|
ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ |
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||
|
ΤΟ ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ
Το «Λευϊτικόν» είναι το τρίτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι ένα από τα βιβλία του κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης. Στον Παλαιστινό (Ιουδαϊκό) Κανόνα συναριθμείται μεταξύ των πέντε πρώτων βιβλίων, που απαρτίζουν την συλλογή του Νόμου. Στον αντίστοιχο Αλεξανδρινό (Ελληνικό) Κανόνα είναι το τρίτο από τα πέντε βιβλία που αποτελούν την Πεντάτευχο και εντάσσεται στη συλλογή των Ιστορικών Βιβλίων. Οι Εβραίοι ονομάζουν το βιβλίο αυτό "Βαγικρά", από τις δύο αρκτικές λέξεις του κειμένου που σημαίνουν "Και ανεκάλεσε". Το βιβλίο, σύμφωνα με την ελληνική μετάφραση των Εβδομήκοντα (Ο'), φέρει τον τίτλο «Λευϊτικόν», επειδή στο μεγαλύτερο μέρος του περιέχει τελετουργικές διατάξεις, την ευθύνη της τήρησης των οποίων είχε το προερχόμενο από τη φυλή Λευΐ ιερατείο. Η νομοθεσία που αναφέρεται στο βιβλίο πήρε την τελική της μορφή μεταγενέστερα, έχει όμως τις ρίζες της στην παλαιά τελετουργική παράδοση. Συγγραφέας του βιβλίου του Λευιτικού και όλης της Πεντατεύχου φέρεται να είναι ο Μωυσής που την συνέγραψε κατά τη διάρκεια της μακράς πορείας των Ισραηλιτών στην έρημο.
ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΛΕΥΪΤΙΚΟΥ
Το βιβλίο συνιστά μια συλλογή λεπτομερών θυσιαστικών τυπικών και διατάξεων για τα καθήκοντα του ιερατείου. Αν και για το σύγχρονο άνθρωπο τα περίπλοκα τελετουργικά φαίνονται ξένα ή και, ως ένα βαθμό, βάρβαρα, για τους ανθρώπους της εποχής είχαν μεγάλη σημασία, γιατί προσέφεραν τη δυνατότητα αποκατάστασης των σχέσεων που διαταράσσονταν με την αμαρτία. Η σφαγή του ζώου από τη μια μεριά εκφράζει το μη αναστρέψιμο χαρακτήρα της βλάβης που προκλήθηκε με την αμαρτία, καθώς πάντα παραμένει ένας πόνος και η αποκατάσταση δεν μπορεί να είναι πλήρης. Από την άλλη δηλώνει την ετοιμότητα του ανθρώπου να κάνει μια νέα αρχή, προσφέροντας κάτι από την περιουσία του, χάνοντας δηλαδή ένα μέρος από τη δύναμη του, η κατάχρηση της οποίας συνιστά την αμαρτία. Εκτός από τις διατάξεις που αφορούν κυρίως το ιερατείο, στο βιβλίο περιέχονται και διατάξεις για το λαό, προκειμένου αυτός να αποκτήσει την απαιτούμενη για τη συμμετοχή στη λατρεία του Θεού καθαρότητα. Στις διατάξεις αυτές περιλαμβάνονται απλοί κανόνες υγιεινής και διατροφής αλλά και νόμοι που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στους συνανθρώπους τους. Παρά τον πρακτικό χαρακτήρα των παραπάνω διατάξεων, στόχος τους είναι να βοηθήσουν το λαό του Θεού να αποφύγει την πτώση του στην ειδωλολατρία.
Το περιεχόμενο του βιβλίου είναι δυνατό να επισκοπηθεί σε τρεις ενότητες: Πρώτο μέρος (κεφ.1-16). Στο πρώτο μέρος του βιβλίου εξιστορείται η καθιέρωση του αρχιερέα Ααρών και των απογόνων του και παρατίθενται διατάξεις, που αφορούν στις αιματηρές θυσίες και τις αναίμακτες προσφορές. Ακολουθούν διατάξεις αναφορικά με τα καθαρά και ακάθαρτα ζώα, τη διάγνωση και την κάθαρση της λέπρας, καθώς και τον καθαρισμό ανδρών και γυναικών. Το πρώτο μέρος τελειώνει με την περιγραφή του τυπικού της θυσίας της Ημέρας του Εξιλασμού. Δεύτερο μέρος (κεφ.17-26). Στο μέρος αυτό παρατίθενται μεταξύ άλλων ο νόμος περί αγιότητας, που περιλαμβάνει διατάξεις για τη σφαγή των κατάλληλων για τροφή και θυσία ζώων, την τιμωρία της βλασφημίας, τις απαγορευμένες συνευρέσεις, τους ιερείς και τα καθήκοντα τους, τις τρεις μεγάλες ετήσιες γιορτές (Πάσχα-Άζυμα, Πεντηκοστή, Σκηνοπηγία), καθώς και για την Ημέρα του Εξιλασμού. Ακολουθεί η θέσπιση δύο μεγάλης σημασίας κοινωνικών θεσμών, του Σαββατικού και του Ιωβηλαίου έτους και ορίζονται οι νομικές υποχρεώσεις των Ισραηλιτών σχετικά με την τήρηση τους. Τρίτο μέρος (κεφ.27). Εδώ περιέχονται διατάξεις σχετικές με την εξαγορά της προς το Θεό ευχής και δεκάτης.
Η ένταξη των τελετουργικών διατάξεων στο ιστορικό πλαίσιο των γεγονότων της εξόδου και της ερήμου έχει ιδιαίτερη θεολογική σημασία, Ο Ισραήλ δεν γνωρίζει το Θεό μέσα από μυθικές αφηγήσεις ή φιλοσοφικές αναζητήσεις, αλλά μέσα από την εμπειρία των θείων ενεργειών στην ιστορία του. Οι Ισραηλίτες καλούνται να λατρέψουν το Θεό για συγκεκριμένες επεμβάσεις του μέσα στην πρόσφατη ιστορία τους. Έτσι, με τη στερεότυπη επανάληψη της φράσης «Εγώ είμαι ο Κύριος» μετά από κάθε εντολή, ο Θεός δεν εμφανίζεται σαν τυραννικός δυνάστης, το άκουσμα του ονόματος του οποίου προκαλεί τρόμο στους υπηκόους του και υπαγορεύει υποταγή, αλλά ως στοργικός πατέρας που ζητάει από τους ανθρώπους μια ανάλογη με τη δική του συμπεριφορά. Η βασική αρχή του βιβλίου «να είστε άγιοι, γιατί εγώ, ο Κύριος ο Θεός σας, είμαι άγιος» διατηρεί την αιώνια ισχύ της.
|
||||||||||||||
|
|
