|
ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ |
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||
|
ΡΟΥΘ ΟΝΟΜΑΣΙΑ - ΚΑΝΟΝΑΣ
Το βιβλίο της «Ρουθ» είναι το όγδοο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης και βρίσκεται μετά το βιβλίο Κριτών. Στον Αλεξανδρινό (Ελληνικό) Κανόνα συγκαταλέγεται μεταξύ των ιστορικών βιβλίων και στον Παλαιστινό (Ιουδαϊκό) Κανόνα το βιβλίο της Ρουθ συγκαταλέγεται στα «Αγιόγραφα». Κατά το ιουδαϊκό τυπικό διαβάζεται στη γιορτή των Εβδομάδων (Πεντηκοστή). Παλαιότερα πολλοί πίστευαν ότι το βιβλίο της Ρουθ ήταν αρχικά συνδεδεμένο με το βιβλίο των Κριτών, του οποίου αποτελούσε τμήμα, όπως τα κεφάλαια των Κριτών 17-21. Η άποψη όμως αυτή δεν φαίνεται πολύ πιθανή, αν και έχει υπέρ αυτής τον Ιώσηπο, ο οποίος το συναριθμεί με τους Κριτές σαν ένα βιβλίο, το Μελίτωνα Σάρδεων, ο οποίος βεβαιώνει ότι οι Ιουδαίοι της εποχής του θεωρούσαν τα δύο βιβλία σαν ένα και τον Ωριγένη, ο οποίος επικαλείται την ίδια παράδοση.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Είναι δύσκολο να μιλήσουμε για τη χρονολόγηση της παράδοσης και να καθορίσουμε το χρόνο που γράφτηκε το βιβλίο, καθώς και το συγγραφέα του. Αν κρίνουμε από τον πρώτο στίχο του βιβλίου, συμπεραίνουμε ότι η ιστορία της Ρουθ ανάγεται στην εποχή των Κριτών. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγουμε και από τους στίχους 4,17-22, όπου ρητά μνημονεύεται ο Δαβίδ, όχι όμως ως βασιλιάς, πράγμα που σημαίνει ότι η παράδοση πρέπει να χρονολογείται από την εποχή που δεν ήταν ακόμα βασιλιάς. Αναφορικά με τη χρονολόγηση του βιβλίου ομόφωνη είναι η γνώμη, που στηρίζεται στα παραπάνω χωρία, ότι το έργο γράφτηκε μετά το Δαβίδ. Πόσο μετά το Δαβίδ δεν είναι δυνατό να καθοριστεί, όπως φαίνεται από τις απόψεις των ερευνητών, από τους οποίους άλλοι ανεβάζουν τη συγγραφή του βιβλίου στο 10ο, ενώ άλλοι την κατεβάζουν μέχρι και τον 3ο π.Χ. αιώνα. Αν κρίνουμε απ' τη γλώσσα, το βιβλίο γράφτηκε πολύ μετά τον Δαβίδ, όχι όμως και μετά τη βαβυλώνια αιχμαλωσία, γιατί ο θεσμός του γάμου δεν στηρίζεται στο Νόμο αλλά στα έθιμα (ανδραδελφικός γάμος και θεσμός του λυτρωτή) και γιατί μετά την αιχμαλωσία οι μικτοί γάμοι και μάλιστα με Μωαβίτισσες απαγορεύονταν. Συνεπώς το έργο είναι προαιχμαλωσιακό και χρονολογείται από τους τελευταίους χρόνους του ενιαίου βασιλείου μέχρι τη βαβυλώνια αιχμαλωσία. Η ιουδαϊκή παράδοση, που δέχεται ως συγγραφέα του έργου το Σαμουήλ, δεν υιοθετείται σήμερα. Ο συγγραφέας του μας είναι άγνωστος.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Πολλές συζητήσεις έγιναν για το χαρακτήρα του βιβλίου της Ρουθ. Καταρχήν όλοι συμφωνούν ότι η αφήγηση δεν έχει κανένα φανταστικό ή συμβολικό στοιχείο, αλλά κινείται στα πλαίσια μιας διδακτικής ιστορίας. Το θέμα του έργου είναι μια παλαιά παράδοση, την οποία ο συγγραφέας με έντεχνη διευθέτηση του υλικού, αριστοτεχνική περιγραφή των χαρακτήρων και γλώσσα όλο εικόνες μεταμορφώνει σε ελκυστικό ανάγνωσμα. Τα κύρια ιστορικά στοιχεία της αφήγησης όπως η περιπέτεια της οικογένειας του Αβιμέλεχ, ο γάμος της Ρουθ με τον Βοόζ και η γενεαλογία του Δαβίδ, αντλήθηκαν από την παράδοση, για να γραφτεί ένα καθόλα εποικοδομητικό έργο. Σ' αυτό ο συγγραφέας μεταξύ άλλων καταπολεμά την ιουδαϊκή αποκλειστικότητα, τονίζει τη συνοχή της εβραϊκής οικογένειας και εγκωμιάζει την αφοσίωση της νύφης στην πεθερά της. Όλα όμως αυτά είναι περιφερειακά και κοσμούν τη διήγηση, που κατά κύριο λόγο αποσκοπεί στο να καταδείξει το γενεαλογικό δένδρο του Δαβίδ. Ο συγγραφέας με καθαρή σκέψη και απλή περιγραφική γλώσσα αναφέρεται στην καταγωγή του βασιλικού οίκου του Δαβίδ. Φτωχιά Μωαβίτισσα και από εχθρικό περιβάλλον ήταν η Ρουθ, ήταν όμως άξια, λόγω της εμπιστοσύνης στο Θεό του Ισραήλ, να γίνει πρόγονος του Δαβίδ. Στην εμπιστοσύνη στο Θεό, που είχε ως πηγή της μια βαθιά ευσέβεια, στηρίζεται η ανάδειξη του δαβιδικού οίκου και όχι στον πλούτο και τη δόξα.
Σκοπός του συγγραφέα είναι να καταδείξει ότι το έλεος του Θεού
δεν περιορίζεται στα στενά όρια του λαού του Ισραήλ, αλλά επεκτείνεται σε κάθε
άνθρωπο, ο οποίος δείχνει εμπιστοσύνη σ’ αυτόν.
ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΡΟΥΘ
Η συγκινητική και πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία της Ρουθ, που καλύπτει όλα τα κεφάλαια του βιβλίου, έχει ως εξής. Ο Αβιμέλεχ (κατά το εβραϊκό κείμενο Ελιμέλεχ) με τη γυναίκα του Νωεμίν και τους δύο γιους του Χελαιών και Μααλών αναγκάστηκαν λόγω λιμού να μεταναστέψουν απ' τη Βηθλεέμ της Ιουδαίας στη Μωάβ. Μετά το θάνατο του Αβιμέλεχ, οι δύο γιοι του παντρεύτηκαν γυναίκες Μωαβίτισσες, την Ορφά και τη Ρουθ αντίστοιχα, όμως ύστερα από λίγο πέθαναν και αυτοί και η Νωεμίν έμεινε μόνη με τις δύο νύφες της. Μόλις πληροφορήθηκε ότι ο λιμός στην Ιουδαία πέρασε, αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα της. Πηγαίνοντας στην Ιουδαία προσπάθησε να πείσει τις νύφες της να παραμείνουν στην πατρίδα τους, αλλά ενώ η Ορφά πείστηκε, η Ρουθ αρνήθηκε να την εγκαταλείψει, λέγοντας ότι η μοίρα τους είναι κοινή. Στη Βηθλεέμ η Ρουθ έβρισκε τα αναγκαία για να ζήσουν αυτή και η πεθερά της μαζεύοντας στάχυα στα χωράφια του πλούσιου Βοόζ, ο οποίος ήταν συγγενής του πεθερού της Αβιμέλεχ και έδειξε μάλιστα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χήρα νύφη της Νωεμίν. Ανάλογο ενδιαφέρον έδειξε από την πλευρά της και η Ρουθ, η οποία με την πρώτη ευκαιρία υπενθύμισε στο Βοόζ το καθήκον του, ως στενού συγγενή, να την παντρευτεί. Ο Βοόζ μετά την παραίτηση ενός άλλου στενότερου συγγενή του Αβιμέλεχ από το νόμιμο δικαίωμά του να την παντρευτεί μέσω ανδραδελφικού γάμου, παντρεύτηκε τη Ρουθ. Απ' αυτό το γάμο γεννήθηκε ο Ωβήδ, από τον Ωβήδ ο Ιεσσαί και από τον Ιεσσαί ο Δαβίδ, και αργότερα ο Ιησούς Χριστός, μέσω του θετού πατέρα του Ιωσήφ, που ήταν απόγονος του Δαβίδ.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΡΟΥΘ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, ΣΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
1. Αναφορά σε περιστατικά του βιβλίου της Ρουθ δεν γίνεται από τους συγγραφείς της Καινής Διαθήκης. Η γενεαλογία όμως του Δαβίδ που υπάρχει στο βιβλίο (Ρουθ 4,18-22) και στην οποία μνημονεύεται το όνομα της Ρουθ παρατίθεται σχεδόν αυτολεξεί από τον ευαγγελιστή Ματθαίο (Μτθ. 1,3-5) και περιληπτικά από τον ευαγγελιστή Λουκά (Λκ. 3,23-33). 2. Με θέματα του βιβλίου της Ρουθ ασχολήθηκαν από τους αρχαίους εκκλησιαστικούς συγγραφείς οι: α) Ωριγένης, Ρουθ, β) Θεοδώρητος Κύρου, Ερωτήσεις εις την Ρουθ. 3. Το βιβλίο της Ρουθ δεν διαβάζεται στην Εκκλησία.
|
||||||||||||||
|
|
