ΒΙΒΛΟΣ

 

ΜΩΣΑΪΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 

ΕΝΟΤΗΤΑ 12- ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΖΩΑ

ΖΩΑ ΚΑΘΑΡΑ ΚΑΙ ΑΚΑΘΑΡΤΑ 

 

ΤΑ ΚΑΘΑΡΑ ΚΑΙ ΑΚΑΘΑΡΤΑ ΖΩΑ

(Έξοδος 22,30. Λευιτικόν 11,1-47. 17,15-16. Δευτερονόμιο 14,3-21)

 

- Ο Κύριος είπε στο Μωυσή και στον Ααρών να πουν στους Ισραηλίτες: Εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός που σας έβγαλα από την Αίγυπτο. Επειδή εγώ είμαι άγιος, πρέπει λοιπόν και σεις να είστε άγιοι. Να μη γίνεστε ακάθαρτοι εξαιτίας κανενός ζώου. Αυτός είναι ο νόμος σχετικά με τα ζώα, τα πουλιά και τα ζωντανά που κινούνται μέσα στα νερά και με τα ζωντανά που σέρνονται στο έδαφος. Πρέπει να διακρίνετε το ακάθαρτο από το καθαρό, τα ζώα που τρώγονται από εκείνα που δεν τρώγονται (Λευιτικόν 11,44-47). Έτσι λοιπόν:

 

- Οι Ισραηλίτες μπορούσαν να φάνε απ' όλα τα τετράποδα ζώα της γης, που έχουν σχισμένη την οπλή, εντελώς χωρισμένη σε δύο νύχια, και είναι μηρυκαστικά. Τα ζώα που είναι καθαρά και επιτρέπεται να φαγωθούνε είναι το βόδι, το πρόβατο, το κατσίκι, το ελάφι, το ζαρκάδι, τον πύγαργο (είδος ζαρκαδιού), τον όρυγα (είδος αιγάγρου), το αγριοκάτσικο, την αντιλόπη, τη γαζέλα και την καμηλοπάρδαλη.

Απ' αυτά όμως, θεωρούνται ακάθαρτα και δεν επιτρεπόταν να φάνε είναι η καμήλα, η οποία είναι μεν μηρυκαστικό αλλά δεν έχει διχαλωτή οπλή. Ακάθαρτα ζώα θεωρούνται ακόμη το κουνέλι, ο λαγός και ο σκαντζόχοιρος, τα οποία δεν είναι μηρυκαστικά και δεν έχουν διχαλωτή οπλή. Επίσης θεωρείται ακάθαρτο το γουρούνι, που έχει διχαλωτή οπλή, αλλά δεν είναι μηρυκαστικό. Κάθε ζώο που έχει διχαλωτή οπλή, αλλά δεν είναι μηρυκαστικό θεωρείται ακάθαρτο. Από αυτά τα ζώα δεν επιτρεπόταν να φάνε το κρέας τους, ούτε να αγγίξουν το πτώμα τους. Όποιος άγγιζε το πτώμα τους, θεωρούνταν ακάθαρτος ως το βράδυ.

 

- Από τα υδρόβια ζώα θεωρούνται καθαρά και επιτρεπόταν  να φάνε, όλα όσα έχουν πτερύγια και λέπια και ζουν είτε στη θάλασσα είτε στα ποτάμια. Απ' αυτά όμως, όσα δεν έχουν πτερύγια και λέπια, θεωρούνται ακάθαρτα και  βδελυρά. Από αυτά τα ζώα δεν επιτρεπόταν να φάνε το κρέας τους, ούτε να αγγίξουν το πτώμα τους.

 

- Από τα πτηνά θεωρούνται ακάθαρτα και βδελυρά και δεν επιτρεπόταν  να φαγωθούνε ήταν ο αετός, ο γυπαετός, ο θαλασσαετός, ο γύπας, ο ικτίνος και όλα τα όμοια προς αυτόν, το γεράκι και όλα τα είδη του, η στρουθοκάμηλος, η κουκουβάγια, ο γκιώνης, ο γλάρος και όλα τα όμοια προς αυτόν, ο κόρακας και όλα τα είδη του, ο νυχτοκόρακας, ο φαλακροκόρακας (καταρράκτης), η Ίβι, ο πορφυρίωνας, ο πελαργός, ο πελεκάνος, ο κύκνος, ο ερωδιός, ο χαραδριός και τα όμοια προς αυτός,  ο τσαλαπετεινός, η κίσσα και η νυχτερίδα.

 

- Όλα τα πτερωτά ζωύφια που βαδίζουν με τα τέσσερα θεωρούνται ακάθαρτα και βδελυρά και δεν επιτρεπόταν  να φαγωθούνε, εκτός από εκείνα που έχουν πάνω απ' τα πόδια τους σκέλη, για να πηδάνε πάνω στο έδαφος. Από αυτά θεωρούνται καθαρά και μπορούν να φαγωθούν τα εξής: όλα τα είδη της κοινής ακρίδας, της καταστρεπτικής ακρίδας, της ακρίδας που πετάει και της ακρίδας που πηδάει.

 

- Κάθε άγριο ζώο που βαδίζει με τα τέσσερα και χρησιμοποιεί τα μπροστινά του πόδια ως χέρια θεωρείται ακάθαρτο και όποιος άγγιζε το πτώμα τους, θεωρούνταν ακάθαρτος ως το βράδυ.

- Από τα ζώα που περπατούν στο έδαφος  και θεωρούνται ακάθαρτα είναι η γάτα, ο ποντικός, ο αρουραίος, ο χερσαίος κροκόδειλος, ο χαμαιλέων, η σαύρα, η παρδαλή σαύρα, το σαμιαμίδι και ο τυφλοπόντικας. Αυτά θεωρούνται ακάθαρτα και όποιος άγγιζε το πτώμα τους, θεωρούνταν ακάθαρτος ως το βράδυ.

- Κάθε ερπετό, κάθε ζώο που σέρνεται στο έδαφος με την κοιλιά ή βαδίζει με τέσσερα ή περισσότερα πόδια, δεν επιτρεπόταν να φαγωθεί, γιατί θεωρούνταν βδελυρό και ακάθαρτο (Λευιτικόν 11,1-30. Δευτερονόμιο 14,3-20).

 

- Από τα ακάθαρτα ζώα δεν επιτρεπόταν να φαγωθεί το κρέας τους, ούτε ν' αγγίξουν το πτώμα τους, γιατί μολύνεται ο άνθρωπος και γίνεται ακάθαρτος ενώπιον του Κυρίου. Όποιος άγγιζε το πτώμα τους, θεωρούνταν ακάθαρτος ως το βράδυ. Και όποιος βρισκόταν σε ανάγκη και μετέφερε το πτώμα από κάποιο ακάθαρτο ζώο, θα έπρεπε να πλύνει τα ρούχα του και θεωρούνταν ακάθαρτος ως το βράδυ.

- Κάθε πράγμα, είτε είναι ξύλινο, είτε ρούχο, είτε δέρμα, είτε σακί, το οποίο θα ερχόταν σε επαφή ή πάνω στο οποίο θα έπεφτε το πτώμα ενός από τα ακάθαρτα αυτά ζώα,  θεωρούνταν ακάθαρτο. Τότε το πράγμα αυτό θα έπρεπε να πλυθεί με νερό και να παραμείνει ακάθαρτο ως το βράδυ, μετά θα είναι καθαρό. Εάν κάποιο απ' αυτά τα πτώματα πέσει μέσα σε πήλινο δοχείο, το περιεχόμενο του δοχείου είναι ακάθαρτο και το δοχείο πρέπει να καταστραφεί. Κάθε τροφή που θα βραχεί με το νερό ενός τέτοιου δοχείου, θεωρείται ακάθαρτη. Το ίδιο και κάθε ποτό, που θα πέσει μέσα του νερό από ένα τέτοιο ακάθαρτο δοχείο.

- Κάθε αντικείμενο, το οποίο θα ερχόταν σε επαφή ή πάνω στο οποίο θα έπεφτε το πτώμα ενός από τα ακάθαρτα αυτά ζώα, θεωρείται επομένως ακάθαρτο. Εάν επρόκειτο για φούρνο είτε για χύτρα με πόδια, θα έπρεπε να γκρεμιστούν γιατί είναι ακάθαρτα.

- Εάν όμως σε πηγή, ή σε πηγάδι, ή σε δεξαμενή νερού, έπεφτε το πτώμα ενός ακάθαρτου ζώου, αυτά τα νερά θεωρούνταν καθαρά, αλλά οποιοσδήποτε όμως άγγιζε το πτώμα των ζώων αυτών που έπεσαν μέσα στα νερά, θεωρούνταν ακάθαρτος.

- Εάν το πτώμα κάποιου ακάθαρτου ζώου πέσει στο σπόρο που προορίζεται για σπορά, ο σπόρος αυτός θεωρείται καθαρός. Εάν όμως ο σπόρος έχει βραχεί με νερό και πέσει πάνω του το πτώμα ενός ακάθαρτου ζώου, ο σπόρος αυτός θεωρείται ακάθαρτος.

- Εάν ένα από τα καθαρά ζώα, το οποίο επιτρεπόταν να φαγωθεί, ψοφήσει, όποιος άγγιζε το πτώμα του θεωρούνταν ακάθαρτος ως το βράδυ. Όποιος έτρωγε το πτώμα ενός ζώου, έστω κι  αν ήταν καθαρό, θα έπρεπε να πλύνει τα ρούχα του, να καθαριστεί ο ίδιος με νερό και θεωρούνταν ακάθαρτος ως το βράδυ (Λευιτικόν 11,31-43).

 

- Δεν έπρεπε οι Ισραηλίτες να τρώνε ζώο που βρέθηκε κατασπαραγμένο από θηρίο. Αυτό το κρέας θα έπρεπε να το ρίχνουν στα σκυλιά (Έξοδος 22,30).

- Εάν κάποιος έτρωγε ζώο σκοτωμένο ή κατασπαραγμένο από θηρίο, είτε αυτός είναι Ισραηλίτης είτε ξένος, ήταν ένοχος και θα έπρεπε να πλύνει τα ρούχα του, να καθαριστεί με νερό και θεωρούνταν ακάθαρτος ως το βράδυ κι έπειτα ήταν καθαρός. Εάν όμως δεν έπλυνε τα ρούχα του και δεν καθαριζόταν με νερό, θα έφερνε πάνω του το βάρος της ανομίας του και έπρεπε να τιμωρηθεί (Λευιτικόν 17,15-16).

 

- Τα ακάθαρτα ζώα μπορούσαν οι Ισραηλίτες να τα δώσουν στους ξένους που φιλοξενούσαν στις πόλεις τους για να φάνε ή να τα πουλήσουν γενικά σε ξένους (Δευτερονόμιο 14,21).

 

 

Η ΒΡΩΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ 

 

Η ΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ

(Λευιτικόν 17,10-14)

 

- Εάν κάποιος Ισραηλίτης ή ξένος που ζούσε ανάμεσα τους, έτρωγε το κρέας με το αίμα του ή έπινε το αίμα του ζώου, ο Κύριος στρεφόταν εναντίον του ανθρώπου αυτού και θα έπρεπε να εξοντωθεί και να τιμωρηθεί με θάνατο. Και αυτό γιατί στο αίμα βρίσκεται η ζωή κάθε ζωντανού πλάσματος. Γι' αυτό ο Κύριος έδωσε εντολή το αίμα να χύνετε πάνω στο θυσιαστήριο, ώστε να χρησιμεύει για την εξιλέωση και τη συγχώρηση των αμαρτιών του ανθρώπου. Κι αυτός ήταν ο λόγος που ο Κύριος απαγόρευσε τη βρώση του αίματος.

- Εάν κάποιος Ισραηλίτης ή ξένος που ζούσε ανάμεσά τους, έπιανε στο κυνήγι ένα ζώο ή ένα πουλί, από εκείνα που επιτρεπόταν να τρώγονται, θα έπρεπε να χύσει το αίμα του στη γη και να το σκεπάσει με χώμα, διότι στο αίμα βρίσκεται η ζωή κάθε ζωντανού πλάσματος, και όποιος το έτρωγε θα έπρεπε να εξοντωθεί και να τιμωρηθεί με θάνατο(Λευιτικόν 17,10-14).

 

 

ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

 

ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΖΩΩΝ

(Έξοδος 21,28-36)

 

- Εάν ένας ταύρος χτυπήσει με τα κέρατά του κάποιον άντρα ή γυναίκα, και το θύμα πεθάνει, τότε το βόδι πρέπει εξάπαντος να λιθοβοληθεί, αλλά το κρέας του δεν θα φαγωθεί. Ο ιδιοκτήτης, όμως, του ταύρου θα μείνει ατιμώρητος.

- Εάν όμως ο ταύρος συνήθιζε να χτυπάει με τα κέρατα και έγιναν διαμαρτυρίες στον κύριό του, και ο ιδιοκτήτης του ενώ το ήξερε δεν έλαβε τα μέτρα του και δεν σκοτώσει το ζώο, και ο ταύρος σκοτώσει κάποιον άντρα ή γυναίκα, τότε το ζώο θα λιθοβοληθεί, και ο ιδιοκτήτης του θα τιμωρηθεί με θάνατο. Εάν όμως επιβάλουν στον ιδιοκτήτη του ζώου να πληρώσει χρηματικό πρόστιμο, για να εξαγοράσει την ποινή του, υποχρεούται να πληρώσει το ποσό που θα του ζητηθεί.

- Εάν ο ταύρος σκοτώσει ένα παιδί, αγόρι ή κορίτσι, θα εφαρμοστεί το ίδιο μέτρο. Εάν ο ταύρος σκοτώσει ένα δούλο ή μια δούλη, τότε ο ιδιοκτήτης του ζώου θα καταβάλει στον κύριο του θύματος τριάντα αργυρά δίδραχμα και το ζώο θα λιθοβοληθεί.

- Εάν κάποιος ανοίξει ένα λάκκο ή εάν ανοίξει μια τρύπα σε πετρώδη περιοχή, και δεν σκεπάσει το λάκκο, και πέσει μέσα εκεί και πεθάνει ένα βόδι ή ένα υποζύγιο (όνος), τότε αυτός που άνοιξε το λάκκο θα πληρώσει χρηματικό πρόστιμο στον ιδιοκτήτη του ζώου ως αποζημίωση, και το ζώο που σκοτώθηκε θα ανήκει σ' αυτόν.

- Εάν ο ταύρος κάποιου χτυπήσει και σκοτώσει με τα κέρατά του τον ταύρο ενός άλλου, τότε θα πουλήσουν το ζωντανό ταύρο και θα μοιραστούν τα χρήματα, όπως επίσης θα μοιραστούν και το κρέας του ζώου που σκοτώθηκε. Εάν όμως ο ταύρος συνήθιζε να χτυπάει με τα κέρατα και έγιναν διαμαρτυρίες στον κύριό του, και ο ιδιοκτήτης του ενώ το ήξερε δεν έλαβε τα μέτρα του και δεν σκοτώσει το ζώο, τότε θα δώσει το ζωντανό ταύρο αντί του σκοτωμένου, και ο σκοτωμένο ταύρος θα ανήκει πάλι στον κύριό του (Έξοδος 21,28-36).

 

 

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΖΩΑ

 

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΖΩΑ

(Έξοδος 23,4-5. 23,19. Δευτερονόμιο 22,1-4. 22,6-7. 25,4)

 

- Εάν συναντήσεις το βόδι του εχθρού σου ή το υποζύγιο του να περιπλανιέται, πρέπει να το οδηγήσεις στον αφέντη του.

- Εάν δεις το υποζύγιο του εχθρού σου να γονατίζει από το φορτίο του, μην το προσπεράσεις με αδιαφορία, αλλά να τον βοηθήσεις πρόθυμα να το σηκώσει (Έξοδος 23,4-5).

- Δεν πρέπει να βράζετε το αρνί μέσα στο γάλα της μάνας του (Έξοδος 23,19).

 

- Εάν κάποιος έβλεπε το βόδι του συμπατριώτη του ή το αρνί του να περιπλανιέται, δεν έπρεπε να αδιαφορήσει γι' αυτό, αλλά να το οδηγήσει οπωσδήποτε στον κάτοχό του. Κι αν αυτός δεν έμενε κοντά του ή δεν τον γνώριζε, θα το πήγαινε στο σπίτι του και θα το κράταγε κοντά του, ωσότου ο κύριος του το αναζητήσει και τότε θα του το επιστρέψει.

Το ίδιο θα έπρεπε να κάνει και για το γαϊδούρι του και για τα ρούχα του και για καθετί που έχασε ο συμπατριώτης του και το βρήκε αυτός. Οπωσδήποτε δεν έπρεπε ν' αδιαφορήσει.

- Εάν κάποιος έβλεπε το γαϊδούρι του συμπατριώτη του ή το βόδι του πεσμένο στο δρόμο, δεν έπρεπε να αδιαφορήσει και θα έπρεπε οπωσδήποτε να τον βοηθήσει να το σηκώσει (Δευτερονόμιο 22,1-4).

 

- Εάν κάποιος συναντούσε στο δρόμο του, είτε πάνω σε κάποιο δέντρο είτε καταγής, μια φωλιά με μικρά πουλιά ή με αυγά, με τη μητέρα τους να κάθεται πάνω τους, δεν έπρεπε να πάρει τη μητέρα μαζί με τα πουλιά. Θα έπρεπε οπωσδήποτε ν' αφήσει τη μητέρα να φύγει και να πάρει μόνο τα πουλιά, γιατί έτσι θα ευτυχήσει και θα ζήσει πολλά χρόνια (Δευτερονόμιο 22,6-7).

- Δεν έπρεπε να βάλουν φίμωτρο σ' ένα βόδι που αλωνίζει (Δευτερονόμιο 25,4).