KAINH ΔΙΑΘΗΚΗ

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

Η πηγή απ' όπου αντλούμε όλες τις πληροφορίες για τον Ιησού Χριστό είναι τα ιερά βιβλία της Καινής Διαθήκης, όπως τα κατέγραψαν οι θεόπνευστοι συγγραφείς τους και όπως τα διατήρησε και μας τα παρέδωσε η πίστη της Εκκλησίας. Τα βιβλία της Καινής Διαθήκης είναι 27 και χωρίζονται στα Ιστορικά, στις Επιστολές και στην Αποκάλυψη.

 

Α) Τα ιστορικά βιβλία: Τα 4 Ευαγγέλια (Κατά Ματθαίον, Κατά Μάρκον, Κατά Λουκάν και Κατά Ιωάννην) και οι Πράξεις των Αποστόλων.

Β) Οι Επιστολές: Οι 14 Επιστολές του Αποστόλου Παύλου (προς Ρωμαίους, Α' προς Κορινθίους, Β' προς Κορινθίους, προς Γαλάτας, προς Εφεσίους, προς Φιλιππησίους, προς Κολοσσαείς, Α' προς Θεσσαλονικείς, Β' προς Θεσσαλονικείς, Α' προς Τιμόθεον,  Β' προς Τιμόθεον, προς Τίτον, προς Φιλήμονα, προς Εβραίους.

Οι 7 Καθολικές Επιστολές (Ιακώβου, Α' Πέτρου, Β' Πέτρου, Α' Ιωάννου, Β' Ιωάννου, Γ' Ιωάννου και Ιούδα).

Γ) Η Αποκάλυψη: Η Αποκάλυψη του Ιωάννη.

 

 

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

 

Παλαιά και Καινή Διαθήκη ονομάζονται μαζί Αγία Γραφή ή Βίβλος. Έχουν το ίδιο θέμα και περιεχόμενο. Το σχέδιο, δηλαδή, και τις ενέργειες της αγάπης του Θεού για τη σωτηρία των ανθρώπων. Η Παλαιά Διαθήκη είναι η υπόσχεση του Θεού και η προετοιμασία των ανθρώπων για τον ερχομό του Χριστού. Η Καινή Διαθήκη είναι η εκπλήρωση αυτής της υπόσχεσης και η πραγματοποίηση της σωτηρίας από τον Ιησού Χριστό. Η Κ. Διαθήκη μας πληροφορεί για τη ζωή και το έργο του Χριστού καθώς και για τη διάδοση του Ευαγγελίου. Την Καινή Διαθήκη την ονομάζουμε και Ευαγγέλιο.

Η λέξη Ευαγγέλιο (καλή αγγελία, καλή είδηση) έχει διπλή σημασία. Σημαίνει: α) το χαρμόσυνο μήνυμα που κήρυξε στον κόσμο ο Ιησούς, β) το βιβλίο που μας πληροφορεί γι' Αυτόν.

 

 

ΠΩΣ ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

Από την ημέρα της ανάληψης του Ιησού το 33 μ.Χ. ως τη στιγμή που γράφτηκε το πρώτο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, η Α' επιστολή του αποστόλου Παύλου προς Θεσσαλονικείς (περίπου το 51 μ.Χ.), δεν έχουμε στα χέρια μας κείμενα για τη ζωή και το έργο του Χριστού. Από τον ίδιο τον Χριστό δεν μας διασώθηκε τίποτα γραπτώς. Το γεγονός βέβαια ότι αυτές τις δύο δεκαετίες δεν έχουμε γραπτά κείμενα δεν σημαίνει ότι σε όλο αυτό το διάστημα δεν λεγόταν και δεν γραφόταν τίποτα για τη ζωή και το έργο του Ιησού. Κάθε άλλο. Και λέγονταν και κηρύττονταν και γράφονταν πολλά.

Οι μαθητές του καθώς και οι αυτήκοοι και αυτόπτες μάρτυρες αντάλλασσαν πληροφορίες και εμπειρίες που είχαν από τη σχέση τους με τον Ιησού. Θυμόταν και επαναλάμβαναν τα λόγια του, τις διδασκαλίες του, τα θαύματά του και ιδιαίτερα μιλούσαν για τα Πάθη και την Ανάστασή του. Όλα αυτά αποτελούσαν την προφορική παράδοση για τον Χριστό. Μερικά από όλα αυτά άρχισαν σιγά σιγά να καταγράφονται και να κυκλοφορούν μεταξύ των χριστιανών.

Έτσι δημιουργήθηκαν μικρές γραπτές συλλογές όπως α) Ύμνοι με σύντομες ομολογίες πίστης, β) Πληροφορίες για τη Θεία Ευχαριστία, γ) Πληροφορίες για τα Πάθη, Διηγήσεις για την Ανάσταση, Συλλογή παλαιοδιαθηκικών ρητών, Πηγή Λογίων, Συλλογή μεμονωμένων λόγων του Ιησού, Συλλογή παραβολών του Ιησού, Συλλογή αντιρρητικών λόγων του Ιησού, Συλλογή πράξεων και θαυμάτων του Ιησού. Οι γραπτές αυτές παραδόσεις δεν μας διασώθηκαν, όμως υπάρχουν πολλές ενδείξεις για την τότε ύπαρξή τους, κυρίως σε επιστολές του αποστόλου Παύλου και στα Ευαγγέλια. Ερευνητές υποστηρίζουν, για παράδειγμα, ότι για τις παραβολές  οι ευαγγελιστές Ματθαίος, Μάρκος και Λουκάς στηρίχτηκαν σε γραπτές συλλογές παραβολών, που κυκλοφορούσαν τότε στη χώρα τους.

 

 

Η ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΙΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

Όταν λέμε ότι τα Ευαγγέλια και όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης είναι θεόπνευστα, εννοούμε ότι το Άγιο Πνεύμα φώτισε και καθοδήγησε του ιερούς συγγραφείς της Καινής Διαθήκης, ώστε να μας παραδώσουν την αλήθεια του Θεού για τη σωτηρία μας με βεβαιότητα, με πιστότητα και χωρίς λάθη. Βέβαια κάθε συγγραφέας γράφοντας διατήρησε το δικό του διαφορετικό ύφος. Έτσι, για παράδειγμα, σε κάθε ένα από τα βιβλία της Καινής Διαθήκης φαίνεται το πόσο καλά ήξερε ο Ιουδαίος συγγραφέας την "ελληνιστική κοινή" γλώσσα στην οποία έγραφε, την ιδιαίτερη μόρφωση που είχε, τη φροντίδα που λάμβανε για το ποιοι άνθρωποι θα διάβαζαν το βιβλίο του (Ιουδαίοι ή ειδωλολάτρες) κ.ά.

 

 

Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

 

Σε κάθε Θεία Λειτουργία, σε κάθε Μυστήριο και στις περισσότερες Ακολουθίες της Εκκλησίας διαβάζονται αποσπάσματα από τα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Τα αποσπάσματα αυτά ονομάζονται περικοπές ή αναγνώσματα. Όταν προέρχονται από τα τέσσερα Ευαγγέλια λέγονται "ευαγγελικές περικοπές" ή "ευαγγελικά αναγνώσματα" ή απλώς "Ευαγγέλιο". Όταν είναι από τις Επιστολές ή τις Πράξεις των Αποστόλων λέγονται "αποστολικές περικοπές" ή "αποστολικά αναγνώσματα" ή απλώς "Απόστολος".

Το βιβλίο της Εκκλησίας που περιέχει τις περικοπές από τα τέσσερα Ευαγγέλια, τα οποία διαβάζονται σ' όλες τις Ακολουθίες του έτους, λέγεται Ευαγγέλιο. Είναι τοποθετημένο πάντοτε στην Αγία Τράπεζα κοντά στα Τίμια Δώρα και έχει βαρύτιμο και καλλιτεχνημένο κάλυμμα. Το αντίστοιχο βιβλίο με τα αποστολικά αναγνώσματα ονομάζεται Απόστολος. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα διαβάζεται πάντα από τον ιερέα, ενώ το αποστολικό ανάγνωσμα από τον ψάλτη.

 

Κοντά στο Ευαγγέλιο και πιο πέρα πάνω στην αγία Τράπεζα, μέσα στο Αρτοφόριο, φυλάγεται από τη Μεγάλη Πέμπτη η θεία κοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις (π.χ για βαριά αρρώστους). Αυτό το γεγονός δείχνει ότι η Εκκλησία στηρίζει τη ζωή της στον λόγο του Θεού, στο Ευαγγέλιο, και στο Σώμα και το Αίμα του Χριστού, στη θεία Κοινωνία. Τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ διαβάζονται στην Εκκλησία τα "δώδεκα Ευαγγέλια", που είναι 12 ευαγγελικές περικοπές με θέμα τα γεγονότα των Παθών του Χρίστου.

 

 

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

Στα Ευαγγέλια ο τίτλος του βιβλίου δηλώνει το συγγραφέα του. Η φράση π.χ. "κατά Ματθαίον" σημαίνει το Ευαγγέλιο σύμφωνα με όσα έγραψε ο Ματθαίος (κατά = συμφωνά με). Στις Πράξεις των Αποστόλων ο τίτλος δηλώνει το περιεχόμενο του βιβλίου. Στις Επιστολές του αποστόλου Παύλου ο τίτλος κάθε επιστολής δηλώνει τον παραλήπτη, την Εκκλησία ή το πρόσωπο στο οποίο απευθύνεται η επιστολή. Στις Καθολικές επιστολές ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέα. Οι επιστολές προς Εφεσίους, Φιλιππησίους, Κολοσσαείς και προς Φιλήμονα ονομάζονται της "αιχμαλωσίας", γιατί ο Παύλος τις έγραψε όταν ήταν φυλακισμένος στην Έφεσο. Οι επιστολές Α' και Β' προς Τιμόθεον και προς Τίτον ονομάζονται "ποιμαντικές", γιατί απευθύνονται σε ηγέτες (ποιμένες) της Εκκλησίας. Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη ο τίτλος δηλώνει το συγγραφέα και το είδος του βιβλίου.

 

 

ΟΙ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

Παραπομπή είναι η σημείωση με την οποία ορίζεται ακριβώς το βιβλίο, το κεφάλαιο και ο στίχος απ' όπου προέρχεται το απόσπασμα (χωρίο) της Καινής Διαθήκης. Όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης είναι χωρισμένα σε κεφάλαια και κάθε κεφάλαιο είναι χωρισμένο σε στίχους. Ο χωρισμός σε κεφάλαια, έγινε τον 13ον αιώνα· και σε στίχους το 1551 στο Παρίσι από τον τυπογράφο και εκδότη Estienne (Στέφανος). Οι στίχοι ονομάζονται χωρία ή εδάφια. Όταν θέλουμε να παραπέμψουμε (να στείλουμε κάποιον να βρει) σε ένα χωρίο της Καινής Διαθήκης, σημειώνουμε πρώτα τον τίτλο του βιβλίου σε συντομογραφία. Αμέσως μετά έναν αριθμό που δηλώνει το κεφάλαιο του βιβλίου. Στη συνέχεια σημειώνουμε και έναν επόμενο αριθμό, που δηλώνει τον στίχο ή τους στίχους του κεφαλαίου. Ο πρώτος αριθμός με τον δεύτερο χωρίζεται με κόμμα. Έχουμε για παράδειγμα τις παραπομπές Ιω 8,12, Πραξ 4,32-33 και Α' Κορ 12, 1-13. Πως τις διαβάζουμε;

 

Ιω 8, 12: Ευαγγέλιο κατά Ιωάννην, κεφάλαιο 8ο, στίχος 12.

Πραξ 4,32-33: Πράξεις των Αποστόλων, κεφάλαιο 4ο, στίχοι 32 έως 33.

Α' Κορ 12, 1-13: Επιστολή Α' προς Κορινθίους, κεφάλαιο 12ο, στίχοι 1 έως 13.

 

 

ΣΕ ΠΟΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

Όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης γράφτηκαν στην ελληνιστική γλώσσα, η οποία από την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου είχε διαδοθεί στον τότε γνωστό κόσμο. Για τις ανάγκες της εξάπλωσης του Ευαγγελίου άρχισε να μεταφράζεται ήδη από τον 2ο μ.Χ. αι. στις γλώσσες που μιλούσαν οι λαοί γύρω από τη Μεσόγειο λατινικά, συριακά, κοπτικά, αρμενικά κ.λ.π.

Σήμερα πια η Καινή Διαθήκη μπορεί να διαβαστεί από τους ανθρώπους όλου σχεδόν του κόσμου, αφού έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 1600 γλώσσες και διαλέκτους. Έτσι το Ευαγγέλιο και τα μηνύματά του φτάνουν σε κάθε άνθρωπο που πιστεύει και ενδιαφέρεται παντού στον κόσμο.

 

 

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

Τα κείμενα της Καινής Διαθήκης στα πρώτα χρόνια γράφονταν σε φύλλα που σχηματίζονταν από επεξεργασία του φυτού πάπυρος, ένα φυτό που φύονταν κυρίως στις όχθες του ποταμού Νείλου στην Αίγυπτο. Τα χειρόγραφα αυτά φύλλα τα κολλούσαν το ένα δίπλα στο άλλο. Στην αρχή και στο τέλος τα έδεναν σε κυλινδρικά ραβδιά, πάνω στα οποία τύλιγαν τα ενωμένα χειρόγραφα φύλλα. Αυτά ονομάζονταν ειλητάρια (τυλιχτάρια). Το παλαιότερο κομμάτι χειρογράφου της Καινής Διαθήκης σε πάπυρο, που μας σώζεται, είναι ένα απόσπασμα από το ευαγγέλιο του Ιωάννη και χρονολογείται μεταξύ 125-130 μ.Χ..

Επειδή όμως τα χειρόγραφα από πάπυρο καταστρέφονταν γρήγορα, άρχισαν να γράφουν τα κείμενα της Καινής Διαθήκης σε περγαμηνές. Αυτές ήταν φύλλα επεξεργασμένων δερμάτων (από γιδοπρόβατα, βοοειδή και αντιλόπες), που παράγονταν στην Πέργαμο της Μικράς Ασίας. Τετρασέλιδα χειρόγραφα σε περγαμηνές αποτελούσαν το "τετράδιο". Λίγα ή πολλά "τετράδια" ενώνονταν στις ράχες και σχημάτιζαν βιβλία ή τόμους, που ονομάζονταν κώδικες. Περίφημοι τέτοιοι κώδικες της Αγίας Γραφής είναι ο Σιναϊτικός, ο Βατικανός και ο Αλεξανδρινός.

 

 

ΤΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

 

Από το 2ο μ.Χ. αιώνα και μετά κάποιοι χριστιανοί, θέλοντας να καλύψουν τα κενά που άφηναν στη ζωή του Χριστού και των Αποστόλων τα βιβλία της Καινής Διαθήκης ή θέλοντας να διαδώσουν τις δικές τους αιρετικές ιδέες, συνέθεσαν καινούργια Ευαγγέλια, Πράξεις κ.λ.π. Για να γίνουν πιστευτοί έβαζαν ως συγγραφέα του βιβλίου τους το όνομα κάποιου γνωστού προσώπου της πρώτης Εκκλησίας ή ακόμη και Αποστόλου. Π.χ. το "κατά Θωμάν Ευαγγέλιο, "Πράξεις Πέτρου", "επιστολή των έντεκα Αποστόλων", "Αποκάλυψη Παύλου" κ.ά.

Η Εκκλησία, θέλοντας να προστατεύσει τα μέλη της από τις συγχύσεις και να ξεχωρίσει τα γνήσια κείμενα των Αποστόλων από τα ψεύτικα, νωρίς καθόρισε ποια ακριβώς είναι αυτά τα 27 βιβλία που αποτελούν το σώμα της Καινής Διαθήκης. Τα άλλα μη γνήσια κείμενα ονομάστηκαν Απόκρυφα, αφού οι συγγραφείς τους ισχυρίζονταν ότι αντλούσαν τις πληροφορίες τους από κάποιες κρυφές στους πολλούς πηγές. Την πρώτη πληροφορία για όλα μαζί αυτά τα 27 βιβλία έχουμε σε επιστολή του Μεγάλου Αθανασίου το έτος 367.