ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

 

 

ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΕΛΙΣΑΙΟΣ
 

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΕΛΙΣΑΙΟΣ

 

Ο προφήτης Ελισαίος

Ο προφήτης Ελισαίος (Ελισαιέ όπως είναι γνωστός στην Παλαιά Διαθήκη)ήταν γιος του μεγαλοκτηματία Σαφάτ (Γ' Βασιλειών 19,16. 19,19), από το χωριό Αελμούθ ή Αβελμεολά. Ως προς την εμφάνιση ήταν φαλακρός (Δ' Βασιλειών 2,23). Ο Ελισαίος υπήρξε μαθητής του Προφήτη Ηλία, από τον οποίο χρίστηκε προφήτης και συνεχιστής του έργου του κατόπιν εντολής από το Θεό (Γ' Βασιλειών 19,16-21). Όταν εκείνος με θαυμαστό τρόπο έφυγε προς τον Κύριο, ο Ελισαίος συνέχισε το προφητικό έργο του Ηλία και αναδείχθηκε σ' έναν από τους μεγαλύτερους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, κάνοντας μάλιστα πολλά θαύματα.

 

 

 

Η ΧΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΙΣΑΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ

 

Όταν ο προφήτης Ηλίας κατέφυγε στο όρος Χωρήβ για να γλιτώσει από την οργή της βασίλισσας Ιεζάβελ, ο Κύριος τον έστειλε να πάει στη Δαμασκό κι όταν φτάσει εκεί, να χρίσει ως βασιλιά της Συρίας, τον Αζαήλ. Μετά να χρίσει τον Ιού, γιο του Ναμεσσί, ως βασιλιά στον Ισραήλ και τον Ελισαίο, γιο του Σαφάτ, να τον χρίσει προφήτη για να τον διαδεχτεί. Του είπε ακόμη πως όποιος σωθεί από το ξίφος του Αζαήλ, θα τον σκοτώσει ο Ιού κι όποιος γλιτώσει από τον Ιού θα τον σκοτώσει ο Ελισαίος. Αλλά θ' αφήσει ζωντανούς 7000 Ισραηλίτες, όλους εκείνους που δε γονάτισαν να προσκυνήσουν, ούτε ασπάστηκαν με το στόμα τους το άγαλμα του Βάαλ (Γ' Βασιλειών 19,15-18).

 

Όταν ο Ηλίας αναχώρησε από το όρος Χωρήβ, συνάντησε τον Ελισαίο, γιο του Σαφάτ, που όργωνε. Μπροστά του πήγαιναν δώδεκα ζευγάρια βόδια κι εκείνος οδηγούσε το δωδέκατο. Ο Ηλίας τον πλησίασε και του πέταξε πάνω του το μανδύα του.

Τότε ο Ελισαίος κατανόησε αυτή την πράξη, άφησε τα βόδια κι έτρεξε πίσω από τον Ηλία. Τον παρακάλεσε να πάει ν' αποχαιρετήσει τον πατέρα του και μετά θα τον ακολουθήσει. Έτσι ο Ελισαίος πήρε τα βόδια του και τα θυσίασε στον Κύριο. Με τα ξύλα του αλετριού έβρασε το κρέας και το μοίρασε στο λαό κι έφαγαν. Ύστερα ακολούθησε τον Ηλία κι έγινε υπηρέτης του (Γ' Βασιλειών 19,19-21).

 

 

Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ

 

Η ανάληψη του προφήτη Ηλία

Όταν έφτασε ο καιρός ο Κύριος να πάρει τον Ηλία στον ουρανό, ο Ηλίας και ο Ελισαίος αναχώρησαν από τα Γάλγαλα. Ο Ηλίας είπε στον Ελισαίο να μείνει εκεί, γιατί ο Κύριος τον έστελνε στη Βαιθήλ. Αλλά ο Ελισαίος του απάντησε πως ορκίστηκε να μην τον εγκαταλείψει. Έτσι πήγαν μαζί στη Βαιθήλ.

Οι προφήτες που βρίσκονταν στη Βαιθήλ είπαν στον Ελισαίο, εάν γνώριζε ότι σήμερα ο Κύριος θα πάρει τον Ηλία στον ουρανό; Ο Ελισαίος τους απάντησε πως το γνώριζε. Έπειτα ο Ηλίας είπε στον Ελισαίο να μείνει εκεί, γιατί ο Κύριος τον έστελνε στην Ιεριχώ. Ο Ελισαίος όμως του απάντησε πως ορκίστηκε να μην τον εγκαταλείψει. Έτσι πήγαν μαζί στην Ιεριχώ.

Οι προφήτες που βρίσκονταν στην Ιεριχώ είπαν στον Ελισαίο, εάν γνώριζε ότι σήμερα ο Κύριος θα πάρει τον Ηλία στον ουρανό; Ο Ελισαίος τους απάντησε πως το γνώριζε. Έπειτα ο Ηλίας είπε στον Ελισαίο να μείνει εκεί, γιατί ο Κύριος τον έστελνε στον Ιορδάνη. Ο Ελισαίος όμως του απάντησε πως ορκίστηκε να μην τον εγκαταλείψει. Έτσι πήγαν μαζί στον Ιορδάνη (Δ' Βασιλειών 2,1-6).

 

Τους ακολούθησαν και 50 προφήτες, οι οποίοι στάθηκαν απέναντί τους σε κάποια απόσταση, ενώ ο Ηλίας και ο Ελισαίος στάθηκαν στις όχθες του Ιορδάνη. Τότε ο Ηλίας πήρε τον μανδύα του, τον δίπλωσε και χτύπησε τα νερά του ποταμού. Ο Ιορδάνης χωρίστηκε στα δύο και οι δύο άνδρες πέρασαν απέναντι στην έρημο.

Όταν πέρασαν απέναντι ο Ηλίας είπε στον Ελισαίο να του ζητήσει ότι θέλει πριν αναληφθεί στον ουρανό. Ο Ελισαίος του είπε να του δώσει διπλό το προφητικό του χάρισμα. Ο Ηλίας του είπε πως του ζητάει δύσκολο πράγμα, ωστόσο εάν τον δει να ανεβαίνει στον ουρανό, τότε θα πραγματοποιηθεί αυτό που του ζήτησε. Κι ενώ βάδιζαν και συνομιλούσαν ξαφνικά ένα πύρινο άρμα με πύρινα άλογα τους χώρισαν και ο Ηλίας μέσα σ' ένα ανεμοστρόβιλο ανέβαινε στον ουρανό. Ο Ελισαίος καθώς τον έβλεπε να ανεβαίνει φώναξε «Πατέρα μου, Πατέρα μου, εσύ είσαι το άρμα και ο αρματηλάτης του Ισραήλ» (Δ' Βασιλειών 2,7-12).

 

Κι όταν πια ο Ελισαίος τον έχασε από τα μάτια του, έσχισε τα ρούχα του σε δυο κομμάτια. Έπειτα σήκωσε από κάτω τον μανδύα του Ηλία που τον είχε αφήσει να πέσει από ψηλά και αφού γύρισε πίσω, στάθηκε στην όχθη του Ιορδάνη. Πήρε το μανδύα του Ηλία και χτύπησε τα νερά, αλλά εκείνα δεν χωρίστηκαν όπως προηγουμένως. Τότε ο Ελισαίος φώναξε «Που είναι ο Θεός του Ηλία;» Έπειτα ξαναχτύπησε τα νερά κι εκείνα χωρίστηκαν στα δύο και ο Ελισαίος πέρασε τον Ιορδάνη.

Οι προφήτες που ήταν απέναντι προς την Ιεριχώ, είδαν το θαύμα και είπαν πως το προφητικό πνεύμα του Ηλία πήγε πια στον Ελισαίο. Ύστερα από λίγο, αφού τον συνάντησαν και τον προσκύνησαν, του είπαν πως είναι δούλοι του και να τους επιτρέψει να πάνε να ψάξουν μήπως ο Κύριος άφησε τον Ηλία σε κάποιο βουνό ή σε κάποιο άλλο μέρος. Ο Ελισαίος δεν τους επέτρεψε, αλλά εκείνοι επέμεναν τόσο, ώστε στο τέλος ο Ελισαίος δέχτηκε. Έτσι οι προφήτες έστειλαν 50 άνδρες για ν' αναζητήσουν τον Ηλία. Εκείνοι τον έψαχναν για τρεις ημέρες, αλλά δεν τον βρήκαν. Έτσι επέστρεψαν άπρακτοι στον Ελισαίο που καθόταν στην Ιεριχώ, ο οποίος τους υπενθύμισε πως τους είχε πει να μην τον αναζητήσουν (Δ' Βασιλειών 2,12-18).

 

Οι άνδρες της Ιεριχούς είπαν στον Ελισαίο, πως η πόλη τους βρίσκεται σε ωραία τοποθεσία, αλλά τα νερά είναι ανθυγιεινά και η γη δεν παράγει τίποτα. Τότε ο Ελισαίος τους είπε να του φέρουν μια καινούργια κανάτα και να βάλουν μέσα της αλάτι. Όταν του την έφεραν πήγε στην πηγή των νερών και είπε «Να τι λέει ο Κύριος. Αυτά τα νερά δεν θα προξενούν πια ούτε θάνατο ούτε ακαρπία». Κι έτσι καθαρίστηκαν τα νερά και είναι μέχρι σήμερα καθαρά, σύμφωνα με το λόγο που είπε ο Ελισαίος (Δ' Βασιλειών 2,19-22).

Έπειτα ο Ελισαίος αναχώρησε από την Ιεριχώ προς την Βαιθήλ και καθώς πήγαινε, μερικά παιδιά βγήκαν από την πόλη και τον κορόϊδευαν για τη φαλάκρα του. Τότε ο Ελισαίος τα καταράστηκε στ' όνομα του Κυρίου. Και ύστερα από λίγο βγήκαν δυο αρκούδες από το δάσος και κατασπάραξαν 42 από αυτά. Ύστερα πήγε στο όρος Κάρμηλος και στη συνέχεια πήγε στη Σαμάρεια (Δ' Βασιλειών 2,23-25).

 

 

ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΙΣΑΙΟΥ

 

Ο Ελισσαίος εκτός από προφήτης έγινε όργανο πολλών θαυματουργικών επεμβάσεων του Θεού. Συγκεκριμένα πολλαπλασίασε το λάδι και γέμισε τα δοχεία της φτωχής χήρας (Δ' Βασιλειών 4,3-7).  Κάποτε ήλθε στον Ελισσαίο μια χήρα γυναίκα, που πριν λίγο είχε χάσει τον άνδρα της, και του λέει, "Ο άνδρας μου πέθανε και συ γνωρίζεις ότι σεβόταν το Θεό. Και όμως, ένας άσπλαχνος δανειστής του ήλθε τώρα και, επειδή δεν έχουμε να τον πληρώσουμε, ζητάει να πάρει τους γιους μου δούλους του". Ο Ελισσαίος συγκινημένος της είπε, "Τι μπορώ να σου κάνω; Πες μου, τι έχεις στο σπίτι σου"; Η χήρα του απάντησε, "Τίποτα. Μόνο ένα αγγείο λάδι". Τότε ο Ελισσαίος της λέει να πάει να δανειστεί από τους γείτονες όσα μπορεί περισσότερα άδεια αγγεία. Έπειτα, να κλείσει την πόρτα του σπιτιού της, και μαζί με τους γιους της να γεμίσουν τα αγγεία αυτά από το δικό τους αγγείο με λάδι. Έτσι και έγινε. Αφού δανείστηκε πολλά άδεια αγγεία, τα γέμισε με λάδι από το δικό της, που στο τέλος βρέθηκε και αυτό γεμάτο! Έτσι, πούλησε την άφθονη εκείνη ποσότητα λαδιού, πλήρωσε το χρέος και έμειναν αρκετά χρήματα γι' αυτήν και τα παιδιά της.
Ακόμη όταν ανέβαινε στη Βαιθήλ στο δρόμο του συνάντησε κάποια παιδιά τα οποία άρχισαν να τον κοροϊδεύουν επειδή ήταν φαλακρός. Τότε ο Ελισσαίος τα καταράστηκε και αμέσως δύο αρκούδες βγήκαν από το δάσος και κατασπάραξαν σαράντα δύο από τα παιδιά (Δ' Βασιλειών 2,23-24). Σε ένα άλλο θαύμα προμήθευσε νερό τους Εβραίους που πολεμούσαν τους Μωαβίτες (Δ' Βασιλειών 3,9-20). Επίσης ανάστησε το γιο της Σουναμίτισσας (Δ' Βασιλειών 4,17-37), θεράπευσε το στρατηγό της Συρίας Νεεμάν από τη λέπρα (Δ' Βασιλειών κεφ. 5), έκανε το σιδερένιο τσεκούρι να επιπλεύσει (Δ' Βασιλειών 6,1-7), προφήτευσε το θάνατο του Βεν-αδάδ (Δ' Βασιλειών 8,7-15), κ.α. Ακόμα και μετά το θάνατό του, ο νεκρός που θάφτηκε στον ίδιο τάφο, αναστήθηκε μόλις ακούμπησε τα οστά του (Δ' Βασιλειών 13,21).

 

 

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΛΙΣΑΙΟΥ

 

Πριν πεθάνει όταν ο βασιλιάς του Ισραήλ Ιωάς πήγε να τον επισκεφτεί, ο Ελισσαίος προφήτευσε ότι ο Ιωάς θα νικούσε τους Σύριους (Δ' Βασιλειών 13,14-18), κάτι που αργότερα έγινε πραγματικότητα.
Ο Ελισσαίος πέθανε επί βασιλέως Ιωάς και τον έθαψε με πολύ θρήνο ο λαός του Ισραήλ στη Σεβαστούπολη της Σαμάρειας. Ο Ελισσαίος είχε και έναν υπηρέτη, το Γιεζεί (Γεχαζί). Η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του στις 14 Ιουνίου.

 

 

 

ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΙΣΑΙΟΥ

 

1) Ο ποταμός Ιορδάνης χωρίστηκε στα δυο (Δ' Βασιλειών 2,14)

2) Καθάρισε τα νερά της πόλης της Ιεριχούς (Δ' Βασιλειών 2,19-22)

3) Καταράστηκε τα παιδιά που τον χλεύαζαν και δύο αρκούδες σκότωσαν 42 παιδιά (Δ' Βασιλειών 2,23-25)

4) Ο στρατός σώζεται από τη δίψα (Δ' Βασιλειών 3,9-17)

5) Τα δοχεία της χήρας γεμίζουν λάδι (Δ' Βασιλειών 4,1-7)

6) Ανάσταση του γιου της χήρας (Δ' Βασιλειών 4,17-37)

7) Καθαρισμός της σούπας με το αλεύρι (Δ' Βασιλειών 4,38-41)

8) Προμηθεύει ψωμί για 100 προφήτες (Δ' Βασιλειών 4,42-44)

9) Θεραπεία του Νεεμάν (Δ' Βασιλειών 5,1-19)

10) Ο δούλος του γίνεται λεπρός (Δ' Βασιλειών 5,20-27)

11) Το τσεκούρι που επιπλέει (Δ' Βασιλειών 6,1-7)

12) Πύρινες άμαξες (Δ' Βασιλειών 6,17)

13) Σύριοι στρατιώτες τυφλώνονται (Δ' Βασιλειών 6,18-20)

14) Πεθαμένος ανασταίνεται στο τάφο του (Δ' Βασιλειών 13,20-21).

 

ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΛΙΣΑΙΟΥ
 

1) Νίκη κατά των Μωαβιτών (Δ' Βασιλειών 3,14-19)
2) Στείρα γυναίκα θα αποκτήσει γιο (Δ' Βασιλειών 4,8-16)3) Αποκάλυψη των σχεδίων του στρατού των Συρίων (Δ' Βασιλειών 6,8-23)
4) Ο θάνατος αξιωματικού (Δ' Βασιλειών 7,17-20)
5) Επτά χρόνια πείνας (Δ' Βασιλειών 8,1-3)
6) Ο θάνατος του Βεν-αδάδ (Δ' Βασιλειών 8,7-15)
7) Η νίκη του Ιωάς εναντίον των Συρίων (Δ' Βασιλειών 13,14-20)

 

 

ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ

 

Ἀπολυτίκιον 

Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ὁ ἔνσαρκος Ἄγγελος, τῶν Προφητῶν ἡ κρηπίς, ὁ δεύτερος Πρόδρομος, τῆς παρουσίας Χριστοῦ, Ἠλίας ὁ ἔνδοξος, ἄνωθεν καταπέμψας, Ἐλισαίῳ τὴν χάριν, νόσους ἀποδιώκει, καὶ λεπροὺς καθαρίζει, διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτόν, βρύει ἰάματα.
 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ὡς ὑποφήτην ἀληθῆ τοῦ Σωτῆρος, καὶ τῶν ἐν νόμῳ παιδευτὴν καὶ φωστῆρα, τοὶς πόρρω σὲ ἐδήλωσεν ὁ τόκος σου σοφὲ σὺ γὰρ κληρωσάμενος, τοῦ Θεσβίτου τὴν χάριν, θαύμασι διέπρεψας, καὶ δυνάμεσι πλείσταις. Καὶ νῦν ἀπαύστως φύλαττε ἠμᾶς, ὢ Ἐλισαῖε, Προφῆτα θεσπέσιε.
 

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. δ’. Τὴ ὑπερμάχω.
Διπλὴν τὴν χάριν εἰληφῶς παρὰ τοῦ Πνεύματος, Προφήτης ὤφθης θαυμαστὸς πάσι τοὶς πέρασι, τοὺς ὑμνοῦντας σὲ λυτρούμενος ἐκ κινδύνων, καὶ δωρούμενος τὴν χάριν τῶν θαυμάτων σου, τοὶς προστρέχουσιν ἐν ταύτῃ μετὰ πίστεως, καὶ βοώσι σοί, Χαίροις Προφῆτα θεσπέσιε.
 

Έτερον Κοντάκιον

Ἦχος β’ . Τὰ ἄνω ζητῶν.
Προφήτης Θεοῦ, ἐδείχθεις διπλασίονα, τὴν χάριν λαβών, τὴν ὄντως ἐπαξίαν σοι, Ἐλισσαῖε μακάριε. Ἠλιοῦ γὰρ γέγονας σύσκηνος, σὺν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Θεῷ, πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.