ΠΑΤΕΡΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

 

ΓΕΡΩΝ ΠΑΪΣΙΟΣ
 ΤΟ ΒΑΘΥΤΕΡΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

  

Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΒΟΗΘΑΕΙ ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΘΗ ΤΟ ΚΑΚΟ

 

Ὅταν ζητοῦμε μετάνοια ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ τὸν κόσμο, νὰ βάζουμε καὶ τὸν ἑαυτό μας μέσα σ' αὐτοὺς ποὺ ἔχουν φταίξει καὶ νὰ μὴ λέμε: «Βοήθησε τὸν κόσμο ποὺ εἶναι ἁμαρτωλός». Οἱ Τρεῖς Παῖδες γεννήθηκαν στὴν αἰχμαλωσία, καὶ ὅμως δὲν εἶπαν «τί φταῖμε ἐμεῖς;», ἀλλὰ εἶπαν: «Δικαίως πάθαμε, ἔπρεπε καὶ περισσότερα νὰ πάθουμε». Μιλοῦσαν σὰν νὰ ἦταν ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ παρέβησαν τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ πρὶν ἀπὸ τὴν Βαβυλώνια αἰχμαλωσία, σὰν νὰ ἦταν καὶ αὐτοὶ συμμέτοχοι στὴν ἁμαρτία, ἐνῶ ἦταν ἀμέτοχοι, ἀφοῦ δὲν εἶχαν ἀκόμη γεννηθῆ. Πόσο μὲ συγκινεῖ ἡ προσευχὴ ποὺ ἔκαναν, ὅταν βρίσκονταν μέσα στὸ καμίνι! «Δίκαιος εἶ, Κύριε, ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐποίησας ἡμῖν... Ὅτι ἡμάρτομεν καὶ ἠνομήσαμεν... Καὶ νῦν οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἀνοῖξαι τὸ στόμα ἡμῶν. Μὴ δὴ παραδῴης ἡμᾶς εἰς τέλος... καὶ μὴ ἀποστήσῃς τὸ ἔλεός σου ἀφ᾿ ἡμῶν διὰ Ἀβραὰμ τὸν ἠγαπημένον ὑπὸ σοῦ». Δηλαδή, «δίκαια μᾶς τιμωρεῖς, Κύριε, γιατὶ ἁμαρτήσαμε, ἀλλὰ μόνο γιὰ χατίρι τοῦ Ἀβραὰμ ποὺ τὸν ἀγαπᾶς, γιατὶ δὲν ἁμάρτησε, μὴ μᾶς ἐγκαταλείπης». Ἔβαζαν καὶ τὸν ἑαυτό τους μέσα στοὺς ἁμαρτωλούς, καὶ τὸ πίστευαν, γι' αὐτὸ ἔγινε τὸ καμίνι δροσιά. Ἐνῶ τὸν εἰδωλολάτρη ποὺ πῆγε νὰ δῆ τὸ καμίνι, τὸν πῆραν οἱ φλόγες (1).

 

Ὁ ἄνθρωπος, ἂν δὲν δουλεύη ἔτσι, ἀρχίζει συνέχεια νὰ δικαιολογῆται. «Ὁ διάβολος μὲ ἔβαλε καὶ ἁμάρτησα» ἢ «ὁ Ἀδὰμ φταίει, ἡ Εὔα φταίει· δὲν φταίω ἐγώ». Ἕνας θεολόγος μοῦ εἶπε μιὰ φορά: «Καὶ τί χρωστᾶμε ἐμεῖς τώρα νὰ ταλαιπωρούμαστε ἐξ αἰτίας τῆς Εὔας;». «Εὐλογημένε ἄνθρωπε, τοῦ λέω, σὲ πειράζει αὐτὸ γιὰ νὰ σωθῆς;». Τί φταίει ὁ Ἀδὰμ ὁ καημένος ἢ ἡ Εὔα ἡ φουκαριάρα; Ἕνα σφάλμα ἔκαναν καὶ πόσους αἰῶνες ἦταν στὸν Ἅδη, ἐνῶ ἐμᾶς ἦρθε ὁ Χριστὸς καὶ μᾶς λύτρωσε. «Ἑβδομηκοντάκις ἑπτὰ φορὲς ἂν ἁμαρτήσετε καὶ μετανοήσετε, εἶπε, σᾶς συγχωράω!» (2). Χιλιάδες φορὲς ἁμαρτάνουμε καὶ ὁ Χριστὸς μᾶς συγχωράει – ἀρκεῖ νὰ μετανοοῦμε εἰλικρινά –, καὶ νὰ λέμε ὅτι φταίει ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὔα; Καὶ νὰ δῆτε δὲν βάζουν τὸ ὄνομα Εὔα – νὰ δώσουμε τὸ ὄνομα Εὔα σὲ μιὰ ἀδελφή, ἢ τοὐλάχιστον Ζωή, ἂν εἶναι δύσκολο Εὔα! Μὰ εἶναι πολὺ ἀδικημένη! Αὐτὴ εἶναι ἡ μάνα μας, ἡ μητέρα ὅλου τοῦ κόσμου, καὶ οὔτε κἂν τὸ ὄνομά της δὲν θέλουμε νὰ ἀκούσουμε. Καὶ τὴν κατάρα, στὴν οὐσία, στὸν διάβολο τὴν ἔδωσε ὁ Θεός. «Καὶ ὁ ὄφις ἦταν φρόνιμος» (3). Μπῆκε ὁ διάβολος στὸ φίδι, γιὰ νὰ ξεγελάση τὸν ἄνθρωπο. Καὶ βλέπεις, ὅλοι τὰ βάζουν μὲ τὴν Εὔα, ὅτι αὐτὴ μᾶς χαντάκωσε, ἐνῶ θὰ ἤμασταν μιὰ χαρὰ στὸν Παράδεισο, ἂν δὲν γινόταν ἡ παράβαση! Ἂν καὶ ἐμᾶς μᾶς ἔλεγε ὁ Χριστός, «ἀφοῦ σφάλατε μία φορά, θὰ πᾶτε τόσους αἰῶνες στὸν Ἅδη», ἔ, τότε νὰ ἔλεγε κανεὶς κάτι!... Τί ἀχάριστος κόσμος!

 

Πάντως ἡ μετάνοια εἶναι μεγάλη ὑπόθεση. Δὲν ἔχουμε καταλάβει ὅτι ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴν μετάνοια μπορεῖ νὰ ἀλλάξη τὴν ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ. Δὲν εἶναι μικρὸ πράγμα αὐτό, νὰ ἔχη τέτοια δύναμη ὁ ἄνθρωπος. Κάνεις κακό; Ὁ Θεὸς σοῦ δίνει σκαμπιλάκι. Λὲς «ἥμαρτον»; Σταματᾶ καὶ σοῦ δίνει εὐλογίες. Ὅταν δηλαδὴ συνέρχεται τὸ ἄτακτο παιδί, μετανοῆ καὶ δέρεται ἀπὸ τὴν συνείδησή του, τότε ὁ Πατέρας του τὸ χαϊδεύει μὲ ἀγάπη καὶ τὸ παρηγορεῖ. Οἱ Ἰσραηλίτες, ἐπειδὴ εἶχαν ξεφύγει ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, ἔζησαν στὴν αἰχμαλωσία ἑβδομῆντα πέντε χρόνια. Καὶ τελικά, ὅταν μετανόησαν, παρουσιάζεται ὁ βασιλιὰς Κύρος, ποὺ τολμᾶ νὰ πῆ κανεὶς ὅτι φάνηκε καλύτερος ἀπὸ τοὺς υἱοὺς τοῦ Ἰσραήλ, οἱ ὁποῖοι εἶχαν μολύνει τὰ ἱερὰ ποὺ εἶχαν γιὰ τὶς θυσίες. Τοῦ ἄλλαξε τὸ μυαλὸ ὁ Θεὸς καὶ τὸν ἔκανε νὰ πιστεύη στὸν Θεὸ τοῦ Οὐρανοῦ. Ἔτσι ἄφησε τοὺς Ἰσραηλίτες ἐλεύθερους, τοὺς ἔδωσε χρήματα, ξυλεία γιὰ τὸν Ναό, τοὺς ἔφτιαξε τὸ τεῖχος τῆς Ἱερουσαλὴμ καὶ ἔδειξε τέτοια καλωσύνη καὶ τέτοια εὐλάβεια, ποὺ δὲν ἔδειξαν κατὰ κάποιον τρόπο οὔτε οἱ Ἰσραηλίτες (4). Καὶ ὅλα αὐτά, γιατὶ μετανόησε καὶ ἄλλαξε ὁ λαός (5). Πόσο βοηθάει ἡ μετάνοια, γιὰ νὰ ἐξαφανισθῆ τὸ κακό!

 

Τὰ βιβλία τῶν Μακκαβαίων νὰ τὰ διαβάσετε ὅλα. Εἶναι πολὺ δυνατά. Τί διαταγὴ εἶχε δώσει ὁ βασιλιάς! Νὰ καταπατήσουν οἱ ἐλέφαντες τοὺς Ἰσραηλίτες! Πῆγαν οἱ ἄλλοι, ἑτοίμασαν τὴν τελετή, πότισαν πεντακόσιους ἐλέφαντες μὲ δυνατὸ κρασὶ καὶ λιβανωτό, γιὰ νὰ τοὺς ἐξαγριώσουν, καὶ περίμεναν τὸν βασιλιὰ νὰ παρουσιασθῆ, γιὰ νὰ ἀρχίσουν τὴν τελετή. Ἀλλὰ ὁ βασιλιὰς εἶχε ξεχάσει τὴν διαταγὴ ποὺ ἔδωσε. Πηγαίνει ὁ ἐλεφαντάρχης νὰ εἰδοποιήση τὸν βασιλιά, γιατὶ δὲν εἶχε παρουσιασθῆ ἀκόμη. «Βασιλιά, τοῦ λέει, σὲ περιμένουμε. Ὅλα τὰ ἔχουμε ἕτοιμα· τοὺς ἐλέφαντες, τοὺς Ἰουδαίους, οἱ προσκαλεσμένοι περιμένουν». «Ποιός σᾶς εἶπε νὰ κάνετε τέτοιο πράγμα;», τοῦ λέει! Φωνές, ἀπειλές... Καὶ αὐτὸ δὲν ἔγινε μιὰ φορὰ ἀλλὰ τρεῖς (6). Μικρὸ πράγμα ἦταν νὰ ξεχάση ὁ βασιλιὰς τὴν ἐντολὴ ποὺ εἶχε δώσει ὁ ἴδιος; Καὶ ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλὰ τελικὰ ἄλλαξε ὅλη τὴν στάση του πρὸς τοὺς Ἰουδαίους. Ὅλη ἡ βάση ἐκεῖ εἶναι: Νὰ μετανοήση ὁ κόσμος.

 

Εἶναι καὶ μερικοὶ ποὺ ξεκινοῦν μὲ καλὴ διάθεση. Ἀλλά, ὅταν μαζεύωνται τί μάγοι, τί πυρολάτρες, τί Προτεστάντες, ἕνα σωρὸ – ἄκρη δὲν βρίσκεις –, γιὰ νὰ φέρουν τὴν εἰρήνη στὸν κόσμο, πῶς νὰ βοηθήσουν; Ὁ Θεὸς νὰ μὲ συγχωρέση, αὐτὰ εἶναι κουρελοῦδες τοῦ διαβόλου. Γίνεται εἰρήνη μὲ ἁμαρτωλὸ συνεταιρισμό; Πῶς μπορεῖ νὰ ἔρθη ἡ εἰρήνη, ὅταν οἱ ἄνθρωποι δὲν συμφιλιωθοῦν μὲ τὸν Θεό; Μόνον ὅταν συμφιλιωθῆ ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸν Θεό, ἔρχεται καὶ ἡ ἐσωτερικὴ εἰρήνη καὶ ἡ ἐξωτερική. Γιὰ νὰ συμφιλιωθῆ ὅμως ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸν Θεό, πρέπει νὰ ἔρθη σὲ συναίσθηση, νὰ μετανοήση, νὰ ζῆ σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, καὶ τότε ἔρχεται ἡ Χάρις καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ μέσα του, ὁπότε μπορεῖ νὰ βοηθήση καὶ γιὰ τὴν εἰρήνη γύρω του.

 

1) Βλ. Δαν. 3-11, Προσευχὴ Ἀζαρίου καὶ Ὕμνος τῶν Τριῶν Παίδων.

2) Βλ. Ματθ. 18, 22.

3) Βλ. Γέν. 3, 1.

4) Βλ. Β´ Ἔσδρ. 1, 1 κ.ἑ.

5) Βλ. Α´ Ἔσδρ. 8, 88-92.

6) Βλ. Γ´ Μακ. 5, 1-35.

 

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΛΟΓΟΙ Β'- ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ