ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΣ

ΙΟΥΔΑΪΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ 

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ

Ο Κύριος ζήτησε από τους Ισραηλίτες να τον τιμούν με τρεις γιορτές κάθε χρόνο: Η πρώτη είναι η γιορτή των Αζύμων, δηλαδή του Πάσχα. Η δεύτερη είναι η γιορτή του θερισμού των πρωτογεννημάτων (γιορτή των εβδομάδων) την Άνοιξη και η τρίτη είναι η γιορτή της Συγκομιδής (γιορτή της Σκηνοπηγίας) στο τέλος του χρόνου.

Κατά τις γιορτές των τριών αυτών εποχών θα παρουσιάζονται ενώπιον του Κυρίου, μπροστά στην Σκηνή του Μαρτυρίου, όλα τα αρσενικά μέλη των Ισραηλιτικών οικογενειών (Έξοδος 23,14-16. 34,22-24. Δευτερονόμιο 16,16).

Όταν οι Ισραηλίτες μπήκαν στη Χαναάν, η γιορτές αυτές εορταζόταν στον τόπο που όρισε ο Κύριος για να λατρεύεται, δηλαδή στο Ναό των Ιεροσολύμων. Κατά τις γιορτές δεν επιτρεπόταν να παρουσιαστούν ενώπιον του Κυρίου με αδειανά χέρια. Ο καθένας πρόσφερε τα δώρα του στον Κύριο αναλόγως της οικονομικής του δυνατότητας (Δευτερονόμιο 16,16-17).

ΠΑΣΧΑ

ΤΟ ΠΑΣΧΑ

Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή του Ιουδαϊσμού. Το εβραϊκό Πάσχα ονομάζεται και Νομικό Πάσχα. Η γιορτή αυτή καθιερώθηκε ως ανάμνηση της Εξόδου των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και τη διάβαση της Ερυθράς Θαλάσσης.

Η λέξη Πάσχα προέρχεται από την εβραϊκή λέξη Πεσάχ, που σημαίνει πέραμα, διάβαση.

Το Πάσχα προϋπήρχε ως έθιμο στην αρχαία Αίγυπτο, όπου γιόρταζαν την άνοιξη τη διάβαση του Ήλιου από τον ισημερινό, δηλαδή την εαρινή ισημερία. Ως ιεροτελεστία εφαρμοζόταν και την εποχή που οι Ισραηλίτες ζούσαν ακόμη ως ημινομάδες και σχετιζόταν με τη ζωή των βοσκών. Παρ' όλα αυτά όμως, η έξοδος από την Αίγυπτο έδωσε στο Πάσχα την οριστική του σημασία.

Σύμφωνα με τις εβραϊκές Γραφές, το Πάσχα αποτελούσε ανάμνηση της εξόδου από την δουλεία της Αιγύπτου υπό την ηγεσία του Μωυσή. Το βράδυ της εξόδου κάθε οικογένεια πρόσφερε ως θυσία στο Θεό ένα αρνί για τη σωτηρία όλου του λαού. Το έφαγαν, χωρίς να σπάσουν τα κόκαλά του, μαζί με άζυμο ψωμί και πικρά χόρτα. Μετά έβαψαν την πόρτα τους με το αίμα του, σύμφωνα με την εντολή του Θεού, για να ξεχωρίζουν από τα σπίτια των Αιγυπτίων, έτσι ώστε ο Άγγελος του Κυρίου να μη χτυπήσει με θάνατο και τα δικά τους παιδιά.

ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

Το Πάσχα λεγόταν και Πάσχα των Ιουδαίων (Ιωάννης 2,13. 11,55), ή Πάσχα του Κυρίου (Έξοδος 12,11-27). Στοιχεία για τον εορτασμό του Πάσχα από τους Ιουδαίους υπάρχουν στην Έξοδο και στο Δευτερονόμιο. Το Πάσχα αποτελούσε οικογενειακή εορτή. Εορταζόταν νύχτα, στην πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, την 14η του μήνα Νισάν (πρώτος μήνας του έτους, μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου), με προσφορά ενός νεαρού ζώου, χρονιάρικου, για να ευλογηθεί από το Θεό όλο το κοπάδι (Έξοδος 12,3. Λευιτικόν 23,5. Αριθμοί 9,1-5. Δευτερονόμιο 16,1). Το ζώο το παίρνανε τη δέκατη μέρα του μήνα και το κρατάγανε ζωντανό ως τη δέκατη τέταρτη μέρα του μήνα Νισάν. Το ζώο ήταν αρνί ή κατσίκι, αρσενικό και αρτιμελές (Έξοδος 12,3-6), δεν έπρεπε να σπάσει κανένα κόκαλο του (Έξοδος 12,46. Αριθμοί 9,12) ενώ το αίμα του ως ένδειξη προστασίας, το έβαζαν στην είσοδο κάθε σπιτιού (Έξοδος 12,7-22).

Το αρνί που θυσιαζόταν, το έψηναν με τον όρο να το φάνε το ίδιο βράδυ, μαζί με άζυμο άρτο και πικρά χόρτα. Το έτρωγαν όλο, μαζί με το κεφάλι, τα πόδια και τα εντόσθια. Απαγορευόταν να περισσέψει από το ψημένο αρνί για την επόμενη ημέρα. Εάν περίσσευε κάτι για την επόμενη μέρα, έπρεπε να το κάψουν στη φωτιά (Έξοδος 12,8-11. Αριθμοί 9,11-12. Ματθαίος 26,2. Εβραίους 11,28).

Κατόπιν ο Θεός όρισε την ημέρα αυτή θα πρέπει να τη θυμούνται και να τη γιορτάζουν επίσημα. Αυτή θα είναι η γιορτή του Πάσχα, για να τιμηθεί ο Κύριος  που χτύπησε τους Αιγυπτίους, προσπέρασε τα σπίτια των Ισραηλιτών και τους έβγαλε από την Αίγυπτο (Έξοδος 19,2. 12,8-14. Δευτερονόμιο 16,1).

Ο Κύριος όρισε ακόμη ότι από την πρώτη του μήνα Νισάν, θα εξαφανίζουν κάθε ένζυμο άρτο από το σπίτι και για εφτά μέρες θα τρώνε άζυμο ψωμί χωρίς προζύμι. Η βρώση των άζυμων έπρεπε να ξεκινήσει από το βράδυ της 14 του μήνα Νισάν έως και το βράδυ της 21 του ίδιου μήνα. Όποιος θα έτρωγε ένζυμο άρτο κατά τις εφτά αυτές ημέρες θα έπρεπε να θανατωθεί. Όρισε ακόμη την πρώτη και την έβδομη ημέρα της γιορτής του Πάσχα ως άγιες. Κατά τις ημέρες της γιορτής του Πάσχα, δεν έπρεπε οι ισραηλίτες να επιδοθούν σε διάφορες εργασίες παρά μόνο στις απαραίτητες (Έξοδος 12,1-7. 12,15-20. Αριθμοί 9,17-18. Δευτερονόμιο 16,3-4. 16,8).

Ήταν υποχρεωτικό κάθε Ισραηλίτης να παρευρισκόταν στη γιορτή. Οι αλλοεθνείς και οι μισθωτοί εργάτες απαγορεύονταν να συμμετέχουν στο δείπνο του Πάσχα και να φάνε. Οι δούλοι θα μπορούσαν να συμμετέχουν μόνο μετά από περιτομή. Αλλά και οι αλλοεθνείς μόνο μετά από περιτομή θα μπορούσαν να συμμετέχουν στη γιορτή και να φάνε τον πασχάλιο αμνό. Το κρέας έπρεπε να φαγωθεί μέσα στο σπίτι και δεν έπρεπε να βγει έξω απ' αυτό. Το ίδιο ίσχυε για τους Ισραηλίτες και για τους ξένους (Έξοδος 12,43-51).

Εάν κάποιος ήταν ακάθαρτος εξαιτίας κάποιου νεκρού ή αν βρισκόταν σε μακρινό ταξίδι, και ήθελε να γιορτάσει το Πάσχα, μπορούσε να το γιορτάσει ένα μήνα αργότερα, στις 14 του δεύτερου μήνα, το βράδυ. Αν όμως κάποιος ήταν καθαρός ή δεν βρισκόταν σε ταξίδι, αμελήσει να γιορτάσει το Πάσχα και δεν προσφέρει την καθορισμένη θυσία, αυτός θα έπρεπε να εξολοθρευτεί, γιατί δεν πρόσφερε το δώρο του στον Κύριο στον καθορισμένο χρόνο. Εάν ένας ξένος που ζούσε με τους Ισραηλίτες ήθελε να γιορτάσει το Πάσχα, θα έπρεπε να συμμορφωθεί με τους νόμους και τις διατάξεις του Πάσχα. Ένας νόμος ίσχυε για όλους, και για τους ξένους και για τους Ισραηλίτες (Αριθμοί 9,9-14).

Ο Κύριος ζήτησε από τους Ισραηλίτες, όταν εκείνοι εγκατασταθούν στη Χαναάν, δεν θα προσφέρουν, κατά το Πάσχα, αιματηρή θυσία με ένζυμο άρτο, ούτε θα μείνουν μέχρι το πρωΐ τα λίπη και τα κρέατα των θυσιαζόμενων ζώων, αλλά θα φαγωθούν κατά τη διάρκεια της νύχτας (Έξοδος 23,18. Δευτερονόμιο 16,3-4).

Σύμφωνα με το Δευτερονόμιο η γιορτή έπρεπε να γίνει στον τόπο που όρισε ο Κύριος για να λατρεύεται, δηλαδή στο Ναό των Ιεροσολύμων, και όχι στο σπίτι του καθενός, αλλά  όπου μαζεύονταν όλοι οι πιστοί. Εκεί θυσιάζανε πρόβατα και βόδια. Η θυσία του Πάσχα γινόταν το βράδυ με τη δύση του ηλίου, σε ανάμνηση της εξόδου από την Αίγυπτο. Τρώγανε το θυσιαζόμενο ζώο το βράδυ και την επόμενο πρωΐ επιστρέφανε στα σπίτια τους (Δευτερονόμιο 16,2. 16,5-7).

Έτσι σύμφωνα με το Δευτερονόμιο η γιορτή του Πάσχα μετατρέπεται από οικογενειακή σε προσκυνηματική. Αυτό συνέβη γιατί στο Δευτερονόμιο κυριαρχεί η μοναδικότητα του τόπου λατρείας, ότι δηλαδή μόνο στο Ναό της Ιερουσαλήμ πρέπει κανείς να λατρεύει το Θεό. Έτσι και οι δυο γιορτές, η γιορτή του Πάσχα και η γιορτή των Αζύμων, επειδή ακολουθούν η μια την άλλη, γίνονται και οι δυο προσκυνηματικές και ουσιαστικά εννοούνται ως μια ενιαία γιορτή.

Η μεταρρύθμιση του Ιωσία ήταν αυτή, που συνένωσε τις δυο γιορτές και έκανε και το Πάσχα προσκυνηματική γιορτή. Συνέπεια της αλλαγής αυτής ήταν να γιορτάζονται και τα Άζυμα την ίδια ημερομηνία με το Πάσχα που είχε δική του καθορισμένη ημερομηνία. Αυτό ακριβώς μας πληροφορεί και το Λευιτικό 23,5-8. Σε όλες τις παραδόσεις το Πάσχα και τα Άζυμα συνδέονται με την έξοδο από την Αίγυπτο.

ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η εαρινή ισημερία για τους Εβραίους είναι η 1η Νισάν. Σύμφωνα με την Έξοδο κάθε αρχηγός οικογένειας έπαιρνε στις 10 Νισάν ένα πρόβατο αρσενικό, το οποίο θυσίαζε στις 14 Νισάν (τις παλιότερες εποχές στο ναό των Ιεροσολύμων). Όσοι έμεναν έξω από την πόλη, στην επαρχία, δεν ήταν υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν αυτό το έθιμο της θυσίας του αρνιού και μπορούσαν να το αντικαταστήσουν με άλλα φαγητά.
Κατά τη γιορτή, το βράδυ, οι Εβραίοι άπλωναν στο τραπέζι όλα τα φαγητά, δηλαδή το αρνί, τις πικρίδες (είδος πικρών χόρτων), τα άζυμα και το βάμμα. Από όλα αυτά έτρωγαν πρώτα τις πικρίδες και προσεύχονταν.

Στη συνέχεια, οι πιο γέροι της οικογένειας διηγούνταν όλη την ιστορία της δουλείας και της απελευθέρωσης από την αιγυπτιακή σκλαβιά και εξηγούσαν το συμβολισμό κάθε είδους φαγητού που βρισκόταν στο τραπέζι. Έτσι, τα άζυμα συμβόλιζαν τη βιαστική φυγή των Εβραίων, τόσο βιαστική ώστε δεν πρόλαβαν να ζυμώσουν. Επίσης οι πικρίδες συμβόλιζαν την πικρία της σκλαβιάς. Σε όλη τη διάρκεια του εορτασμού τρώγανε άζυμο ψωμί για εφτά μέρες, ενώ όλοι οι Εβραίοι φορούσαν παπούτσια οδοιπορίας, θέλοντας να συμβολίσουν τη φυγή.
Εκτός από την απελευθέρωση από την αιγυπτιακή σκλαβιά και το πέρασμα της Ερυθράς Θάλασσας, οι Εβραίοι γιόρταζαν με το Πάσχα την ανοιξιάτικη συγκομιδή. Γι' αυτό όλοι οι αρχηγοί των οικογενειών έφερναν ως τάμα στο ναό των Ιεροσολύμων και ένα δεμάτι κριθαριού. Έτσι κήρυσσαν και τη γιορτή της συγκομιδής και τότε μόνον επιτρεπόταν να φάνε ζυμωμένο ψωμί.

Το ιουδαϊκό Πάσχα εορτάζεται σήμερα κατά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, δηλαδή μεταξύ 30 Μαρτίου και 27 Απριλίου. Παλιότερα το ιουδαϊκό Πάσχα εορταζόταν σύμφωνα με το Μωσαϊκό νόμο μεταξύ 3ης Απριλίου και 1ης Μαΐου.

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΑΖΥΜΩΝ

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΑΖΥΜΩΝ

Η γιορτή των αζύμων είναι η δεύτερη από τις γιορτές που αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη και που ο ίδιος ο Θεός θέσπισε για το λαό Του (Έξοδος 12,15-20). Εορτάζεται μαζί με το Πάσχα (Λουκάς 22,1).

Σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου αμέσως την επόμενη μέρα μετά το Πάσχα άρχιζε η γιορτή των Αζύμων. Ονομάστηκε έτσι γιατί οι Ισραηλίτες είχαν εντολή να βγάλουν κάθε ένζυμο από το σπίτι τους και έπρεπε στη διάρκειά της να τρώνε ψωμί άζυμο, δηλαδή ψωμί χωρίς ζύμη. Η θυσία του πασχαλινού αρνιού και η γιορτή των Αζύμων γινόταν ως ανάμνηση της εξόδου από την Αίγυπτο. Διότι κατά το μήνα αυτό ο Θεός ελευθέρωσε τους Ισραηλίτες από τη δουλεία της Αιγύπτου και τον οδήγησε στη Γη της Επαγγελίας, τη Χαναάν (Δευτερονόμιο 16,1-3).

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΑΖΥΜΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

Η γιορτή των Αζύμων διαρκούσε 7 ημέρες, αρχίζοντας από το απόγευμα της 14ης Νισάν, στο τέλος δηλαδή της ημέρας του Πάσχα και διαρκούσε μέχρι την 21η (Λευιτικό 23,6).

Κατά την εβδομάδα των αζύμων οι Ισραηλίτες τρώγανε άζυμο ψωμί κι όχι ψωμί φτιαγμένο με προζύμι. Η πρώτη και η έβδομη μέρα είναι γιορτή αφιερωμένη στον Κύριο. Κατά τις εφτά ημέρες θα έπρεπε να προσφέρουν στον Κύριο θυσίες ολοκαυτωμάτων. Κατά τις ημέρες της γιορτής των Αζύμων, όπως και του Πάσχα, δεν έπρεπε να επιδοθούν σε διάφορες εργασίες παρά μόνο στις απαραίτητες.

Η γιορτή των αζύμων είναι μια συνεχής υπόμνηση για τους Ισραηλίτες, κατά την οποία οι μεγαλύτεροι θα πρέπει να εξηγούν στα παιδιά τους, τα θαύματα που έκανε ο Κύριος κατά την έξοδο του λαού από την Αίγυπτο (Έξοδος 13,3-10. 23,15. 34,18. Λευιτικόν 23,6-9. Δευτερονόμιο 16,8).

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΑΖΥΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο λόγος για την τήρηση αυτού του τυπικού ήταν, ότι η αναχώρηση του λαού από την Αίγυπτο, την ημέρα του Πάσχα, υπήρξε βιαστική. Έγινε τη νύχτα της 14ης μέρας, αρχή της 15ης και κάθε Ισραηλίτης σήκωσε τη σκάφη του ψωμιού του στον ώμο του, τυλιγμένη στα φορέματά του, για να φύγουν βιαστικά από την Αίγυπτο. Δεν είχαν προφτάσει να χρησιμοποιήσουν το προζύμι και έφυγαν πριν φουσκώσει το ψωμί (Έξοδος 12,33-34, 39). Ήταν «ψωμί θλίψης» (Δευτερονόμιο 16,3). Κι αυτό το γεγονός της θαυμαστής επέμβασης του Θεού και της βιαστικής τους φυγής από την Αίγυπτο έπρεπε να το θυμούνται σε όλη τους τη ζωή. Να το έχουν για σημάδι πάνω στο χέρι τους και για ανάμνηση ανάμεσα στα μάτια τους. Να γίνει νόμος του Θεού στο στόμα τους, νόμος που θα έπρεπε να τηρούν κάθε τέτοια εποχή του χρόνου (Έξοδος 13,3-10).
Όλα τα τρόφιμα που περιείχαν προζύμι, έστω και λίγο, έπρεπε να τα βγάλουν απ’ το σπίτι. Για την εκτέλεση αυτής της εντολής, αναπτύχθηκαν διάφορες τελετουργίες. Η διαδικασία αυτή ονομάστηκε ακύρωση, και αρχίζει πριν τη γιορτή, μ’ ένα σαρωτικό καθάρισμα του σπιτιού. Φυλάγονται μόνο τα καθαρά τρόφιμα.
Το επόμενο βήμα στη διαδικασία της ακύρωσης συνέβαινε το βράδυ της 14ης του Νισάν. Με το φως ενός κεριού έψαχναν το σπίτι για προζύμι. Κάθε προζύμι που έβρισκαν το σκούπιζαν με ένα φτερό και το μάζευαν σε ένα ξύλινο κουτάλι. Μετά ο πατέρας απάγγελνε μια προσευχή ακυρώνοντας το προζύμι.
Το επόμενο πρωινό, η προσευχή λεγόταν ακόμα μια φορά, καθώς το φτερό, το ξύλινο κουτάλι και κάθε προζύμι που βρέθηκε, καίγονταν, τερματίζοντας έτσι τη διαδικασία της ακύρωσης. Η ιουδαϊκή παράδοση κάνει εξαίρεση για αυτόν που είναι μακριά απ’ το σπίτι του και δεν μπορεί να γυρίσει και να καταστρέψει το προζύμι που έχει στην κατοχή του. Στην περίπτωση αυτή το «ακυρώνει στην καρδιά του».
Το προζύμι έπρεπε να εξαφανιστεί πριν το μεσημέρι της 14ης Νισάν, γιατί όταν υπήρχε ο Ναός, η πασχαλινή θυσία γινόταν αργά το απόγευμα. Επειδή η θυσία δεν έπρεπε να προσφέρεται με ένζυμα, δηλαδή προζύμι, όλα τα ένζυμα προϊόντα έπρεπε να εξαφανιστούν τις πρωινές ώρες. Μετά άρχιζαν να τρώνε μόνον άζυμα. Στην πραγματικότητα, η εβραϊκή παράδοση διδάσκει ότι η εντολή είναι μόνο για αποχή από ένζυμα. Δεν απαιτούσε όμως, να τρώγονται μόνον άζυμα. Συνεπώς, μπορεί να τρώνε φρούτα και λαχανικά αντί για ματζά. Η μόνη εξαίρεση είναι την πρώτη νύχτα της γιορτής, όπου πρέπει να φαγωθεί μόνον άζυμο ψωμί.
Η βιβλική εντολή του για αποχή από οτιδήποτε ένζυμο στη διάρκεια της γιορτής ήταν τόσο σοβαρή, που ο Θεός δήλωσε ότι όποιος δεν υπάκουε θα «εξολοθρευόταν από τον Ισραήλ» (Έξοδος 12,15-19). Λόγω της δριμύτητας της τιμωρίας, σήμερα κατά τη διάρκεια της γιορτής οι ορθόδοξοι Εβραίοι τρώνε μόνο ματζά, που έχει φυλαχτεί από την εποχή του θερισμού των σιτηρών μέχρι να καεί η ζύμη, για να είναι σίγουροι ότι δεν έλαβε χώρα καμιά ζύμωση.

Οι προσφορές που οι Εβραίοι πρόσφεραν στη διάρκεια των εφτά ημερών της γιορτής (Αριθμοί 28,16-25) ήταν:
α) Ολοκαύτωμα: Θυσία που γίνεται με φωτιά, στον Κύριο: Σημαίνει, τέλεια αυταπάρνηση και παραχώρηση στον Θεό (Αριθμοί 28,19).
β) Προσφορά από άλφιτα: Είναι ευχαριστήρια προσφορά σε οσμή ευωδιάς στον Κύριο (Αριθμοί 28,20-24). Σημαίνει, καρδιά ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας.
γ) Προσφορά περί αμαρτίας: Αναφέρεται στη συναίσθηση της ατελούς πείρας μας ως προς τον αγιασμό και στην καθαρτήρια δύναμη του αίματος του εξιλασμού (Αριθμοί 28,22).
Σχεδόν σε όλες τις θυσίες προς τον Θεό απαγορευόταν η χρήση του προζυμιού (Έξοδος 23,18. 34,25), με εξαίρεση τις περιπτώσεις στο Λευιτικό (7,13) και τον Αμώς (4,5). Η γιορτή των Αζύμων άρχιζε και τέλειωνε με συγκάλεση αγία, στη διάρκεια των οποίων δεν έκαναν καμιά εργασία.

Η γιορτή των Αζύμων άρχισε να λατρεύεται μετά τη μόνιμη εγκατάσταση των Εβραίων στη γη Χαναάν για τον απλούστατο λόγο ότι για να γιορταστούν τα Άζυμα χρειάζεται να γίνει συγκομιδή δημητριακών η οποία ήταν δυνατό να γίνει μετά την κατάληψη της Χαναάν από τους Εβραίους.
Τα Άζυμα ως αγροτική γιορτή δεν είχε καθορισμένη ημερομηνία γιατί συνδεόταν με τη συγκομιδή των σιτηρών, όπου η περίοδος της συγκομιδής των σιτηρών άρχιζε με την γιορτή των Αζύμων και τελείωνε με τη γιορτή των Εβδομάδων.

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ

(ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ Ή ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΝΗΜΑΤΩΝ)

Η γιορτή της Πεντηκοστής (Σαβουώτ στα εβραϊκά) οφείλει το όνομά της, στο ότι εορταζόταν από τους Εβραίους πενήντα ημέρες μετά το Πάσχα (Λευιτικόν 23,15-16. Δευτερονόμιο 16,9-10). Με το όνομα αυτό απαντάται μόνο στα δευτεροκανονικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης και στους Εβραίους ιστορικούς Φίλωνα και Ιώσηπο. Στην Παλαιά Διαθήκη καλείται «εορτή των εβδομάδων» ή «εορτή της συγκομιδής των πρωτογεννημάτων», και ήταν μια από τις τρεις γιορτές που ζήτησε ο Κύριος για να τον τιμούν (Έξοδος 23,10-12).

Οι Εβραίοι έπρεπε να μετρήσουν επτά εβδομάδες μετά το Πάσχα και την πεντηκοστή ημέρα να τελέσουν την γιορτή τής Πεντηκοστής. Κατά την γιορτή αυτή πρόσφεραν στο ναό τα καλύτερα από τα πρωτογεννήματα της γης, ως έκφραση ευχαριστίας προς τον Θεό για τη συντελεσθείσα παραγωγή του αγρού. Δεν ήταν όμως μόνο ευχαριστία για τους καρπούς, αλλά και ανάμνηση, για το ότι ο Θεός τους οδήγησε στη Γη της Επαγγελίας. Εκεί στον τόπο που όρισε ο Κύριος τα τρώγανε ενώπιον του Κυρίου (Δευτερονόμιο 16,9-12).

Μετά την καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ (70 μ.Χ.), οπότε δεν ήταν δυνατόν να γίνει η προσφορά των πρωτογεννημάτων στο ναό, η γιορτή τής Πεντηκοστής πήρε άλλο περιεχόμενο, και η ημέρα αυτή θεωρείται ως ανάμνηση της νομοθεσίας (των δέκα εντολών), που έδωσε ο Θεός στον Μωυσή στο όρος Σινά. Κι αυτή η παράδοση επικράτησε από τότε στη ραββινική γραμματεία.

Η ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ

Η πρώτη ημέρα του έβδομου μήνα Τισρί, ήταν η πρώτη μέρα του έτους (16 Σεπτεμβρίου). Αυτή η γιορτή ήταν μέρα απόλυτης ανάπαυσης και αφιερωμένη στον Κύριο, η οποία εξαγγελλόταν στο λαό με σαλπίσματα. Κατά την ημέρα αυτή δεν επιτρεπόταν καμία χειρωνακτική εργασία και πρόσφεραν στον Κύριο θυσίες ολοκαυτώματος (Λευιτικόν 23,23-25).

Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΞΙΛΑΣΜΟΥ

Η ΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΟΥ ΕΞΙΛΑΣΜΟΥ

Η Ημέρα του Εξιλασμού εορταζόταν τη δέκατη μέρα του έβδομου μήνα Τισρί (26 Σεπτεμβρίου) και ξεκινούσε από το βράδυ της ένατης μέρας, ως το άλλο βράδυ.

Οι Ισραηλίτες κατά την ημέρα αυτή θα έπρεπε να ταπεινώνονται, να συναισθάνονται τις αμαρτίες τους και να μετανοούν γι' αυτές. Αυτή τη μέρα δεν έκαναν καμιά εργασία, ούτε οι Ισραηλίτες ούτε οι ξένοι που ζούσαν ανάμεσα τους, διότι αυτή τη μέρα γινόταν η τελετουργία του εξιλασμού, για να καθαρίζονταν απ' όλες τις αμαρτίες τους, ώστε να ήταν πάντα καθαροί ενώπιον του Κυρίου. Η Ημέρα του Εξιλασμού ήταν για τους Ισραηλίτες μέρα αγιότατη και, όπως και το Σάββατο, μέρα απόλυτης ανάπαυσης, ταπείνωσης, μετάνοιας και νηστείας. Όποιος δεν ταπεινώνονταν εκείνη την ημέρα και εκτελούσε κάποια εργασία, έστω και ελαφρά, τιμωρούνταν με εξολόθρευση.

Τον εξιλασμό τον τελούσε ο εκάστοτε Αρχιερέας, ο οποίος τελούσε τον εξιλασμό για τα Άγια των Αγίων, την υπόλοιπη Σκηνή του Μαρτυρίου και το θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων. Επίσης θα τελούσε τον εξιλασμό για τους ιερείς και για όλη την ισραηλιτική κοινότητα (Λευιτικόν 16,29-34. 23,26-32).

Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΞΙΛΑΣΜΟΥ

Ο Αρχιερέας μέσα στα Άγια των Αγίων θα έπρεπε να μπει, για να μην θανατωθεί από τον Κύριο, αφού προηγουμένως είχε προσφέρει ένα μοσχάρι για τη θυσία εξιλέωσης και ένα κριάρι για τη θυσία του ολοκαυτώματος. Μετά αφού καθάριζε όλο το σώμα του με νερό, έπειτα φόραγε την ιερατική στολή. Κατόπιν η ισραηλιτική κοινότητα του έδινε δύο τράγους που θα έπρεπε να θυσιαστούν για την εξιλέωση της αμαρτίας και ένα κριάρι για τη θυσία του ολοκαυτώματος. Ο Αρχιερέας πρόσφερε το μοσχάρι ως θυσία εξιλέωσης και κατόπιν έκανε την τελετουργία του εξιλασμού για τον εαυτό του και για την οικογένειά του. Έπειτα θα έπαιρνε τους δύο τράγους και θα τους έστηνε ενώπιον του Κυρίου στην είσοδο της Σκηνής του Μαρτυρίου. Εκεί θα τράβαγε κλήρους για τους δύο τράγους: έναν κλήρο για να οριστεί ο τράγος που θα προσφερθεί στον Κύριο και έναν κλήρο για να οριστεί ο αποπομπαίος τράγος. Τον τράγο, στον οποίο έπεσε ο κλήρος ως προσφορά στον Κυρίου, τον πρόσφερε ως θυσία εξιλέωσης και τον τράγο στον οποίο έπεσε ο κλήρος του αποπομπαίου, θα τον έστηνε ζωντανό ενώπιον του Κυρίου, για να κάνουν πάνω σ' αυτόν την τελετουργία του εξιλασμού, κι έπειτα θα τον έδιωχναν στην έρημο.

Όταν ο Αρχιερέας πρόσφερε το δικό του μοσχάρι ως θυσία εξιλέωσης, για να κάνει την τελετουργία του εξιλασμού για τον εαυτό του και για την οικογένεια του, έπειτα έπαιρνε ένα θυμιατήρι γεμάτο αναμμένα κάρβουνα από το θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων, που βρισκόταν μπροστά στη Σκηνή του Μαρτυρίου, γέμιζε τα χέρια του με ψιλοκομμένο αρωματικό θυμίαμα και το έφερνε πίσω από το καταπέτασμα. Έριχνε το θυμίαμα στη φωτιά ενώπιον του Κυρίου, ώστε ο καπνός του θυμιάματος σκέπαζε το ιλαστήριο που βρίσκεται πάνω από την Κιβωτό της Διαθήκης. Με αυτό τον τρόπο ο Αρχιερέας, εισερχόμενος με ευλάβεια στα Άγια των Αγίων, δεν θα τιμωρούνταν με θάνατο. Μετά  έπαιρνε με το δάχτυλό του από το αίμα του μοσχαριού και ράντιζε το ιλαστήριο προς ανατολάς. Έπειτα ράντιζε το ιλαστήριο εφτά φορές από το αίμα αυτό.

Κατόπιν έσφαζε τον τράγο και τον πρόσφερε ως θυσία για την εξιλέωση του λαού. μετά έφερνε το αίμα του μέσα από το καταπέτασμα και μ' αυτό έκανε ότι έκανε και με το αίμα του μοσχαριού. Με αυτόν τον τρόπο έκανε την τελετουργία του εξιλασμού για τις ανομίες και τις αμαρτίες των Ισραηλιτών. Το ίδιο θα έκανε ο Αρχιερέας και για ολόκληρη τη Σκηνή του Μαρτυρίου, για να καθαριστεί και να εξαγνιστεί από τους ηθικούς μολυσμούς των Ισραηλιτών, και η οποία βρίσκεται ανάμεσά τους.

Κανένας άνθρωπος δεν έπρεπε να βρίσκεται στη Σκηνή του Μαρτυρίου, από τη στιγμή που ο αρχιερέας έμπαινε στα άγια των Αγίων για να κάνει την τελετουργία του εξιλασμού. Ο Αρχιερέας μετά την τελετουργία του εξιλασμού για τον ίδιο, για την οικογένεια του και για την ισραηλιτική κοινότητα, τότε θα έπρεπε να πάει στο θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων, που βρίσκεται ενώπιον του Κυρίου, και θα κάνει την τελετουργία του εξιλασμού για το θυσιαστήριο. Ο Αρχιερέας έπαιρνε από το αίμα του μοσχαριού και από το αίμα του τράγου και μ' αυτό άλειφε τα κέρατα του θυσιαστηρίου ολόγυρα. Κατόπιν με το δάχτυλο του ράντιζε με το αίμα το θυσιαστήριο εφτά φορές, κι έτσι το εξάγνιζε από τις αμαρτίες των Ισραηλιτών και το άγιαζε (Λευιτικόν 16,1-19).

Ο ΑΠΟΠΟΜΠΑΙΟΣ ΤΡΑΓΟΣ

Αφού τελείωνε ο Αρχιερέας την τελετουργία του εξιλασμού για τα άγια των αγίων, για την υπόλοιπη Σκηνή του Μαρτυρίου και για το θυσιαστήριο, τότε εξάγνιζε τους ιερείς. Για το σκοπό αυτό έφερνε κοντά του το ζωντανό τράγο. Έβαζε τα δυο του χέρια πάνω στο κεφάλι του ζώου και εξομολογούνταν πάνω του όλες τις ανομίες, τις παραβάσεις και τις αμαρτίες των Ισραηλιτών και έτσι τις απόθετε στο κεφάλι του τράγου. Μετά τον έδιωχνε (τον απόπεμπε) στην έρημο, με κάποιον άνθρωπο που έχει οριστεί γι' αυτό. Ο αποπομπαίος τράγος έπαιρνε πάνω του όλες τις αμαρτίες των Ισραηλιτών και ο άνθρωπος θα τον άφηνε ελεύθερο να περιπλανηθεί στην έρημο, σε μέρος άβατο από ανθρώπους.

Μετά ο αρχιερέας έμπαινε στη Σκηνή του Μαρτυρίου, έβγαζε την ιερατική του στολή και την άφηνε εκεί. Μετά καθάριζε το σώμα του με νερό σε τόπο ιερό και ξαναφόραγε τη στολή του. Μετά πρόσφερε τη θυσία του ολοκαυτώματος για τον εαυτό του και για το λαό, και έτσι έκανε την τελετουργία του εξιλασμού για τον εαυτό του, την οικογένειά του, τους ιερείς και το λαό. Το λίπος της θυσίας εξιλέωσης το έκαιγε στο θυσιαστήριο.

Ο άνθρωπος που οδήγησε τον αποπομπαίο τράγο στην έρημο θα έπρεπε να πλύνει τα ρούχα του και να καθαρίσει το σώμα του με νερό, και κατόπιν έμπαινε στο στρατόπεδο. 

Το μοσχάρι και τον τράγο που είχαν προσφερθεί ως θυσία εξιλέωσης και που το αίμα τους χρησιμοποιήθηκε για την τελετουργία του εξιλασμού, τα έβγαζαν έξω από το στρατόπεδο, και τους έκαιγαν μαζί με το δέρμα τους, το κρέας τους και την κοπριά τους.  Ο άνθρωπος που θα τα έκαιγε, θα έπρεπε μετά να πλύνει τα ρούχα του και να καθαρίσει το σώμα του με νερό· κατόπιν, και κατόπιν έμπαινε στο στρατόπεδο (Λευιτικόν 16,20-28).

ΣΚΗΝΟΠΗΓΙΑ

Η Γιορτή της Σκηνοπηγίας (Σουκώθ) εορταζόταν τη δέκατη πέμπτη μέρα του έβδομου μήνα Τισρί (31 Σεπτεμβρίου) και διαρκούσε εφτά μέρες. Η πρώτη και η όγδοη μέρα ήταν ημέρες καθιερωμένες και αγίες, και δεν έπρεπε να κάνουν καμία χειρωνακτική εργασία κατά τις ημέρες αυτές. Τις ενδιάμεσες εφτά μέρες θα έπρεπε να προσφέρουν στον Κύριο θυσίες ολοκαυτώματος.

Η Γιορτή της Σκηνοπηγίας εορταζόταν προς τιμήν του Κυρίου, όταν πλέον οι άνθρωποι είχαν μαζέψει τη σοδειά τους και είχαν κάνει τη συγκομιδή των καρπών της γης. Την πρώτη μέρα έπαιρναν τους καλύτερους καρπούς από τα δέντρα, κλαδιά από φοίνικες, κλαδιά από πυκνόφυλλα δέντρα και κλαδιά από ιτιές και λυγαριές, και εκδήλωναν τη χαρά τους ενώπιον του Κυρίου για εφτά μέρες. 

Αυτό ήταν νόμος παντοτινός για όλες τις επερχόμενες γενιές. Για εφτά μέρες οι Ισραηλίτες μένανε σε σκηνές για να θυμούνται την πορεία των προγόνων τους μέσα στην έρημο και τις θαυμαστές ενέργειες του Κυρίου που τους πήρε από την Αίγυπτο και τους εγκατέστησε στη Χαναάν.

Όταν οι Ισραηλίτες μπήκαν στη Χαναάν, η γιορτή της  Σκηνοπηγίας εορταζόταν στον τόπο που όρισε ο Κύριος για να λατρεύεται, δηλαδή στο Ναό των Ιεροσολύμων (Λευιτικόν 23,33-44. Αριθμοί 29,12-13. Δευτερονόμιο 16,13-15).

Οι σημερινοί Εβραίοι εορτάζουν τη γιορτή της Σκηνοπηγίας κάθε χρόνο και κάθε οικογένεια μένει σε σκηνή, που τη φτιάχνει στον κήπο ή μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Έτσι διατηρούν στη μνήμη τους τα χρόνια που οι πρόγονοί τους έστηναν σκηνές στην έρημο.

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗΣ

Η γιορτή της Συγκομιδής στο τέλος του χρόνου, όταν οι Ισραηλίτες θα έχουν συγκεντρώσει τους καρπούς από τους αγρούς και τους αμπελώνες τους, είναι μια από τις τρεις γιορτές που ζήτησε ο Κύριος για να τον τιμούν κάθε χρόνο (Έξοδος 23,16).