ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Η ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Όταν ανοίγουμε την Παλαιά Διαθήκη, βλέπουμε ότι αποτελείται από πολλών ειδών βιβλία. Π.χ. το βιβλίο της Γένεσης περιέχει τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου. Στη συνέχεια μας περιγράφει τη ζωή των Πατριαρχών. Το βιβλίο της Εξόδου είναι ιστορικό βιβλίο και αναφέρεται στην έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και στην είσοδό τους στη Γη της Επαγγελίας. Το βιβλίο της Ρουθ είναι μια οικογενειακή ιστορία. Ο Ιώβ είναι ένα δράμα γραμμένο ως ποίημα. Ο Ιησούς του Ναυή και οι Κριτές είναι κείμενα με επικό χαρακτήρα, τα βιβλία των Βασιλειών είναι ιστορικά, το Λευϊτικό νόμοι, οι Παροιμίες γνωμικά, οι Ψαλμοί θερμές προσευχές και εκφραστικά ποιήματα, τα βιβλία των Προφητών περιέχουν προφητείες και οράματα.

Ωστόσο, όλα αυτά τα τόσο διαφορετικά βιβλία έχουν κάτι κοινό: είναι θρησκευτικά. Μιλούν δηλαδή για τη στενή σχέση των ανθρώπων με το Θεό που τη βλέπουν μέσα στα γεγονότα της καθημερινής ζωής, αλλά και μέσα στα σπουδαία γεγονότα της ανθρώπινης ιστορίας. Το καθένα όμως με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο.

ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης πριν γίνουν γραπτά κείμενα ήταν προφορικές παραδόσεις. Λόγια δηλαδή και αφηγήσεις που οι Εβραίοι, άντρες και γυναίκες, επαναλάμβαναν ο ένας στον άλλον έξω απ’ τις σκηνές τους στην έρημο, σε φτωχικά σπίτια ή σε παλάτια, νύχτες με φεγγάρι ή μέρες ηλιόλουστες, κρυφά ή φανερά, χαρούμενοι ή λυπημένοι. Στην καρδιά αυτών των αφηγήσεων βρισκόταν πάντα η βαθιά βεβαιότητα ότι ο Θεός είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής στη ζωή των ανθρώπων.

Οι περισσότερες από τις αφηγήσεις αυτές, όπως άλλωστε όλες οι πληροφορίες πριν από την εφεύρεση της τυπογραφίας, μεταδίδονταν με τρόπους που ήταν εύκολο να απομνημονευθούν: διηγήσεις, εικόνες, αποφθέγματα, ποιήματα. Μ’ αυτόν τον τρόπο χαράζονταν ανεξίτηλα στη μνήμη των ανθρώπων κι ο καθένας μπορούσε να τις καταλάβει.

Αιώνες πέρασαν μέχρις ότου κάποιοι αρχίσουν να καταγράφουν αυτές τις αφηγήσεις. Σιγά σιγά δημιουργήθηκε μια συλλογή κειμένων. Αυτή η συλλογή αποτέλεσε τις ιερές γραφές του ισραηλιτικού λαού. Μετά τον ερχομό του Χριστού, και οι χριστιανοί συμπεριέλαβαν αυτή τη συλλογή στη δική τους Αγία Γραφή, ως το πρώτο της τμήμα. Επειδή οι αφηγήσεις αφορούσαν εποχές παλαιότερες από την εποχή του Χριστού, της έδωσαν τον τίτλο Παλαιά Διαθήκη.

Έχει νόημα να επισημάνουμε ότι τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, όπως άλλωστε και όλης της Αγίας Γραφής, δε γράφτηκαν με τη σειρά που τα βρίσκουμε στον Κανόνα.

ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΑΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Τα πιο παλιά χειρόγραφα των βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης που έχουμε είναι του 2ου αιώνα π.Χ. και βρέθηκαν τυχαία, μαζί με πολλά άλλα, στα σπήλαια του Κουμράν, κοντά στη Νεκρά Θάλασσα, την άνοιξη του 1947. Εκεί κάποιοι νεαροί βεδουίνοι βοσκοί, ψάχνοντας να βρουν μια κατσίκα που έχασαν, βρήκαν πιθάρια με χειρόγραφα. Το περιεχόμενό τους: δέρματα παλιά και τσαλακωμένα που θα τους φάνηκαν μάλλον σαν σκουπίδια παρά σαν κάτι πολύτιμο!

Σε πολλά σπήλαια στην περιοχή του Κουμράν βρέθηκαν κύλινδροι από πάπυρο και περγαμηνή. Τα "χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης", όπως είναι γνωστά, περιέχουν ολόκληρα βιβλία ή αποσπάσματα κειμένων της Παλαιάς Διαθήκης. Η επιστημονική έρευνα έδειξε ότι ανήκουν στην περίοδο μεταξύ του 2ου π.Χ. και του 2ου μ.Χ. αιώνα.

ΤΑ ΜΕΣΑ ΓΡΑΦΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Επιγραφές και κείμενα επίσημου χαρακτήρα χαράζονταν πάνω σε σκληρή επιφάνεια με μια μυτερή γραφίδα. Για μικρότερα κείμενα (επιστολές, αποδείξεις κ.ά.) χρησιμοποιούνταν όστρακα. Κείμενα φιλολογικά (παραδόσεις, αφηγήσεις, νόμοι) γράφονταν με γραφίδα από καλάμι και μελάνη. Το υλικό πάνω στο οποίο γράφονταν ήταν φύλλα από πάπυρο, ένα ελαφρύ και ωραίο υλικό που φτιαχνόταν από τα καλάμια του Νείλου. Όμως καταστρεφόταν γρήγορα, δεν μπορούσε να διπλωθεί και γι’ αυτό τυλιγόταν σε ρολό. Αρκετά αργότερα, γύρω στο 2ο αιώνα π.Χ., τεχνίτες της Περγάμου έφτιαξαν ένα υλικό λεπτό και συνάμα στερεό από άσπρο δέρμα μικρού κατσικιού ή αρνιού. Το υλικό αυτό ονομάστηκε περγαμηνή και ήταν πολύ καλύτερο από τον πάπυρο, αφού μπορούσε να γραφεί κι απ’ τις δυο μεριές, καθώς και να διπλωθεί. Οι γραφείς, λίγοι και σεβαστοί για την τέχνη τους, φορούσαν στη ζώνη τους ειδικό «μελανοδοχείο».

ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Σοφοί και ποιητές από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα προσπάθησαν να απαντήσουν τα μεγάλα και αιώνια ερωτήματα του ανθρώπου, όπως ποιος δημιούργησε τον κόσμο, πως υπάρχει ο κόσμος και ποια είναι η σχέση του με τον άνθρωπο. Μελετώντας τη φύση και εμβαθύνοντας στους ανθρώπινους χαρακτήρες οι ποιητές έπλασαν μύθους και δημιούργησαν υπέροχα ποιητικά έργα. Ο Θεός, ή καλύτερα οι θεοί, στα έργα αυτά είναι ανθρώπινη επινόηση.

Η Αγία Γραφή διαφέρει από τη Μυθολογία, γιατί μας διηγείται πως ο Θεός φανερώθηκε από μόνος του στον άνθρωπο, κι ακόμη ότι η σχέση μαζί του είναι προσωπική, αληθινή και βασίζεται στην αγάπη και όχι στο φόβο.