|
ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΕΣ
ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
Άγιος Νικόλαος
Βελιμίροβιτς
*Είπεν ο
Κύριος: Μετανοείτε και πιστεύετε στο Ευαγγέλιο. Αληθινή
μετάνοια δεν είναι μονάχα το να θλίβεται κανείς για τα
αμαρτήματα που έχει διαπράξει αλλά η πλήρης μεταστροφή της
ψυχής από το σκότος προς το φως, από τα γήινα προς τα
ουράνια, από το εγώ προς το Θεό.
*Τι σημαίνει η πίστη στο Ευαγγέλιο; Σημαίνει να πιστεύεις
στο Χαρμόσυνο Άγγελμα που ο ουράνιος Άγγελος, ο Υιός του
Θεού και Θεός έφερε στο ανθρώπινο γένος. Με άλλα λόγια είναι
το να πιστεύεις στον Κύριο Ιησού Χριστό και την Αποκάλυψή
Του. Η Αποκάλυψη του Χριστού είναι η μεγαλύτερη αποκάλυψη
από τότε που κτίστηκε ο κόσμος. Είναι η μόνη Αποκάλυψη που
μπορεί να μεταβάλει τον άνθρωπο - σκώληκα σε άνθρωπο - Θεό
και υιό του Θεού.
*Μόνον Εκείνος ο εκ του ουρανού καταβάς ο υιός του ανθρώπου
ο ων εν τω ουρανώ (Ιω. 3,13), μπορούσε να μαρτυρήσει στον
κόσμο για το τι υπάρχει στον ουρανό, ποιος είναι ο Θεός,
ποια είναι η πνευματική πραγματικότητα στον άλλο κόσμο, πως
είναι ο πνευματικός κόσμος που περιβάλλει το Θεό και τι
συμβαίνει στις ανθρώπινες ψυχές μετά το σωματικό θάνατο. Ό
οίδαμεν λαλούμεν και ο εωράκαμεν μαρτυρούμεν (Ιω. 3,11).
*Μπορούμε να πούμε ότι η μαρτυρία Του είναι σε πνευματικό
επίπεδο, πλήρως εμπειρική. Δε μαρτυρεί κατά τη γήινη λογική
μήτε και κατά τα συμπεράσματα της ανθρώπινης διάνοιας, ούτε
και σύμφωνα με τα σοφίσματα και φιλοσοφήματα του γήινου
ανθρώπου αλλά σύμφωνα με εκείνο που είδε και άκουσε Είναι ο
ουράνιος Άγγελος της ουράνιας πραγματικότητας. Και εις τούτο
ελήλυθα εις τον κόσμον, ίνα μαρτυρήσω τη αληθεία (Ιω. 18,
37), την οποία κανείς από τους γηγενείς δεν θα μπορούσε να
μαρτυρήσει με πιστότητα Αυτή τη μαρτυρία Του την ονομάζει ο
ίδιος Χαρμόσυνο Άγγελμα.
*Ο Ουράνιος Άγγελος της Χαρμόσυνης Αγγελίας μαρτυρεί ότι, ο
Θεός είναι ένας, μέσα στην τριαδική αρμονία του Πατρός και
του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Ότι ο Θεός δεν είναι
μονάχα Δημιουργός μα και Πατήρ, δηλαδή ο πιο αγαπητός και
πλησιέστερος συγγενής όλων όσων επιθυμούν να γίνουν παιδιά
Του. Ότι ο Θεός ως Πατήρ είναι καθεαυτή Αγάπη και από αγάπη
προς το γένος των ανθρώπων έστειλε τον Υιόν Του τον Μονογενή
για να σώσει τον κόσμο. Ότι η ψυχή του ανθρώπου έχει αξία
μεγαλύτερη απ' όλο τον υλικό κόσμο και ότι υπάρχουν στρατιές
αναρίθμητων Αγγέλων σε κείνο τον κόσμο οι οποίοι - πότε
αοράτως και πότε φανερά, όμως αδιάλειπτα - ενεργούν για τους
ανθρώπους στο δράμα του κόσμου τούτου. Ότι οι δίκαιοι, μετά
θάνατον λάμπουν σαν τον ήλιο στον άλλο κόσμο και ότι ο Υιός
του Θεού κατήλθε στον κόσμο με σκοπό από ανθρώπους -
σκώληκες να κάνει υιούς Θεού, να τους κάμει θεούς, κατά την
επιθυμία και το έλεος του Πατέρα. Και για τη δίκαιη Κρίσι
του Θεού, και για την Ανάσταση των νεκρών και την αιώνιο
ζωή. Και για πολλά ακόμη πράγματα, το ένα πιο χαρμόσυνο από
το άλλο.
*Ο Χριστός κάλεσε τους ανθρώπους να πιστέψουν σ' αυτό το
Χαρμόσυνο Άγγελμα: μετανοείτε και πιστεύετε στο Ευαγγέλιο.
Αυτό σημαίνει ότι τους κάλεσε να πιστέψουν Εκείνον και σε
Εκείνον, σε κάθε Του λόγο. Γιατί, για τους ανθρώπους δεν
υπάρχει άλλος τρόπος να φτάσουν στην επίγνωση της αληθείας
για τα σημαντικότερα ερωτήματα της ζωής και του όντος από
το να δεχτούν να πιστέψουν τα λόγια Εκείνου που είναι
αυτόπτης μάρτυρας των ουρανίων και πνευματικών αληθειών. Η
θα πιστέψουν στο Χριστό η θα συνεχίσουν να περιφέρονται στο
σκοτεινό και τρικυμιώδη ωκεανό της ζωής, μαντεύοντας και
υποθέτοντας για γη την άκρη του πελάγου. Τρίτη λύση δεν
υπάρχει στην ιστορία της ανθρώπινης μυρμηγκοφωλιάς μέχρι
σήμερα.
*Από αυτά γίνετε φανερό ότι η χριστιανική πίστη δεν μοιάζει
διόλου στις άλλες πίστεις και θεωρίες του κόσμου. Γιατί οι
άλλες πίστεις είναι εξ ανθρώπων, εκ της γης και από την γη,
από ανθρώπους που έκαναν λόγο για τον πνευματικό κόσμο, είτε
κατά τη φυσική τους διάνοια είτε κατά την απάτη των πονηρών
πνευμάτων. Κανείς από τους ιδρυτές των άλλων θρησκειών δεν
είπε για τον εαυτό του ότι κατέβηκε από τον ουρανό ούτε ότι
έχει σταλεί από τον Πατέρα, ούτε πάλι ότι μαρτυρεί περί του
ουρανού εκείνο που είδε και άκουσε αλλά ούτε και ότι θα
επιστρέψει πάλι στον ουρανό. Γι' αυτό, δεν μπορεί να γίνει
λόγος για εξίσωση η εξομοίωση μεταξύ της μαρτυρίας του
Χριστού και των άλλων θρησκειών και ομολογιών στον υπόλοιπο
κόσμο.
*Μη ρωτήσεις τον Χριστιανό αν πιστεύει στο Θεό μα αν
πιστεύει στο Ευαγγέλιο, στο Χαρμόσυνο Άγγελμα του Χριστού.
Γιατί, αν πει ότι πιστεύει στο Θεό έτσι κατά τη λογική του
και όχι κατά το Ευαγγέλιο, τότε είναι οπισθοδρομικός και
παγανιστής αφού έφτασε μέχρι την πίστη όπως και οι άνθρωποι
πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, όπως για παράδειγμα κάποιοι
φιλόσοφοι της Ελλάδας και της Ασίας. Τότε για ποιο λόγο
κατέβηκε ο Χριστός από τον ουρανό; Για ποιο λόγο σφράγισε με
το Αίμα Του την εν τω κόσμω αποκάλυψή Του, το Χαρμόσυνό Του
Άγγελμα; Ένας τέτοιος Χριστιανός, έχει στ' αλήθεια δεχθεί
στο κεφάλι του το πανάχραντο Αίμα του Υιού του Θεού όπως και
εκείνοι που έκραζαν: σταύρωσον, σταύρωσον αυτόν!
*Η Ορθόδοξος Εκκλησία, η μόνη Εκκλησία του Χριστού στον
κόσμο, διατήρησε απ' αρχής την πίστη στο Ευαγγέλιο, μη
βλέποντας δεξιά κι' αριστερά, δίχως να στηριχτεί σε άλλες
πίστεις μήτε στις παγανιστικές φιλοσοφίες μήτε και στις
φυσικές επιστήμες. Γιατί όταν κανείς ακολουθεί διορατικό και
οξυδερκή οδηγό, είναι ανώφελο και αστείο να ρωτά τους
στραβούς και τους τυφλούς για το δρόμο που θα πάρει.
*Ενώ ο Χριστός λέει: χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν (Ιω.
15, 5), ο αιρετικός κόσμος με χίλιους τρόπους εκφράζει την
ακόλουθη σκέψη: Χωρίς το Χριστό μπορούμε να κάνουμε τα
πάντα. Όλος ο σύγχρονος πολιτισμός είναι στραμμένος εναντίον
του Χριστού. Όλες οι μοντέρνες επιστήμες συναγωνίζονται ποια
θα καταφέρει το ισχυρότερο χτύπημα στη διδαχή του Χριστού.
Είναι η επανάσταση των χυδαίων υπηρετριών εναντίων της
κυρίας τους, είναι επανάσταση της κοσμικής επιστήμης
εναντίον της ουράνιας επιστήμης του Χριστού. Όμως, όλη αυτή
η επανάσταση καταλήγει στις μέρες μας σε αυτό που είναι
γραμμένο, με τόση μάλιστα σαφήνεια: φάσκοντες είναι σοφοί,
εμωράνθησαν (Ρμ. 1, 22).
*Στ' αλήθεια δεν ξέρει κανείς που βρίσκεται η μεγαλύτερη
παραφροσύνη του σύγχρονου κόσμου που έχει εκπέσει από το
Χριστό: στην προσωπική ζωή του καθενός η στο γάμο; στο
σχολείο η στην πολιτική; στις οικονομικές δομές η στις
νομικές διατάξεις; στον πόλεμο η στην ειρήνη; Παντού βλέπει
κανείς αυτό που ονομάζουμε χυδαίο και βάρβαρο. Εκεί που ο
Χριστός είναι περισσότερο απών, εκεί περισσεύει το χυδαίο
και το βάρβαρο. Το ψεύδος και η βία θριαμβεύουν.
*Όπως κάποτε οι άπιστοι Εβραίοι καταπατούσαν τις εντολές του
Θεού την μια μετά την άλλη και πορευόταν κατά τις επιθυμίες
του κόσμου και των καρδιών τους, το ίδιο έπραξαν τώρα και
τούτοι με τη διδαχή του Χριστού, του κυρίαρχου όλων των
διδαχών. Υπονόμευσαν και κατήργησαν το ένα δόγμα μετά το
άλλο, εξαφάνισαν όλες τις ευαγγελικές εντολές, απέρριψαν τις
αποστολικές και πατερικές διατάξεις, εξευτέλισαν όλους τους
λόγους των Αγίων και τα ασκητικά παραδείγματα τα κατέστησαν
μύθους.
*Το ισχυρότερο πλήγμα που κατάφεραν στο Ευαγγέλιο οι
αιρετικοί θεολόγοι είναι το ότι αμφισβήτησαν τη θεότητα του
Μεσσία του κόσμου, κάποιοι μονάχα αμφιβάλλοντας ενώ κάποιοι
άλλοι απορρίπτοντάς την ολοκληρωτικά. Ακολούθησε ολόκληρη
σειρά άρνησης των πνευματικών αληθειών όπως η ύπαρξη των
Αγγέλων και των Δαιμόνων, του Παραδείσου και της Κολάσεως,
της αιωνίου δόξης των Αγίων και των Δικαίων, της νηστείας,
της δυνάμεως του Σταυρού και της αξίας της προσευχής κ.ο.κ.
*Με μια λέξη, οι αιρετικοί θεολόγοι ασχολήθηκαν με τις
προσαρμογές και εξομοιώσεις ακόμα από το σχίσμα της Δύσης
από τη Ανατολή, μα πιο εντατικά τα τελευταία 150 έτη.
Προσάρμοσαν τον ουρανό στη γη, το Χριστό στους άλλους
«ιδρυτές θρησκειών» και το Χαρμόσυνο Άγγελμα στις άλλες
θρησκείες: την ισραηλιτική, την μωαμεθανική και την
παγανιστική. Όλα δήθεν στο όνομα της «ανεκτικότητας» και
«προς όφελος της ειρήνης» μεταξύ ανθρώπων και λαών. Όμως,
ακριβώς εδώ βρίσκεται η αρχή και η σύλληψη πολέμων και
επαναστάσεων πρωτάκουστων στην ιστορία του κόσμου. Γιατί η
αλήθεια με τίποτε δεν ανέχεται να ενωθεί με την ημιαλήθεια
και το ψεύδος.
*Η θεοσοφική άποψη ότι η αλήθεια βρίσκεται διασκορπισμένη σε
όλες τις θρησκείες, φιλοσοφίες και μυστήρια, υπερίσχυε και
στους αιρετικούς θεολόγους του δυτικού κόσμου. Έτσι, λένε,
θα πρέπει και στο Χριστιανισμό να υπάρχει κάποια δόση
αλήθειας όπως και στο Ισλάμ, και στον Ινδουϊσμό η στον
Βραχμανισμό, στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη, στην Ζεντ -
Αβέστα, στις Τάντρες και Μάντρες του Θιβέτ. Αν ήταν έτσι,
τότε η κιβωτός της ανθρωπότητας θα έπλεε δίχως ελπίδα μέσα
στο σκοτεινό ωκεανό της ζωής, χωρίς πυξίδα και καπετάνιο.
*Τότε γιατί ο Χριστός, είπε τούτο τον παράξενο λόγο: Εγώ
ειμί η αλήθεια (Ιω. 14, 6); Δεν είπε, εγώ είμαι μέρος της
αλήθειας αλλά και η αλήθεια. Και ακόμα: Εγώ ειμί το φως του
κόσμου (Ιω. 8, 12). Λοιπόν, Εκείνος είναι ολόκληρη η αλήθεια
και ολόκληρο το φως. Επιπλέον, κατά τον λόγο Του, Εκείνος
είναι ο μόνος οδοδείκτης προς την αιώνιο ζωή και ο μόνος ο
οποίος γνωρίζει τον Θεό. Είπε στους Εβραίους: και ουκ
εγνώκατε αυτόν, εγώ δε οίδα αυτόν, εάν είπω ότι ουκ οίδα
αυτόν, έσομαι όμοιος υμών ψεύστης (Ιω. 8, 55). Μήπως ο
Χριστός εξαπατήθηκε; Η μήπως εξαπάτησε εμάς;
*Ας μας συγχωρήσει ο Κύριος που θέτουμε τέτοια ερωτήματα.
Δεν τα θέτουμε εμείς , οι αιρετικοί τα έθεσαν από πολύ παλιά
και συνεχώς δίνουν απαντήσεις, τη μια έτσι και την άλλη
αλλιώς. Τη μια σαν τους Εβραίους, ότι ο Χριστός ήταν πλάνος
και την άλλη σαν τους θεοσοφιστές, ότι ήταν πλανεμένος. Για
μας τέτοιο ζήτημα δεν υφίσταται.
*Οι Ορθόδοξοι πιστεύουν και ομολογούν ότι Ιησούς Χριστός
είναι ο ένας και μοναδικός Μεσσίας, Σωτήρας του κόσμου,
Αυτός που εξαγόρασε το ανθρώπινο γένος από την αμαρτία και
το αναγέννησε, Ο Υιός του Θεού που σαρκώθηκε από την Παρθένο
Μαρία και το Άγιο Πνεύμα, Θεός εκ Θεού, το πλήρωμα της
αληθείας, η πηγή της ζωής, ο νικητής του θανάτου, ο αίτιος
της αναστάσεως, η μόνη αληθινή οδός προς τον ορθό σκοπό, ο
κριτής ζώντων και νεκρών.
*Υπάρχει κάτι, το οποίο παρέμεινε ανεξήγητο μέχρι τώρα και
αποτελεί τη βασικά διαφορά ανάμεσα στη δική μας Ανατολική
Εκκλησία και τις αιρετικές εκκλησίες της Δύσης. Πριν
προχωρήσουμε όμως, στην ερμηνεία του, θα πρέπει να
ξεκαθαρίσουμε ότι η νέα περίοδος για τους αιρετικούς της
Δύσης δεν αρχίζει με τη Μεταρρύθμιση ούτε με την Γαλλική
Επανάσταση αλλά από τον 10ο ακόμη αιώνα όταν η χριστιανική
Δύση εξέπεσε από τη χριστιανική Ανατολή. Από τότε, αρχίζουν
στον δυτικό Χριστιανισμό, οι προσαρμογές και οι εξομοιώσεις.
Αυτό αποτελεί και την ουσία της νέας αυτής περιόδου γι'
αυτούς, της συγχρόνου εποχής του μοντερνισμού για την οποία
μάλιστα καυχώνται. Για την Ανατολική Εκκλησία, από τότε που
εμφανίστηκε ο Χριστός στον κόσμο δεν υπάρχει παλαιά και νέα
εποχή αλλά όλα είναι εξίσου ίδια και αληθινά, ανεξάρτητα από
καιρούς, από καταστάσεις και υποτέλειες.
*Η Δογματική είναι πρακτική επιστήμη. Αυτό είναι κάτι το
οποίο οι αιρετικοί θεολόγοι είτε δεν γνώριζαν είτε
λησμόνησαν. Η Δογματική ήταν εξ αρχής μια πρακτική επιστήμη,
πράγμα που εγνώριζαν οι Απόστολοι, οι Άγιοι και οι ασκητές
της Ανατολικής Εκκλησίας και γι' αυτό αγωνιζόταν ώστε κάθε
δόγμα να το πραγματώσουν επάνω τους, στη ζωή τους.
*Το Δόγμα της Αγίας Τριάδος για παράδειγμα, περί του ενός
Τριαδικού Θεού, φαινόταν σε πολλούς λαϊκούς, ακόμη και
θεολόγους των αιρετικών ως το πιο αφηρημένο απ' όλα τα
Δόγματα. Όμως, στο Μηναίο της Ορθόδοξης Εκκλησίας γίνεται
λόγος για πολλούς Αγίους οι οποίοι διά της ασκήσεως
μετέβαλαν τον εαυτό τους σε «κατοικητήριον της Αγίας
Τριάδος». Αυτοί εθέωσαν το νου, την καρδιά και το θέλημά
τους, τούτα τα τρία, σαν συγκοινωνούντα δοχεία τα επλήρωσαν
με Πνεύμα Άγιον κατά την παραβολή του Κυρίου περί της ζύμης
(Λκ. 13, 21).
Πολύ όμορφα το εξέφρασε ο Απ. Παύλος λέγοντας: η ουκ οίδατε
ότι το σώμα υμών ναός του εν υμίν Αγίου Πνεύματος εστίν, ου
έχετε από Θεού και ουκ εστέ εαυτών; (Α' Κορ. 6, 16). Και
βέβαια, όπου είναι ο Θεός Άγιον Πνεύμα, εκεί και ο Θεός
Πατήρ και ο Θεός Υιός, η Αγία Τριάδα, αχώριστη, αναλλοίωτη
και ζωοποιός. Γι' αυτό και σε κάποια στιχηρά Αγίων ψάλλουμε:
«κατοικητήριον γεγόνατε της Αγίας Τριάδος».
*Όλα τα μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας αλλά και πολλές
Ακολουθίες αρχίζουν με την προσευχή προς το Άγιο Πνεύμα:
«Βασιλεύ Ουράνιε, το Πνεύμα της Αληθείας ... ελθέ και
σκήνωσον εν ημίν. Προσευχόμαστε λοιπόν, να έλθει το Άγιο
Πνεύμα και να κατοικήσει μέσα μας. Αυτό δεν γίνεται άμεσα
αλλά μετά από μακρά άσκηση στην προσευχή, τη νηστεία, την
ελεημοσύνη και τον κόπο. Και αφού με όλα τούτα και με συχνά
δάκρυα και αναστεναγμούς καθαρίσει η καρδιά, τότε το Πνεύμα
σκηνώνει μέσα της για να θεώσει και την καρδιά και την
διάνοια και τη θέληση. Τότε ο Ύψιστος Θεός κατοικεί στον
άνθρωπο και ενεργεί τα πάντα εντός του.
*Νους, καρδιά και θέλημα συνιστούν τον τριαδικό άνθρωπο.
Στην αμαρτωλή και εμπαθή ψυχή, τούτα τα τρία δεν βρίσκονται
σε ενότητα και θεϊκή αρμονία αλλά είναι διηρημένα και
δυσπροσάρμοστα. Σε τέτοια περίπτωση ο άνθρωπος μοιάζει με
σπίτι που είναι διχασμένο, δεν μπορεί να κρατηθεί και
πέφτει. Ένα τέτοιο οίκο της ψυχής, τίποτε δεν μπορεί να τον
σώσει εκτός από τη μετάνοια και την πίστη στο Ευαγγέλιο.
(Από το βιβλίο «Εμπνευσμένα κείμενα Ορθοδόξου
πνευματικότητος» του Αγίου Νικολάου Αχρίδος. Έκδοσις
«Ορθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2007).α
|
