ΟΙ ΠΑΡΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

 

ΤΟ ΑΛΑΤΙ ΚΑΙ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

 

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ

 

Ο Ιησούς διδάσκων

Η ευαγγελική αυτή περικοπή, αποτελεί τμήμα της λεγόμενης «επί του Όρους ομιλίας του Κυρίου» και συνέχεια των Μακαρισμών. Ο Ιησούς μετά τους Μακαρισμούς απευθύνεται στους μαθητές του και τους είπε «Ότι είναι το αλάτι και το φως του κόσμου».

 

 

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ

 

13 «Εσείς είστε το αλάτι της γης. Αν όμως το αλάτι αλλοιωθεί, με τι θα ξαναγίνει αλμυρό; Σε τίποτα δεν αξίζει πια παρά μόνο, αφού πεταχτεί έξω, να καταπατιέται από τους ανθρώπους. 14 Εσείς είστε το φως του κόσμου. Δε δύναται πόλη να κρυφτεί, όταν βρίσκεται πάνω σε όρος. 15 Ούτε ανάβουν λύχνο και τον θέτουν κάτω από το μόδι, αλλά πάνω στο λυχνοστάτη και έτσι λάμπει σε όλους όσοι είναι μέσα στην οικία. 16 Έτσι ας λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς» (Μτ 5,13-16).

 

50 καλὸν τὸ ἅλας· ἐὰν δὲ τὸ ἅλας ἄναλον γένηται, ἐν τίνι αὐτὸ ἀρτύσετε; ἔχετε ἐν ἑαυτοῖς ἅλας καὶ εἰρηνεύετε ἐν ἀλλήλοις (Μκ 9,50).

34 Καλὸν τὸ ἅλας· ἐὰν δὲ καὶ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἀρτυθήσεται; 35 οὔτε εἰς γῆν οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν· ἔξω βάλλουσιν αὐτό. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω (Λκ 14,34-35).

 

 

 

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΑΠΟΚΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΩΣ ΤΟ ΑΛΑΤΙ ΚΑΙ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟ ΚΟΣΜΟΥ

 

Ο Ιησούς μετά τους Μακαρισμούς απευθύνεται στους μαθητές του και τους είπε: «Ότι όπως είναι το αλάτι για την τροφή, είστε κι εσείς για τον κόσμο. Αν το αλάτι χάσει την αλμύρα του, πως θα την ξαναποκτήσει; Δεν χρησιμεύει πια σε τίποτε. Δεν κάνει ούτε για χώμα ούτε για κοπριά. Το πετάνε έξω στο δρόμο και το πατάνε οι άνθρωποι». Αμέσως μετά τους είπε: «Να έχετε λοιπόν μέσα σας το πνεύμα της θυσίας και ειρήνη μεταξύ σας» και ακόμη: «εσείς είστε το φως για τον κόσμο. Μια πόλη χτισμένη ψηλά στο βουνό, η οποία δεν μπορεί να κρυφτεί. Οι άνθρωποι, όταν ανάψουν το λυχνάρι, δεν το βάζουν κάτω από το δοχείο με το οποίο μετρούν το σιτάρι, αλλά το τοποθετούν στον λυχνοστάτη, για να φωτίζει όλους τους ανθρώπους του σπιτιού. Έτσι θα λάμψει και το δικό σας φως μπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξολογήσουν τον ουράνιο Πατέρα»(Μτ 5,13-16. Μκ 9,50. Λκ 14,34-35).

 

 

Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ

 

Με την παραβολή αυτή ο Ιησούς παρομοιάζει τους μαθητές Του, αλλά και όλους τους χριστιανούς, ιδιαίτερα τους διδασκάλους και τους ιερείς, ως το πνευματικό αλάτι στη ζωή των ανθρώπων. Το αλάτι έχει την ιδιότητα να συγκρατεί τις τροφές από την σήψη. Το ίδιο και οι ακόλουθοι του Χριστού οφείλουν τη θεία δύναμη του Κυρίου, τη διδασκαλία και τις εντολές Του, να τις μεταδώσουν στον κόσμο, για να γνωρίσουν το θείο μήνυμα και να απαλλαγούν από τη ζημιά που προξενεί η ακηδία, η αδιαφορία για τα πνευματικά και από την καταστροφή της ψυχής στην οποία οδηγεί η αμαρτία  και η απομάκρυνση από την οδό του Κυρίου. Η υγιής τροφή, δηλαδή το θέλημα του Θεού, συγκρατείται στον κόσμο και προσφέρεται στους ανθρώπους δια του γνησίου άλατος που είναι η Εκκλησία. Η ανθρωπότητα λοιπόν σαπίζει χωρίς το ανόθευτο αλάτι, που είναι ο Χριστός και οι εντολές Του, και που οδηγούν στην ελευθερία.

Μάλιστα τα φαγητά καθίστανται εύγευστα δια του άλατος. Κατά τον ίδιο τρόπο ο χριστιανός εκείνος που τηρεί τα όσα διδάσκει, καθιστά το Ευαγγέλιο ιδιαιτέρως προσιτό και ευχάριστο στη ζωή των ανθρώπων. Διότι μόνο με σωστά παραδείγματα οδηγείται γνησίως η ανθρωπότητα στην τελεία πνευματική ζωή και στη μακαριότητα του Θεού. Αντίθετα, αν το ίδιο το αλάτι χάσει την αλμύρα του, σε τίποτα δεν είναι πλέον χρήσιμο, επισημαίνει ο Ιησούς, και πετιέται ως άχρηστο. Έτσι κινδυνεύει να καταντήσει και η ζωή εκείνων που αδιαφορούν για τα πνευματικά, εφόσον παραμένουν άγευστοι ως προς την αλήθεια και το ουσιαστικό νόημα της ζωής.

 

Έτσι με την παραβολή αυτή ο Ιησούς θέτει την ευθύνη των μαθητών Του, αλλά και γενικά όλων των χριστιανών, των διδασκάλων, των ιερέων και των επισκόπων, απέναντι σε εκείνους που δεν γνωρίζουν την αλήθεια του Θεού, ή που την γνωρίζουν ελάχιστα, ή που την κατέχουν λανθασμένη. Οι Πατέρες της Εκκλησίας, οι ιεραπόστολοι, οι άγιοι, οι όσιοι, οι επίσκοποι, οι ιερείς και οι διδάσκαλοι του Κυρίου φωτίζουν τις ψυχές, καθοδηγούν στην αλήθεια, διδάσκουν τα ορθά δόγματα και την ευσέβεια. Αυτοί λοιπόν που φωτίζουν τον κόσμο οφείλουν να είναι παράδειγμα για τους άλλους, για να έχει αξία ο λόγος τους. Οι μαθητές λοιπόν και οι χριστιανοί οφείλουν να ζουν σωστά, γιατί η ζωή τους φαίνεται στους άλλους, όπως ακριβώς και μια πόλη οικοδομημένη πάνω σε όρος δεν μπορεί να κρυφτεί, αλλά είναι ορατή σε όλους. Παρόμοια, όπως ένας αναμμένος λύχνος δεν τοποθετείται κάτω από το δοχείο με το οποίο μετρούν το σιτάρι, αλλά σε θέση ψηλότερη ώστε να λάμπει σε όλους μέσα στο σπίτι, έτσι και ο προορισμός των μαθητών του Κυρίου δεν είναι να κρύβουν τη ζωή και τη διδασκαλία τους, αλλά να φωτίζουν όλο τον κόσμο στην οδό της Θεογνωσίας. Έτσι πρέπει να φαίνεται η ενάρετη ζωή των χριστιανών και να γίνεται παράδειγμα στους άλλους, οι οποίοι βλέποντας τα καλά έργα των χριστιανών και την αγιότητά τους, τότε μόνο θα δοξάζουν πραγματικά τον Τριαδικό Θεό και θα τον καθιστούν ορατό στα μάτια τους.

 

Τα σχόλια πάνω στην παραβολή βασίζονται σε κείμενο του Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου «Οι μαθητές του Χριστού ως πνευματικό αλάτι και φως του κόσμου»