|
|||
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 |
|||
ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΓΗΡΟΚΟΜΙΤΙΣΣΑ
Ιδρυμένο τον 9ο αιώνα το μοναστήρι της Παναγίας της Γηροκομήτισσας (στους βυζαντινούς χρόνους υπήρξε και γηροκομείο) καταστράφηκε και ξανακτίσθηκε αρκετές φορές.
Ιστορικά στοιχεία για την Εικόνα Η πανίερη και θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Γηροκομήτισσας (4ος αι.) είναι η εφέστιος εικόνα της ιεράς μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Γηροκομείου Πατρών, που είναι μία από τις αρχαιότερες μονές της Ελλάδος, της οποίας κτίτωρ είναι ο άγιος μεγαλομάρτυρας Αρτέμιος. Πήρε το όνομά της διότι την βυζαντινή περίοδο στην μονή λειτουργούσε γηροκομείο και η εικόνα ήταν η παρηγοριά των ηλικιωμένων.
|
|||
ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΓΡΗΓΟΡΟΥΣΑ
Μεταξύ των αρχαιολογικών χώρων της Βιβλιοθήκης του Αδριανού και της Ρωμαϊκής Αγοράς βρίσκεται ο ναός των Ταξιαρχών (Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ), ο οποίος ανοικοδομήθηκε εκ βάθρων το 1852. Αλλά και ο νεότερος ναός, εγεγραμμένος σταυροειδής μετά τρούλλου (με αξιοσημείωτη εικονογράφηση του επτανήσιου αγιογράφου Δ. Πελεκάση), υπέστη με τη σειρά του εκτεταμένη ανακαίνιση το 1922.
Το 1945 αφιερώθηκε στο ναό η
μικρασιατική εικόνα της Παναγίας της Γρηγορούσας και το 1948 αναγνωρίστηκε
ως προσκύνημα. Το 1995 έγινε μια μικρή επέκταση του υπάρχοντος κτίσματος.
|
|
||
ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΔΕΟΜΕΝΗ
H Παναγία εικονίζεται σε προτομή, δεομένη, σε στροφή τριών τετάρτων προς τα δεξιά. Φοράει γαλαζωπό χιτώνα και κεραμιδί μαφόριο με χρυσή παρυφή και κρόσσια. Τρία χρυσά αστεροειδή κοσμήματα πάνω στο μαφόριο αποτελούν σύμβολα της Αγίας Τριάδος και υπαινίσσονται τον ρόλο της Παναγίας στην ενσάρκωση. Πάνω στο χρυσό βάθος της εικόνας οι συντομογραφίες: ΜΗ(ΤΗ)Ρ Θ(ΕΟ)Υ.
Ο φυσιογνωμικός τύπος της Παναγίας και η τεχνική αποδόσεως του προσώπου με τη μαλακή εναλλαγή φωτός και σκιάς, την πλατιά φωτεινή επιφάνεια σάρκας που ροδίζει και τα εύκαμπτα γραμμικά φώτα αποδίδουν όλη την αβρότητα της σάρκας και το πάνσεπτο κάλλος της Θεομήτορος. Ο συγκεκριμένος φυσιογνωμικός τύπος της Παναγίας, με τη γλυκύτητα της μελαγχολικής έκφρασης, και η τεχνική της εκτέλεσης έχουν και πάλι την καταγωγή τους στη ζωγραφική του Αγγέλου, όπως μπορούμε να το διαπιστώσουμε, συγκρίνοντας την Παναγία της Μεγάλης Δεήσεως με την Παναγία από τη Δέηση του Αγγέλου στην Αγία Μονή Βιάννου της Κρήτης.
|
|
||
ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΓΓΥΗΤΡΙΑ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ
Στην ιερά Εικόνα της Παναγίας της «Εγγυήτριας των Αμαρτωλών», η Θεοτόκος εικονίζεται με το Θείο Βρέφος στο αριστερό Της χέρι. Ο Χριστός σφίγγει με τα δύο χεράκια Του το δεξὶ χέρι της Μητέρας Του, όπως συνηθίζεται όταν γίνεται μία συμφωνία. Στις τέσσερις γωνίες της Εικόνας υπάρχει η εξής επιγραφή σε στίχους:
«Ἐγὼ εἶμαι ἡ Ἐγγυήτρια τῶν ἁμαρτωλῶν πρὸς τὸν Υἱόν Μου· Ἐκεῖνος Μοῦ ἔδωσε τὰ χέρια Του γι᾿ αὐτούς, ὅτι πάντοτε θὰ Μὲ ἀκούη, ὥστε ὅσοι Μοῦ ἀπευθύνουν πάντοτε τὸ “Χαῖρε”,θὰ ζητήσουν διὰ μέσου Ἐμοῦ νὰ χαίρωνται αἰωνίως».
|
|||
ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΚΑΡΔΙΩΤΙΣΣΑ
Χαρακτηριστικό του
τύπου της Παναγίας της Καρδιώτισσας είναι η ιδιόμορφη στάση του παιδιού Ιησού
που είναι γυρισμένο όλο προς την Παναγία με την πλάτη προς τον θεατή.
Η παραλλαγή αυτή εφαρμόζεται σε σειρά κρητικών κυρίως εικόνων
του 15ου αιώνα με σημαντικότερη την Καρδιώτισσα του Βυζαντινού Μουσείου, την
οποία υπογράφει ο γνωστός Κρητικός ζωγράφος Άγγελος. Η στάση αυτή του παιδιού
που εφαρμόζεται στην φυγή στην Αίγυπτο και τη Βρεφοκτονία ήταν γνωστή στη
σημειολογία της μελλοντικής θυσίας του νηπίου Χριστού. Αποκαλυπτικό γι’ αυτή
την εικονογραφική σχέση στοιχείο δίνεται στο απόκρυφο κείμενο του Μαρτυρίου
του αγίου Ματθαίου, όπου ο Χριστός εμφανίζεται στον Απόστολο “εν σχήματι των
ψαλλόντων εν τώ παραδείσω νηπίων”, εκεί γίνεται και η ταύτιση του παιδιού της
Καρδιώτισσας με τα νήπια της βρεφοκτονίας του Ηρώδη.
|
|||
ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΑΝΑΧΡΑΝΤΟΣ
Σύμφωνα με τον κώδικα της Μονής το Μοναστήρι κτίστηκε από τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά τον 10ο αιώνα. Η ιερά εικόνα βρέθηκε από δύο Μοναχούς, οι οποίοι έβλεπαν κάθε βράδυ ένα δυνατό φώς στο μέρος πού σήμερα βρίσκεται το μοναστήρι. Οι δύο ασκητές βρήκαν την εικόνα μέσα σέ ένα σπήλαιο και αφού την προσκύνησαν την πήραν στο κελλί τους. Τη νύχτα, όμως, η εικόνα ξαναγύρισε στο σπήλαιο. Αυτό έγινε πολλές φορές. Οι Μοναχοί, φωτισμένοι από την Παναγία, άφησαν τα ασκητήριά τους, εγκαταστάθηκαν κοντά στο σπήλαιο και με υπόδειξη της Παναχράντου έχτισαν εκεί τον πρώτο της Ναό στο χώρο όπου σήμερα είναι το Μοναστήρι. Πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου και ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Σύρου.
|
|
||
ΠΑΝΑΓΙΑ ΡΟΔΟ ΤΟ ΑΜΑΡΑΝΤΟ
Η ιερά εικόνα της Παναγίας του Αμαράντου Ρόδου τιμάται στη Μόσχα, στο
Βορονέζ και σε άλλες πόλεις της Ρωσίας, όπου φυλάσσονται αντίγραφα αυτής.
Στην εικόνα η Υπεραγία Θεοτόκος κρατά το Θείο Βρέφος στο δεξί της χέρι και
στο αριστερό της χέρι υπάρχει ένα μπουκέτο από κρίνους. Αυτό το μπουκέτο
συμβολικά δηλώνει το αμάραντο άνθος της παρθενίας της Αειπαρθένου.
|
|||
|