ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ 

Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΡΙΑΔΙΚΟΣ

Ο Θεός είναι Ένας, άναρχος, άπειρος και αΐδιος στην ουσία και τη φύση του. Όμως αυτός ο Ένας στην ουσία Θεός είναι τριαδικός, διακρίνεται σε τρεις υποστάσεις, σε τρία πρόσωπα: τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα.

Πρόκειται για μια από τις βασικότερες αλήθειες της πίστης μας, που μας αποκάλυψε ο ίδιος ο Θεός με απλότητα και σαφήνεια. Το δόγμα της τριαδικότητας του Θεού είναι αδύνατο να το διερευνήσουμε λογικά. Το βρίσκουμε διατυπωμένο με ποικίλους τρόπους στην αγία Γραφή. Στη μεν Παλαιά Διαθήκη με σαφείς υπαινιγμούς και προεικονίσεις, στη δε Καινή Διαθήκη ολοφάνερα όπως στη Βάπτιση του Χριστού, όπου ακούγεται η φωνή του Πατέρα και εμφανίζεται το Άγιο Πνεύμα σαν Περιστέρι, στην αρχιερατική προσευχή του Χριστού, όπου ο Χριστός λέει «εγώ ερωτήσω τον Πατέρα και άλλον Παράκλητον δώσει υμίν το Πνεύμα της αληθείας, ο παρά του Πατρός εκπορεύεται» (Ιω. 15,26) και στην τελευταία συνάντηση του με τους μαθητές του, όπου τους λέει: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28,18) κ.α.

Το καθένα από τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδας είναι ο όλος Θεός και όχι ένα μέρος του Θεού, όλες τις ιδιότητες που έχει ο Πατέρας τις έχει και ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Ωστόσο τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας δε συγχέονται μεταξύ τους, αλλά ξεχωρίζουν από το ότι ο Πατέρας γεννά τον Υιό και εκπορεύει το Άγιο Πνεύμα, ο Υιός γεννιέται από τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα.

Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ

Στο πρώτο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως, το οποίο λέει: «Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, παντοκράτορα, ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων». Ο Θεός της χριστιανικής πίστεως είναι Ένας, Πατέρας, Παντοδύναμος και Δημιουργός τόσο του ορατού όσο και του αόρατου κόσμου. Σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη, ο Θεός είναι ο δημιουργός και θεμελιωτής του κόσμου ολοκλήρου, είναι η αρχή και η αιτία του σύμπαντος, καθώς επίσης αυτός που προνοεί και φροντίζει τον κόσμο και δίνει νόημα και σκοπό σε καθετί που υπάρχει στον κόσμο αυτό. H αγία Γραφή είναι γεμάτη από φράσεις όπου φαίνεται ότι ο Θεός «εν αρχή εποίησε τον ουρανόν και την γην» (Γεν. 1,1), «εθεμελίωσε την γην» (Ψαλμ. 101,21), «εστερέωσε την γην επί των υδάτων» (Ψαλμ. 135,6) και γενικά ότι «πάντα όσα ηθέλησεν ο Κύριος εποίησεν εν τω ουρανώ και εν τη γη, εν ταις θαλάσσαις και εν πάσαις ταις αβύσσοις» (Ψαλμ. 134,6).

Δεν είναι όμως μόνο ο θεμελιωτής του σύμπαντος ο Θεός. Είναι και ο συντηρητής, ο προνοητής και ο κυβερνήτης του. Τον κόσμο που δημιούργησε ο Θεός δεν τον άφησε στην τύχη του. Όρισε τους φυσικούς νόμους για να κυβερνιέται ο κόσμος, αλλά δεν παύει να στέκεται πάνω από τα δημιουργήματά του, να τα επιβλέπει και να τα κατευθύνει. Κάθε φορά που χρειάζεται, επεμβαίνει ο ίδιος και τα καθοδηγεί στην εκπλήρωση του σκοπού που όρισε για το καθένα. Με άλλα λόγια, ο Θεός της χριστιανικής πίστεως είναι το θεμέλιο, το στήριγμα και ο σκοπό προς τον οποίο αποβλέπει και κατευθύνεται όλη η κτίση.

Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΓΑΠΗ

Κυριότερο όμως γνώρισμα του χριστιανικού Θεού είναι η αγάπη. «Ο Θεός αγάπη εστί», γράφει ο ευαγγελιστής Ιωάννης (Ιω. 4, 16), θέλοντας μ' αυτό να τονίσει ότι το Θεό της χριστιανικής πίστεως τον χαρακτηρίζει η άπειρη στοργή, η αγαθότητα και η καλοσύνη. Όλη η δημιουργία πορεύεται μέσα στον ωκεανό της αγάπης του. Η αγάπη είναι το κίνητρό της, το ελατήριο και η αρχή της. Η ευτυχία και η μακαριότητα των λογικών δημιουργημάτων (αγγέλων και ανθρώπων) είναι ο σκοπός και το τέλος της.

Περισσότερο από όλα όμως ο Θεός εκδηλώνει την αγάπη του προς τον άνθρωπο. Η αγία Γραφή, για να μας δώσει την έκταση αυτής της αγάπης του Θεού τον ονομάζει Πατέρα, γιατί η αγάπη του πατέρα προς τα παιδιά του είναι η πιο ανιδιοτελής, η πιο ευγενική, η πιο πλούσια. Ολόκληρη η αγία Γραφή είναι γεμάτη από εκδηλώσεις της αγάπης του Θεού. Η φιλάνθρωπη παρουσία του γίνεται αισθητή μέσα σ’ όλη την ανθρώπινη ζωή και ιστορία.

Ιδιαίτερη είναι η αγάπη του Θεού προς τους αμαρτωλούς. Όπως κάθε καλός πατέρας περιποιείται περισσότερο το αδύνατο και ασθενικό παιδί του, έτσι και ο Θεός. Όχι μόνο δε θέλει την τιμωρία και το θάνατο του αμαρτωλού, αλλά περιμένει πάντοτε τη μετάνοια και τη σωτηρία του. Είναι πολύ χαρακτηριστικές οι παραβολές του χαμένου προβάτου και του άσωτου υιού.

Μεγαλύτερη απόδειξη της άπειρης αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο όμως αποτελεί το γεγονός ότι ακόμα και τον Μονογενή Υιό του έστειλε στη γη για τη σωτηρία του ανθρώπου. Η εξιλαστήρια θυσία του Υιού του είναι η πιο τρανή και συγκινητική εκδήλωση της φιλάνθρωπης αγάπης του Θεού.