ΠΑΤΕΡΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

 

ΓΕΡΩΝ ΠΑΪΣΙΟΣ
Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΕΓΙΝΕ ΜΟΔΑ

  

Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΕΓΙΝΕ ΜΟΔΑ

(ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΒΛΟΥ)

 

Ἄν οἱ ἄνθρωποι δὲν εἶχαν αὐτήν τὴν ... «εὐγένεια» τῆς ἁμαρτίας, δὲν θὰ ἔφθα­ναν σ' αὐτὸ τὸ βάρβαρο. Πιὸ βάρβαρο ἀκόμη εἶναι ἡ ἠθική καταστροφή. Δια­λύονται ψυχικά καὶ σωματικά οἱ ἄνθρωποι. Μοῦ ἔλεγε κάποιος: «Λένε γιὰ τὴν Ἀθήνα, «ζού­γκλα-ζούγκλα» καὶ κανεὶς δὲν φεύγει ἀπὸ 'κει! Ὅλοι «ζούγκλα» τὴν λένε καὶ ὅλοι στὴν ζούγκλα μαζεύονται». Πῶς ἔχουν γίνει οἱ ἄνθρωποι! Σάν τὰ ζῶα! Τὰ ζῶα ξέρετε τί κάνουν; Στὴν ἀρχή μπαίνουν στὸν σταῦλο, κοπρίζουν, οὐροῦν... Μετά ἀρχίζει νὰ χω­νεύη ἡ κοπριά. Μόλις ἀρχίζη νὰ χωνεύη, αἰσθάνονται μία ζεστασιά. Δὲν τὰ κάνει καρδιά νὰ φύγουν ἀπὸ τὸν σταῦλο, ἀναπαύονται. Ἔτσι καὶ οἱ ἄνθρωποι, θέλω νὰ πῶ, νιώθουν τὴν ζεστασιά τῆς ἁμαρτίας, καὶ δὲν τούς κάνει καρδιά νὰ φύγουν. Καταλαβαί­νουν ὅτι βρωμάει, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ζεστασιά ἐκείνη δὲν τούς κάνει καρδιά νὰ φύγουν. Νά, ἄν μπή τώρα ἕνας μέσα στὸν σταῦλο, δὲν μπορεῖ νὰ ἀντέξη ἀπὸ τὴν μυρωδιά. Ὁ ἄλλος ποὺ εἶναι συνέχεια στὸν σταῦλο δὲν ἐνοχλεῖται, ἔχει συνηθίσει πλέον.

 

Στὴν Ρώμη ἦταν εἰδωλολάτρες στὸ κάτω-κάτω. Καὶ αὐτὰ  ποὺ λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἦταν γιὰ τούς εἰδωλολάτρες ποὺ εἶχαν βαπτισθῆ, ἀλλὰ εἶχαν κακές συνήθειες. Νὰ μήν παίρνουμε γιὰ παράδειγμα τὸν ξεπεσμό ἀπὸ κάθε ἐποχή. Σήμερα τὴν ἁμαρτία τὴν ἔκαναν μόδα. Βλέπεις, ὀρθόδοξο ἔθνος ἐμεῖς καὶ πῶς εἴμαστε! Πόσο μᾶλλον οἱ ἄλλοι! Καὶ τὸ κακό εἶναι ποὺ οἱ σημερινοί ἄνθρωποι, ἐπειδή ἡ ἁμαρτία ἔχει γίνει μόδα, ἄν δοῦν ἕναν νὰ μήν ἀκολουθῆ τὸ ρεῦμα τῆς ἐποχῆς, νὰ μήν ἁμαρτάνη, νὰ εἶναι λίγο εὐλαβεῖς, τὸν λένε καθυστερημένο, ὀπισθοδρομικό. Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι τὸ νὰ μήν ἁμαρτάνουν τὸ θεωροῦν προσβολή καὶ τὴν ἁμαρτία τὴν θεωροῦν πρόοδο. Αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο ἀπὸ ὅλα. Ἄν οἱ σημερινοί ἄνθρωποι ποὺ ζοῦν στὴν ἁμαρτία τουλάχιστον τὸ ἀναγνώριζαν, θὰ τούς ἐλεοῦσε ὁ Θεός, Ἀλλά δικαιολογοῦν τὰ ἀδικαιολόγητα καὶ ἐγκωμιάζουν τὴν ἁμαρτία. Αὐτὸ εἶναι καὶ ἡ μεγαλύτερη βλασφημία κατὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὴν ἁμαρτία νὰ τὴν θεωροῦν πρόοδο καὶ τὸ ἠθικό νὰ τὸ λένε κατεστημένο. Γι' αὐτὸ ἔχουν μεγάλο μισθό, μεγάλη ἀξία, αὐτοί ποὺ ἀγωνίζονται στὸν κόσμο καὶ διατηροῦν καθαρή ζωή.

Παλιά, ἄν ἕνας ἦταν διεστραμμένος ἤ μέθυσος, ντρεπόταν νὰ βγῆ στὴν ἀγορά, γιατί θὰ τὸν περιφρονοῦσαν. Ἡ μία, ἄν ἦταν λιγάκι παραστρατημένη, δὲν τολμοῦσε νὰ βγῆ ἔξω. Καὶ ἦταν κατὰ κάποιο τρόπο αὐτὸ ἕνα φρένο. Σήμερα, ἄν εἶναι ἕνας σωστός, μία κοπέλα λ.χ. ἄν ζῆ μὲ εὐλάβεια, λένε: «Βρέ, ποῦ ζῆ αὐτή!». Ἀλλά καὶ γενικά, ἄν οἱ κοσμικοί ἔκαναν μία ἁμαρτία, οἱ καημένοι, αἰσθάνονταν τὴν ἁμαρτωλότητά τους, ἔσκυβαν καὶ λίγο τὸ κεφαλάκι τους καὶ δὲν εἰρωνεύονταν ἕναν ποὺ ζοῦσε πνευματικά, ἀντίθετα τὸν καμάρωναν. Τώρα οὔτε ἐνοχή αἰσθάνονται οὔτε σεβασμός ὑπάρχει. Τὰ ἰσοπέδωσαν ὅλα. Ἄν ἕνας δὲν ζῆ κοσμικά, τὸν κοροϊδεύουν.

 

1) Βλ. Ρωμ. 1,24-32

 

 

  

Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΕΛΕΓΧΕΙ

(Ειπώθηκε το Νοέμβριο του 1988)

 

Στὴν Γαλλία, παρ' ὅλο ποὺ εἶναι κράτος προοδευμένο – δὲν εἶναι ὑπανάπτυκτο –, τελευταία ὀγδόντα χιλιάδες ἔγιναν Μουσουλμάνοι. Γιατί; Γιατί ἔχουν κάνει τὴν ἁμαρτία μόδα. Βλέπεις ὅμως, ἐλέγχονται καὶ θέλησαν νὰ ἀναπαύσουν τὴν συνείδησή τους. Καὶ ὅπως οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες, γιὰ νὰ δικαιολογοῦν τὰ πάθη τους, εἶχαν βρεῖ τούς δώδεκα θεούς, ἔτσι καὶ αὐτοί ἔψαξαν νὰ βροῦν μία θρησκεία ποὺ νὰ δικαιολογεῖ τὰ πάθη τους, γιὰ νὰ τούς ἀναπαύση σ' αὐτὸ τὸ θέμα. Ὁ Μουσουλμανισμός κατὰ κάποιο τρόπο τούς ἐξυπηρετεῖ. Ἐπιτρέπει νὰ πάρουν ὅσες γυναῖκες θέλουν, ὑπόσχεται στὴν ἄλλη ζωή ἕνα βουνό πιλάφι, μία λίμνη γιαούρτι, ἕνα ποτάμι μέλι! Καὶ ὅσες ἁμαρτίες καὶ νὰ ἔχουν, ἅμα τούς λούσουν μὲ ζεστό νερό, ὅταν πεθάνουν, καθαρίζονται! Πᾶνε στὸν Ἀλλάχ καθαροί! Τί ἄλλο θέλουν; Ὅλα βολικά! Ἀλλά οἱ Γάλλοι δὲν θὰ βροῦν ἀνάπαυση. Πᾶνε νὰ ἀναπαυθοῦν, ἀλλὰ δὲν θὰ ἀναπαυθοῦν, γιατί τὰ πάθη δὲν δικαιολογοῦνται.

 

Ὁτιδήποτε καὶ ἄν κάνουν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ἀναίσθητοι νὰ εἶναι, πάλι ἀνάπαυση δὲν βρίσκουν, πᾶνε νὰ δικαιολογήσουν τὰ ἀδικαιολόγητα, ἀλλὰ ἐσωτερικά βασανίζονται, εἶναι ἀγριεμένοι. Γι' αὐτὸ ζητοῦν ψυχαγωγίες, τρέχουν στὰ νταούλια, μεθοῦν, βλέπουν τηλεόραση. Χαζεύουν δηλαδή, γιὰ νὰ ξεχνιοῦνται, γιατί ἐλέγχονται. Καὶ ὅταν κοιμοῦνται, λές ὅτι ἡσυχάζουν; Ὑπάρχει συνείδηση, βλέπεις. Ἡ πρώτη Ἁγία Γραφή ποὺ ἔδωσε ὁ Θεὸς στούς Πρωτοπλάστους εἶναι ἡ συνείδηση, καὶ ἐμεῖς τὴν ξεσηκώνουμε φωτοτυπία τώρα ἀπὸ τούς γονεῖς μας. Ὅσο καὶ ἄν τὴν καταπατήση κανεὶς τὴν συνείδησή του, πάλι μέσα τοῦ ἐλέγχεται. Γι' αὐτὸ λένε: «Τὸν τρώει τὸ σαράκι». Ναί, δὲν ὑπάρχει γλυκύτερο πράγμα ἀπὸ τὸ νὰ ἔχη κανεὶς ἀναπαυμένη τὴν συνείδησή του. Φτερά νιώθει μέσα του, πετάει.

 

 

  

Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΟ ΕΙΝΑΙ ΚΟΛΑΣΗ

 

Δὲν θυμᾶμαι μέρα νὰ μήν ἔχη παρηγοριά θεϊκή. Διακοπές γίνονται μερικές φορές καὶ τότε νιώθω ἄσχημα, καὶ ἔτσι μπορῶ νὰ καταλάβω πόσο ἄσχημα ζοῦν οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ποὺ εἶναι ἀπαρηγόρητοι, γιατί εἶναι ἀπομακρυσμένοι ἀπὸ τὸν Θεό. Ὅσο ἀπομακρύνεται κανεὶς ἀπὸ τὸν Θεό, τόσο πιὸ δύσκολα γίνονται τὰ πράγματα. Μπορεῖ νὰ μήν ἔχη κανεὶς τίποτα, ἅμα ἔχη τὸν Θεό, δὲν θέλει τίποτε! Αὐτὸ εἶναι! Ἐνῶ, ἄν τὰ ἔχη ὅλα, ἅμα δὲν ἔχη τὸν Θεό, εἶναι μέσα τοῦ βασανισμένος. Γι' αὐτό, ὅσο μπορεῖ κανείς, νὰ πλησιάση τὸν Θεό, Μόνον κοντά στὸν Θεό βρίσκει κανεὶς τὴν πραγματική καὶ αἰώνια χαρά. Φαρμάκι γευόμαστε, ὅταν ζοῦμε μακριά ἀπὸ τὸν γλυκύ Ἰησοῦ. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ παλιάνθρωπος γίνη ἄνθρωπος, βασιλόπουλο, τρέφεται μὲ τὴν θεία ἡδονή, μὲ τὴν οὐράνια γλυκύτητα, καὶ νιώθει τὴν παραδεισένια ἀγαλίαση, αἰσθάνεται ἀπὸ 'δω ἕνα μέρος τῆς χαρᾶς τοῦ Παραδείσου. Ἀπὸ τὴν μικρή παραδεισένια χαρὰ καθημερινά προχωράει στὴν μεγαλύτερη καὶ ἀναρωτιέται ἄν ὑπάρχη κάτι ἀνώτερο στὸν Παράδεισο ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ζῆ ἐδῶ. Εἶναι τέτοια ἡ κατάσταση ποὺ ζῆ, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ κάνη καμμιά ἐργασία. Τὰ γόνατά του λυγίζουν σάν λαμπάδες ἀπὸ τὴν θεία ἐκείνη θερμότητα καὶ γλυκύτητα, ἡ καρδιά τοῦ σκιρτάει καὶ πάει νὰ σπάσει τούς τσατμάδες (1), γιὰ νὰ φύγη, γιατί ἡ γῆ καὶ τὰ γήινά της φαίνονται χαμένα πράγματα.

 

Ὁ ἄνθρωπος πρῶτα εἶχε ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεό. Μετά ὅμως, ὅταν ἀπομα­κρύν­θηκε ἀπὸ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἦταν σάν ἕναν ποὺ ζοῦσε μέσα σὲ παλάτι καὶ ὕστερα βρέθηκε γιὰ πάντα ἔξω ἀπὸ τὸ παλάτι καὶ τὸ ἔβλεπε ἀπὸ μακριά καὶ ἔκλαιγε. Ὅπως τὸ παιδάκι, ὅταν ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ τὴν μάνα του, ὑποφέρει, ἔτσι καὶ ὁ ἄνθρωπος, ὅταν ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ τὸν Θεό, ὑποφέρει, βασανίζεται. Ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό εἶναι κόλαση. Ὁ διάβολος κατόρθωσε νὰ ἀπομακρύνη τούς ἀνθρώπους τόσο πολύ ἀπὸ τὸν Θεό, ὥστε νὰ φθάσουν στὸ σημεῖο νὰ λατρεύουν τὰ ἀγάλματα καὶ νὰ θυσιάζουν τὰ παιδιά τους στὰ ἀγάλματα. Φοβερό! Καὶ ποὺ τούς βρίσκουν τόσους θεούς οἱ δαίμονες! Θεὸς Χαμῶς (2)!... Μόνον τὸ ὄνομά του νὰ ἀκούσης, φθάνει! Ὁ πιὸ βασανισμένος ὅμως εἶναι ὁ διάβολος, γιατί εἶναι ὁ πιὸ ἀπομακρυσμένος ἀπὸ τὸν Θεό, ἀπὸ τὴν ἀγάπη. Ἀλλά, ἄν φύγη ἡ ἀγάπη, μετά εἶναι κόλαση. Ἀντίθετό της ἀγάπης τί εἶναι; Ἡ κακία, κακία ἴσον βάσανο.

 

Ἕνας ποὺ εἶναι ἀπομακρυσμένος ἀπὸ τὸν Θεό, δέχεται τὴν δαιμονική ἐπίδραση. Ἐνῶ αὐτός ποὺ εἶναι κοντά στὸν Θεό, δέχεται τὴν θεία Χάρη. Ὅποιος ἔχει Χάρη Θεοῦ, θὰ τοῦ δοθῆ καὶ ἄλλη. καὶ ὅποιος ἔχει λίγη καὶ τὴν περιφρονεῖ, θὰ τοῦ ἀφαιρεθῆ καὶ αὐτή (3). ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ λείπει ἀπὸ τούς σημερινούς ἀνθρώπους, γιατί μὲ τὴν ἁμαρτία πετᾶνε καὶ τὴν λίγη ποὺ ἔχουν. Καὶ ὅταν φύγη ἡ θεία Χάρις, ὁρμοῦν ὅλοι οἱ δαίμονες μέσα στὸν ἄνθρωπο.

Ἀνάλογα μὲ τὴν ἀπομάκρυνσή τους ἀπὸ τὸν Θεό οἱ ἄνθρωποι αἰσθάνονται σ' αὐτήν τὴν ζωή στενοχώρια καὶ στὴν ἄλλη ζωή θὰ ζοῦν τὴν αἰώνια στενοχώρια. Γιατί ἀπὸ αὐτήν τὴν ζωή γεύεται κανείς, σὲ κάποιο βαθμό, ἀνάλογα μὲ τὸ πόσο ζῆ σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἕνα μέρος τῆς χαρᾶς τοῦ Παραδείσου. Ἤ θὰ ζήσουμε ἕνα μέρος τῆς χαρᾶς τοῦ Παραδείσου ἀπὸ ἐδῶ, καὶ θὰ πᾶμε καὶ στὸν Παράδεισο,, ἤ θὰ ζήσουμε ἕνα μέρος τῆς κολάσεως καὶ – Θεὸς φυλάξοι! – θὰ πᾶμε στὴν κόλαση. Παράδεισος ἴσον καλωσύνη.. Κόλαση ἴσον κακωσύνη. Κάνει κανεὶς μία καλωσύνη, αἰσθάνεται χαρά. Κάνει μία στραβοξυλιά, ὑποφέρει. Ὅσο περισσότερο καλό κάνει, τόσο περισσότερο ἀγάλλεται. Ὅσο περισσότερο κακό κάνει, τόσο περισσότερο ὑποφέρει ἡ ψυχή του. ὁ κλέφτης νιώθει χαρά; δὲν νιώθει χαρά. Ἐνῶ αὐτός ποὺ κάνει καλωσύνες νιώθει χαρά. Καὶ νὰ βρῆ κανεὶς κάτι στὸν δρόμο, ἄν τὸ κρατήση καὶ πῆ ὅτι εἶναι δικό του, ἀνάπαυση δὲν θὰ ἔχη! Οὔτε ξέρει σὲ ποιόν ἀνήκει οὔτε ἀδίκησε κάποιον οὔτε τὸ κλέβει, καὶ ὅμως δὲν ἀναπαύεται. Πόσο μᾶλλον νὰ τὸ κλέψη! Ἀκόμη καὶ ὅταν κανεὶς λαμβάνη, πάλι δὲν νιώθει τὴν χαρὰ ποὺ νιώθει ὅταν δίνη. Πόσο μᾶλλον ὅταν κλέβη ἤ ὅταν ἀδικῆ, νὰ νιώθη χαρά! Γι' αὐτό, βλέπεις, οἱ ἄνθρωποι μὲ τὴν ἀδικία τί πρόσωπα ἔχουν, τί γκριμάτσες κάνουν!


 

1) Τσατμάς (λέξη τουρκική) : λεπτός τοῖχος κατασκευασμένος μὲ δοκούς τῶν ὁποίων τὰ διάκενα συμπληρώνονται μὲ πλίνθους ἤ ξύλινες πήχεις καὶ ἐπικαλύπτονται μὲ ἀσβεστοκονίαμα. (Ὁ Γέροντας μεταφορικά ὀνομάζει ἔτσι τὸν θώρακα).

2) Θεὸς τῶν Μωαβιτῶν, οἱ ὁποῖοι ἦταν οἱ ἀπόγονοί του Μωάβ, τοῦ μεγαλύτερου γυιοῦ τοῦ Λώτ. Βλ. Γ' Βασ. 11, 5.

3) Βλ. Λουκ. 19, 26

 

  

  

ΣΕ ΟΠΟΙΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΔΟΥΛΕΥΕΙΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΘΑ ΠΛΗΡΩΘΕΙΣ

 

Οἱ ἀπομακρυσμένοι ἄνθρωποι ἀπὸ τὸν Θεό πάντα ἀπαρηγόρητοι βρίσκονται καὶ διπλά βασανίζονται. Ὅποιος δὲν πιστεύει στὸν Θεό καὶ στὴν μέλλουσα ζωή, ἐκτός ποὺ μένει ἀπαρηγόρητος, καταδικάζει καὶ τὴν ψυχή τοῦ αἰώνια. Σὲ ὅποιο ἀφεντικό δουλεύεις, ἀπὸ ἀτό θὰ πληρωθῆς. Ἄν δουλεύης στὸ μαῦρο ἀφεντικό, σοῦ κάνει τὴν ζωή μαύρη ἀπὸ ἐδῶ. Ἄν δουλεύης στὴν ἁμαρτία, θὰ πληρωθῆς ἀπὸ τὸν διάβολο. Ἄν ἐργάζεσαι τὴν ἀρετή, θὰ πληρωθεῖς ἀπὸ τὸν Χριστό. Καὶ ὅσο ἐργάζεσαι στὸν Χριστό, τόσο θὰ λαμπικάρεσαι, θὰ ἀγάλλεσαι. Ἀλλά ἐμεῖς λέμε: «Χαμένο τὸ' χοῦμε νὰ ἐργασθοῦμε στὸν Χριστό;». Μά εἶναι φοβερό! Νὰ μήν ἀναγνωρίζουμε τὴν θυσία τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο! Σταυρώθηκε ὁ Χριστός, γιὰ νὰ μᾶς λυτρώση ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, γιὰ νὰ ἐξαγνισθῆ ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος. Τί ἔκανε ὁ Χριστός γιὰ μας; τί κάνουμε ἐμεῖς γιὰ τὸν Χριστό;

 

Ὁ κόσμος θέλει νὰ ἁμαρτάνη καὶ θέλει τὸν Θεό καλό. Αὐτός νὰ μᾶς συγχωράη καὶ ἐμεῖς νὰ ἁμαρτάνουμε. Ἐμεῖς δηλαδή νὰ κάνουμε ὅ,τι θέλουμε καὶ Ἐκεῖνος νὰ μᾶς συγχωράη. Νὰ μᾶς συγχωράη συνέχεια καὶ ἐμεῖς τὸ βιολί μας. Οἱ ἄνθρωποι δὲν πιστεύουν, γι' αὐτὸ ὁρμοῦν στὴν ἁμαρτία. Ὅλο τὸ κακό ἀπὸ 'κει ξεκινάει, ἀπὸ τὴν ἀπιστία. Δὲν πιστεύουν στὴν ἄλλη ζωή, ὅποτε δὲν ὑπολογίζουν τίποτε. Ἀδικοῦν, ἐγκαταλείπουν τὰ παιδιά τους... Γίνονται πράγματα..., σοβαρές ἁμαρτίες. Οὔτε οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἔχουν προβλέψει τέτοιες ἁμαρτίες στούς Ἱερούς Κανόνες – ὅπως γιὰ τὰ Σόδομα καὶ Γόμορρα εἶχε πεῖ ὁ Θεός: «Δὲν πιτεύω νὰ γίνωνται τέτοιες ἁμαρτίες, νὰ πάω νὰ δῶ!» (1).

Ἄν δὲν μετανοήσουν οἱ ἄνθρωποι, ἄν δὲν ἐπιστρέψουν στὸν Θεό, χάνουν τὴν αἰώνια ζωή. Πρέπει νὰ βοηθηθῆ ὁ ἄνθρωπος νὰ νιώση τὸ βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς, νὰ συνέλθη, γιὰ νὰ νιώση τὴν θεία παρηγοριά. Σκοπός εἶναι νὰ ἀνεβῆ πνευματικά ὁ ἄνθρωπος, ὄχι ἁπλῶς νὰ μήν ἁμαρτάνη.

 

 

1) Βλ. Γέν. 18, 21

 

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΛΟΓΟΙ Α'- ΜΕ ΠΟΝΟ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ