ΑΓΙΟΛΟΓΙΑ

ΑΓΙΟΣ ΟΝΗΣΙΜΟΣ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

 

Άγιος Ονήσιμος ο Απόστολος

 

Άγιος Ονήσιμος

Ο Άγιος Ονήσιμος, ήταν ένας από τους 70 Αποστόλους. Ήταν δούλος στο σπίτι του Ρωμαίου άρχοντα Φιλήμονα, ο οποίος καταγόταν από την Φρυγία και έγινε Χριστιανός από τον Απόστολο Παύλο.

 

Ο Ονήσιμος κατοικούσε στο σπίτι του Φιλήμονα στις Κολοσσαίς, δραπέτευσε όμως κλέβοντας τον κύριό του, και κατέφυγε στη Ρώμη όπου εκεί γνώρισε τη χριστιανική πίστη από τον Απόστολο Παύλο (Φιλήμ. εδ. 10).

Μεταξύ του Ονησίμου και του Παύλου δημιουργήθηκε στενός δεσμός, και ο Ονήσιμος απέβη χρήσιμος στο έργο του Παύλου όταν αυτός ήταν φυλακισμένος στη Ρώμη. Τον χαρακτηρίζει μάλιστα ο Παύλος "πιστό και αγαπητό αδερφό" (Κολοσ. 4,9).

 

Όταν ο Ονήσιμος έγινε χριστιανός πείστηκε από τον Παύλο να επιστρέψει πίσω στο Φιλήμονα. Αυτό το γεγονός έγινε η αιτία να γράψει ο Παύλος την συστατική επιστολή στο Φιλήμονα, ζητώντας του να τον δεχθεί όχι μόνο ως δούλο, αλλά πολύ περισσότερο ως αγαπητό αδερφό (Φιλήμ. εδ. 15). Την επιστολή αυτή τη μετέφερε από τη Ρώμη ο Ονήσιμος και ο Τυχικός, μαζί με την επιστολή προς Κολοσσαείς (Κολοσ. 4,7-8).

Ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή του έλεγε στον Φιλήμονα για τον Ονήσιμο: «Τέτοιος που είμαι, εγώ ο Παύλος ο ηλικιωμένος, και τώρα φυλακισμένος του Ιησού Χριστού, σε παρακαλώ για το παιδί μου, τον Ονήσιμο, ο οποίος άλλοτε σου ήταν άχρηστος, τώρα όμως είναι χρήσιμος και σε εσένα και σε εμένα. Σου τον αποστέλλω πάλι και συ δέξου αυτόν που είναι η καρδιά μου. Θα ήθελα να τον κρατήσω κοντά μου, για να με υπηρετεί, αντί σου, στην φυλακή που είμαι χάριν του Ευαγγελίου, αλλά δεν ήθελα να κάνω τίποτε χωρίς την δική σου συγκατάθεση, για να μην γίνει η αγαθή σου πράξη αναγκαστικά αλλά με την θέλησή σου. Ίσως για αυτό αποχωρίστηκε προσωρινά από εσένα, για να τον έχεις παντοτινά, όχι πλέον σαν δούλο, αλλά περισσότερο από δούλο, σαν αδελφό αγαπητό, ιδιαίτερα για μένα, πόσο μάλλον για σένα και σαν άνθρωπο και σαν Χριστιανό. Εάν λοιπόν, με θεωρείς φίλο, δέξου τον σαν να ήμουν εγώ».

 

Η παράδοση λέει ότι ο Ονήσιμος έγινε επίσκοπος της Βέροιας. Κατόπιν ο Ονήσιμος επέστρεψε στη Ρώμη στον Απόστολο Παύλο και τον διακονούσε. Μετά το μαρτύριο του Αποστόλου Παύλου συνελήφθει από τον έπαρχο της Ρώμης Τερτύλο και εξορίστηκε στους Ποτιόλους της Ιταλίας. Όμως, ο Ονήσιμος συνέχισε με ζήλο να κηρύττει τον Λόγο του Θεού. Όταν ο έπαρχος Τέρτυλος επισκέφτηκε τον τόπο εξορίας του και πληροφορήθηκε τη χριστιανική του δράση, διέταξε να τον συλλάβουν και να βασανιστεί. Τον χτύπησαν αλύπητα και με ραβδισμούς του έσπασαν τα σκέλη. Έτσι ο Ονήσιμος, ύστερα από φρικτά βασανιστήρια παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο. Το Άγιο Λείψανό του, το πήρε και το ενταφίασε μια ευσεβής Ρωμαία Χριστιανή.

 

Ναός προς τιμήν του Αγίου Αποστόλου Ονησίμου είχε ανεγερθεί κατά τον 10ο αιώνα μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Αγίου Ονήσιμου στις 15 Φεβρουαρίου. Εορτάζεται και στις 22 Νοεμβρίου, μαζί με τους Αγίους Φιλήμονα, Απφίας και Άρχιππου.

 

 

ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ

 

Ἀπολυτίκιον 

Ἦχος α’. Τῆς Ἐρήμου πολίτης.
Ταὶς ἀκτίσι τοῦ Παύλου φωτισθεῖς τὴν διάνοιαν, ὤφθης ὑπηρέτης τοῦ Λόγου καὶ Ἀπόστολος ἔνθεος καὶ ὄνησιν ἐβράβευσας ζωῆς, Ὀνήσιμε θεράπων τοῦ Χριστοῦ, διὰ λόγων καὶ θαυμάτων θεοπρεπῶν, τοὶς πίστει ἐκβοώσι σοι, δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι φαιδρῶς, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.
 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’.
Ἀπόστολε ἅγιε Ὀνήσιμε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
 

Κοντάκιον

Ἦχος δ’ . Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς ἀκτίς ἐξέλαμψας, τῇ οἰκουμένῃ, ταῖς βολαῖς λαμπόμενος, ἡλίου μάκαρ παμφαοῦς, Παύλου τοῦ κόσμον φωτίσαντος· διό σε πάντες, τιμῶμεν Ὀνήσιμε.
 

Κάθισμα

Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Ἐκ δουλείας τῆς πλάνης ἀπαλλαγείς, ἀπελεύθερος ὤφθης ἐν τῷ Θεῷ, αὐτοῦ δοῦλος γνήσιος, χρηματίσας ἐν χάριτι, κοινωνὸς δεσμῶν δέ, τοῦ Παύλου γενόμενος, διὰ Χριστὸν ἐκτάνθης, ἀδίκως Ἀπόστολε· ὅθεν ἠξιώθης, μαρτυρήσας νομίμως, τῆς ἄνω λαμπρότητος, Ἱεράρχα Ὀνήσιμε· διὰ τοῦτο βοῶμέν σοι· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
 

Ὁ Οἶκος

Σὲ ὑπὸ Παύλου τοῦ σοφοῦ, τῆς σάλπιγγος τῆς θείας, τῇ πίστει προσαχθέντα, καὶ λόγῳ φωτισθέντα τῆς ἀληθείας μυστικῶς, καὶ μαρτυρηθέντα ἐπ' ἐργασίᾳ ἀρετῆς, καὶ πίστεως στερρότητι, τὶς ἐγκωμιάσαι ἰσχύσει, ὡς ὄντως κατ' ἀξίαν, ἢ τοὺς πόνους εὐφημῆσαι, ἐν οἷς στερρῶς ἔπαυσας τὴν πλάνην; Χρισθεὶς γὰρ Ἱερεὺς ἐν Πνεύματι θείῳ, ἐκ δουλείας κοσμικῆς, καὶ Ἀποστόλων κήρυγμα λαβών, μετέσχες καὶ τῶν στεφάνων· διὸ σε πάντες τιμῶμεν Ὀνήσιμε.

 

Ἀπολυτίκιον Αγίων Φιλήμονος, Άρχιππου, Απφίας και Ονήσιμου

Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Tετρὰς ἡ θεοσύλλεκτος τῶν ἀποστόλων Χριστοῦ Φιλήμων καὶ Ἄρχιππος καὶ σὺν Ἀπφίᾳ ὁμοῦ, ὁ θεῖος Ὀνήσιμος· λάμψαντες τοῖς ἐν σκότει ἀληθείας τὴν γνῶσιν, ἤθλησαν ὁμοφρόνως καὶ τὴν πλάνην καθεῖλον· καὶ νῦν ἐξευμενίζονται πᾶσι τὸν Κύριον.
 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Αγίων Φιλήμονος, Άρχιππου, Απφίας και Ονήσιμου

Ἦχος γ’.
Ἀπόστολοι Ἅγιοι, πρεσβεύσατε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
 

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ