|
 |
|
Αγία
Κυράννα |
Η Αγία νεομάρτυς Κυράννα γεννήθηκε
στο χωριό Αβυσσώκα ή Βυρσόκα, στη σημερινή Όσσα της
Θεσσαλονίκης, από γονείς ευσεβείς και φιλόθεους. Στο
Μαρτύριό της αναφέρεται ότι ήταν εξαιρετικά όμορφη. Αυτή
η εξωτερική ομορφιά της Κυράννας, που δεν ήταν τίποτε
άλλο από το αντικατόπτρισμα της εσωτερικής της
ωραιότητας, αποτέλεσε και την αφορμή να οδηγηθεί στο
μαρτύριο, καθώς κάποιος γενίτσαρος, εισπράκτορας των
φόρων στο χωριό της Κυράννας, που την ερωτεύθηκε,
προσπάθησε επανειλημμένα με κολακείες και δώρα να την
ελκύσει και να την πείσει να αλλαξοπιστήσει, για να τη
νυμφευθεί. Επειδή όμως η Κυράννα δεν αποδεχόταν τις
κολακείες, ούτε πολύ περισσότερο τα δώρα του Τούρκου,
αυτός νομίζοντας πως θα την κάμψει με τον φόβο άρχισε να
την απειλεί ότι θα την βασανίσει σκληρά και τέλος θα την
θανατώσει, αν δεν υποχωρήσει και δεν αρνηθεί την πίστη
της. Αλλά ούτε αυτά τα μέσα έφεραν το ποθητό αποτέλεσμα
για το γενίτσαρο. Τότε την οδήγησε βίαια στον κριτή της
Θεσσαλονίκης και ψευδομαρτύρησε εναντίον της, ότι του
είχε δηλώσει ότι θα αλλαξοπιστήσει για να τη νυμφευθεί,
αλλά τελικά δεν τήρησε την υπόσχεσή της. Η Αγία Κυράννα
με πνευματική ανδρεία ομολόγησε την πίστη της στον
Χριστό. Έτσι οι Τούρκοι την οδήγησαν στη φυλακή.
Ο γενίτσαρος, που την οδήγησε στον κριτή, ζήτησε και
έλαβε την άδεια του Αλή Εφέντη, μπέη του κάστρου της
Θεσσαλονίκης, να επισκέπτεται την Αγία στη φυλακή, όπου
με κολακείες αλλά και βασανιστήρια προσπαθούσε να την
μεταπείσει. Όταν έφευγε αυτός, συνέχιζε τα βασανιστήρια
ο δεσμοφύλακας, τον οποίο έλεγχαν για την σκληρότητά του
τόσο οι υπόλοιποι φυλακισμένοι, όσο και κάποιος άλλος
φύλακας Χριστιανός.
Κάποια φορά ο γενίτσαρος επισκέφθηκε και πάλι την Αγία
στη φυλακή και την βασάνισε μέχρι θανάτου. Ο Χριστιανός
φύλακας επέπληξε τότε δριμύτατα το δεσμοφύλακα και τον
απείλησε ότι θα τον καταγγείλει στο πασά, επειδή
επέτρεπε να εισέρχονται στη φυλακή παράνομα άνθρωποι
ξένοι και να βασανίζουν τους φυλακισμένους. Έτσι, όταν
μετά από λίγο ο γενίτσαρος ξαναήλθε στη φυλακή,
φοβούμενος ο δεσμοφύλακας δεν του επέτρεψε την είσοδο.
Αυτός τότε τον κατήγγειλε στον Αλή Εφέντη, ο οποίος τον
κάλεσε και τον επέπληξε, γιατί παράκουσε τις διαταγές
του. Ύστερα από αυτό το γεγονός, ο δεσμοφύλακας
επέστρεψε οργισμένος στη φυλακή και ξέσπασε πάνω στην
Κυράννα, την οποία κρέμασε και άρχισε να χτυπά αλύπητα.
Μπροστά σε αυτό το θέμα όλοι οι φυλακισμένοι, ακόμη και
οι Μωαμεθανοί, άρχισαν να διαμαρτύρονται και να
καταφέρονται εναντίον του δεσμοφύλακος, ο οποίος άφησε
την Αγία κρεμασμένη κι έφυγε. Ήταν 28 Φεβρουαρίου του
1751 μ.Χ.
Κατά τις πρώτες πρωϊνές ώρες ένα θείο φως κάλυψε ξαφνικά
το σώμα της Αίας Κυράννας, η οποία άφηνε την τελευταία
της πνοή, και ύστερα εξαπλώθηκε σε όλη την φυλακή.
Μπροστά σε αυτό το θαύμα οι Χριστιανοί ευχαριστούσαν τον
Κύριο, ενώ οι Μωαμεθανοί ενόμιζαν ότι ήταν φωτιά και
τρομοκρατήθηκαν.
Ο Χριστιανός φύλακας, ο οποίος πήγε να κατεβάσει την
κρεμασμένη Αγία, τη βρήκε νεκρή. Στο μεταξύ το φως είχε
υποχωρήσει, αλλά παρέμενε σε όλο το χώρο μια άρρητη
ευωδία. Ο φύλακας τότε, περιποιήθηκε το ιερό λείψανο της
Μάρτυρος, το οποίο την επόμενη μέρα παρέλαβαν οι
Χριστιανοί και το ενταφίασαν έξω από τη Θεσσαλονίκη. Στο
Συναξάρι της Νεομάρτυρος αναφέρεται ότι το σκήνωμα της
Αγίας ενταφιάσθηκε «ἔξω τῆς πόλεως, ἐκεῖ ὅπου
ἐνταφιάζονται καὶ τῶν λοιπῶν Χριστιανῶν τὰ λείψανα»,
δηλαδή στο Κοιμητήριο της Αγίας Παρασκευής.
Ασματική ακολουθία της συνέγραψε ο Χριστόφορος
Προδρομίτης. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη της
Αγίας στις 28 Φεβρουαρίου. Ως ημέρα της μνήμης της
Νεομάρτυρος αναφέρεται σε Λαυρεωτικό Κώδικα η 1η
Ιανουαρίου. Στην Όσσα όμως, η Αγία Κυράννα εορτάζεται
στις 8 Ιανουαρίου. Αιτία αυτής της εορτολογικής
μετατοπίσεως ίσως είναι το ότι ο εορτασμός της κατά τις
28 Φεβρουαρίου συχνά συνέπιπτε με την περίοδο της
Μεγάλης Τεσσαρακοστής, περίοδο χαρμολύπης, ενώ στις 8
Ιανουαρίου επιπλέον οι κάτοικοι της Όσσας ήταν όλοι
συγκεντρωμένοι στο χωριό τους εξαιτίας των εορτών των
Χριστουγέννων. Η μνήμη της Αγίας τιμάται πανηγυρικά και
από τους Οσσαίους της Θεσσαλονίκης και στο ναό της
Αχειροποιήτου κατά τη Κυριακή μετά τις 8 Ιανουαρίου.
Στο χωριό Όσσα, βρίσκεται ο Ιερός Ναός της
Μεγαλομάρτυρος Αγίας Κυράννας, που είναι και πολιούχος
της κοινότητας, αφιερωμένος στη μνήμη της νεομάρτυρος
Κυράννας. Ο ναός κτίστηκε το 1840 μ.Χ., όπως αναφέρει ο
Αστέριος Θηλυκός ή το 1868 μ.Χ. σύμφωνα με επιγραφή
κτίσεως. Σε αυτόν φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της
Αγίας Κυράννας, φιλοτεχνημένη γύρω στο 1870, από τον
Χριστόδουλο Ιωάννου Ζωγράφο από την Σιάτιστα.
