ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 3

ΑΝΤΙΛΙΒΑΝΟΣ

Οροσειρά κατά μήκος της Συρίας και του Λιβάνου, στο βόριο σύνορο της γης της Επαγγελίας (Δευτερονόμιο 1,7). Χάρτης E1.

Το όρος Αντιλίβανος αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, όταν ο Θεός είπε στον Μωυσή και στον Ιησού του Ναυή, ότι τα όρια της Χαναάν εκτείνονται, νότια από την έρημο έως το όρος Αντιλίβανο στο βορρά, και από τον Ευφράτη ανατολικά έως τη Μεσόγειο θάλασσα δυτικά (Δευτερονόμιο 1,6-7. 11,24. Ιησούς του Ναυή 1,4).

Όταν οι βασιλιάδες σε όλη την πεδινή και ορεινή περιοχή της Χαναάν,  μέχρι το όρος Αντιλίβανο, δηλαδή οι βασιλιάδες των Χετταίων, των Αμορραίων, των Χαναναίων, των Φερεζαίων, των Ευαίων, των Γεργεσαίων και των Ιεβουσαίων, έμαθαν τις νίκες και τα κατορθώματα των Ισραηλιτών, συνασπίστηκαν για να πολεμήσουν ενωμένοι τον Ιησού του Ναυή και τους Ισραηλίτες (Ιησούς του Ναυή 9,1).

ΑΣΣΑΡ

Όρος που βρίσκεται δυτικά της Ιερουσαλήμ (Ιησούς του Ναυή 15,9). Μετά την κατάληψη της Χαναάν από τους Ισραηλίτες, τα βόρεια σύνορα της φυλής Ιούδα ξεκινούσαν από τις εκβολές του Ιορδάνη στη Νεκρά Θάλασσα, περνούσαν από πολλές τοποθεσίες, μετά περνούσαν από το όρος Εφρών και κατόπιν συνέχιζαν προς την πόλη Βαάλ, δηλαδή την Κιριάθ-Ιαρίμ, μετά προχωρούσαν δυτικά και μετά νότια προς το όρος Ασσάρ, μετά βόρεια προς την πόλη Ιαρίν (Χασλών) και προς την Πόλη του Ήλιου και προχωρούσαν προς νότο από τη βόρεια πλευρά της Ακκαρών (Εκρών), και μετά από μερικές τοποθεσίες κατέληγαν στη Μεσόγειο θάλασσα (Ιησούς του Ναυή 15,5-11).

ΒΑΑΛ ΕΡΜΩΝ

Βουνά που βρίσκονται στην Παλαιστίνη. Τα βουνά αυτά ορίζονται ως ανατολικό σύνορο της φυλής Μανασσή (Α' Παραλειπομένων 5,23).

ΓΑΑΣ

Όρος που βρίσκεται στην ορεινή περιοχή της φυλής Εφραίμ, νότια της Θαμνασαράχ (Ιησούς του Ναυή 24,31). Στην Παλαιά Διαθήκη αναφέρεται ως το όρος που βρίσκεται νότια της Θαμνασαράχ, η οποία αποτέλεσε την έδρα του Ιησού του Ναυή και στην οποία ο ηγέτης των Ισραηλιτών πέθανε και τάφηκε από τους συμπατριώτες του (Ιησούς του Ναυή 24,30-31. Κριταί 2,8-9).

ΕΜΑΚ

Όρος που βρίσκεται ανατολικά της Νεκράς θάλασσας, κοντά στην πόλη Σιώρ, στα όρια της φυλής Ρουβήν (Ιησούς του Ναυή 13,19). Κατά τη διανομή της Χαναάν, η Σιώρ, όπως και το όρος Εμάκ, δόθηκαν στη φυλή Ρουβήν (Ιησούς του Ναυή 13,19).

ΕΡΜΩΝ (ΑΕΡΜΩΝ)

Το όρος Αερμών οι Φοίνικες το ονόμαζαν Σανιώρ και οι Αμορραίοι Σανίρ (Δευτερονόμιο 3,9). Χάρτης D1,2.

Το όρος Αερμών αναφέρεται ως το βόρειο άκρο των βασιλείων του Σηών, βασιλιά των Αμορραίων, και του Ωγ, βασιλιά της Βασάν. Τα βασίλειά τους εκτείνονταν στα ανατολικά μέρη του Ιορδάνη, από την  Αροήρ και τον ποταμό Αρνών ως το όρος Αερμών, όλη την κοιλάδα ανατολικά του Ιορδάνη έως την Ασηδώθ στο όρος Νεβώ (Δευτερονόμιο 3,8. 4,47-49). Η κυριαρχία του Ωγ εκτείνονταν από το όρος Αερμών και από τη Σελχούς σε όλη την περιοχή της Βασάν, μέχρι τα όρια των χωρών Γεσουρί και Μαχί και η μισή χώρα της Γαλαάδ (Ιησούς του Ναυή 12,4-5).

Το Όρος (Ερμών;) ήταν ένα από ένα από τα σημεία οριοθέτησης των βόρειων συνόρων της Χαναάν, που ο Θεός όρισε στο Μωυσή. Τα βόρεια σύνορα ξεκινούσαν από τη Μεσόγειο θάλασσα έως το Όρος (Ερμών;). Από κει η οριογραμμή πήγαινε στην Εμάθ, περνούσε από την Σαραδάκ και την Δεφρωνά και κατέληγε στην Αρσεναΐν (Αριθμοί 34,7-9).

Ο Ιησούς του Ναυή όταν κατέλαβε τη Χαναάν, κατέλαβε όλες τις ορεινές και πεδινές περιοχές του βορρά και του νότου, από το όρος Χελχά, που βρίσκεται κοντά στη Σηείρ στο Νότο, έως τη Βααλγάδ, την πεδιάδα του Λιβάνου και το όρος Ερμών στο Βορρά. Με τη βοήθεια του Κυρίου, νίκησε και θανάτωσε τους βασιλιάδες όλων των περιοχών αυτών, τους οποίους πολέμησε για πολύ καιρό (Ιησούς του Ναυή 11,16-20. 12,7). Τα βουνά αυτά ορίζονται ως ανατολικό σύνορο της φυλής Μανασσή (Α' Παραλειπομένων 5,23).

Ο Ιησούς του Ναυή είχε φτάσει σε βαθιά γεράματα και δεν πρόλαβε να κατακτήσει όλες τις περιοχές της Χαναάν. Μεταξύ αυτών ήταν και η περιοχή ανατολικά από το όρος Λίβανος και η περιοχή από τη Γαλγάλ, στους πρόποδες του Ερμών, έως την είσοδο της περιοχής Εμάθ (Ιησούς του Ναυή 13,5). Κατά τη διανομή της Χαναάν, ο Ιησούς του Ναυή έδωσε την περιοχή γύρω από το όρος Ερμών στη φυλή Γαδ (Ιησούς του Ναυή 13,9-12).

Κοντά στο όρος Αερμών, στη χώρα Μασσηφά, κατοικούσαν οι Ευαίοι (Ιησούς του Ναυή 11,2). Οι Ευαίοι, που κατοικούσαν στο Λίβανο, από το όρος Αερμών έως τη Λαβωεμάθ, ήταν ένας από τους λαούς, που άφησε ο Κύριος, για να δοκιμάζει την πίστη των Ισραηλιτών (Κριταί 2,22-23. 3,1-6).

Το όρος Ερμών αναφέρεται στους Ψαλμούς (Ψαλμοί 41,7. 132,3). Στους Ψαλμούς ο ποιητής παρουσιάζει τα όρη Θαβώρ και Ερμών να σκιρτούν από αγαλλίαση στ' όνομα του Κυρίου (Ψαλμοί 88,13). Σε άλλο Ψαλμό αναφέρεται η δροσιά του όρους Αερμών, η οποία κατεβαίνει και φτάνει ως τα όρη Σιών (Ψαλμός 123,3). Από τον Λίβανο φαίνεται ότι κατάγεται η νύμφη στο βιβλίο του Σολομώντα Άσμα Ασμάτων. Στο βιβλίο ο νυμφίος καλεί τη νύμφη να έρθει από τον Λίβανο και να τον συναντήσει. Να προσπεράσει τις κορυφές του Σανίρ και του Ερμών, όπου φωλιάζουν λιοντάρια και λεοπαρδάλεις και να έρθει κοντά του (Άσμα Ασμάτων 4,8).

Το όρος Ερμών ταυτίζεται με το όρος της Μεταμορφώσεως, καθώς κοντά του ήταν η Καισάρεια του Φιλίππου, νότια του Αερμών, στην οποία βρισκόταν πριν μια εβδομάδα ο Χριστός (Ματθαίος 16,13).

ΕΡΜΩΝ (ΣΑΛΜΩΝ)

Εκτός από το γνωστό όρος Ερμών υπάρχει και το όρος Ερμών, που βρίσκεται κοντά στην πόλη Συχέμ. Δεν αποκλείεται να πρόκειται για κορυφή του όρους Γαριζίν. Πάντως δεν πρέπει να ταυτίζεται με το γνωστό όρος Ερμών που βρίσκεται στο βόρειο Ισραήλ, επειδή είναι μακριά από τη Συχέμ και τα γεγονότα που περιγράφονται έχουν λάβει χώρα στον ίδιο τόπο.

Όταν ο Αβιμέλεχ ερήμωσε τη Συχέμ, οι άνδρες που ήταν στο φρούριο της Συχέμ, κλείστηκαν στο ναό του Βάαλ. Ο Αβιμέλεχ μαζί με τους άνδρες του ανέβηκε στο όρος Ερμών (Σαλμών), έκοψαν κλαδιά δένδρων, και τα έβαλαν στις πλευρές του ναού. Μετά έβαλαν φωτιά και έκαψαν όλους όσους ήταν στο ναό του Βάαλ, περίπου χίλιοι άντρες και γυναίκες (Κριταί 9,46-49).

ΕΦΡΩΝ

Όρος που βρίσκεται δυτικά της Ιερουσαλήμ (Ιησούς του Ναυή 15,9). Μετά την κατάληψη της Χαναάν από τους Ισραηλίτες, τα βόρεια σύνορα της φυλής Ιούδα ξεκινούσαν από τις εκβολές του Ιορδάνη στη Νεκρά Θάλασσα, περνούσαν από κάποιες τοποθεσίες, μετά περνούσαν από το φαράγγι Ονόμ, νότια της Ιεβούς, δηλαδή της Ιερουσαλήμ, και μετά από την κορυφή του βουνού που βρίσκεται στα δυτικά του φαραγγιού Ονόμ, και από κει τα σύνορα προχωρούσαν προς την πηγή Ναφθώ, έφταναν στο όρος Εφρών και κατόπιν συνέχιζαν προς την πόλη Βαάλ, δηλαδή την Κιριάθ-Ιαρίμ, και μετά από μερικές τοποθεσίες κατέληγαν στη Μεσόγειο θάλασσα (Ιησούς του Ναυή 15,5-11).

ΚΑΡΜΗΛΟΣ

Οροσειρά της Παλαιστίνης που εκτείνεται δυτικά από τη θάλασσα της Γαλιλαίας μέχρι τη Μεσόγειο θάλασσα. Το όρος Κάρμηλος το συναντάμε στην οριοθέτηση της φυλής Ασήρ, όπου τα όριά της δυτικά συνόρευαν με το όρος Κάρμηλος, τη Σιών και τη Λαβανάθ (Ιησούς του Ναυή 19,26). Το όρος Κάρμηλος αναφέρεται στο βιβλίο του Σολομώντα Άσμα Ασμάτων, στο οποίο ο νυμφίος εξυμνεί την ομορφιά της νύμφης και παρομοιάζει το κεφάλι της να στέκεται πάνω στο σώμα της, όπως το όρος Κάρμηλος (Άσμα Ασμάτων 7,5). Χάρτης B3.

Ο Δαβίδ μετά το θάνατο του Σαμουήλ πήγε στην έρημο Μαάν. Εκεί ζούσε ένας πλούσιος άνθρωπος, ο Νάβαλ, που είχε τα κοπάδια του στο βουνό Κάρμηλο. Η γυναίκα του ήταν η Αβιγαία, η οποία ήταν πολύ συνετή και ωραιότατη στην εμφάνιση. Ο ίδιος ήταν σκληρός και κακός άνθρωπος.

Ο Δαβίδ έστειλε ανθρώπους να πάνε ειρηνικά στο Νάβαλ και να του ζητήσουν τρόφιμα. Εκείνος αρνήθηκε να προσφέρει βοήθεια στο Δαβίδ, μιλώντας με πολύ σκληρά και περιφρονητικά λόγια γι' αυτόν. Όταν οι απεσταλμένοι του Δαβίδ του ανήγγειλαν τα λόγια του Νάβαλ, ο Δαβίδ πήρε μαζί του 400 άνδρες και ξεκίνησε για να τον τιμωρήσει.

Στο μεταξύ ένας από τους δούλους του Νάβαλ πήγε στην Αβιγαία, τη γυναίκα του, και της ανέφερε τα γεγονότα. Της τόνισε την καλοσύνη του Δαβίδ και την κακία του αφεντικού του. Η Αβιγαία χωρίς να πει τίποτα στον άντρα της, πήρε αρκετά τρόφιμα, τα φόρτωσε στα γαϊδούρια και ξεκίνησε για να τα δώσει στο Δαβίδ. Κάποια στιγμή συναντήθηκαν στο δρόμο. Η Αβιγαία έπεσε στα πόδια του και ζήτησε συγχώρεση για τη συμπεριφορά του συζύγου της.

Ο Δαβίδ δέχτηκε τα δώρα που του πρόσφερε η Αβιγαία και την καθησύχασε ότι δεν πρόκειται να πράξει κάποιο κακό πάνω στην οικογένειά της. Όταν η Αβιγαία γύρισε στο σπίτι της, βρήκε τον άντρα της να έχει φαγοπότι και να είναι τύφλα στο μεθύσι. Την άλλη μέρα, όταν ο Νάβαλ είχε πια ξεμεθύσει, η Αβιγαία του διηγήθηκε όλα όσα συνέβησαν. Τότε ο Νάβαλ έπαθε συμφόρηση από την καρδιά του και παρέλυσε. Μετά από δέκα περίπου μέρες πέθανε.

Όταν έμαθε ο Δαβίδ ότι ο Νάβαλ πέθανε, έστειλε ανθρώπους να προτείνουν στην Αβιγαία να γίνει γυναίκα του. Εκείνη αποδέχτηκε την πρόταση και μαζί με τις πέντε υπηρέτριές της, ακολούθησε το Δαβίδ και έγινε γυναίκα του (Α' Βασιλειών 25,1-42).

Όταν ο Δαβίδ νίκησε τους Αμαληκίτες και πήρε πίσω όλους τους αιχμαλώτους που είχαν πάρει μαζί τους, πήρε πίσω και όλα τα λάφυρα που είχαν πάρει οι Αμαληκίτες από την επιδρομή τους στο νότιο Ιούδα. Τα λάφυρα αυτά τα μοίρασε στους άνδρες του και στις πόλεις απ' όπου είχε περάσει και τον είχαν βοηθήσει. Μεταξύ των πόλεων αυτών ήταν και οι  πόλεις στο όρος Κάρμηλος (Α' Βασιλειών 30,26-29).

Πολλά χρόνια αργότερα ο προφήτης Ηλίας ζήτησε από το βασιλιά του βόρειου βασιλείου Αχαάβ να συγκεντρώσει όλους τους Ισραηλίτες στο όρος Κάρμηλος, όπως επίσης και τους 450 ιερείς του Βάαλ και τους 400 ιερείς των δασών της Αστάρτης, τους προστατευόμενους της βασίλισσας Ιεζάβελ. Ο Αχαάβ έκανε όπως του ζήτησε ο προφήτης. Συγκέντρωσε όλους τους Ισραηλίτες και τους ψευδοπροφήτες στο όρος Κάρμηλος. Ο Ηλίας, αφού μίλησε στο λαό, ζήτησε να φέρουν δύο μοσχάρια, το ένα για τους ιερείς του Βάαλ και της Αστάρτης και το άλλο για τον ίδιο. Έπειτα τους είπε να επικαλεστούν οι ιερείς του Βάαλ και της Αστάρτης το θεό τους και ο ίδιος το όνομα του Κυρίου και όποιος θεός ακούσει την προσευχή και στείλει φωτιά στο θυσιαστήριο, αυτός θα είναι ο αληθινός θεός. Κι όλος ο λαός συμφώνησε μαζί του (Γ' Βασιλέων 18,15-24).

Τότε οι ιερείς του Βάαλ και της Αστάρτης πήραν το μοσχάρι, το ετοίμασαν κι έπειτα προσευχήθηκαν στο Βάαλ να βάλει φωτιά στο θυσιαστήριο. Έτρεχαν και χοροπηδούσαν γύρω από το θυσιαστήριο παρακαλώντας το Βάαλ ν' απαντήσει στις προσευχές τους. Αλλά ο Βάαλ ούτε τους άκουγε ούτε τους απαντούσε. Έπειτα άρχισαν να φωνάζουν πιο δυνατά και να κάνουν χαρακιές στο σώμα τους, όπως συνήθιζαν, με ξίφη και με λόγχες, ώσπου το αίμα άρχισε να τρέχει πάνω τους. Είχε φτάσει απόγευμα αλλά καμιά φωνή ή απάντηση δεν ερχόταν, ούτε κάποιο σημάδι ότι είχαν εισακουστεί (Γ' Βασιλέων 18,25-29).

Τότε ο Ηλίας είπε στους ιερείς του Βάαλ και της Αστάρτης ν' απομακρυνθούν και ετοίμασε κι αυτός το μοσχάρι για το ολοκαύτωμα. Είπε τότε στο λαό να πλησιάσει. Πήρε τότε δώδεκα πέτρες, όσες ήταν οι φυλές του Ισραήλ, και ξανάχτισε το θυσιαστήριο του Κυρίου, που είχε καταστραφεί. Ήταν το θυσιαστήριο στο οποίο ο Κύριος είχε δώσει στον Ιακώβ τ' όνομα Ισραήλ. Ύστερα έκανε γύρω από το θυσιαστήριο ένα μεγάλο αυλάκι. Στοίβαξε τα ξύλα πάνω στο θυσιαστήριο, κομμάτιασε το μοσχάρι και το τοποθέτησε πάνω στα ξύλα. Ύστερα ζήτησε να φέρουν τέσσερις κάδους νερό και να τους χύσουν πάνω στα ξύλα. Αυτό το επανέλαβαν άλλες δύο φορές και το νερό έτρεξε γύρω από το θυσιαστήριο, και γέμισε το αυλάκι.

Αμέσως μετά ο Ηλίας προσευχήθηκε με μεγάλη κραυγή στον ουρανό και ζήτησε από τον Κύριο ν' ακούσει την προσευχή του και να στείλει φωτιά στο θυσιαστήριο, ώστε να μάθει ο λαός ποιος είναι ο αληθινός θεός. Τότε έπεσε φωτιά από τον ουρανό και έκαψε εντελώς το ολοκαύτωμα και τα ξύλα, κι έκαψε ακόμα τις πέτρες και το χώμα, καθώς και το νερό που υπήρχε στο αυλάκι. Όταν ο λαός είδε αυτό το θαυμαστό γεγονός, έπεσε στο έδαφος και προσκύνησε τον Κύριο. Τότε ο Ηλίας είπε στο λαό να συλλάβουν τους ιερείς του Βάαλ και της Αστάρτης, και ύστερα τους πήγαν στο χείμαρρο Κισσών και τους έσφαξαν εκεί (Γ' Βασιλέων 18,29-40).

Στη συνέχεια ο προφήτης Ηλίας ανήγγειλε στον Αχαάβ το τέλος της ξηρασίας. Του είπε να φάει και να πιει, γιατί ακούει κιόλας τον ήχο από τη βροχή που έρχεται. Ο Αχαάβ ανέβηκε στην κορυφή του Κάρμηλου για να φάει και να πιεί. Έπειτα έσκυψε στη γη και προσευχήθηκε. Όταν τελείωσε είπε στον υπηρέτη του να πάει στον Αχαάβ και να του πει να κατέβει γρήγορα για να μην τον προλάβει η βροχή. Σε λίγη ώρα τα σύννεφα σκοτείνιασαν τον ουρανό και ξέσπασε μεγάλη βροχή. Ο Αχαάβ με τον Ηλία έφυγαν για την Ιεζράελ (Γ' Βασιλέων 18,41-46).

Στο όρος Κάρμηλος πήγε ο Ελισαίος ύστερα από την ανάληψη του προφήτη Ηλία (Δ' Βασιλειών 2,25).

ΛΙΒΑΝΟΣ

Οροσειρά κατά μήκος της Συρίας και του Λιβάνου, στο βόριο σύνορο της γης της Επαγγελίας (Δευτερονόμιο 1,7). Αποτελείται από τον δυτικό Λίβανο και τον ανατολικό ή Αντιλίβανο. Οι ψηλές κορυφές του καλύπτονταν από χιόνι (Ιερεμίας 18,14). Υπήρχαν πολλά ρυάκια (Άσμα Ασμάτων 4,15) και άγρια θηρία (Άσμα Ασμάτων 4,8. Ησαΐας 40,16) και ήταν φημισμένος για τους κέδρους του (Ψαλμός 29,5. Ησαΐας 14,8). Χάρτης D1.

Ο Ιησούς του Ναυή είχε φτάσει σε βαθιά γεράματα και δεν πρόλαβε να κατακτήσει όλες τις περιοχές της Χαναάν. Μεταξύ αυτών ήταν και η περιοχή ανατολικά από το όρος Λίβανος και η περιοχή από τη Γαλγάλ, στους πρόποδες του Ερμών, έως την είσοδο της περιοχής Εμάθ. Επίσης απομένει η ορεινή περιοχή από το Λίβανο ως τη Μασερεφωθαΐμ (Ιησούς του Ναυή 13,5-6).

Η οροσειρά αυτή ορίζεται ως ανατολικό σύνορο της φυλής Μανασσή (Α' Παραλειπομένων 5,23). Από το Λίβανο ο Σολομώντας πήρε ξύλα και πέτρες για τη κατασκευή του Ναού (Α' Βασιλέων 5,5-6.14,18).

Με την εκμετάλευση των δασών, των λατομείων και των μεταλλείων του όρους Λιβάνου, ο Σολομώντας ανοικοδόμησε την πόλη Θερμαί στην έρημο (Γ' Βασιλέων 2,46γ-δ). Από το όρος Λίβανος προερχόταν η ξυλεία, κέδροι, πεύκα και αγριοκυπάρισσα, που εφοδίασε ο Χιράμ το Σολομώντα για την ανέγερση του Ναού (Γ' Βασιλέων 5,20. 5,23. Β' Παραλειπομένων 2,8-9).

Ο Σολομώντας έστειλε 30.000 Ισραηλίτες ως εργάτες, για να δουλέψουν στο όρος Λίβανος. Υπήρχαν ακόμη στην υπηρεσία του Σολομώντα 70.000 αχθοφόροι και 80.000 λατόμοι που δούλευαν στο βουνό. Σ' αυτούς δεν συμπεριλαμβάνονται και 3.600 επιστάτες, τους οποίους είχε ορίσει ο Σολομώντας για να επιβλέπουν τα έργα (Γ' Βασιλέων 5,27-30. Β' Παραλειπομένων 2,1-2. 2,17-18).

ΣΑΝΙΡ (ΣΕΝΕΙΡ)

Το όρος Σανίρ ταυτίζεται με το όρος Αερμών. Το όρος Αερμών οι Φοίνικες το ονόμαζαν Σανιώρ και οι Αμορραίοι Σανίρ (Δευτερονόμιο 3,9). Τα βουνά αυτά ορίζονται ως ανατολικό σύνορο της φυλής Μανασσή (Α' Παραλειπομένων 5,23).

Από τον Λίβανο φαίνεται ότι κατάγεται η νύμφη στο βιβλίο του Σολομώντα Άσμα Ασμάτων. Στο βιβλίο ο νυμφίος καλεί τη νύμφη να έρθει από τον Λίβανο και να τον συναντήσει. Να προσπεράσει τις κορυφές του Σανίρ και του Ερμών, όπου φωλιάζουν λιοντάρια και λεοπαρδάλεις και να έρθει κοντά του (Άσμα Ασμάτων 4,8).