ΒΙΒΛΟΣ

 

ΤΑ ΙΕΡΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΣΚΗΝΗΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

 

Η Σκηνή του Μαρτυρίου

ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

 

Έξω από τη Σκηνή του Μαρτυρίου, μπροστά από τα Άγια των Αγίων όπου βρισκόταν η Κιβωτός η Διαθήκης, βρισκόταν το θυσιαστήριο του θυμιάματος, όπου έκαιγε θυμίαμα κάθε μέρα, από το πρωί μέχρι το βράδυ, και μία επτάφωτη  λυχνία. Κάθε Σάββατο, όπου ήταν ημέρα ανάπαυσης, δώδεκα άρτοι (ψωμιά), τοποθετούνταν επάνω στην «Τράπεζα της Προθέσεως», ένα για κάθε φυλή, ως προσφορά στον Θεό.

 

 

Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΣΕΩΣ

 

Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΤΟΥΣ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΣΕΩΣ

 

Η τράπεζα της προθέσεως, σύμφωνα με τις οδηγίες του Κυρίου, ήταν κατασκευασμένη από ξύλο ακακίας, 2 πήχεις μήκος, 1 πήχη πλάτος και 1,5 ύψος. Ήταν επιχρυσωμένη με καθαρό χρυσάφι και γύρω γύρω υπήρχε μια χρυσή στεφάνη.

Υπήρχε ένα πλαίσιο μία παλάμη πλάτος στις τέσσερις πλευρές της και μια χρυσή στεφάνη γύρω απ' το πλαίσιο. Είχαν φτιαχτεί τέσσερις χρυσοί κρίκοι, οι οποίοι τοποθετήθηκαν στις τέσσερις γωνιές πάνω από τα τέσσερα πόδια της. Οι κρίκοι ήταν κολλημένοι στο πλαίσιο, για να περνούν απ' αυτούς μοχλοί, με τις οποίους θα σηκώνουν την τράπεζα. Οι μοχλοί ήταν από ξύλο ακακίας και επιχρυσωμένοι (Έξοδος 25,22-27. 38,11).

 

 

ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

 

Τα σκεύη για την τράπεζα: δίσκοι, λεκάνες, κανάτες, ποτήρια για τις σπονδές, ήταν όλα κατασκευασμένα από καθαρό χρυσάφι (Έξοδος 25,28. 38,12).

 

 

ΟΙ ΑΡΤΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΣΕΩΣ

 

Κάθε Σάββατο, όπου ήταν ημέρα ανάπαυσης, τοποθετούνταν 12 άρτοι (ψωμιά), επάνω στην Τράπεζα της Προθέσεως. Οι άρτοι ήταν από σιμιγδάλι και ο κάθε άρτος ήταν δύο δέκατα του εφά (7,5 κιλά περίπου) για κάθε άρτο.

Αυτοί ήταν τοποθετημένοι πάνω στην Τράπεζα της Προθέσεως σε δύο στήλες, από έξι στην κάθε στήλη.  Πάνω σε κάθε στήλη έβαζαν καθαρό λιβάνι και αλάτι, και ήταν αυτοί οι άρτοι προσφορά στον Κύριο και συμβόλιζαν τις 12 φυλές του Ισραήλ. Οι άρτοι της προθέσεως, βρίσκονταν συνεχώς επάνω στην Τράπεζα.  Κάθε Σάββατο αντικαθιστούσαν τους  άρτους, έτσι ώστε να ήταν συνεχής η ανάμνηση της διαθήκης του Θεού με τους Ισραηλίτες.

Τα ψωμιά αυτά θα ανήκαν στον Ααρών και στους απογόνους του, οι οποίοι τα τρώγανε σε τόπο ιερό. Αυτός ήταν νόμος παντοτινός και αιώνιος για όλες τις επερχόμενες γενιές  (Έξοδος 25,29. Λευιτικόν 24,5-9).

 

 

ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΣΕΩΣ

 

Οι κατασκευαστές της Τράπεζας της Προθέσεως, σύμφωνα με τις οδηγίες που πήρε ο Μωυσής από τον Κύριο, ήταν ο Βεσελεήλ, γιος του Ουρείου από τη φυλή Ιούδα, και βοηθός του ο Ελιάβ, γιος του Αχισαμάχ από τη φυλή Δαν (Έξοδος 31,2-7. 38,9).

 

 

Η ΕΠΤΑΦΩΤΗ ΛΥΧΝΙΑ

 

Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΤΑΦΩΤΗ ΛΥΧΝΙΑ

 

Η επτάφωτη λυχνία

Η επτάφωτη λυχνία ήταν φωτιστικό σκεύος με επτά λυχνάρια, που έκαιγε αρχικά στα άγια της Σκηνής του Μαρτυρίου στην έρημο και στη συνέχεια στον Ναό του Σολομώντα. Με τον καιρό έγινε σύμβολο των Ισραηλιτών και της ιουδαϊκής θρησκείας, ενώ σήμερα εμφανίζεται και ως ένα από τα σύμβολα των Ισραηλιτών.

Επτάφωτες λυχνίες εισήχθηκαν και στους χριστιανικούς ναούς κατά το πρότυπο της αρχικής και συμβολίζουν τα επτά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος ή τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας.

 

 

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΛΥΧΝΙΑΣ

 

Η χρυσή επτάφωτη λυχνία ήταν κατασκευασμένη από καθαρό σφυρηλατημένο χρυσάφι και είχε ύψος τριών πήχεων. (Έξοδος 25,30. Αριθμοί 8,4). Ήταν όλη ενιαία, σ' ένα σώμα: ο κορμός και οι λαβές της, οι κρατήρες των λουλουδιών, τα πέταλα και οι σφαιρικές διογκώσεις. Έξι κλάδοι θα βγαίνουν από τα πλάγια της, τρεις από τη μια μεριά και τρεις από την άλλη. Κάθε πλευρά της ήταν διακοσμημένη με τρεις κρατήρες άνθους καρυδιάς, με σφαιρικές διογκώσεις και με άνθη. Οι έξι κλάδοι της καμπυλώνονταν προς τα επάνω ώστε οι κορυφές τους ήταν παράλληλες με το κεντρικό στέλεχος.

 

Στον κορμό της λυχνίας υπάρχουν τέσσερις κρατήρες άνθους καρυδιάς, και οι ανάλογες σφαιρικές διογκώσεις και άνθη. Υπάρχει μία σφαιρική διόγκωση κάτω από κάθε ζεύγος των κλάδων της λυχνίας, τρεις σφαιρικές διογκώσεις συνολικά για τους έξι κλάδους. Οι σφαιρικές διογκώσεις και οι κλάδοι ήταν ενιαίοι, σ' ένα σώμα με τον κορμό της λυχνίας.

 

Οι Ισραηλίτες κατασκεύασαν εφτά λύχνους και τους τοποθέτησαν στη λυχνία, έτσι που φώτιζαν το χώρο προς τα εμπρός. Οι λαβίδες και οι σταχτοθήκες για τη λυχνία ήταν καμωμένες από καθαρό χρυσάφι. Για την κατασκευή της λυχνίας και των εξαρτημάτων της χρειάστηκε περίπου ένα τάλαντο καθαρό χρυσάφι (Έξοδος 25,30-40. 38,13-17).

 

Οι λύχνοι της επτάφωτης λυχνίας ανάβονταν καθημερινά με αγνό λάδι ελιάς, χωρίς κατακάθι, και έκαιγαν συνεχώς. Ο Ααρών και οι γιοι του τοποθέτησαν την επτάφωτη λυχνία στη Σκηνή του Μαρτυρίου, απ' έξω από το καταπέτασμα, που κρύβει την Κιβωτό της Διαθήκης. Αυτοί τη φρόντιζαν να καίει από το βράδυ ως το πρωί ενώπιον του Κυρίου. Αυτός ήταν νόμος παντοτινός για όλες τις επερχόμενες γενιές (Έξοδος 27,20-21. Λευιτικόν 24,1-4).

Ο Εβραίος ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος αναφέρει ότι οι τρεις από τους επτά λύχνους επιτρεπόταν να καίνε και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, σύμφωνα με την προφορική εβραϊκή παράδοση, μόνο ο κεντρικός λύχνος αφηνόταν να καίει όλη την ημέρα, και μάλιστα κατά θαυματουργικό τρόπο αφού, ξεκινώντας με την ίδια ποσότητα λαδιού και απτόμενος πρώτος, παρέμενε αναμμένος όταν οι άλλοι 6 λύχνοι είχαν κάψει όλο το λάδι τους και είχαν σβήσει. Αυτό το αποκαλούμενο θαύμα λέγεται ότι σταμάτησε 40 περίπου χρόνια πριν την καταστροφή του Δεύτερου Ναού.

 

 

ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΤΑΦΩΤΗΣ ΛΥΧΝΙΑΣ

 

Οι κατασκευαστές της Επτάφωτης λυχνίας, σύμφωνα με τις οδηγίες που πήρε ο Μωυσής από τον Κύριο, ήταν ο Βεσελεήλ, γιος του Ουρείου από τη φυλή Ιούδα, και βοηθός του ο Ελιάβ, γιος του Αχισαμάχ από τη φυλή Δαν (Έξοδος 31,2-7. 38,13).

 

 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΤΑΦΩΤΗΣ ΛΥΧΝΙΑΣ

 

Η Παλαιά Διαθήκη καταγράφει την ύπαρξή της επτάφωτης λυχνίας όταν οι Ισραηλίτες διέσχισαν τον Ιορδάνη. Ωστόσο δεν αναφέρεται καθόλου κατά τα έτη των μετακινήσεων της Κιβωτού της Διαθήκης επί Σαμουήλ και Σαούλ. Αντί αυτής ο Σολομών στον Ναό του κατασκευάζει 10 λυχνίες (Β' Παραλειπομένων 4,7) που λεηλατούνται και μεταφέρονται στη Βαβυλώνα από τους Βαβυλώνιους (Ιερεμίας 52,19) αιώνες αργότερα.

Κατά την αναστήλωση του Ναού μετά την εβδομηντάχρονη αιχμαλωσία της Βαβυλώνας δεν αναφέρεται επιστροφή της επτάφωτης λυχνίας, αλλά μόνο «σκευών» (Έσδρας 1,9-10). Το βιβλίο των Μακκαβαίων αναφέρει ότι ο Αντίοχος ο Επιφανής άρπαξε τις λυχνίες, όταν εισέβαλε και λεηλάτησε τον Ναό (Α' Μακκαβαίων 1,21). Καμιά άλλη βιβλική αναφορά δεν υπάρχει.

 

Η μοίρα της επτάφωτης λυχνίας που υπήρχε στον Δεύτερο Ναό καταγράφεται από τον Φλάβιο Ιώσηπο. Σύμφωνα με αυτόν η επτάφωτη λυχνία μεταφέρθηκε στη Ρώμη, όπου και επιδείχθηκε κατά τον θρίαμβο του Βεσπασιανού και του Τίτου. Πιθανότατα παρέμεινε στη συνέχεια στον Ναό της Ειρήνης στη Ρώμη μέχρι και τη λεηλασία από τους Βησιγότθους του Αλάριχου Α' το 410. Το πιθανότερο όμως είναι ότι η επτάφωτος λυχνία αρπάχτηκε από τους Βανδάλους κατά την επιδρομή τους στη Ρώμη το 455 και μεταφέρθηκε στην πρωτεύουσά τους Καρχηδόνα. Ο Βυζαντινός στρατός του στρατηγού Βελισσαρίου πιθανώς το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη το 533. Σύμφωνα με τον Προκόπιο λιτανεύθηκε στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης κατά τη θριαμβική παρέλαση του Βελισσαρίου. Ο Προκόπιος προσθέτει ότι το σκεύος στάλθηκε αργότερα πίσω στην Ιερουσαλήμ, όπου δεν υπάρχει πλέον αναφορά σε αυτό. Πιθανώς καταστράφηκε κατά τη λεηλασία της Ιερουσαλήμ από τους Πέρσες το 614.

 

 

ΤΟ ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΘΥΜΙΑΜΑΤΟΣ

 

ΤΟ ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΘΥΜΙΑΜΑΤΟΣ

 

Το θυσιαστήριο του θυμιάματος

Το θυσιαστήριο του θυμιάματος ήταν κατασκευασμένο από ξύλα ακακίας, τα οποία δεν σαπίζουν. Το θυσιαστήριο ήταν τετραγωνισμένο. Το μήκος του ήταν ένας πήχης και το πλάτος του επίσης ένας πήχης και το ύψος του ήταν δύο πήχεις.

Τα κέρατα του θυσιαστηρίου ήταν ενιαία μ' αυτό. Τα μέρη του θυσιαστηρίου, δηλαδή η σχάρα, τα πλαϊνά τοιχώματα και τα κέρατά του, ήταν επιχρυσωμένα με καθαρό χρυσάφι.

Γύρω γύρω υπήρχε μια χρυσή ελικοειδή στεφάνη. Κάτω από τη στεφάνη του, υπήρχαν δύο χρυσοί κρίκοι σε κάθε μια από τις δύο πλευρές του, για να περνούν οι δοκοί που το μετέφεραν. Οι δοκοί ήταν από άσηπτα ξύλα ακακίας και επιχρυσωμένοι.

 

Το θυσιαστήριο είχε τοποθετηθεί μπροστά από το καταπέτασμα που κρύβει την Κιβωτό της Διαθήκης, εκεί όπου ο Κύριος αποκαλυπτόταν. Κάθε πρωΐ και κάθε βράδυ ο Ααρών πρόσφερε στο θυσιαστήριο εύοσμο θυμίαμα, όταν πήγαινε το πρωΐ να φροντίσει τους λύχνους της επτάφωτης λυχνίας κι όταν τους άναβε το βράδυ. Κι αυτό γινόταν πάντοτε σε όλες τις γενιές.

Δεν επιτρεπόταν στους Ισραηλίτες ποτέ να προσφέρουν στο θυσιαστήριο βέβηλο θυμίαμα, ούτε επιτρεπόταν να προσφέρουν σ' αυτό αιματηρές ή αναίμακτες θυσίες και ολοκαυτώματα, ούτε θυσίες καρπών και σπονδές οίνου.

Μία φορά το χρόνο ο Ααρών τελούσε τον εξαγνισμό του θυσιαστηρίου, βάζοντας πάνω στα κέρατά του αίμα από τη θυσία για την εξιλέωση των αμαρτιών, γιατί αυτό το θυσιαστήριο ήταν άγιο και αφιερωμένο στον Κύριο. Το ίδιο επαναλαμβανόταν μία φορά κάθε χρόνο σ' όλες τις γενιές (Έξοδος 30,1-10).

 

 

ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΥΜΙΑΜΑΤΟΣ

 

Οι κατασκευαστές του Θυσιαστηρίου του θυμιάματος, σύμφωνα με τις οδηγίες που πήρε ο Μωυσής από τον Κύριο, ήταν ο Βεσελεήλ, γιος του Ουρείου από τη φυλή Ιούδα, και βοηθός του ο Ελιάβ, γιος του Αχισαμάχ από τη φυλή Δαν (Έξοδος 31,2-7).

 

 

ΤΟ ΙΕΡΟ ΘΥΜΙΑΜΑ

 

Το θυμίαμα, σύμφωνα με τις οδηγίες του Κυρίου, ήταν κατασκευασμένο από αρωματικές ουσίες: στακτή, όνυχα, χαλβάνη (γαλβάνη) και καθαρό λιβάνι, ίση ποσότητα από κάθε είδος. Το θυμίαμα αυτό είναι καθαρό και άγιο. Το κόβανε σε λεπτά τεμάχια και το τρίβανε ώστε να γίνει λεπτή σκόνη και το αποθέτανε μπροστά στην Κιβωτό της Διαθήκης, εκεί όπου ο Κύριος αποκαλυπτόταν στο Μωυσή.

Δεν επιτρεπόταν στους Ισραηλίτες να παρασκευάσουν θυμίαμα παρόμοιο μ' αυτό για δική τους χρήση, διότι ήταν άγιο και προοριζόταν μόνο για ιερή χρήση. Όποιος παρασκεύαζε θυμίαμα παρόμοιο μ' αυτό τιμωρούνταν με θάνατο (Έξοδος 30,34-38).

 

 

ΤΟ ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΩΝ

 

ΤΟ ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΩΝ

 

Το θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων ήταν κατασκευασμένο από ξύλο ακακίας, το οποίο ήταν άσηπτο. Ήταν τετράγωνο. Το μήκος του ήταν 5 πήχεις, το πλάτος του 5 πήχεις και το ύψος του 3 πήχεις. Στις τέσσερις γωνίες του υπήρχαν 4 κέρατα καλυμμένα με χαλκό.

Όλα τα αντικείμενα που ήταν απαραίτητα για το θυσιαστήριο, όπως τα πυροδοχεία για να μαζεύουν τη λιπαρή στάχτη, τα φτυάρια, οι λεκάνες, τα πιρούνια και οι σχάρες, ήταν όλα από χαλκό. Γύρω από το θυσιαστήριο υπήρχε στεφάνη και σκεπαζόταν με καλυπτήρα.

Στις τέσσερις πλευρές του υπήρχαν 4 χάλκινοι κρίκοι, οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί κάτω από τη σχάρα του θυσιαστηρίου, και έφταναν ως τη μέση του ύψους του. Κατασκευάστηκαν επίσης 4 δοκοί, ως αναφορείς, από ξύλα ακακίας, οι οποίοι ήταν καλυμμένοι με χαλκό. Οι δοκοί περνούσαν μέσα από τους κρίκους στις δυο παράλληλες πλευρές του θυσιαστηρίου για να μπορούν να το μεταφέρουν (Έξοδος 27,1-8. 38,22-24).

 

 

ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΩΝ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΩΝ

 

Οι κατασκευαστές του Θυσιαστηρίου των ολοκαυτωμάτων, σύμφωνα με τις οδηγίες που πήρε ο Μωυσής από τον Κύριο, ήταν ο Βεσελεήλ, γιος του Ουρείου από τη φυλή Ιούδα, και βοηθός του ο Ελιάβ, γιος του Αχισαμάχ από τη φυλή Δαν (Έξοδος 31,2-7. 38,22).

Κατά την εποχή του βασιλιά Δαβίδ, επειδή η Σκηνή του Μαρτυρίου και το θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων, που είχαν κατασκευαστεί στην έρημο από τον Μωυσή, βρίσκονταν σ' ένα ύψωμα στη Βαμά, κοντά στη Γαβαών (Α' Παραλειπομένων 21,29-30).

Μερικά χρόνια αργότερα, ο Σολομώντας πήγε στη Γαβαών, που ήταν χτισμένη σε ύψωμα, για να κάνει εκεί θυσία στον Κύριο, όπου βρισκόταν η Σκηνή του Μαρτυρίου, που είχε φτιάξει ο Μωυσής στην έρημο. Η Κιβωτός όμως της Διαθήκης βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ, όπου την είχε μεταφέρει ο Δαβίδ και την τοποθέτησε σε μια άλλη Σκηνή. Το χάλκινο θυσιαστήριο, το οποίο είχε κατασκευάσει ο Βεσελεήλ, βρισκόταν κι αυτό στη Γαβαών, απέναντι από τη Σκηνή του Μαρτυρίου. Σ' αυτό το θυσιαστήριο θα γινόταν η θυσία από τον Σολομώντα. Κατά τη θυσία ο Σολομών προσέφερε 1.000 ζώα στο θυσιαστήριο της Γαβαών (Γ' Βασιλειών 3,4. Β' Παραλειπομένων 1,2-6).

 

 

ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΛΑΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΙΒΑΝΙ

 

ΤΟ ΛΑΔΙ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΛΙΒΑΝΙ

 

Το λάδι του χρίσματος, σύμφωνα με τις οδηγίες του Κυρίου στο Μωυσή, ήταν κατασκευασμένο από αρωματικές ουσίες πρώτης ποιότητας. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν 500 σίκλοι (περίπου 5,50 κιλά) άνθος από εκλεκτή σμύρνα, 250 σίκλοι (περίπου 2,80 κιλά) αρωματικό λάδι κανέλας, 250 σίκλοι (περίπου 2,80 κιλά) αρωματικό λάδι από καλάμι, 500 σίκλοι (περίπου 5,50 κιλά) κασσία και ένα χιν (περίπου 6,50 λίτρα) ελαιόλαδο.

Με αυτό το ιερό λάδι χρίστηκε και καθαγιάστηκε η Σκηνή του Μαρτυρίου, η Κιβωτός της Διαθήκης, καθώς και όλα τα σκεύη της Σκηνής του Μαρτυρίου, η επτάφωτη λυχνία και τα εξαρτήματα της, το Θυσιαστήριο του θυμιάματος, το Θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων, η Τράπεζα της Προθέσεως και τα σκεύη της, και τα σκεύη του, η χάλκινη λεκάνη και η βάση της. Ο καθένας που άγγιζε με ευλάβεια κάτι από αυτά αγιαζόταν (Έξοδος 30,22-29).

 

Με το ίδιο ιερό λάδι χρίστηκε και καθαγιάστηκε ο Ααρών και οι γιοι του, έτσι ώστε να μπορούν να ιερατεύουν προς τον Κύριο. Αυτό ήταν το λάδι του αγίου χρίσματος και προοριζόταν μόνο για ιερή χρίση. Δεν επιτρεπόταν να χρησιμοποιηθεί το λάδι αυτό σε ανθρώπινο σώμα, ούτε κάποιος ν' αλειφθεί μ' αυτό, ούτε επιτρεπόταν να παρασκευαστεί για οποιαδήποτε ατομική χρήση. Όποιος παρασκεύαζε το ιερό λάδι και το χρησιμοποιούσε για οποιαδήποτε ατομική και κοσμική χρήση, έπρεπε να τιμωρηθεί με θάνατο (Έξοδος 30,30-33).

 

Οι κατασκευαστές του ιερού ελαίου, σύμφωνα με τις οδηγίες που πήρε ο Μωυσής από τον Κύριο, ήταν ο Βεσελεήλ, γιος του Ουρείου από τη φυλή Ιούδα, και βοηθός του ο Ελιάβ, γιος του Αχισαμάχ από τη φυλή Δαν (Έξοδος 31,2-7. 38,25).