ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΜΑΡΙΑ - ΠΑΝΑΓΙΑ

 ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΩΝ

  

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

 

Παναγία των Σταυροφόρων

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας Σταυροφόρων χτίστηκε το 1205 ΅.χ. από τους Σταυροφόρους γι' αυτό και η oνo΅ασία. Κτίστηκε σύμφωνα ΅ε τις υπάρχουσες πληροφορίες πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού ο οποίος και είχε κτισθεί στο όνομα της Παναγίας τον 8ο ή 9ο ΅.χ. αιώνα όπου σύμφωνα ΅ε την παράδοση εκκλησιαζόταν οι στρατιώτες του Νικηφόρου Φωκά όταν ήλθαν από το Βυζάντιο και απελευθέρωσαν την Κρήτη από τους ’ραβες (Σαρακηνούς). Η βασιλική αυτή λειτουργούσε σαν καθολικός ναός σε όλη την διάρκεια της Ενετοκρατίας και από τον 14ο αιώνα αναφέρεται ως Παναγία των Σταυροφόρων.


Μετά την παράδοση του Ηρακλείου από τους Ενετούς στους Τούρκους το φθινόπωρο του 1669 και αμέσως τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας ΅ετεβλήθει σε τζα΅ί και αφιερώθηκε εις τον Αγκε΅πούτ πασά του Χουσκιαλή. Μετά την αναχώρηση των Τούρκων από το Ηράκλειο οι χριστιανοί της πόλεως που ήξεραν ότι πριν το τζα΅ί ήταν εκκλησία και επειδή μέσα στο Ιερό υπήρχε ένα μικρό τ΅ή΅α τοιχογραφίας όπου απεικoνίζετo ο ’γιος Μάρκος, υπέθεσαν ότι ο Ναός αυτός ήταν του Aγioυ Μάρκου και τον ονόμασαν Αγ. Μάρκον.
Έτσι τον ήξεραν οι Ηρακλειώτες μέχρι το 1955 όποτε άρχισαν οι ενέργειες για την αναστήλωση του. Η ονο΅ασiα Παναγία Σταυροφόρων, αναφέρεται στο βιβλίο του Ιταλού αρχαιολόγου Γκερόλα ο οποίος στις αρχές του αιώνα απεστάλη από το Ενετικό Ινστιτούτο, Γρα΅΅άτων και Τεχνών για να μελετήσει τα σωζό΅ενα μεσαιωνικά ΅νη΅εία της Κρήτης. Έτσι το φθινόπωρο του 1954 άρχισε να αναπτύσσεται η ιδέα αναστηλώσεως του Ναού, ΅ε την πρωτοβουλία του τότε Μητροπολίτου Κρήτης Ευγενίου και συ΅΅ετοχή παραγόντων της πόλεως ήτοι της Εφορίας Bυζαvτινών αρχαιοτήτων και άλλων. Το ταμείο αρχαιολογικών απαλλοτριώσεων ενέκρινε την αγορά και ζήτησε την έγκριση της αναστηλώσεως του από το αρμόδιο αρχαιολογικό συμβούλιο.