|
|
||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||
|
ΠΑΝΑΓΙΑ ΒΥΤΟΥΜΑ |
||||||||||||||||
|
Η Ιερά Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βυτουμά στα Μετέωρα
Η Ιερά Μονή Βυτουμά βρίσκεται στα Μετέωρα και είναι γυναικείο μοναστήρι που φέρει το όνομα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Οι κτήτορες ήθελαν να τιμήσουν την Παναγία και έδωσαν στο Μοναστήρι το όνομα της πιο μεγάλης και σπουδαίας εορτής της. Το Μοναστήρι είναι κτισμένο στους πρόποδες του καταπράσινου Κόζιακα σε υψόμετρο περίπου 540 μ. Στην τοποθεσία αυτή βρέθηκε σύμφωνα με την παράδοση η εικόνα της Παναγίας της Καλαμπακιώτισσας. Το προσωνύμιο Βυτουμά, σύμφωνα με προφορική παράδοση, προέρχεται από έναν βυζαντινό οφικιάλιο ονόματι Βιτουμά, ο οποίος ήρθε από την Βασιλεύουσα και κατοίκησε σ αυτό το μέρος. Το Μοναστήρι του Βυτουμά κατά καιρούς ήταν Μετόχι ανδρών, για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν λειτουργούσε ενώ το 1952 μετατράπηκε σε γυναικεία μονή. Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου στη Κοίμηση της Θεοτόκου καθώς και στα παρεκκλήσια των τιμώμενων αγίων.
Το ιστορικό της Ιεράς Μονής Βυτουμά
Σύμφωνα με γραπτές πηγές η Ιερά Μονή Βυτουμά ιδρύθηκε το 1161 με έξοδα του Κωνσταντίνου Ταρχανιώτη και της συζύγου του Ζωής, επί της βασιλείας Μανουήλ Α' Κομνηνού. Στον υπ΄αρίθμ. 141 κώδικα της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Μεγάλο Μετέωρο) που είναι αντίγραφο του 17ου αιώνα, υπάρχει αναφορά στην μονή του Βυτουμά που ισχυροποιεί την άποψη ότι κτίστηκε το 1161. Ήταν γραμμένη πάνω από την έξοδο του Καθολικού, μέσα στο Ναό. Σήμερα, δυστυχώς, η επιγραφή αυτή δεν υπάρχει. Στο παρελθόν η Μονή υπήρξε ανδρώα. Για πολλά χρόνια παρέμεινε εγκαταλελειμμένη, άλλοτε παραδόθηκε σε φωτιές και λεηλασίες, γι αυτό και δεν σώζονται στοιχεία μέχρι το 1600, έτος κατά το οποίο η Ιερά Μονή ανιδρύθηκε – ανιστορήθηκε. Η κτητορική επιγραφή του καθολικού, μεταξύ άλλων αναφέρει ως ιδρυτές τον ιερέα Νικόλαο και τους γέροντες της κώμης Βυτουμά, επί Μητροπολίτου Λαρίσης Διονυσίου.
Στην Μονή, το έτος 1952 εγκαταστάθηκε, γυναικεία πενταμελή μοναχική
αδελφότητα που προέρχονταν από την περιφέρεια της Ιερής Μητροπόλεως Πατρών.
Παρέλαβαν ένα μοναστήρι υπό διάλυση για να ξεκινήσει έκτοτε μια πορεία
ανοικοδόμησης και άνθησης η ακμή της οποίας χρονικά προσδιορίζεται στο
δεύτερο μισό του 1960 και 1970 καθώς τότε αποφασίσθηκε, από τον μακαριστό
μητροπολίτη Διονύσιο, η ίδρυση σχολή κοπτικής - ραπτικής, χειροτεχνίας και
υφαντών, τριετούς φοίτησης με οικοτροφείο για τις σπουδάστριες.
Το Σπήλαιο όπου βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, βρίσκεται στις πλαγιές του Κόζιακα. Σύμφωνα με τις προφορικές παραδόσεις μια εικόνα της Παναγίας που βρισκόταν στην Καλαμπάκα, κάποτε έφυγε από τη θέση της. Όλοι τότε ανησύχησαν και ξανοίχθηκαν για την ανεύρεση της. Δοκίμασαν μεγάλη έκπληξη όταν τη βρήκαν στο χώρο, πού είναι σήμερα το Μοναστήρι. Γεμάτοι χαρά την πήραν και την επανατοποθέτησαν στη θέση της. Το φαινόμενο αυτό λέγεται ότι επαναλήφθηκε τρεις φορές. Όλοι πίστεψαν ότι ήταν ένα θεϊκό σημάδι και στην τοποθεσία όπου βρέθηκε η εικόνα κτίσθηκε το Μοναστήρι στο όνομα της Παναγίας. Στη χάρη της Παναγίας του Βυτουμά έχουν γίνει πολλά τάματα και Εκείνη έχει ενεργήσει θαυματουργικά. Η εικόνα της βρίσκεται δεξιά του τέμπλου, από υπέρτατο σεβασμό προς Αυτή.
Η αρχιτεκτονική της Μονής
Στον περίβολο της μονής νοτίως της πύλης υπάρχει το αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου παρεκκλήσιο. Στην κτητορική του επιγραφή αναφέρεται ως "προπύλαιον", διαβατικό στη μονή. Πρόκειται για ένα μικρό μονόχωρο ναό 5 Χ 5 που καλύπτεται με φουρνικό (ασπίδα) και είναι κατάγραφος με έξοχες τοιχογραφίες που φιλοτέχνησε το 1559 ο αρχιμανδρίτης Νεκτάριος. Το τέμπλο πού υπήρχε άλλοτε, σήμερα δεν σώζεται, το κατέστρεψε η φθορά του χρόνου ενώ αρκετές μικρές εικόνες του, της σειράς των αποστολικών και τα ωραιότατα βημόθυρα φυλάσσονται στο Μουσείο της Ιεράς Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών.
Στο κέντρο του περιβόλου βρίσκεται το καθολικό της μονής που μέχρι τον 18ο αιώνα αποτελούσε ενοριακό ναό. Το αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου καθολικό που κτίστηκε το 1600 είναι μια τρίκλινη βασιλική με υπερυψωμένο το κεντρικό κλίτος και μεταγενέστερο (1662) νάρθηκα στη δυτική του πλευρά. Ο ζωγραφικός διάκοσμος και το αξιόλογης τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο του καθολικού χρονολογούνται στα 1600. Το ίδιο έτος φιλοτεχνήθηκαν και οι φορητές εικόνες της μονής που αποτελούν έργα του γνωστού αγιογράφου Δροσίδου από το Φανάρι Καρδίτσας. Ο Ναός είναι όλος αγιογραφημένος, με έξοχες τοιχογραφίες. Οι περισσότερες διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση. Το τέμπλο πού υπήρχε άλλοτε, σήμερα δεν σώζεται. Το κατέστρεψε η φθορά του χρόνου. Αρκετές μικρές εικόνες του, της σειράς των αποστολικών και τα ωραιότατα βημόθυρα φυλάσσονται στο Μουσείο της Ι. Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών.
Πίσω από το ιερό βήμα του καθολικού βρίσκεται η σπηλιά όπου σύμφωνα με τον θρύλο βρέθηκε η πολλές φορές χαμένη εικόνα της Παναγίας της Καλαμπακιώτισσας προς τιμή της οποίας κτίστηκε και η μονή λαμβάνοντας τα εν λόγω συμβάντα ως μήνυμα της Παναγιάς. Εδώ, υπάρχει και ο τάφος του Μητροπολίτη «Τρίκκης και Σταγών» (1907 - 1970) κυρού Διονυσίου ο οποίος στα χρόνια της διακονίας του στήριξε την μονή γι’ αυτό και η επιθυμία του ήταν να ενταφιαστεί εδώ. Δίπλα στο καθολικό της Κοιμήσεως Θεοτόκου προστέθηκαν δύο ακόμα παρεκκλήσια αφιερωμένα το ένα στους αγίους Ευφημία και Αλέξιο και το άλλο στους αγίους, Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο και Δημήτριο μυροβλύτη, ενώ εκτός περιβόλου μονής υπάρχουν και τα παρεκκλήσια της Ζωοδόχου Πηγής, της Αγίας Τριάδος, του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και της Παναγίας της Γοργουπηκόου.
Ιερά Μητρόπολη Σταγών και Μετεώρων, Διακόνημα, Βικιπαίδεια, Η Ελλάδα
|
||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
|
|
