ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Η Παλαιά Διαθήκη στη λατρεία της Εκκλησίας

Στην Καινή Διαθήκη, βρίσκουμε πολλά χωρία δηλαδή αποσπάσματα, της Παλαιάς Διαθήκης που μιλούν για το Μεσσία. Αυτά αναφέρονται σε γεγονότα, που προεικονίζουν το λυτρωτικό του έργο, ή σε προφητείες, που μιλούν για τον ερχομό Του. Ο Χριστός και, αργότερα, οι μαθητές του αναφέρθηκαν τόσο στα γεγονότα όσο και στις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης για να κατανοήσουν οι άνθρωποι ότι ο Μεσσίας ήρθε και είναι ο Ιησούς Χριστός. Γι' αυτό λέμε ότι η Παλαιά Διαθήκη προετοιμάζει τους ανθρώπους να δεχτούν ότι ο Ιησούς Χριστός είναι η εκπλήρωση της υπόσχεσης του Θεού. Η Παλαιά Διαθήκη έγινε για τη λατρεία της Εκκλησίας ανάγνωσμα και για τη χριστιανική τέχνη πηγή έμπνευσης.

Οι πρώτοι χριστιανοί ήταν Ιουδαίοι και είχαν πλούσιες εμπειρίες από την καθημερινή λατρεία στο Ναό. Όταν εντάχθηκαν στη χριστιανική Εκκλησία των Ιεροσολύμων, η λατρευτική ζωή δεν είχε ακόμη οργανωθεί και δεν είχαν γραφτεί τα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Έτσι, στις συνάξεις τους διάβαζαν αποσπάσματα από τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, γιατί είχαν καταλάβει ότι μιλούσε για το Χριστό, αλλά και γιατί η δική τους ζωή και ιστορία έμοιαζε με τη ζωή και την ιστορία τον Ισραήλ. Κάτω από το φως της διδασκαλίας και της ζωής του Χριστού, καταλάβαιναν καλύτερα το νόημα των αληθειών που φανέρωσε ο Θεός κάποτε στους ανθρώπους. Όταν, αργότερα, διαμορφώθηκε η χριστιανική λατρεία πολλά από τα αναγνώσματα των ακολουθιών ήταν κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης. Οι Ψαλμοί π.χ. από τότε και μέχρι σήμερα είναι το αγαπημένο ανάγνωσμα των χριστιανών.

Η Παλαιά Διαθήκη στην Υμνολογία

Ο ύμνος είναι η μελοποιημένη μορφή εκκλησιαστικού ποιήματος. Πλουτίζει τη λατρεία και εκφράζει με μελωδικό τρόπο τα συναισθήματα των πιστών και την πίστη της Εκκλησίας. Οι υμνογράφοι συχνά εμπνεύστηκαν από γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης και με θαυμαστή τέχνη παρουσιάζουν τη σχέση και την ενότητα των δύο Διαθηκών.

Η Παλαιά Διαθήκη στην Εικονογραφία

Η Αγία Τριάδα
στη φιλοξενία του Αβραάμ

Σε έναν αγιογραφημένο ναό, πολλά είναι τα θέματα που προέρχονται από την Παλαιά Διαθήκη. Η θυσία του Αβραάμ, το όνειρο του Ιακώβ, ο Μωυσής στο βουνό Χωρήβ μπροστά στη βάτο που φλεγότανε χωρίς να καίγεται, η διάβαση της Ερυθράς Θαλάσσης, ο Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων  και πολλά άλλα. Η εικόνα της Αγίας Τριάδας, που ως ορθόδοξοι προσκυνούμε, βασίζεται στη διήγηση της Παλαιάς Διαθήκης για τη φιλοξενία του Αβραάμ. Σε μεμονωμένες   μικρές παραστάσεις και προσωπογραφίες  εικονίζονται   πρόσωπα   Πατριαρχών,     Κριτών και άλλων προσωπικοτήτων της Παλαιάς Διαθήκης. Οι Προφήτες   αγιογραφούνται πάντοτε στη βάση του τρούλου. Εντυπωσιακοί και μεγαλοπρεπείς κρατούν στα χέρια τους ειλητάρια, στα οποία αναγράφονται χαρακτηριστικά λόγια από τις προφητείες τους για το Μεσσία.

Η σημασία της μελέτης της Παλαιάς Διαθήκης

Από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια μέχρι σήμερα, η Παλαιά Διαθήκη είναι προσφιλές ανάγνωσμα των χριστιανών. Εκεί βρίσκεται καταγραμμένο το σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μελέτησαν σε βάθος την Παλαιά Διαθήκη, στην οποία βασίζονται οι χριστιανικές αντιλήψεις για το Θεό, τον άνθρωπο, τον κόσμο, το καλό και το κακό. Οι συμβουλές και η στάση ζωής που προτείνουν τα διδακτικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης και στηρίζουν τους χριστιανούς στον αγώνα τους. Σε κοινωνικό επίπεδο, βρίσκουμε στην Παλαιά Διαθήκη θέσεις πολύ πρωτοποριακές όχι μόνο για την εποχή εκείνη, αλλά και για τη σημερινή.