ΟΙ ΚΡΙΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

ΚΡΙΤΗΣ ΙΕΦΘΑΕ

 

Ο ΙΕΦΘΑΕ

 

Ο Ιεφθάε ήταν ο ένατος κατά σειρά Κριτής του Ισραήλ και διάδοχος του Ιαΐρ. Ήταν νόθος γιος του Γαλαάδ και γιος γυναίκας πόρνης. Ο Ιεφθάε ήταν πολύ δυνατός και γενναίος πολεμιστής και καταγόταν από την Γαλαάδ (Κριταί 11,1). Ο Γεδεών κλήθηκε από τον Κύριο για να λυτρώσει τους Ισραηλίτες από τους Αμμωνίτες (Κριταί 11,4-11. Α' Βασιλειών 12,11). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των χρονολογιών της Παλαιάς Διαθήκης ο Ιεφθάε θα πρέπει να κυβέρνησε τους Ισραηλίτες περίπου το 1137-1132 π.Χ. για 6 χρόνια (Κριταί 12,7).

 

Η νόμιμη γυναίκα του Γαλαάδ είχε γεννήσει γιους, οι οποίοι όταν μεγάλωσαν, έδιωξαν τον Ιεφθάε και τον απέκλεισαν από την περιουσία του πατέρα τους, επειδή ήταν γιος άλλης γυναίκας. Τότε έφυγε ο Ιεφθάε μακριά απ' τους αδερφούς του κι εγκαταστάθηκε στη χώρα Τωβ, μια περιοχή που βρισκόταν στα βόρεια της Γαλαάδ. Εκεί, λόγω της δύναμης και του θάρρους του, μάζεψε γύρω του μερικούς τυχοδιώκτες, οι οποίοι έβγαιναν μαζί του στις επιδρομές που έκανε (Κριταί 11,2-3).

 

 

Ο ΙΕΦΘΑΕ ΚΡΙΤΗΣ ΤΩΝ ΙΣΡΑΗΛΙΤΩΝ

 

Οι Ισραηλίτες μετά τους Κριταί Γεδεών, Θωλά και Ιαΐρ, έπραξαν πάλι ότι δυσαρεστεί τον Κύριο. Λάτρεψαν τον Βάαλ και την Αστάρτη, καθώς και τους θεούς της Αράδ, της Σιδώνας, των Μωαβιτών, των Αμμωνιτών και των Φιλισταίων. Τότε οργίστηκε ο Κύριος εναντίον των Ισραηλιτών και τους παρέδωσε στους Φιλισταίους και στους Αμμωνίτες. Από τότε και για δεκαοχτώ χρόνια αυτοί καταπίεζαν και τυραννούσαν τους Ισραηλίτες, αυτούς που ήταν εγκατεστημένοι ανατολικά του Ιορδάνη, στην περιοχή της Γαλαάδ.  Μάλιστα οι Αμμωνίτες πέρασαν τον Ιορδάνη, πολέμησαν εναντίον των φυλών Ιούδα, Βενιαμίν και Εφραίμ και τους νίκησαν. Έτσι οι Ισραηλίτες βρέθηκαν σε μεγάλη απόγνωση και τότε επικαλέστηκαν τον Κύριο. Πέταξαν τους ξένους θεούς που είχαν και λάτρεψαν τον Κύριο. Και ο Κύριος δεν μπορούσε πια να υπομένει τη δυστυχία τους (Κριταί 10,6-16).

 

Οι Αμμωνίτες συγκεντρώθηκαν για πόλεμο και στρατοπέδευσαν στη Γαλαάδ. Μαζεύτηκαν και οι Ισραηλίτες και στρατοπέδευσαν εκεί κοντά. Στο μεταξύ οι άρχοντες των Ισραηλιτών, που κατοικούσαν στη Γαλαάδ, έψαχναν ποιος θα ηγηθεί του στρατού (Κριταί 10,17-18. 11,4-5). Πήγαν στην Τωβ, βόρεια της Γαλαάδ, και πρότειναν στον Ιεφθάε να ηγηθεί των Ισραηλιτών. Ο Ιεφθάε αρχικά αρνήθηκε επειδή τον είχαν διώξει από το σπίτι του πατέρα του. Μετά όμως από την επιμονή τους να ηγηθεί του στρατού, τους είπε πως αν ο Κύριος του παραδώσει τους Αμμωνίτες, θα πρέπει ως επανόρθωση της αδικίας που του έκαναν, να τον αποδεχτούν ως ισόβιο αρχηγό τους. Εκείνοι αποδέχτηκαν την πρόταση και μαζί με τους άρχοντες της Γαλαάδ πήγε στη Μασσηφά (Μισπά), όπου ο λαός τον αναγνώρισε ως αρχηγό και ηγεμόνα του. Εκεί ο Ιεφθάε επανέλαβε όλα τα λόγια της συμφωνίας ενώπιον του Κυρίου στη Μασσηφά (Μισπά) (Κριταί 11,4-11).

 

 

Ο ΙΕΦΘΑΕ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΑΜΜΩΝΙΤΩΝ

 

Ο Ιεφθάε έστειλε αγγελιοφόρους στο βασιλιά των Αμμωνιτών και του ζητούσε να σταματήσει τον πόλεμο εναντίον των Ισραηλιτών. Ο βασιλιάς των Αμμωνιτών αρνήθηκε απαντώντας στον Ιεφθάε, ότι όταν οι Ισραηλίτες βγήκαν από την Αίγυπτο και μπήκαν στη Χαναάν, κατέλαβαν τη χώρα του. Έτσι ζητούσε να πάρει πίσω τα εδάφη που είχαν πάρει οι Ισραηλίτες από τον ποταμό Αρνών έως τον ποταμό Αβόκ (Κριταί 11,12-13).

Ο Ιεφθάε του απάντησε πως οι πρόγονοί του δεν κατέλαβαν την περιοχή των Μωαβιτών και των Αμμωνιτών, αλλά των Αμορραίων και του θύμισε πως οι Εδωμίτες και οι Μωαβίτες αρνήθηκαν στους Ισραηλίτες να περάσουν ειρηνικά από τα εδάφη τους. Όταν το ίδιο ζήτησαν από το Σηών, βασιλιά των Αμορραίων, εκείνος παρατάχτηκε για πόλεμο εναντίον τους. Στη μάχη που ακολούθησε οι Ισραηλίτες νίκησαν τους Αμορραίους που κατοικούσαν στην περιοχή, μεταξύ των ποταμών Αρνών και Αβόκ, και εγκαταστάθηκαν σ' αυτή (Κριταί 11,14-27).

 

Ο βασιλιάς των Αμμωνιτών όμως δεν δέχτηκε τους συνετούς λόγους του Ιεφθάε και επέμενε να πολεμήσει (Κριταί 11,28). Τότε ήρθε το Πνεύμα του Κυρίου στον Ιεφθάε κι αυτός έκανε τάμα στον Κύριο, πως εάν τον βοηθούσε να νικήσει τους Αμμωνίτες, θα θυσίαζε τον πρώτο που θα έβγαινε από το σπίτι του για να τον προϋπαντήσει. Μετά διέσχισε την περιοχή της Γαλαάδ και του Μανασσή για να ενισχύσει τους Ισραηλίτες (Κριταί 11,29-31).

 

Έτσι ο Ιεφθάε βάδισε εναντίον των Αμμωνιτών και ο Κύριος τους παρέδωσε σ' αυτόν. Ο Ιεφθάε τους κατατρόπωσε από την Αροήρ έως τον ποταμό Αρνών και επανέκτησε είκοσι πόλεις μέχρι την περιοχή της Εβελχαρμίμ. Έτσι οι Αμμωνίτες έγιναν υποτελείς στους Ισραηλίτες (Κριταί 11,32-33).

 

Ο Ιεφθάε

Όταν όμως ο Ιεφθάε επέστρεφε νικητής στο σπίτι του, στη Μασσηφά (Μισπά), βγήκε η κόρη του να τον προϋπαντήσει με τύμπανα και με χορούς. Ήταν το μοναχοπαίδι του και εκτός απ' αυτήν δεν είχε άλλο παιδί. Όταν την είδε ο Ιεφθάε έσχισε μ' απόγνωση τα ρούχα του. Εκείνη του αποκρίθηκε να τηρήσει το λόγο που έδωσε στον Κύριο, παρά μόνο του ζήτησε να την αφήσει να πάει για δύο μήνες στα βουνά και να κλάψει τη νιότη και την παρθενιά της μαζί με τις φίλες της. Ο Ιεφθάε αποδέχτηκε την πρόταση της κόρης του κι όταν πέρασαν οι δύο μήνες αυτή επέστρεψε στον πατέρα της κι αυτός εκπλήρωσε το τάξιμο που είχε κάνει. Από τότε έγινε έθιμο στο λαό Ισραήλ, να πηγαίνουν κάθε χρόνο οι κόρες των Ισραηλιτών και να κλαίνε την κόρη του Ιεφθάε για τέσσερις μέρες (Κριταί 11,34-40).

 

Μετά τη νίκη του Ιεφθάε, οι άντρες της φυλής Εφραίμ  του διαμαρτυρήθηκαν γιατί δεν τους κάλεσε να πολεμήσουν μαζί κατά των Αμμωνιτών. Γι' αυτό τον απείλησαν ότι θα έκαιγαν το σπίτι του κι αυτόν μαζί. Αυτός τότε τους υπενθύμισε πως τους είχε καλέσει, αλλά αυτοί δεν πήγαν προς βοήθειά του.

Ο Ιεφθάε συγκέντρωσε τότε όλους τους άντρες της Γαλαάδ και πολέμησε τους Εφραιμίτες. Στη μάχη που ακολούθησε οι Γαλααδίτες νίκησαν τους Εφραιμίτες και μετά έπιασαν τα περάσματα του Ιορδάνη για να μη μπορούν να γυρίσουν πίσω οι Εφραιμίτες. Μάλιστα επειδή οι Εφραιμίτες θα έφευγαν ως διαβάτες μεμονωμένα, οι άντρες της Γαλαάδ ρωτούσαν όλους τους περαστικούς να προφέρουν τη λέξη «στάχυς». Οι Εφραιμίτες δεν μπορούσαν να προφέρουν σωστά τη λέξη αυτή και πρόδιναν την καταγωγή τους. Έτσι, εκεί στα περάσματα του Ιορδάνη σκοτώθηκαν τότε 42.000 Εφραιμίτες (Κριταί 12,1-6).

 

 

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΙΕΦΘΑΕ

 

Ο Ιεφθάε υπήρξε Κριτής του Ισραήλ για έξι χρόνια. Έπειτα πέθανε και τον έθαψαν στην πόλη του τη Μασσηφά (Μισπά), στη Γαλαάδ (Κριταί 12,7).

Ο Σαμουήλ τον αναφέρει σαν έναν από τους Κριτές που χρησιμοποίησε ο Θεός για να ελευθερώσει το λαό Ισραήλ από τους εχθρούς του (Α' Βασιλειών 12,11). Στην Καινή Διαθήκη, και στην προς Εβραίους επιστολή, αναφέρεται μεταξύ των ηρώων της πίστεως (Εβραίους 11,32).