ΑΡΧΑΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΛΑΟΙ

ΦΡΥΓΙΑ - ΦΡΥΓΕΣ

Η ΦΡΥΓΙΑ

Η Μικρά Ασία

Η Φρυγία είναι αρχαία χώρα στη Μικρά Ασία, που ανήκει σήμερα στην Τουρκία. Αρχικά περιλάμβανε όλο το δυτικό τμήμα του μικρασιατικού υψιπέδου από το Αιγαίο μέχρι τον ποταμό Άλυ.

Τα γεωγραφικά όρια της Φρυγίας άλλαζαν ανάλογα με τις μεταβολές της τύχης του κράτους. Στους κλασικούς χρόνους η Φρυγία περιορίστηκε βαθμιαία στα γνωστά της όρια. Έτσι βόρεια συνορεύει με τη Βιθυνία, νότια με την Πισιδία και τη Λυκία, ανατολικά με τη Λυκαονία και τη Γαλατία και δυτικά με την Καρία, τη Λυδία και τη Μυσία. Χωριζόταν στη Μείζονα και την Ελάσσονα Φρυγία.

Η περιοχή είναι ορεινή, αλλά διακόπτεται από εύφορες στενές κοιλάδες και διασχίζεται από τους ποταμούς Έρμο και Μαίανδρο. Στην αρχαιότητα η χώρα ήταν πλούσια σε ορυκτά, κυρίως χρυσό, μάρμαρα, χαλκό και σίδερο και σε γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα, από τα οποία ονομαστό ήταν το φρυγικό κρασί.

Οι σπουδαιότερες πόλεις της ήταν η Λαοδίκεια, η Ιεράπολη, η Κολοσσαίς και η Αντιόχεια της Πισιδίας.

ΟΙ ΦΡΥΓΕΣ

Οι Φρύγες ήταν λαός ειρηνικός και ασχολούνταν κυρίως με την καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία. Οι βασιλείς τους, οι οποίοι έφεραν εναλλάξ τα ονόματα Γόρδιος και Μίδας (δυναστικοί τίτλοι και όχι κύρια ονόματα), προστάτεψαν τη γεωργία τιμωρώντας με θάνατο όποιον σκότωνε βόδι η κατέστρεφε αλέτρι. Ονομαστός στην αρχαιότητα ήταν ο δεσμός της άμαξας του Γόρδιου, η λύση του οποίου συμβόλιζε την κατοχή της Ασίας και τον οποίο ο Μ. Αλέξανδρος μην μπορώντας να λύσει έκοψε με το ξίφος του. Οι Φρύγες ασχολούνταν επίσης με το εμπόριο και τη ναυτιλία, την ταπητουργία, τη μεταλλουργία, καθώς και με την κατασκευή κρασιών και αμαξών.

Η θρησκεία τους ήταν φυσιοκρατική. Κυριότερες θεότητες ήταν η Κυβέλη (μητέρα Γη) που λατρευόταν με θορυβώδεις τελετές, ο Σαβάζιος ή Βαγαίος, αντίστοιχος με τον ελληνικό Δια, ο Άττις κ.ά.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΡΥΓΙΑΣ

Η Μικρά Ασία

Η Φρυγία οφείλει το όνομά της στους Φρύγες ή Βρίγες, λαό ινδοευρωπαϊκής καταγωγής, που ήρθε στη δυτική Μικρασία από τη Μακεδονία ή τη Θράκη περίπου το 1200 π.Χ.. Ο Όμηρος αναφέρει τους Φρύγες ως συμμάχους των Τρώων ενάντια στους Έλληνες, γιατί παλιότερα ο Πρίαμος τους είχε βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τις Αμαζόνες. Επίσης η Εκάβη αναφέρεται ως κόρη του Δύμαντα, βασιλιά των Φρυγών.

Οι Φρύγες αρχικά επεκτάθηκαν από το Βόσπορο μέχρι τον Αντίταυρο εκτοπίζοντας τους Χετταίους και ίδρυσαν ανεξάρτητο βασίλειο που καταλάμβανε σχεδόν ολόκληρη τη μικρασιατική χερσόνησο. Τον 11ο αιώνα π.Χ., προσπάθησαν να επεκταθούν προς τον Εύξεινο Πόντο, αλλά ανακόπηκαν από τους Βιθυνούς και αποκλείστηκαν από τα μικρασιατικά παράλια, εξαιτίας της εγκατάστασης των Λυδών και των ελληνικών αποικιών. Πρωτεύουσα του φρυγικού βασιλείου ήταν το Γόρδιο, στη δεξιά όχθη του Σαγγάριου.

Οι διάφοροι βασιλείς που κυβέρνησαν τη Φρυγία, της έδωσαν μεγάλη ακμή και ένας από τους βασιλιάδες της περιόδου αυτής υπήρξε ο Μίδας, που δημιούργησε σχέσεις με τους Έλληνες. Έτσι από τον 9ο αιώνα π.Χ. η Φρυγία ανέπτυξε στενές εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με τις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Η εισβολή όμως των Κιμμερίων στις αρχές του 7ου αιώνα π.Χ. περιόρισε τη δύναμη των Φρυγών, οι οποίοι στη συνέχεια υποτάχτηκαν στους νικητές των Κιμμερίων, τους Λυδούς (μέσα 7ου αιώνα π.Χ.). Μετά την ανάπτυξη του κράτους των Περσών και την κατάληψη της Λυδίας, οι Φρύγες υποτάχτηκαν στους Πέρσες (546 π.Χ.), ώσπου κατακτήθηκαν από το Μ. Αλέξανδρο (333 π.Χ.) και αποτέλεσαν σατραπεία του κράτους του. Κατά την κατάκτησή της από τον Μέγα Αλέξανδρο, διοικητής της περιοχής, υπήρξε ο Κάλας.

Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου το βόρειο τμήμα της Φρυγίας καταλήφθηκε από τους Βιθυνούς και το βορειοανατολικό τμήμα από τους Κέλτες. Το υπόλοιπο, που περιήλθε στο Σέλευκο της Συρίας, εξελληνίστηκε με την εγκατάσταση Ελλήνων εποίκων. Αργότερα, το 190 π.Χ., ο βασιλιάς Ευμένης της Περγάμου ανέκτησε το βόρειο τμήμα που είχαν καταλάβει οι Βιθυνοί, το οποίο ονομάστηκε "Φρυγία Επίκτητος", ενώ το νότιο τμήμα πήρε το όνομα «Παρώρειος» ή «Πισιδική Φρυγία». Το 133 π.Χ. η Φρυγία ενσωματώθηκε στη ρωμαϊκή επαρχία της Ασίας και αργότερα στο βυζαντινό κράτος. Στα χρόνια του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα μ.Χ., είχε διαιρεθεί σε δυο επαρχίες: τη Φρυγία Σαλουταρία, που περιλάμβανε 23 πόλεις και είχε πρωτεύουσα τα Σύνναδα, και τη Φρυγία Καπατιανή με 39 πόλεις και πρωτεύουσα τη Λαοδίκεια.

Η ΦΡΥΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

Στην Αγία Γραφή αναφέρεται ότι μεταξύ των παρόντων που άκουσαν το κήρυγμα των Αποστόλων την ημέρα της Πεντηκοστής ήταν και Φρύγες (Πράξεις 2,10).

Ο Απόστολος Παύλος κατά τις περιοδείες του πέρασε από τη Φρυγία και κήρυξε στις συναγωγές τους. Συγκεκριμένα πέρασε από την Αντιόχεια της Πισιδίας στις τις τρεις πρώτες περιοδείες (Πράξεις 13,13-52. 16,6. 18,23). Επίσης πέρασε και από τη Λαοδίκεια και τις Κολοσσαίς, τις οποίες επισκέφτηκε ο ο Απόστολος Παύλος κατά την τρίτη περιοδεία του (Πράξεις 18,23). Στις Πράξεις δεν αναφέρονται τα ονόματά τους, αλλά ιδιαίτερα οι Κολοσσαίς είναι γνωστές από την ομώνυμη επιστολή του Παύλου (προς Κολοσσαείς).