ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Θρησκεία και Επιστήμη στη δημιουργία του κόσμου

Η τρίτη μέρα

Οι άνθρωποι την παλιά εποχή πίστευαν ότι η γη ήταν επίπεδη ή ότι ήταν ένας μεγάλος δίσκος που στεκόταν πάνω στη θάλασσα στηριγμένος σε ισχυρές κολόνες. Την κάλυπτε ένας τεράστιος θόλος που συγκρατούσε τα νερά του

ουρανού. Από τα ανοίγματα αυτού του θόλου προερχόταν η βροχή!

Σιγά σιγά οι γνώσεις των ανθρώπων σχετικά με το σύμπαν ολοένα και αυξάνονταν. Χρειάστηκε ωστόσο να περάσουν αιώνες έως ότου γίνει αποδεκτό ότι η γη είναι μόνον ένας από τους πολλούς πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από τον ήλιο· ότι δισεκατομμύρια ήλιοι αποτελούν ένα γαλαξία· και ότι το σύμπαν αποτελείται από πολλούς γαλαξίες.

Στο ερώτημα ποιος δημιούργησε τον κόσμο η Αγία Γραφή μας λέει ότι δεν έγινε μόνος του, όπως νομίζουν πολλοί, ούτε υπήρχε πάντοτε, ούτε προήλθε από το χάος, όπως δίδασκαν ορισμένοι αρχαίοι φιλόσοφοι. Εάν καθετί πού υπάρχει έχει αυτόν πού το κατασκεύασε και εκπληρώνει κάποιο προορισμό, είναι δυνατό αυτός ο ωραίος κόσμος να έγινε στην τύχη χωρίς κανένα σκοπό;

Τα μεγάλα επιστημονικά επιτεύγματα της εποχής μας δημιούργησαν γενικά την εντύπωση ότι η επιστήμη έρχεται σε σύγκρουση με όσα λέει η Παλαιά Διαθήκη σχετικά με τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου. Έτσι στη διάρκεια όλων αυτών των αιώνων δημιουργήθηκαν μεγάλες διαμάχες. Απ’ τη μια μεριά κάποιοι αρνούνταν τη Βίβλο, επειδή η εικόνα που δίνει για τον κόσμο δεν συμφωνούσε με την επιστημονική αλήθεια. Κάποιοι άλλοι αρνούνταν τις επιστημονικές αλήθειες, επειδή θεωρούσαν ότι έρχονταν σε αντίθεση με την αλήθεια της Αγίας Γραφής.

Αν όμως εξετάσουμε τα πράγματα με μεγαλύτερη προσοχή, θα διαπιστώσουμε ότι αυτός ο διαχωρισμός δεν ισχύει. Το λάθος και των δύο πλευρών βρίσκεται στο ότι ξεχνάνε πως άλλοι είναι οι σκοποί της επιστήμης και άλλοι της Αγίας Γραφής.

Ο σκοπός της επιστήμης είναι να ερευνά με επιστημονικούς τρόπους το σύμπαν και να διατυπώνει απόψεις για το πώς δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε.

Από την άλλη, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η Αγία Γραφή δεν είναι βιβλίο επιστημονικό, αλλά θρησκευτικό. Ο σκοπός της Αγίας Γραφής δεν είναι να εξηγήσει επιστημονικά τη σύνθεση της ύλης ή ποιοι είναι οι φυσικοί νόμοι. Θέλει μόνο να μας πει ποιος είναι ο δημιουργός της ύλης και των νόμων της φύσης, κάτι που δεν απασχολεί την επιστήμη. Η Παλαιά Διαθήκη από τότε που γράφτηκε έως και σήμερα, είναι να εκφράζει στα κείμενά της με παραστατικές εικόνες την πίστη ότι ο Θεός έδωσε στα πάντα τη ζωή και δε σταματάει να τη φροντίζει διαρκώς.

Το κέντρο της Αγίας Γραφής είναι η σωτηρία του ανθρώπου και όχι η επιστημονική απάντηση στις απορίες του ανθρώπου. Γι' αυτό αποφεύγει ότι είναι περιττό και περιορίζεται σε ότι είναι αναγκαίο για τη σωτηρία του. Άλλωστε τίποτα δεν εμποδίζει τους ανθρώπους από το να μελετούν τα φαινόμενα και τις αιτίες τους με επιστημονικό τρόπο. Ίσα ίσα που όταν μάθουμε το πως και το γιατί, ο θαυμασμός μας για τη δημιουργία μεγαλώνει, όπως αναφέρει και ο Μέγας Βασίλειος.

Συγκεκριμένα ο Μέγας Βασίλειος, ήδη από τον 4ο αι. μ.Χ., γράφει: «Δε μειώνεται ο θαυμασμός μας για τα έργα του Θεού, αν βρεθεί ο τρόπος με τον οποίο έγινε κάποιο από τα θαυμαστά αυτά έργα».

Αν προσέξουμε πώς διηγείται η Παλαιά Διαθήκη τη δημιουργία του κόσμου, διαπιστώνουμε μια σαφή  πορεία  από  τα απλούστερα στα συνθετότερα, από τα ατελέστερα στα τελειότερα. Και η δημιουργική μέρα μπορεί να είναι μια χρονική περίοδος, που κράτησε ένα δευτερόλεπτο ή και εκατομμύρια χρόνια. Ακόμη, είναι φανερή η θέληση και η απόφαση του Θεού να δημιουργήσει από το μηδέν, καθώς και η δημιουργική του παρέμβαση σε κάθε φάση (ημέρα) της δημιουργίας. Με τρόπο ποιητικό και γλαφυρό περιγράφεται η δημιουργία του ανθρώπου από χώμα, δηλαδή από ύλη που υπήρχε από πριν. Ποιος όμως έκανε ώστε το χώμα, ή οτιδήποτε άλλο υλικό να γίνει αυτό το θαυμάσιο πλάσμα, ο άνθρωπος; Η φαντασία, τα διαφορετικά χαρίσματα, το ψυχικό σθένος, η ποικιλότητα των χαρακτηριστικών, η ανεπανάληπτη προσωπικότητα του καθενός μας είναι αποτέλεσμα μόνο τύχης ή χημικών αντιδράσεων;

Η επιστημονική γνώση μας δίνει τη χαρά να μαθαίνουμε πώς λειτουργούμε. Η Αγία Γραφή μας δίνει τη χαρά να γνωρίζουμε ποιος μας δημιούργησε. Γιατί να στερηθούμε τη μία ή την άλλη χαρά;

Τι πρέπει να έχουμε υπόψη μας

Η πέμπη μέρα

Μελετώντας τις διηγήσεις της Γενέσεως πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι συγγραφείς αυτών των κειμένων τότε:

• Έγραφαν τα κείμενά τους βασιζόμενοι, όπως είναι φυσικό, στις γνώσεις και στα δεδομένα εκείνου του καιρού.

• Εκφράζονταν όσο καλύτερα μπορούσαν χρησιμοποιώντας σύμβολα και εικόνες, τη σημασία των οποίων μπορούσαν εύκολα να καταλαβαίνουν οι σύγχρονοί τους άνθρωποι.

• Μετέδιδαν στους ανθρώπους αλήθειες για τον κόσμο και τη ζωή, που πήγαζαν από την πίστη τους στο Θεό και τη σχέση που είχαν μαζί του, δηλαδή αλήθειες θεολογικές.

Εμείς στο μάθημα των Θρησκευτικών σήμερα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι:

• Δεν ψάχνουμε σ’ αυτά επιστημονικές απαντήσεις για το πώς δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε το σύμπαν. Αυτές θα μας τις δώσει η σύγχρονη επιστήμη μέσα από άλλα μαθήματα (Βιολογία, Γεωγραφία, Χημεία κ.ά.).

• Δεν ξεχνάμε ποτέ ότι η επιστήμη μελετά το πως δημιουργήθηκε ο κόσμος, ενώ η θρησκεία μελετά το ποιος και για ποιον λόγο δημιούργησε τον κόσμο και τη ζωή.