ΑΡΧΑΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΛΑΟΙ

ΑΜΟΡΡΑΙΟΙ

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΑΜΟΡΡΑΙΩΝ

Οι Αμορραίοι ή Αμορίτες ή Αμοραείμ, ήταν αρχαίος νομαδικός λαός σημιτικής καταγωγής. Ανήκε στις χαναανιτικές φυλές, και ήταν απόγονοι του Αμορραίου, γιου του Χαναάν και εγγονού του Χαμ, σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη (Γένεση 10,15-16). Προέρχονταν από τη μέση περιοχή του ποταμού Ευφράτη. Στη συνέχεια απλώθηκαν στη Μεσοποταμία, τη Συρία και την Παλαιστίνη, και τελικά εγκαταστάθηκαν στη Μεσοποταμία προς το τέλος της 3ης με αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ. Οι Αμορραίοι ήταν ένας από τους σπουδαιότερους λαούς που κατοίκησαν τη Χαναάν. 

Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΜΟΡΡΑΙΩΝ

Μετά από την πτώση της τελευταίας σουμεριακής δυναστείας, περίπου το 2000 π.Χ., η Μεσοποταμία μεταβλήθηκε σε πεδίο συγκρούσεων και χάους επί έναν αιώνα σχεδόν. Περίπου το 1900 π.Χ. μια ομάδα Αμοριτών, προσπάθησε και κατόρθωσε να αποκτήσει έλεγχο του μεγαλύτερου τμήματος της Μεσοποταμίας. Οι Αμορραίοι άσκησαν συγκεντρωτική εξουσία και χρησιμοποίησαν ως πρωτεύουσα και κέντρο της αυτοκρατορίας την πόλη της Βαβυλώνας, (πρώην Ακκάδ). Για αυτόν τον λόγο οι Αμορραίοι αποκλήθηκαν αρχαίοι Βαβυλώνιοι και η περίοδος υπεροχής τους, που διήρκεσε από το 1900-1600 π.Χ., αρχαία βαβυλωνιακή ή παλαιοβαβυλωνιακή περίοδος.

Στις πρώιμες βαβυλωνιακές επιγραφές όλες οι δυτικές περιοχές, στις οποίες περιλαμβάνονται η Συρία και η Χαναάν, ήταν γνωστές ως «η γη των Αμοριτών», που κατέκτησαν δύο φορές την Βαβυλώνα, στο τέλος της 3ης έως την αρχή της 1ης χιλιετίας.

Τμήμα της λογοτεχνίας που χρονολογείται στην 3η Δυναστεία της Ουρ μιλά για τους Αμορραίους υποτιμητικά. Σε ορισμένες επιγραφές οι Ακκάδες έβλεπαν τον νομαδικό τρόπο ζωής τους με αποστροφή και περιφρόνηση. Τους χαρακτήριζαν ως αγροίκους των βουνών, που δεν ξέρουν να κατοικούν ούτε σε σπίτια, ούτε σε πόλεις, και που δεν έχουν αποκτήσει κατοικία σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Ακόμη ως ανθρώπους που δε λυγίζουν τα γόνατά τους για να καλλιεργήσουν τη γη, που τρώνε το κρέας ωμό,  που δε θάβουν τους νεκρούς μετά το θάνατό τους.

Πολλοί Αμορραίοι ζούσαν ειρηνικά μέσα στο βασίλειο σε μικρά περίκλειστα εδάφη. Επίσης, η αρχαιολογική μαρτυρία υποδεικνύει ότι αρκετοί υπηρέτησαν στις στρατιές της Ουρ ή εργάστηκαν καθ’ ομάδας τόσο στις ακκαδικές δυναστείες, όσο και σε εκείνες της Ουρ.

Καθώς η 3η δυναστεία της Ουρ σταδιακά κατέρρεε, όλες οι περιοχές που βρίσκονταν στην επικράτεια της Ουρ, άρχισαν να διεκδικούν την πρότερη ανεξαρτησία τους. Οι Αμορραίοι εκμεταλλεύτηκαν την παρακμή της αυτοκρατορίας και απέκτησαν σημαντική δύναμη σε πολλές περιοχές, ειδικά κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του τελευταίου βασιλέα της Ουρ Ιμπί-Σιν.

Ο Ιμπί-Σιν (2029 - 2004 π.Χ.) γιος του Σου-Σιν, ήταν ο τελευταίος βασιλέας της Ουρ. Στα χρόνια της βασιλείας του οι επιθέσεις των Ελαμιτών και η αυξανόμενη δύναμη των Αμορραίων αποδυνάμωσαν ακόμη περισσότερο τις σουμεριακές πόλεις. Έχτισε νέα τείχη γύρω από την Ουρ και τη Νιπούρ, χωρίς ωστόσο να κατορθώσει να αποφύγει τη φθορά. Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του ο Ιμπί-Σιν δεν μπορούσε πλέον να αντιμετωπίσει τους Ελαμίτες και αναγκάστηκε να οχυρωθεί στην Ουρ. Οι περισσότερες πόλεις του τον εγκατέλειψαν και αυτοπροστατεύονταν ενάντια στους Αμοραίους που ερήμωναν τη Σουμερία. Μετά την καταστροφή της Ουρ από τους Ελαμίτες, πολλοί ηγέτες με αμοριτικά ονόματα ανέλαβαν την εξουσία σε διάφορες περιοχές συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Μεσογείου και της νότιας Μεσοποταμίας.

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΑΜΟΡΡΑΙΩΝ

Οι Αμορραίοι φαίνεται πως λάτρευαν τον σεληνιακό θεό Σιν και τον Αμουρρού. Η γλώσσα των Αμορραίων ήταν μια βορειοδυτική σημιτική ακκαδική διάλεκτος.

ΟΙ ΑΜΟΡΡΑΙΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

Οι Αμορραίοι ήταν αρχαίος λαός και ήταν μια από τις δέκα χαναανιτικές φυλές που αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη (Γένεση 15,18-20. Έξοδος 3,8. 3,17. 13,5. 23,23. 32,2, 34,11. Δευτερονόμιο 7,1. Ιησούς του Ναυή 3,10). Στην Αγία Γραφή περιγράφονται ως ισχυρός λαός μεγάλου αναστήματος «σαν το ύψος των κέδρων» (Αμώς 2,9). Αρχικά εγκαταστάθηκαν στη δυτικά της Νεκράς Θάλασσας ορεινή χώρα.  Αργότερα μετακινήθηκαν προς τη Χεβρών και απ'   εκεί πέρασαν στην Υπεριορδανία, για να ιδρύσουν τα γνωστά αλλά βραχύβια βασίλεια του Ωγ και Σηών.

Οι Αμορραίοι είχαν πολλές και ισχυρές πόλεις (Αριθμοί 32,17-33). Ήταν ασεβείς, άνομοι (Γένεση 15,16) και ειδωλολάτρες (Ιησούς του Ναυή 24,15. Γ' Βασιλέων 20,26). Μετά τον πόλεμο με τους Μωαβίτες πρωτεύουσα τους ήταν η Εσεβών (Αριθμοί 21,26. Κριταί 11,19). Ο ποταμός Αρνών αποτελούσε το όριο μεταξύ των Μωαβιτών και των Αμορραίων (Αριθμοί 21,13).

ΟΙ ΑΜΟΡΡΑΙΟΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΩΝ

Επί εποχής Αβραάμ κατοικούσαν στα βουνά δυτικά της Νεκράς θάλασσας, στην Ασασών-θαμάρ (Γένεση 14,7), ως τη Χεβρών (Δευτερονόμιο 3,8. 4,46-48), καθώς και στις περιοχές της Γαλαάδ και της Βασάν (Δευτερονόμιο 3,10), ανατολικά του Ιορδάνη. Όταν ο Μωυσής είχε στείλει κατασκόπους στη Χαναάν, για να κατασκοπεύσει τη χώρα, αυτοί του είπαν, ότι ανάμεσα στους άλλους λαούς που κατοικούσαν στην περιοχή, οι Αμοραίοι κατοικούσαν στα ορεινά της χώρας (Αριθμοί 13,30). Την εποχή που ο Ιησούς του Ναυή εισέβαλε στη Χαναάν, Αμορραίοι κατοικούσαν και στα παράλια της Μεσογείου (Ιησούς του Ναυή 11,2). Οι νότιες πλαγιές των βουνών της Ιουδαίας αποκαλούνται «όρος των Αμοριτών» (Δευτερονόμιο 1,7. 19-20). Μια πιθανή ετυμολογία για το «όρος Μοριάχ» είναι «όρος των Αμοριτών», με απώλεια της αρχικής συλλαβής.

Όταν ο βασιλιάς του Ελάμ ο Χοδολλογομόρ και οι σύμμαχοί του, πήγαιναν για να πολεμήσουν με το στρατό των Σοδόμων και των Γομόρρων, αφού στο πέρασμά τους ερήμωσαν αρκετές χώρες και έφτασαν ως την έρημο Φαράν, κατόπιν επέστρεψαν στην Κάδης και νίκησαν τους Αμαληκίτες και τους Αμορραίους (Γένεση 14,6-7).

Όταν ο Κύριος εμφανίστηκε στον Αβραάμ και του είπε ότι θα αποκτήσει πολλούς απογόνους και ότι θα τους δώσει τη γη Χαναάν, του είπε ακόμη ότι όταν οι απόγονοί του θα επιστρέψουν στη Χαναάν από την Αίγυπτο, δεν θα έχει ολοκληρωθεί η ανομία των Αμορραίων για να τιμωρηθούν (Γένεση 15,16).

ΟΙ ΑΜΟΡΡΑΙΟΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΩΥΣΗ

Οι κατάσκοποι που είχε στείλει ο Μωυσής για να κατασκοπεύσουν τη Χαναάν, δυσφήμησαν στο λαό τη χώρα, που τους υποσχέθηκε ο Θεός, και επειδή οι Ισραηλίτες έδειξαν ασέβεια και αχαριστία προς τον Κύριο και ήθελαν να λιθοβολήσουν το Μωυσή και τους συνεργάτες του, ο Θεός τους τιμώρησε με σαραντάχρονη περιπλάνηση στην  έρημο. Τότε κάποιοι από αυτούς παραδέχτηκαν το σφάλμα τους προς τον Κύριο και προσπάθησαν να μπουν μόνοι τους στη Χαναάν, παρά τις προειδοποιήσεις του Μωυσή. Τότε κατέβηκαν οι Αμορραίοι, Αμαληκίτες και οι Χαναναίοι, που κατοικούσαν στα βουνά Σηείρ, τους χτύπησαν και τους καταδίωξαν ως την Ερμά (Χορμά). Όσοι διασώθηκαν από τη σφαγή επέστρεψαν στο στρατόπεδο (Αριθμοί 14,39-45. Δευτερονόμιο 1,40-45).

Ο Σηών, ο βασιλιάς των Αμορραίων, και ο Ωγ, ο βασιλιάς της Βασάν, αναφέρονται ως δύο Αμορραίοι βασιλείς που κατοικούσαν στα ανατολικά μέρη του Ιορδάνη, από τον ποταμό Αρνών ως το όρος Αερμών (Δευτερονόμιο 3,8). Το βασίλειο του Σηών περιλάμβανε τη μισή χώρα της Γαλαάδ και εκτείνονταν από την Αροήρ έως τον ποταμό Ιαβόκ και τα σύνορα των Αμμωνιτών (Ιησούς του Ναυή 12,2-3). Οι Αμορραίοι παλιότερα, πριν οι Ισραηλίτες μπουν στη Χαναάν, σ' ένα πόλεμο με τους Μωαβίτες, κατέλαβαν όλη την περιοχή των Μωαβιτών, από την Αροήρ έως τον ποταμό Αρνών. Οι Αμορραίοι κατέστρεψαν τους ναούς και τα είδωλα του θεού των Μωαβιτών Χαμώς. Κατέστρεψαν την Εσεβών και όλες τις πόλεις των Μωαβιτών στην περιοχή αυτή και έβαλαν φωτιά σ' αυτές. Ως και οι γυναίκες των Αμορραίων πήραν μέρος στους εμπρησμούς αυτούς. Όλοι οι Μωαβίτες, άντρες και γυναίκες, που ζούσαν στην περιοχή αυτή έγιναν αιχμάλωτοι των Αμορραίων (Αριθμοί 21,26-30).

Οι Αμορραίοι ήταν μία από τις επτά φυλές των οποίων τη γη έδωσε ο Θεός στους Ισραηλίτες (Δευτερονόμιο 7,1). Οι Ισραηλίτες πριν μπουν στη Χαναάν, στρατοπέδευσαν βόρεια του ποταμού Αρνών, που βρίσκεται στα σύνορα των Μωαβιτών με τους Αμορραίους (Αριθμοί 21,13).

Από την έρημο Κεδαμώθ, έστειλαν αγγελιοφόρους στο Σηών, βασιλιά των Αμορραίων, και του ζήτησαν να τους επιτρέψει να περάσουν ειρηνικά μέσα από τη χώρα του.  Ο Σηών όμως δεν τους επέτρεψε να περάσουν από το έδαφος του και συγκέντρωσε όλο το στρατό του εναντίον των Ισραηλιτών. Οι Ισραηλίτες όμως πέρασαν τον ποταμό Αρνών, που ήταν στα σύνορα με τη Μωάβ, νίκησαν τον Σηών στη μάχη που έγινε στην Ιασσά και κυρίεψαν τη χώρα του. Κυρίεψαν την πρωτεύουσα Εσεβών και όλες τις πόλεις των Αμορραίων με τα περίχωρα τους κι εγκαταστάθηκαν σ' αυτές. Θανάτωσαν τον Σηών, τους γιους του και όλο το λαό του, χωρίς ν' αφήσουν αιχμαλώτους. Πήραν τα ζώα των Αμορραίων κι άλλα λάφυρα από τις πόλεις τους. Κατόπιν οι Ισραηλίτες κυρίεψαν την Ιαζήρ και όλες τις πόλεις γύρω από αυτή, και έδιωξαν τους Αμορραίους που κατοικούσαν σ' αυτές  (Αριθμοί 21,21-26. 21,31-32. Δευτερονόμιο 2,24-36. 4,46. Ιησούς του Ναυή 12,2-3. 13,21. 24,8. Κριταί 11,19-23).

Οι απόγονοι του Μαχίρ, γιου του Μανασσή, κατέλαβαν τη Γαλαάδ και εξόντωσαν τους Αμορραίους που κατοικούσαν εκεί, οι οποίοι και εγκαταστάθηκαν στις πόλεις τους (Αριθμοί 32,39-40).

ΟΙ ΑΜΟΡΡΑΙΟΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΤΟΥ ΝΑΥΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΡΙΤΩΝ

Όταν οι βασιλιάδες των Αμορραίων, που κατοικούσαν στα δυτικά του Ιορδάνη, και οι βασιλιάδες της Φοινίκης, που κατοικούσαν στα παραθαλάσσια, έμαθαν ότι αποξήρανε ο Θεός τα νερά του Ιορδάνη για να περάσουν οι Ισραηλίτες, πανικοβλήθηκαν και δεν είχαν πια το θάρρος να τους αντιμετωπίσουν (Ιησούς του Ναυή 5,1). Όταν μάλιστα έμαθαν τις πρώτες νίκες και τα κατορθώματα των Ισραηλιτών, οι βασιλιάδες σε όλη την πεδινή και ορεινή περιοχή της Χαναάν, δηλαδή οι βασιλιάδες των Χετταίων, των Αμορραίων, των Χαναναίων, των Φερεζαίων, των Ευαίων, των Γεργεσαίων και των Ιεβουσαίων, συνασπίστηκαν για να πολεμήσουν ενωμένοι τον Ιησού του Ναυή και τους Ισραηλίτες (Ιησούς του Ναυή 9,1).

Οι Ιεβουσαίοι, που κατοικούσαν στην ορεινή περιοχή της Χαναάν, αναφέρονται ως Αμορραίοι (Ιησούς του Ναυή 10,5-6). Ο Αδωνιβεζέκ, βασιλιάς της Ιερουσαλήμ, όταν έμαθε τι έκαναν οι Ισραηλίτες στην Ιεριχώ και στη Γαΐ, και την παράδοση της Γαβαών, έστειλε αγγελιαφόρους στον Ελάμ, βασιλιά της Χεβρών, στον Φιδών, βασιλιά της Ιεριμούθ, στον Ιεφθά, βασιλιά της Λαχίς, και στον Δαβίν, βασιλιά της Οδολλάμ, για να πολεμήσουν εναντίον των Γαβαωνιτών, διότι συμμάχησαν με τους Ισραηλίτες. Έτσι οι πέντε Ιεβουσαίοι (Αμορραίοι) βασιλιάδες, επιτέθηκαν και πολιόρκησαν τη Γαβαών με όλα τους τα στρατεύματα (Ιησούς του Ναυή 10,1-5).

Οι Γαβαωνίτες έστειλαν μήνυμα στον Ιησού του Ναυή, στο στρατόπεδο στα Γάλγαλα και του ζητούσαν βοήθεια. Αμέσως ο Ιησούς έφυγε μαζί με όλο το στρατό του και μετά από ολονύκτια πορεία επιτέθηκε αιφνιδιαστικά εναντίον των πέντε Ιεβουσαίων (Αμορραίων) βασιλιάδων.

Οι Ιεβουσαίοι μόλις αντίκρυσαν τους Ισραηλίτες πανικοβλήθηκαν και οι Ισραηλίτες τους καταδίωκαν και τους σκότωναν. Και καθώς έτρεχαν πανικόβλητοι, ο Θεός έριξε εναντίον τους χοντρό χαλάζι, σαν πέτρες, με αποτέλεσμα πιο πολλοί σκοτώθηκαν από το χαλάζι παρά από τους Ισραηλίτες στη μάχη.

Και επειδή η μάχη κράτησε ως το βράδυ χωρίς να νικήσουν ολοκληρωτικά, τότε ο Ιησούς του Ναυή παρακάλεσε τον Κύριο να σταματήσει τον ήλιο, ώσπου να τελειώσουν τη μάχη. Πράγματι, ο ήλιος στάθηκε, καταμεσής του ουρανού και δεν πήγαινε να δύσει κι αυτό κράτησε σχεδόν μια μέρα (Ιησούς του Ναυή 10,6-15).

Οι πέντε βασιλιάδες πανικόβλητοι, τράπηκαν σε φυγή και κρύφτηκαν σε μια σπηλιά. Κάποιοι τους είδαν και το ανάγγειλαν στον Ιησού, ο οποίος διέταξε να κλείσουν την είσοδο με μεγάλες πέτρες και να εγκαταστήσουν φρουρά. Κατόπιν χτύπησαν τους Ιεβουσαίους, την ώρα που έτρεχαν πανικόβλητοι να σωθούν. Όσοι απ' αυτούς μπόρεσαν να ξεφύγουν, κατέφυγαν στις οχυρωμένες πόλεις τους. Στο τέλος ο Ιησούς διέταξε να βγάλουν τους πέντε βασιλιάδες από τη σπηλιά και έδωσε εντολή στους αρχηγούς του στρατού να βάλουν τα πόδια τους πάνω στον τράχηλο των βασιλιάδων αυτών, ως ένδειξη εξουσίας και δύναμης. Έπειτα τους θανάτωσε και τους κρέμασε σε πέντε ξύλα, όπου έμειναν κρεμασμένοι ως το βράδυ. Πριν νυχτώσει τους κατέβασαν και τους έριξαν στην ίδια σπηλιά, όπου είχαν κρυφτεί και έφραξαν την είσοδο της σπηλιάς με μεγάλες πέτρες (Ιησούς του Ναυή 10,16-27).

Όταν έμαθε ο Ιαβίν, βασιλιάς της Ασώρ, ότι ο Ιησούς του Ναυή κατέλαβε όλη τη νότια Χαναάν, έστειλε αγγελιαφόρους και συμμάχησε με τον Ιωβάβ, βασιλιά της Μαρών, τον Συμοών, βασιλιά της Αζίφ, το βασιλιά της Σιδώνας, καθώς και με άλλους βασιλιάδες των ορεινών περιοχών της βόρειας Χαναάν, καθώς και στους λαούς που κατοικούσαν στις περιοχές δυτικά και ανατολικά της Χαναάν, όπως στους Χαναναίους, στους Αμορραίους, στους Χετταίους, στους Φερεζαίους, στους Ιεβουσαίους και στους Ευαίους. Όλοι αυτοί οι βασιλιάδες ένωσαν τις δυνάμεις τους για πόλεμο κατά των Ισραηλιτών και ξεκίνησαν με αναρίθμητο στρατό, με πάρα πολλά άλογα και άμαξες, και στρατοπέδευσαν κοντά στη λίμνη Μαρών (Σαμαχωνίτιδα λίμνη) (Ιησούς του Ναυή 11,1-5). Αυτοί αναφέρονται ως οι 12 βασιλείς των Αμορραίων, εναντίον των οποίων ο Κύριος κατά τη διάρκεια της μάχης εξαπέστειλε σμήνη από σφήκες (Ιησούς του Ναυή 24,11-12).

Ο Ιησούς του Ναυή και οι πολεμιστές του, με τη βοήθεια του Κυρίου, τους επιτέθηκαν με ορμή αιφνιδιαστικά στη λίμνη Μαρών, τους χτύπησαν και τους καταδίωξαν. Τους κατατρόπωσαν και τους σκότωσαν όλους και δεν ξέφυγε κανένας (Ιησούς του Ναυή 11,6-9. 12,8).

Ο Ιησούς του Ναυή είχε φτάσει σε βαθιά γεράματα και δεν πρόλαβε να κατακτήσει όλες τις περιοχές της Χαναάν. Μεταξύ αυτών ήταν και χώρα των Σιδωνίων, ως την Αφέκ και τα σύνορα των Αμορραίων (Ιησούς του Ναυή 13,1-4). Η φυλή Δαν κατά την εγκατάστασή της στη Χαναάν, δεν καταδίωξε τους Αμορραίους που κατοικούσαν στην πεδιάδα, στην περιοχή της Ιόππης και της Ακκαρών. Έτσι οι Αμορραίοι πήραν θάρρος και πίεζαν συνεχώς τους Ισραηλίτες που κατοικούσαν στην ορεινή περιοχή και δεν τους άφηναν να κατεβαίνουν στην πεδιάδα. Οι Αμορραίοι άρχισαν σιγά σιγά να χτίζουν πόλεις στα ορεινά, όπως τη Μυρσινώνα, τη Θαλαβίν (Σαλαμίν) και την Ελώμ, και να κατοικούν εκεί (Ιησούς του Ναυή 19,47-48. Κριταί 1,34-35). Έτσι οι Αμορραίοι εκδίωξαν τη φυλή Δαν, η οποία εγκαταστάθηκε στο Βορρά, βόρεια της Γενησαρέτ, και εξακολούθησαν να κατοικούν στις ορεινές πόλεις της φυλής Δαν, μέχρι που η φυλή Εφραίμ, λίγο καιρό αργότερα, τους υπέταξε και τους ανάγκασαν να γίνουν φόρου υποτελείς (Ιησούς του Ναυή 19,47-48). Η περιοχή την οποία κατείχαν οι Αμορραίοι, εκτείνονταν από την ανωφέρεια της Ακραβίν και την πόλη της Πέτρας και πάνω (Κριταί 1,36).

Σύμφωνα με τις Αγία Γραφή, οι Ισραηλίτες κατέλαβαν σταδιακά, όλη τη Χαναάν, εξολοθρεύοντας πολλές από τις φυλές των Χαναναίων, των Αμορραίων, των Φερεζαίων, των Ευαίων, των Ιεβουσαίων, των Χετταίων και των Γεργεσαίων (Ιησούς του Ναυή 24,11). Αργότερα ο Ιησούς του Ναυή μοίρασε, τη μεν περιοχή της μίας πλευράς του ποταμού Ιορδάνη στη φυλή Ιούδα, τη δε άλλη πλευρά στις φυλές Ρουβήν και Γαδ. Οι βασιλείς τους καθαιρέθηκαν και σφάχτηκαν (Ιησούς του Ναυή 10,24-27).

Οι Αμορραίοι ήταν ένας από τους λαούς, που άφησε ο Κύριος, για να δοκιμάζει την πίστη των Ισραηλιτών, οι οποίοι μετά την εγκατάστασή τους στη Χαναάν και το θάνατο του Ιησού του Ναυή, άρχισαν να ξεχνούν τις παραδόσεις τους και τον Κύριο. Οι Ισραηλίτες πήραν τις κόρες τους για γυναίκες τους, και έδωσαν τις δικές τους κόρες στους γιους εκείνων και λάτρεψαν άλλους θεούς, όπως ο Βάαλ και η Αστάρτη (Ιησούς του Ναυή 24,33. Κριταί 2,22-23. 3,1-6).

ΟΙ ΑΜΟΡΡΑΙΟΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ

Την εποχή του Σαμουήλ είχαν ειρήνη με το Ισραήλ (Α' Βασιλειών 7,14). Από τότε και μετά στην Αγία Γραφή η λέξη Αμορραίοι είναι συνώνυμη με τους Χαναναίους (Αμώς 2,9). Στην εποχή του Δαβίδ υπήρχαν υπολείμματα Αμοραίων, οι οποίοι κατά την περίοδο της βασιλείας του Σολομώντα υποδουλώθηκαν και έγιναν "φόρου υποτελείς" στους Ισραηλίτες (Α' Βασιλειών 9,20-21). Μετά την κατάκτηση της Χαναάν από τους Ισραηλίτες, οι Αμορραίοι, που παρέμειναν εκεί απορροφήθηκαν σταδιακά (Α' Βασιλειών 7,14). Ο Σολομώντας, κατά τα χρόνια της βασιλείας του, τους παλιούς κατοίκους της Χαναάν, δηλαδή τους εναπομείναντες κατοίκους των Χαναναίων, των Χετταίων, των Αμορραίων, των Φερεζαίων, των Ευαίων, των Ιεβουσαίων και των Γεργεσαίων, τους υποχρέωσε σε καταναγκαστικές εργασίες και τους έκανε φόρου υποτελείς (Γ' Βασιλέων 10,22β-γ. Β' Παραλειπομένων 8,7-8).

Πολλές από τις γυναίκες του βασιλιά Σολομώντα ήταν αλλόφυλες και ήταν κόρες ειδωλολατρών, οι οποίες κατάγονταν από τους Μωαβίτες, τους Αμμωνίτες, τους Σύριους, τους Ιδουμαίους, τους Χετταίους, τους Αμορραίους κλπ. Ο Σολομώντας προσκολλήθηκε σ' αυτές και αγάπησε και τα έθνη τους, πράγμα το οποίο είχε απαγορεύσει ο Κύριος στους Ισραηλίτες. Ο Σολομών έχτισε ακόμη ειδωλολατρικούς ναούς και θυσιαστήρια στις κορυφές γύρω από την Ιερουσαλήμ, και τέλεσε εκεί θυσίες σε θεούς ειδωλολατρών. Σ' αυτούς τους ναούς και σ' αυτά τα θυσιαστήρια οι γυναίκες του Σολομώντα προσέφεραν θυμίαμα και θυσίες στους θεούς τους (Γ' Βασιλέων 11,1-8. 11,33).

Οι Αμορραίοι αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη ως ασεβείς και ειδωλολάτρες, τους οποίους ο Κύριος εξολόθρευσε και τις πράξεις τους μιμήθηκαν οι Ισραηλίτες αργότερα (Γ' Βασιλέων 20,26).