Όσιος Εφραίμ ο Σύρος
|
|
|
Ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος |
Ο Όσιος Εφραίμ καταγόταν από την Ανατολή και γεννήθηκε στην πόλη Νίσιβη της Μεσοποταμίας πιθανώς το 308 μ.Χ. ή και ενωρίτερα. Ήταν ένας από τους πρώτους εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Θεωρείται ως ο σημαντικότερος Σύρος θεολόγος ενώ ο Θεοδώρητος Κύρου τον αναφέρει ως τον εισηγητή του έμμετρου εκκλησιαστικού άσματος στη Συρία. Η ποίησή του επηρέασε την μεταγενέστερη εκκλησιαστική ποίηση.
Ήκμασε επί Μεγάλου
Κωνσταντίνου (324 - 337 μ.Χ.), Ιουλιανού του Παραβάτου (361 - 363
μ.Χ.) και των διαδόχων αυτού. Από την μικρή του ηλικία διδάχθηκε την
πίστη και την αρετή από τον Επίσκοπο της γενέτειράς του Ιάκωβο (309
- 364 μ.Χ.), ο οποίος και τον χειροτόνησε διάκονο, αλλά ο Όσιος
αρνήθηκε να λάβει μεγαλύτερο αξίωμα.
Τοποθετήθηκε
στη θέση του υπεύθυνου της τοπικής θεολογικής σχολής.
Ακολούθησε πολύ
νωρίς τον μοναχικό βίο και με το φωτισμό του Παρακλήτου έγραψε πάρα
πολλά συγγράμματα πνευματικής και ηθικής οικοδομής. Γι’ αυτό και
θαυμάζεται για το πλήθος και το κάλλος των έργων του. Γνώστης
ακριβής όλων των δογματικών θεμάτων, ήξερε να καταπολεμά τις
αιρέσεις και να υπερασπίζει με θαυμάσια σαφήνεια την Ορθοδοξία. Ήταν
εκείνος που κατατρόπωσε σε διάλογο τον αιρετικό Απολλινάριο και
οδήγησε πολλούς αιρετικούς να επιστρέψουν στην πατρώα ευσέβεια.
Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Νίσιβης από τα περσικά
στρατεύματα συμμετείχε στην άμυνα της πόλης.
Όταν, διά της
συνθήκης του έτους 363 μ.Χ., που υπέγραψε ο διάδοχος του Ιουλιανού
του Παραβάτου, Ιοβιανός (363 - 364 μ.Χ.), η Νίσιβης παραδόθηκε στους
Πέρσες, ο Όσιος Εφραίμ εγκατέλειψε την πατρίδα του και ήλθε στην
Έδεσσα, όπου ασκήτεψε σε παρακείμενο όρος.
Το έτος 370 μ.Χ. επισκέφθηκε τον Μέγα Βασίλειο στην Καισάρεια της
Καππαδοκίας και λίγο αργότερα τους Πατέρες και Ασκητές της Αιγύπτου.
Ο Όσιος Εφραίμ
κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 373 μ.Χ. και η Σύναξή του ετελείτο στο
Μαρτύριο της Αγίας Ακυλίνας, στην περιοχή Φιλοξένου, κοντά στην
αγορά.
Η μνήμη του οσίου Εφραίμ εορτάζεται από την
Ορθόδοξη Εκκλησία στις 28 Ιανουαρίου.
Το έργο του Οσίου Εφραίμ του Σύρου
Ο Εφραίμ άφησε σημαντικό έργο από το οποίο όμως διασώθηκε μικρό μέρος. Θεωρείται σπουδαίος μελετητής της Αγίας Γραφής και πολέμιος των αιρέσεων της εποχής του. Τόσο οι πραγματείες του όσο και οι ομιλίες του είναι γραμμένες με έμμετρο τρόπο, γεγονός το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να μην πραγματοποιήσει συστηματική δογματική διατύπωση στα έργα του, τα οποία μεταφράστηκαν από τα συριακά στα ελληνικά, τα αρμένικα και έπειτα στη λατινική, τη γεωργιανή αλλά και τη σλαβονική γλώσσα.
Ο Μέγας Βασίλειος τον περιέγραψε ως «πάντων ἐλλογιμώτερος» από αυτούς που ζούσαν εκείνη την εποχή. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τον περιέγραψε ως εξής: «Ἐφραῒμ ὁ πολὺς, ἡ παραμυθία τῶν ἀθυμούντων, ἡ παιδαγωγία τῶν νέων, ἡ χειραγωγία τῶν μετανοούντων, ἡ κατὰ τῶν αἱρετικῶν ῥομφαία, τὸ δοχεῖον τοῦ Πνεύματος, τὸ σκεῦος τῶν ἀρετῶν».
