίτες με ηγέτη τον Κριτή Ιεφθάε στρατοπέδευσαν εκεί κοντά (Κριταί 10,17-18. 11,4-11). Ο Ιεφθάε πριν τη μάχη διέσχισε την περιοχή της Γαλαάδ και του Μανασσή για να ενισχύσει τους Ισραηλίτες (Κριταί 11,29). Στη μάχη που ακολούθησε ο Ιεφθάε κατατρόπωσε τους Αμμωνίτες από την Αροήρ έως τον ποταμό Αρνών και επανέκτησε είκοσι πόλεις μέχρι την περιοχή της Εβελχαρμίμ. Έτσι οι Αμμωνίτες έγιναν υποτελείς στους Ισραηλίτες (Κριταί 11,32-33).

Μετά τη νίκη του Ιεφθάε, οι άντρες της φυλής Εφραίμ  του διαμαρτυρήθηκαν γιατί δεν τους κάλεσε να πολεμήσουν μαζί κατά των Αμμωνιτών. Γι' αυτό τον απείλησαν ότι θα έκαιγαν το σπίτι του κι αυτόν μαζί. Αυτός τότε τους υπενθύμισε πως τους είχε καλέσει, αλλά αυτοί δεν πήγαν προς βοήθειά του.

Ο Ιεφθάε συγκέντρωσε τότε όλους τους άντρες της Γαλαάδ και πολέμησε τους Εφραιμίτες. Στη μάχη που ακολούθησε οι Γαλααδίτες νίκησαν τους Εφραιμίτες και μετά έπιασαν τα περάσματα του Ιορδάνη για να μη μπορούν να γυρίσουν πίσω οι Εφραιμίτες. Έτσι, εκεί στα περάσματα του Ιορδάνη σκοτώθηκαν τότε 42.000 Εφραιμίτες (Κριταί 12,1-6).

Οι κάτοικοι της Ιαβές (Ιαβές) στη Γαλαάδ δεν ακολούθησαν τους άλλους Ισραηλίτες, όταν αυτοί εκστράτευσαν εναντίον της φυλής Βενιαμίν, για το ανοσιούργημα που διέπραξαν οι κάτοικοι της Γαβαά. Μετά τη νίκη τους επί της φυλής Βενιαμίν, αποφάσισαν να τιμωρήσουν και να εξοντώσουν όλους τους κατοίκους της Ιαβές (Ιαβές), εκτός από τις νεαρές παρθένες.

Έτσι οι Ισραηλίτες έστειλαν 12.000 πολεμιστές, οι οποίοι σκότωσαν όλους τους κατοίκους της Ιαβές, εκτός από 400 νέες που δεν είχαν σχετιστεί με άντρα, και τις έδωσαν στους άνδρες της φυλής Βενιαμίν που είχαν απομείνει (Κριταί 21,8-14).

Στην αρχή της βασιλείας του Σαούλ, ο Νάας, βασιλιάς των Αμμωνιτών, προχώρησε με στρατό προς το βορρά και στρατοπέδευσε στην Ιαβές (Ιαβίς) στη Γαλαάδ. Οι κάτοικοι της Ιαβές του πρότειναν συνθήκη και ο Νάας προκειμένου να συνθηκολογήσει μαζί τους, απαίτησε να βγάλει το δεξί μάτι ολονών των κατοίκων για να εξευτελίσει τους Ισραηλίτες. Οι πρεσβύτεροι της Ιαβές ζήτησαν εφτά μέρες προθεσμία. Στο μεταξύ έστειλαν αγγελιαφόρους στη Γαβαά, την πόλη του Σαούλ, και τους ανακοίνωσαν τα γεγονότα.

Ο Σαούλ όταν άκουσε τα γεγονότα οργίστηκε πάρα πολύ εναντίον των Αμμωνιτών. Συγκέντρωσε 600.000 άντρες κι όταν ξημέρωσε ο Σαούλ χώρισε το στρατό σε τρία τμήματα και επιτέθηκε με δύναμη στους Αμμωνίτες. Οι Ισραηλίτες χτυπούσαν τους Αμμωνίτες και ως το μεσημέρι είχαν σκοτώσει τους περισσότερους. Όσοι γλίτωσαν σκορπίστηκαν (Α' Βασιλειών 11,1-11).

Λίγο καιρό αργότερα, όταν οι Ισραηλίτες πολέμησαν με τους Φιλισταίους, επειδή ο στρατός των Φιλισταίων ήταν πολυάριθμος, οι Ισραηλίτες από φόβο κρύφτηκαν στις σπηλιές και όπου αλλού έβρισκαν, ενώ άλλοι πέρασαν τον Ιορδάνη, προς τις περιοχές Γαδ και Γαλαάδ (Α' Βασιλειών 13,6-7).

Οι Φιλισταίοι όταν νίκησαν το Σαούλ και τους Ισραηλίτες στο όρος Γελβουέ, λεηλάτησαν τους νεκρούς. Έβγαλαν την πανοπλία του Σαούλ, του έκοψαν το κεφάλι και πήραν τα όπλα του ως τρόπαια. Τα όπλα του Σαούλ και των γιων του τα τοποθέτησαν στο ναό της Αστάρτης. Το κεφάλι του το τοποθέτησαν στο ναό του Δαγών και το σώμα του, όπως και των γιων του, τα κρέμασαν στα τείχη της Βαιθσάν (Α' Βασιλειών 31,8-10. Α' Παραλειπομένων 10,8-10).

Οι κάτοικοι της Ιαβές στη Γαλαάδ, όταν άκουσαν όσα έκαναν οι Φιλισταίοι στο Σαούλ και ενθυμούμενοι το τι είχε κάνει γι' αυτούς, πήγαν οι πιο θαρραλέοι τη νύχτα και πήραν τα πτώματα του Σαούλ και των γιων του από το τείχος της Βαιθσάν, τα έφεραν στην Ιαβές και τα έκαψαν εκεί. Τα οστά τους τα έθαψαν κάτω από μια βελανιδιά σε καλλιεργημένη γη στην Ιαβές. Κατόπιν σε ένδειξη πένθους νήστεψαν εφτά μέρες (Α' Βασιλειών 31,11-13. Α' Παραλειπομένων 10,11-12).

Ο Ιεβοσθέ, μετά το θάνατο του πατέρα του, ανακηρύχτηκε βασιλιάς του Ισραήλ στη Μαναέμ (Μαχαναΐμ), από τον αρχιστράτηγο του Σαούλ, τον Αβεννήρ. Σύμφωνα με το κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης ανακηρύχτηκε βασιλιάς του Ισραήλ, της Γαλαάδ, της χώρας Θασιρί, της Ιεζράελ και των φυλών Εφραίμ και Βενιαμίν (Β' Βασιλειών 2,8-9). Ο Αβεσσαλώμ, μετά την εξέγερση κατά του πατέρα του του Δαβίδ, πέρασε τον Ιορδάνη, μαζί με όλο τον στρατό του και στρατοπέδευσε στη Γαλαάδ (Β' Βασιλειών 17,24-26).

Από την Ρωγελλίμ της Γαλαάδ καταγόταν ο Βερζελλί, ο οποίος ήταν ανάμεσα σ' αυτούς που βοήθησαν τον Δαβίδ, όταν αυτός εγκατέλειψε την Ιερουσαλήμ, μετά την εξέγερση του Αβεσσαλώμ (Β' Βασιλειών 17,27-29. 19,31. Γ' Βασιλειών 2,7). Από τη Γαλαάδ καταγόταν ο Γάαλ, γιος του Νάθαν, ο οποίος ανήκε στο σώμα των επιλέκτων και ανδρείων του στρατού του Δαβίδ (Β' Βασιλειών 23,36).

Στα τέλη της βασιλείας του Δαβίδ, ο αρχιστράτηγος Ιωάβ μαζί με άλλους αξιωματούχους, απέγραψαν το λαό, όπως ζήτησε ο Δαβίδ. Έτσι πέρασαν τον Ιορδάνη κι άρχισαν από την Αροήρ. Μετά συνέχισαν στη Γαλαάδ, στη Θαβασών, στη Δανιδάν και Ουδάν, και έφτασαν μέχρι τη Σιδώνα (Β' Βασιλειών 24,5-6).

Ο γιος του Γαβέρ, ήταν ένας από τους δώδεκα διοικητές επαρχιών, που είχε ορίσει ο βασιλιάς Σολομώντας, για να εφοδιάζουν με τρόφιμα το βασιλιά και τον οίκο του. Ο γιος του Γαβέρ είχε στη δικαιοδοσία του τη Ρεμάθ (Ραμώθ) στη Γαλαάδ και την Ερεγαβά (Αργόβ) στη Βασάν, στην οποία υπήρχαν 60 μεγάλες πόλεις οχυρωμένες με τείχη που διέθεταν χάλκινες αμπάρες (Γ' Βασιλειών 4,7. 4,13). Η Γαλαάδ αναφέρεται στο Άσμα Ασμάτων του Σολομώντα, όπου ο νυμφίος εξυμνεί την ομορφιά της νύμφης παρομοιάζοντας μαλλιά της, όπως των αιγών που ροβολάνε από τη Γαλαάδ (Άσμα Ασμάτων 4,1. 6,5).

Ο Αχαάβ, ο βασιλιάς του Ισραήλ, είχε συμφωνήσει με τον Ιωσαφάτ, βασιλιά του Ιούδα, να πολεμήσουν μαζί στη Γαλαάδ για να πάρουν πίσω τη Ρεμμάθ (Ραμμώθ), που την είχαν καταλάβει οι Σύριοι. Στην εκστρατεία του Αχαάβ συνέβαλαν και οι ψευδοπροφήτες του με τις ευνοϊκές τους προβλέψεις, παρά τις αντίθετες προβλέψεις του προφήτη Μιχαία (Γ' Βασιλέων 22,1-28. Β' Παραλειπομένων 18,2-27).

Έτσι ο Αχαάβ, βασιλιάς του Ισραήλ, και ο Ιωσαφάτ, βασιλιάς του Ιούδα, πήγαν στη Γαλαάδ για να πάρουν από τους Σύριους τη Ρεμμάθ (Ραμμώθ). Ο Αχαάβ είπε στον Ιωσαφάτ, ότι θα πάρει τη στολή ενός στρατιώτη και θα πάει να πολεμήσει ως ένας απλός στρατιώτης και πρότεινε στον Ιωσαφάτ να φορέσει τη δική του βασιλική στολή. Έτσι ο Αχαάβ μπήκε στη μάχη ντυμένος ως απλός στρατιώτης. Ο βασιλιάς των Συρίων είχε δώσει στους 32 αρχηγούς των πολεμικών αρμάτων του ρητή διαταγή να μη χτυπήσουν κανέναν, ούτε απλό στρατιώτη ούτε αξιωματικό, παρά μόνο το βασιλιά του Ισραήλ.

Οι αρχηγοί των πολεμικών αρμάτων, όταν είδαν τον Ιωσαφάτ θεώρησαν πως αυτός ήταν ο βασιλιάς του Ισραήλ κι έτρεξαν καταπάνω του να τον χτυπήσουν. Αλλά ο Ιωσαφάτ έβγαλε μια πολεμική κραυγή και οι αρχηγοί των πολεμικών αρμάτων, όταν είδαν ότι δεν ήταν αυτός ο βασιλιάς του Ισραήλ, σταμάτησαν να τον καταδιώκουν. Αλλά ένας από αυτούς τέντωσε το τόξο και το βέλος τυχαία χτύπησε τον Αχαάβ και τον σκότωσε. Έτσι με το θάνατο του Αχαάβ σταμάτησε ο πόλεμος εναντίον των Συρίων (Γ' Βασιλέων 22,29-37. Β' Παραλειπομένων 18,28-34).