ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ

Ο ΘΕΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ 

Το μέτρο της πνευματικής μας κατάστασης κρίνει, αν βιώνουμε τον Θεό ως Φως ή ως Πύρ.

Η εμφάνιση του Θεού στον Αβραάμ

Ο Θεός της Δόξης παρουσιάστηκε στον Αβραάμ ο οποίος είδε τον Θεό της Δόξης. Ο Αβραάμ, όταν ζούσε ακόμη στο προγονικό του σπίτι, στην Ουρ των Χαλδαίων, άκουσε από το Θεό το: «...έξελθε εκ της γης σου και εκ του οίκου του πατρός σου και δευρο εις την γην, ην αν σοι δείξω» (Γεν. 12,1). Δεχόμενος το θείο κάλεσμα, ξεριζώνεται από το γνώριμό του περιβάλλον και ριψοκινδυνεύει στο άγνωστο, δίχως καμιά καθαρή αντίληψη του τελικού του προορισμού. Έχει απλώς πάρει τη διαταγή, «έξελθε...» και υπακούει με πίστη.

Η εμφάνιση του Θεού στην Άγαρ

Στο βιβλίο της Γενέσεως στο κεφάλαιο 16 ο Θεός παρουσιάστηκε στην Άγαρ τη δούλη του Αβραάμ. Η Άγαρ φεύγει από το σπίτι του και πορεύεται στην έρημο. Εκεί της εμφανίστηκε άγγελος Κυρίου. Λέει η αφήγηση:

Γένεσις 16, 7-14: «7 Εύρε δε αυτήν άγγελος Κυρίου επί της πηγής του ύδατος εν τη ερήμω, επί της πηγής εν τη οδω Σουρ. 8 και είπεν αυτη ο άγγελος Κυρίου. Άγαρ, παιδίσκη Σάρας, πόθεν έρχη και που πορεύη; και είπεν· από προσώπου Σάρας της κυρίας μου εγώ αποδιδράσκω. 9 είπε δε αυτη ο άγγελος Κυρίου· αποστράφηθι προς την κυρίαν σου και ταπεινώθητι υπό τας χείρας αυτής. 10 και είπεν αυτη ο άγγελος Κυρίου· πληθύνων πληθυνώ το σπέρμα σου, και ουκ αριθμηθήσεται υπό του πλήθους. 11 και είπεν αυτη ο άγγελος Κυρίου· ιδού, συ εν γαστρί έχεις και τέξη υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ισμαήλ, ότι επήκουσε Κύριος τη ταπεινώσει σου. 12 ούτος έσται άγροικος άνθρωπος αι χείρες αυτού επί πάντας, και αι χείρες πάντων επ’ αυτόν, και κατά πρόσωπον πάντων των αδελφών αυτού κατοικήσει. 13 και εκάλεσεν Άγαρ το όνομα Κυρίου («Γιαχβέ» κατά το Εβραϊκό), του λαλούντος προς αυτήν: ΄΄Συ ο Θεός ο επιδών με΄΄, (που με είδες), ότι είπε· και γαρ ενώπιον είδον οφθέντα μοι. (είδα αυτόν που με είδε) 14 ένεκεν τούτου εκάλεσε το φρέαρ Φρέαρ ΄΄ου ενώπιον είδον΄΄ («Του Ζώντος και Βλέποντος» κατά το Εβραϊκό). ιδού ανά μέσον Κάδης και ανά μέσον Βαράδ».

Στη μια μας λέει το χωρίο ότι πρόκειται για Άγγελο του Γιαχβέ, και στην άλλη λέει η Άγαρ: «Εγώ είδα τον Γιαχβέ, Αυτόν που με είδε,  που επέβλεψε σε μένα και την κατάστασή μου», (γιατί ήταν κυνηγημένη), και φτάνει στο σημείο να ονομάσει το φρέαρ εκεί, «Φρέαρ του Ζώντος και βλέποντος», υπονοώντας τον Γιαχβέ. Θα πρέπει λοιπόν να μας μείνει από αυτό το χωρίο που μόλις διαβάσαμε, πρώτον, το ότι η Άγαρ είδε τον Κύριο, τον Κύριο της Δόξης, τον Γιαχβέ, όπως αναφέρει το εβραϊκό κείμενο και μάλιστα, παράλληλα, ότι αυτός ο Γιαχβέ αποκαλείται και Άγγελος Γιαχβέ.

Η εμφάνιση του Θεού στον Ιακώβ

Στη Γένεση στο κεφάλαιο 32, έχουμε άλλη μια Θεοφάνεια, άλλη μια εμφάνιση του Γιαχβέ, αυτήν την φορά στον Ιακώβ. Εκεί στο στίχο 30 μας λέει το βιβλίο της Γενέσεως τα εξής: Γένεση 32, 30 «είδον γαρ Θεόν πρόσωπον προς πρόσωπον, και εσώθη μου η ψυχή». Είπε λοιπόν ο Ιακώβ ότι είδε τον Θεό πρόσωπον προς πρόσωπον. Πώς συμβιβάζεται λοιπόν να διαβάζουμε στην Καινή Διαθήκη ότι «Θεόν ουδείς εώρακεν πώποτε» (= ότι «κανείς δεν είδε ποτέ τον Θεό») και από την άλλη μεριά να μας λέει ο Ιακώβ ότι είδε τον Θεό πρόσωπον προς πρόσωπον;

Και στη Γένεση 48,15-16, ο Πατριάρχης Ιακώβ ευλογεί  τα παιδιά του, τη στιγμή που πλησιάζει το τέλος της ζωής του στη γη και λέει:

«15 και ευλόγησεν αυτούς και είπεν· ο Θεός, ω ευηρέστησαν οι πατέρες μου ενώπιον αυτού, Αβραάμ και Ισαάκ, ο Θεός ο τρέφων με εκ νεότητος έως της ημέρας ταύτης, 16 ο άγγελος ο ρυόμενός με εκ πάντων των κακών ευλογήσαι τα παιδία ταύτα, και επικληθήσεται εν αυτοίς το όνομά μου και το όνομα των πατέρων μου Αβραάμ και Ισαάκ, και πληθυνθείησαν εις πλήθος πολύ επί της γης.»

Εδώ ο Ιακώβ ταυτίζει απολύτως τον Θεό των Πατέρων του, Αβραάμ και Ισαάκ, με τον Θεό που του φανερώθηκε, με τον Άγγελο  ο οποίος τον συντρόφευσε και που τον ευλόγησε.

Η εμφάνιση του Θεού στον Μωϋσή

Στο βιβλίο της Εξόδου όπου περιγράφεται η ιστορία του Μωϋσή και η έξοδος των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο αναφέρει πολλές Θεοφάνειες και εμφανίσεις του Θεού στον Μωϋσή.

Πρώτα του παρουσιάστηκε ως Άγγελος μέσα από μια Βάτο, υπό μορφήν πύρινης φλόγας. Λέει το κείμενο:

Έξοδος 3,2-4: «2 ώφθη δε αυτω άγγελος Κυρίου εν πυρί φλογός εκ του βάτου, και ορά ότι ο βάτος καίεται πυρί, ο δε βάτος ου κατεκαίετο. 3 είπε δε Μωϋσής: "Παρελθών όψομαι το όραμα το μέγα τούτο, ότι ου κατακαίεται ο βάτος". 4 ως δε είδε Κύριος ότι προσάγει ιδείν, εκάλεσεν αυτόν ο Κύριος εκ του βάτου λέγων: "Μωϋσή, Μωϋσή!" Ο δε είπε: "Τι εστι;"
6 και είπεν: Εγώ ειμι ο Θεός του πατρός σου, Θεός Αβραάμ και Θεός Ισαάκ και Θεός Ιακώβ. Απέστρεψε δε Μωϋσής το πρόσωπον αυτού· ευλαβείτο γαρ κατεμβλέψαι ενώπιον του Θεού».

Εδώ ο Μωϋσής φοβάται  να κοιτάξει τον Θεό, διότι δεν πρόκειται για απλό και κτιστό Άγγελο του Γιαχβέ, αλλά για τον ίδιο το Θεό του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ! Εδώ ο Κύριος ονομάζεται και άγγελος και Θεός. Λίγο πιο κάτω ο Θεός προσαγορεύει τον εαυτό Του λέγοντας: «Εγώ είμαι ο Ων» (Έξοδος 3,14), που σημαίνει ότι "είμαι αυτός που είναι". Ο Θεός με το να αποκαλύπτει στο Μωϋσή ότι «Εγώ είμαι ο Ων» του φανερώνει ότι είναι παντοκράτορας, ότι είναι αιώνιος και δίνει ζωή σε ότι υπάρχει.

Ο Γιαχβέ αλλού περιγράφεται ως Άγγελος Γιαχβέ, και αλλού ως Γιαχβέ απλά και εμφανίζεται πάντοτε εν Δόξη, είτε Νεφέλη Πυρός και Νεφέλη Γνόφου. Με τη μορφή της νεφέλης ακολουθούσε ή προπορευόταν δείχνοντας το δρόμο στους Ισραηλίτες στην πορεία τους προς τη Χαναάν. Ένα άλλο χωρίο που μιλάει πάλι για την εμφάνιση του Γιαχβέ, είναι το Έξοδος 16,10, το οποίο γράφει: «Κι ενώ ο Ααρών μιλούσε σε ολόκληρη τη συναγωγή των γιων Ισραήλ, έστρεψαν το πρόσωπο προς την έρημο, και να, η δόξα τού Γιαχβέ φάνηκε μέσα στη νεφέλη». Η Δόξα του Κυρίου, (έχουμε πει άλλοτε), η Δόξα του Γιαχβέ, είναι οι Άκτιστες Ενέργειες, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Γιαχβέ ο Θεός, ευαρεστείται να εμφανίζεται στα πλάσματά του.

Το ίδιο σημείο παρατηρούμε και στο Λευιτικό 16,2: «Και ο Γιαχβέ είπε στον Μωϋσή: Να μιλήσεις στον Ααρών, τον αδελφό σου, να μη μπαίνει όλη την ώρα μέσα στο αγιαστήριο, που είναι από το μέσα μέρος του καταπετάσματος, μπροστά στο ιλαστήριο, που βρίσκεται επάνω στην κιβωτό, για να μη πεθάνει· επειδή, μέσα σε νεφέλη θα εμφανίζομαι επάνω στο Ιλαστήριο». Και πάλι παρατηρούμε ότι η παρουσία του Θεού στους δούλους του εν Δόξη, είχε στην προκειμένη περίπτωση, (όπως και σε άλλες), τη μορφή νεφέλης.

Και στην Έξοδο 40, 34-48 διαβάζουμε: «Τότε, η νεφέλη σκέπασε τη σκηνή τού μαρτυρίου, και δόξα τού Κυρίου γέμισε τη σκηνή. Και ο Μωϋσής δεν μπόρεσε να μπει μέσα στη σκηνή τού μαρτυρίου· επειδή, η νεφέλη καθόταν επάνω της, και δόξα τού Κυρίου γέμισε τη σκηνή. Και όταν η νεφέλη ανέβαινε από πάνω από τη σκηνή, οι γιοι Ισραήλ σηκώνονταν, σε όλες τις οδοιπορίες τους· αν, όμως, η νεφέλη δεν ανέβαινε, τότε δεν σηκώνονταν, μέχρι την ημέρα της ανάβασής της. Επειδή, η νεφέλη τού Κυρίου ήταν επάνω στη σκηνή την ημέρα, και φωτιά ήταν επάνω σ' αυτή τη νύχτα, μπροστά σε ολόκληρο τον οίκο Ισραήλ, σε όλες τους τις οδοιπορίες». Η ίδια Νεφέλη λοιπόν, στην οποία προηγουμένως διαβάσαμε ότι βρισκόταν ο Άγγελος του Θεού, ή αλλιώς ο Γιαχβέ, τώρα αυτή η ίδια η Νεφέλη κάθεται στη Σκηνή του Μαρτυρίου, και αναφέρεται ότι η Δόξα του Κυρίου γέμισε τη Σκηνή του Μαρτυρίου. Φανερό λοιπόν είναι, ότι η Δόξα του Κυρίου και οι Ενέργειες του Θεού αποτελούν τη φανέρωση του Θεού.

Ένα άλλο χωρίο, από το οποίο μαθαίνουμε τα ίδια, είναι το Έξοδος 34, 5-6 και 10. Στο 5 είναι γραμμένο: «Και ο Κύριος κατέβηκε σε μορφή νεφέλης…». (αυτή είναι η Δόξα, η Άκτιστη Νεφέλη). Και συνεχίζει στο 6: «Και πέρασε ο Κύριος μπροστά του και κήρυξε: Ο Κύριος ο Θεός είναι οικτίρμονας και ελεήμονας, μακρόθυμος, και πολυέλεος, και αληθινός». Μάλιστα στο εδάφιο 10 λίγο πιο κάτω, (34,10), λέει ότι αυτός ο Ίδιος ο Κύριος είναι που κάνει τη διαθήκη: «Και είπε: Δες, εγώ κάνω μια διαθήκη· μπροστά σε ολόκληρο τον λαό σου θα κάνω θαυμαστά πράγματα, τέτοια που δεν έγιναν σε ολόκληρη τη γη…».

Πάλι από το βιβλίο της Εξόδου, παρατηρούμε για τη Δόξα του Θεού, τα εξής, στο 28, καθώς μιλάει ο Θεός και λέει: «Και εκεί, (δηλαδή στη Σκηνή του Μαρτυρίου), θα εμφανίζομαι στους γιους Ισραήλ, και η Σκηνή θα αγιάζεται με τη δόξα μου». Η Νεφέλη που βρίσκεται στη Σκηνή του Μαρτυρίου, εναλλακτικά αναφέρεται ως η Δόξα του Κυρίου, και μάλιστα αυτή η Δόξα αγιάζει τη Σκηνή του Μαρτυρίου. Η Δόξα λοιπόν του Θεού, έχει αγιαστική δύναμη.

Ότι είναι η Δόξα του Κυρίου Άκτιστη, και άκτιστος είναι και αυτός ο Άγγελος, προκύπτει και από το βιβλίο της Εξόδου στο 24,15 όπου λέει ότι «ο Μωϋσής ανέβηκε στο όρος, και η Νεφέλη σκέπασε το όρος, και κάθησε η Δόξα του Γιαχβέ πάνω στο Όρος Σινά, και η Νεφέλη το σκέπασε για έξι ημέρες», αλλά στο εδάφιο 17 λέει ότι η θέα της Δόξας του Θεού ήταν στα μάτια των Ισραηλιτών «ως πυρ κατατρώγον», πάνω στην κορυφή του όρους. Ο μεν Μωϋσής δεν βιώνει τη Νεφέλη ως «πυρ κατατρώγον», οι δε Ισραηλίτες το βλέπουν έτσι επειδή η πνευματική κατάσταση του Μωϋσή διέφερε από την πνευματική κατάσταση των άλλων Ισραηλιτών. Εδώ έχουμε μια εικόνα και εκείνης της κατάστασης που τη λέμε αλλιώς «Βασιλεία του Θεού» και «Εξώτερο Σκότος», όπου ανάλογα με την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου ενεργεί και θα ενεργεί η Χάρη του Θεού δηλαδή η Αγάπη Του, η οποία θα ακτινοβολεί σε όλους, αλλά διαφορετικά θα βιώνουν την Αγάπη του Θεού οι άνθρωποι ανάλογα με την καθαρότητα των οφθαλμών τους. Ο Θεός λοιπόν αυτός είναι που δίνει τη διαθήκη στον Μωϋσή. Ο Μωϋσής τον βλέπει με δόξα. Και αργότερα ο Μωϋσής κατέρχεται από το Όρος, λάμποντας ο ίδιος και μετέχοντας στη δόξα Του Θεού.

Και ο Κύριος είπε στον Μωϋσή: «Μέχρι πότε αυτός ο λαός θα με παροργίζει; Και μέχρι πότε δεν θα πιστεύουν σε μένα, ύστερα από όλα τα σημεία, που έκανα ανάμεσά τους;» Είναι πολύ χαρακτηριστικό και πολύ βασικό, ότι ο Θεός κάνει λόγο για «πίστη εις Αυτόν». Λέει: «Έως πότε δεν θα πιστεύουν σ’ εμένα;» Αυτός ο Άγγελος Κυρίου και Γιαχβέ, κάνει λόγο για «πίστη εις Αυτόν». Και αυτή η «πίστη εις Αυτόν» είναι πολύ βασική. Η πίστη στο πρόσωπο του φανερωμένου Θεού, είναι η προϋπόθεση για τη θεραπεία και τη σωτηρία των πλασμάτων.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι στίχοι στην Έξοδο στο κεφάλαιο 33 όπου ο Θεός λέει στο Μωϋσή ότι κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να αντικρύσει το Θεό σε όλη του τη δόξα και να ζήσει. Λέει το κείμενο:
Έξοδος 33,18-23: «18 καὶ λέγει· ἐμφάνισόν μοι σεαυτόν, 19 καὶ εἶπεν· ἐγὼ παρελεύσομαι πρότερός σου τῇ δόξῃ μου καὶ καλέσω τῷ ὀνόματί μου, Κύριος ἐναντίον σου· καὶ ἐλεήσω ὃν ἂν ἐλεῶ, καὶ οἰκτειρήσω ὃν ἂν οἰκτείρω. 20 καὶ εἶπεν· οὐ δυνήσῃ ἰδεῖν τὸ πρόσωπόν μου· οὐ γὰρ μὴ ἴδῃ ἄνθρωπος τὸ πρόσωπόν μου καὶ ζήσεται. 21 καὶ εἶπε Κύριος· ἰδοὺ τόπος παρ᾿ ἐμοί, στήσῃ ἐπὶ τῆς πέτρας· 22 ἡνίκα δ᾿ ἂν παρέλθῃ ἡ δόξα μου, καὶ θήσω σε εἰς ὀπὴν τῆς πέτρας καὶ σκεπάσω τῇ χειρί μου ἐπὶ σέ, ἕως ἂν παρέλθω· 23 καὶ ἀφελῶ τὴν χεῖρα, καὶ τότε ὄψει τὰ ὀπίσω μου, τὸ δὲ πρόσωπόν μου οὐκ ὀφθήσεταί σοι.»

«=18 Και είπε: Δείξε μου, παρακαλώ, τη δόξα σου. 19 Κι εκείνος είπε: Εγώ θα κάνω να περάσει μπροστά σου ολόκληρη η αγαθότητά μου και θα κηρύξω το όνομα του Κυρίου μπροστά σου. 20 Και ο Θεός είπε· δεν θα μπορέσεις να δεις το πρόσωπό μου· διότι κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να με αντικρύσει σε όλη μου την δόξα και να ζήσει. 21 Και ο Κύριος είπε: Να ένας τόπος κοντά μου, και θα σταθείς επάνω στην πέτρα· 22 και όταν η δόξα μου διαβαίνει, θα σε βάλω στη σχισμή της πέτρας, και θα σε σκεπάσω με το χέρι μου, μέχρις ότου περάσω· 23 και θα σηκώσω το χέρι μου, και θα δεις τα νώτα μου· το πρόσωπό μου, όμως, δεν θα το δεις».
Ο Θεός, που λέγεται Γιαχβέ, λέει στο Μωϋσή ότι η δική Του δόξα θα περάσει μπροστά του. Η Αγαθότης λοιπόν του Θεού και η Δόξα του ταυτίζονται. Γιατί ο βαθμός της Δόξας του Θεού την οποία μπορεί να δει ο Μωϋσής, έχει σχέση με την Αγαθότητα του Θεού προς τον Μωϋσή. Βεβαίως ο Θεός είναι Αγάπη, και αγαπά όλα Του τα πλάσματα. Αλλά θα πρέπει να πούμε ότι η μέθεξη σε αυτή την Αγάπη, διαφέρει από πλάσμα σε πλάσμα, ανάλογα με την αγιότητα στην οποία έχει προχωρήσει το κάθε του πλάσμα, ανάλογα με την καθαρότητά του.

Παράλληλα όμως, του λέει ότι κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να αντικρύσει το Θεό σε όλη του τη δόξα και να ζήσει. Μόνο ένα μέρος της θεότητος μπορεί να αντικρύσει ο άνθρωπος. Ομοίως, ο Ιησούς Χριστός στο Κατά Ιωάννη 1,18 λέει: «Θεόν ουδείς εώρακεν πώποτε» (=Κανείς δεν έχει δει ποτέ τον Θεό). Εδώ είναι πολύ σαφής και αυτή η διατύπωση. Αλλά και ο Απόστολος Παύλος στην Α΄ Τιμοθεον 6,16 λέει:  «ο μόνος έχων αθανασίαν, φως οικών απρόσιτον, ον είδεν ουδείς ανθρώπων ουδέ ιδείν δύναται», (=δεν μπορεί κανείς να τον δει). Στις διατυπώσεις τους, όλοι οι άνθρωποι του Θεού λένε : «τον Θεό δεν τον έχει δει και δεν μπορεί να τον δει κανένας».

Η εμφάνιση του Θεού στον Γεδεών

Ας προχωρήσουμε με ένα ακόμα χωρίο, αυτήν την φορά από το βιβλίο των Κριτών, όπου ο Κύριος, ο Γιαχβέ, συνομιλεί, διαλέγεται και εμφανίζεται στον Γεδεών.

Διαβάζουμε από το βιβλίο των Κριτών, κεφάλαιο 6,11-16:

«11 Και ήλθεν άγγελος Κυρίου («άγγελος Γιαχβέ» κατά το Εβραϊκό), και εκάθισεν υπό την τερέμινθον την εν Εφραθά την Ιωάς πατρός του Εσδρί, και Γεδεών ο υιος αυτού ραβδίζων σίτον εν ληνω εις εκφυγείν από προσώπου του Μαδιάμ. 12 και ώφθη αυτω ο άγγελος Κυρίου («άγγελος Γιαχβέ» κατά το Εβραϊκό), και είπε προς αυτόν: «Κύριος μετά σου, (=Ο Γιαχβέ μαζί σου), ισχυρός των δυνάμεων». 13 και είπε προς αυτόν Γεδεών: «εν εμοί, Κύριέ μου, (= «Γιαχβέ» κατά το Εβραϊκό), και ει έστι Κύριος μεθ ‘ ημών, εις τι εύρεν ημάς τα κακά ταύτα; και που εστι πάντα τα θαυμάσια αυτού, α διηγήσαντο ημίν οι πατέρες ημών λέγοντες, μη ουχί εξ Αιγύπτου ανήγαγεν ημάς Κύριος; και νυν εξέρριψεν ημάς και έδωκεν ημάς εν χειρί Μαδιάμ. 14 Και επέστρεψε προς αυτόν ο άγγελος Κυρίου (όχι «άγγελος Κυρίου», αλλά: «ο Γιαχβέ» κατά το Εβραϊκό), και είπε: «Πορεύου εν τη ισχύϊ σου ταύτη και σώσεις τον Ισραήλ εκ χειρός Μαδιάμ· ιδού εξαπέστειλά σε. 15 και είπε προς αυτόν Γεδεών: «εν εμοί, Κύριέ μου, (=«Γιαχβέ» κατά το Εβραϊκό), εν τίνι σώσω τον Ισραήλ; ιδού η χιλιάς μου ησθένησεν εν Μανασσή, και εγώ ειμι μικρότερος εν οίκω του πατρός μου». 16 και είπε προς αυτόν ο άγγελος Κυρίου (όχι «άγγελος Κυρίου», αλλά: «Γιαχβέ» κατά το Εβραϊκό): Κύριος έσται μετά σου, και πατάξεις την Μαδιάμ ωσεί άνδρα ένα».

Παρατηρούμε, ότι ο Γεδεών, δεν τον αποκαλεί: «άγγελε του Κυρίου», αλλά τον αποκαλεί: «ΓΙΑΧΒΕ»! Μάλιστα κατά το Εβραϊκό πρωτότυπο κείμενο, ενώ στην αρχή λέει ότι πρόκειται για «άγγελο Κυρίου», μετά η ίδια η Αγία Γραφή, τον αποκαλεί «Γιαχβέ», και όχι «άγγελο Κυρίου». Παράλληλα άλλοτε αποκαλείται «Άγγελος Γιαχβέ» και άλλοτε «Γιαχβέ». Και εδώ προφανώς αυτό μπέρδεψε τον μεταφραστή της μετάφρασης των Ο΄, και μετέτρεψε σε δύο σημεία το «Γιαχβέ», που υπήρχε στο πρωτότυπο Εβραϊκό κείμενο, σε «άγγελο Γιαχβέ», γιατί δεν μπορούσε να αντιληφθεί τι συμβαίνει! Το εδάφιο 14 μάλιστα, είναι πολύ σημαντικό διότι λέει: «Δεν σε στέλνω εγώ;» Έχοντας Αυτός πράγματι την εξουσία ως «ο» Θεός  του ουρανού και της γης, ως «ο» Θεός του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ πραγματικά να αποστέλλει, να καλεί και να διατάσσει.

Η εμφάνιση του Θεού στους γονείς του Σαμψών

Συνεχίζοντας το βιβλίο των Κριτών στο 13 κεφάλαιο, έχουμε την περίπτωση των γονέων του Σαμψών. Του Μανωέ και της συζύγου του. Στην αφήγηση αυτή, αναφέρεται σαφώς πολλές φορές σε πλήθος εδαφίων, ότι εμφανίσθηκε σε αυτούς «άγγελος Γιαχβέ», δηλαδή «αγγελιοφόρος του Γιαχβέ». Λέει το κείμενο: «16 Και είπεν ο Μανωέ προς τον Άγγελο του Γιαχβέ: 17''Ποιο είναι το όνομά σου για να σε δοξάζουμε;''. 18 Ο Άγγελος του Γιαχβέ είπε προς αυτόν: 19''Γιατί ρωτάς  περί του ονόματός μου; Διότι είναι θαυμαστόν''. 20 και εγένετο εν τω αναβήναι την φλόγα επάνω του θυσιαστηρίου έως του ουρανού και ανέβη ο άγγελος Κυρίου εν τη φλογί του θυσιαστηρίου, και Μανωέ και η γυνή αυτού βλέποντες και έπεσαν επί πρόσωπον αυτών επί την γην. 21 και ου προσέθηκεν έτι ο άγγελος Κυρίου οφθήναι προς Μανωέ και προς την γυναίκα αυτού· τότε έγνω Μανωέ ότι άγγελος Κυρίου ούτος. 22 και είπε Μανωέ προς την γυναίκα αυτού· θανάτω αποθανούμεθα, ότι Θεόν είδομεν».

Πώς γίνεται να λέει  ότι ήταν Άγγελος Γιαχβέ και στη συνέχεια να λέει: «Είδαμε τον Θεό και θα πεθάνουμε»; Είναι σαφές, ότι οι πιστοί άνθρωποι του Θεού, εκείνοι που είχαν προχωρήσει στην αρετή με το νόμο του Μωυσέως, γνώριζαν ακριβώς τον Αληθινό Θεό. Και την κατάλληλη στιγμή λάμβαναν πληροφορία από Αυτόν ότι Αυτός ήταν μπροστά τους και σε Αυτόν προσέπιπταν, Αυτόν προσκυνούσαν και για Αυτόν μιλούσαν, μολονότι μπορεί να εμφανιζόταν ως Άγγελος Γιαχβέ. Γνώριζαν ότι επρόκειτο περί του Θεού.

Η εμφάνιση του Θεού στο Σολομώντα

Στο Α΄ Βασιλέων 8,10-12, όπου ο Σολομών έκανε τα εγκαίνια του περίφημου Ναού αναφέρει: «Και καθώς οι ιερείς βγήκαν από το αγιαστήριο, η νεφέλη γέμισε τον οίκο τού Κυρίου· και οι ιερείς δεν μπορούσαν να σταθούν για να υπηρετήσουν, εξαιτίας τής νεφέλης· επειδή, η δόξα τού Κυρίου γέμισε τον οίκο τού Κυρίου. Τότε, ο Σολομώντας μίλησε: Ο Κύριος είπε ότι θα κατοικεί σε πυκνό σκοτάδι· έκτισα σε σένα έναν οίκο κατοίκησης, έναν τόπο για να κατοικείς αιώνια».

Παρατηρούμε λοιπόν εδώ και πάλι, ότι η Νεφέλη (δηλαδή το Σύννεφο) και η Δόξα του Κυρίου γέμισαν τον Οίκο του Κυρίου. Οι Ενέργειες του Θεού, η Δόξα του Θεού, έχουν στα μάτια των Ισραηλιτών την εξωτερική μορφή της Νεφέλης.

Η εμφάνιση του Θεού στον Μαλαχία

Στον προφήτη Μαλαχία στο 3 κεφάλαιο στον 1ο στίχο ο προφήτης καταγράφει τα λόγια του Θεού, έτσι όπως του τα απεκάλυψε ο Ίδιος:

«1 Ιδού εγώ εξαποστέλλω τον άγγελόν μου, και επιβλέψεται οδόν προ προσώπου μου, και εξαίφνης ήξει εις τον ναόν εαυτού Κύριος, («Γιαχβέ» κατά το Εβραϊκό), ον υμείς ζητείτε, και ο άγγελος της διαθήκης, ον υμείς θέλετε· ιδού έρχεται, λέγει Κύριος παντοκράτωρ».

Λέγει ότι: «=ο Κύριος, τον οποίο εσείς ζητάτε, δηλαδή ο Γιαχβέ που περιμένετε, ξαφνικά θα έρθει εις τον Ναό Αυτού», και διευκρινίζει στη συνέχεια, ότι αυτός ο «Γιαχβέ είναι ο Άγγελος της Διαθήκης». Αναφέρεται λοιπόν ο Γιαχβέ ως ο Άγγελος της Διαθήκης, ο οποίος θα έλθει στο Ναό.

Ο άκτιστος Άγγελος της Διαθήκης

Είναι πολύ σαφές ότι οι δίκαιοι αυτοί άνθρωποι της Παλαιάς Διαθήκης είχαν όραση του Παντοδύναμου. Και υπήρχε σε όλους του πιστούς δούλους του Θεού η πληροφορία ότι ενώπιον τους βρισκόταν ο Κύριος, ο Γιαχβέ. Αυτόν έβλεπαν σε όλη την ιστορία οι άνθρωποι του Θεού, και είχαν συνείδηση, ότι είδαν τον Ίδιο τον Κύριο. Όχι όμως κατά τη Θεϊκή του φύση, αλλά εν τη υποστάσει του Υιού και Λόγου Γιαχβέ, του Ιησού Χριστού, στην προανθρώπινη ύπαρξή Του.

Τα λόγια της Αγίας Γραφής, ότι: «τον Θεό δεν τον είδε ποτέ κανείς», και ότι: «όποιος δει τον Θεό δεν μπορεί να ζήσει», αναφέρονται στην άκτιστη ΟΥΣΙΑ του Θεού. Όμως ο Γιαχβέ Λόγος, ο άκτιστος «Άγγελος Γιαχβέ» Ιησούς Χριστός, φανερωνόταν με διάφορες ορατές μορφές στους πιστούς, σε όλη την ιστορία. Και τους έδινε διαβεβαίωση, ότι Αυτός που είδαν ήταν ο Γιαχβέ. Και γι’ αυτό αυτοί φοβούνταν ότι θα πεθάνουν, επειδή «είδαν τον Θεόν».

Τον Θεό λοιπόν, κανείς δεν μπορεί να τον δει κατά την ουσία Του, όμως μπορεί να τον δει στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, του «Αγγελιαφόρου της Διαθήκης».

ΠΗΓΗ

Ο ΘΕΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ: Επεξεργασμένα αποσπάσματα του Μιχάλη Μαυροφοράκη και Αγάπιου Ματσαγγούρα, από εκπομπή της Πειραϊκής Εκκλησίας, της σειράς εκπομπών: "Ορθοδοξία και Αίρεση".