ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

 

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ & ΜΕΓΑΛΟΥΠΟΛΕΩΣ ΙΕΡΕΜΙΑΣ

Ο ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 

Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας

Ο Γενεαλογικός κατάλογος του Ιησού Χριστού

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Ο ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 

Λίγα λόγια θα σας πω σήμερα, αδελφοί χριστιανοί, πάνω στη σημερινή ευαγγελική περικοπή. Πολλά ονόματα ακούσαμε σ᾽ αυτήν. Είναι τα ονόματα της γενεαλογίας του Ιησού Χριστού. Και γιατί ο Ευαγγελιστής αναφέρει την γενεαλογία του Χριστού; Επειδή η Παλαιά Διαθήκη λέγει ότι ο Μεσσίας θα κατάγεται από τον Αβραάμ και τον Δαβίδ, γι᾿ αυτό και ο Ευγγελιστής Ματθαίος, θέλοντας να αποδείξει στους Ιουδαίους ότι ο Ιησούς είναι ο πραγματικός Μεσσίας, αποδεικνύει, βάσει εγκύρων καταλόγων, την καταγωγή του από τον Αβραάμ και τον Δαβίδ. Γι᾽ αυτό λοιπόν και η σημερινή περικοπή του Ευγγελιστού Ματθαίου μας ανέφερε τα πολλά ονόματα των προγόνων του Ιησού. Αλλά όλα αυτά τα ονόματα συνιστούν την προ Χριστού ιστορία της ανθρωπότητας και την προετοιμασία της για την γέννηση του Χριστού.

Κανονικά οι ιουδαικοί γενεαλογικοί κατάλογοι περιελάμβαναν μόνο άνδρες. Αλλά ο Ευγγελιστής Ματθαίος, στον γενεαλογικό κατάλογο του Χριστού που ακούσαμε, μνημονεύει και γυναίκες: Την Θάμαρ, την Ραχάβ, την Ρούθ και την γυναίκα του Ουρίου, την Βηρσαβεέ. Οι μνημονευόμενες όμως αυτές γυναίκες ήταν εθνικές ή και αμαρτωλές γυναίκες. Αυτό ο Ματθαίος το κάνει για να δηλώσει την ευσπλαγχνία του Θεού, την αγάπη Του σ᾽ όλο τον κόσμο. Ότι δηλαδή ο Μεσσίας ήλθε για όλη την ανθρωπότητα και ήλθε για την σωτηρία των αμαρτωλών.

Για να είναι ευκολομνημόνευτος ο γενεαλογικός κατάλογος, τον οποίο μας προσφέρει ο Ματθαίος στο Ευαγγέλιό του, τον χωρίζει σε τρεις σειρές με δεκατέσσερα ονόματα η κάθε σειρά (στιχ. 17). Αλλά, γιατί προτιμάει τον αριθμό δεκατέσσερα; Ως καλύτερη ερμηνεία, για να εξηγήσουμε το φαινόμενο αυτό, είναι να πούμε ότι ο Ματθαίος παρατήρησε την γενεαλογία που παρατίθεται στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης της Ρούθ (βλ. 4,18-22) και των Α´ Παραλειπομένων (βλ. 2,10-13). Η γενεαλογία αυτή δίδει 10 ονόματα από τον Φαρές μέχρι τον Δαβίδ. Στον αριθμό αυτό, αν προσθέσουμε τον πατέρα του Φαρές και τους τρεις πατριάρχες, έχουμε τον αριθμό 14 από τον Αβραάμ μέχρι τον Δαβίδ. Παίρνοντας τώρα ο Ματθαίος τον αριθμό αυτό ως βάση και για τις δύο άλλες ιστορικές περιόδους, μας παρουσιάζει την γενεαλογία του Χριστού σε τρεις σειρές με δέκα τέσσερα ονόματα την κάθε σειρά. Αλλά στην τρίτη σειρά τα ονόματα, αν και λέγει ο Ευαγγελιστής ότι είναι δέκα τέσσερα, όμως είναι δώδεκα. Για να γίνουν δεκατέσσερα, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι ως μία γενεά πρέπει να υπολογίσουμε τον χρόνο της αιχμαλωσίας γενικά («μετοικεσία Βαβυλώνος») και ως τελευταίο όνομα να παραθέσουμε τον ίδιο τον Χριστό!

Κανονικά οι ιουδαικοί γενεαλογικοί κατάλογοι περιελάμβαναν μόνο άνδρες. Αλλά ο Ευγγελιστής Ματθαίος, στον γενεαλογικό κατάλογο του Χριστού που ακούσαμε, μνημονεύει και γυναίκες: Την Θάμαρ, την Ραχάβ, την Ρούθ και την γυναίκα του Ουρίου, την Βηρσαβεέ. Οι μνημονευόμενες όμως αυτές γυναίκες ήταν εθνικές ή και αμαρτωλές γυναίκες. Αυτό ο Ματθαίος το κάνει για να δηλώσει την ευσπλαγχνία του Θεού, την αγάπη Του σ᾽ όλο τον κόσμο. Ότι δηλαδή ο Μεσσίας ήλθε για όλη την ανθρωπότητα και ήλθε για την σωτηρία των αμαρτωλών.

Για να είναι ευκολομνημόνευτος ο γενεαλογικός κατάλογος, τον οποίο μας προσφέρει ο Ματθαίος στο Ευαγγέλιό του, τον χωρίζει σε τρεις σειρές με δεκατέσσερα ονόματα η κάθε σειρά (στιχ. 17). Αλλά, γιατί προτιμάει τον αριθμό δεκατέσσερα; Ως καλύτερη ερμηνεία, για να εξηγήσουμε το φαινόμενο αυτό, είναι να πούμε ότι ο Ματθαίος παρατήρησε την γενεαλογία που παρατίθεται στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης της Ρούθ (βλ. 4,18-22) και των Α´ Παραλειπομένων (βλ. 2,10-13). Η γενεαλογία αυτή δίδει 10 ονόματα από τον Φαρές μέχρι τον Δαβίδ. Στον αριθμό αυτό, αν προσθέσουμε τον πατέρα του Φαρές και τους τρεις πατριάρχες, έχουμε τον αριθμό 14 από τον Αβραάμ μέχρι τον Δαβίδ. Παίρνοντας τώρα ο Ματθαίος τον αριθμό αυτό ως βάση και για τις δύο άλλες ιστορικές περιόδους, μας παρουσιάζει την γενεαλογία του Χριστού σε τρεις σειρές με δέκα τέσσερα ονόματα την κάθε σειρά. Αλλά στην τρίτη σειρά τα ονόματα, αν και λέγει ο Ευαγγελιστής ότι είναι δέκα τέσσερα, όμως είναι δώδεκα. Για να γίνουν δεκατέσσερα, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι ως μία γενεά πρέπει να υπολογίσουμε τον χρόνο της αιχμαλωσίας γενικά («μετοικεσία Βαβυλώνος») και ως τελευταίο όνομα να παραθέσουμε τον ίδιο τον Χριστό!