ΑΓΙΟΛΟΓΙΑ

ΑΓΙΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

 

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ, Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ

 

Ματθαίος ο Ευαγγελιστής

Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές του Ιησού Χριστού. Καταγόταν από την Γαλιλαία και ο πατέρας του λεγόταν Αλφαίος (Μάρκ. 2,14).

 

Πριν γίνει μαθητής του Κυρίου, ονομαζόταν Λευί (Μάρκ. 2,14. Λουκ. 5,27). Ήταν συνηθισμένο μεταξύ των Ιουδαίων να τους αποδίδουν δύο ονόματα. Είναι πιθανόν ο Λευί να μετονομάστηκε Ματθαίος όταν έγινε μαθητής του Ιησού. Το Ματθαίος είναι σύντμηση του ονόματος Ματθανίας που σημαίνει δωρημένος από το Θεό.

Ο ίδιος αναφέρεται από όλους τους ευαγγελιστές στο μαθητικό κύκλο είτε ως 8ος στην κατάταξη (Μάρκ. 3,18. Λουκ. 6,15), είτε ως 7ος (Ματθ. 10, 3. Πράξ. 1,13.
 

 

Η ΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ


Δε γνωρίζουμε πολλά για το πρόσωπό του, καθώς η μόνη αναφορά του ονόματός του στην Αγία Γραφή τη βρίσκουμε στη κλήση του να ακολουθήσει τον Ιησού (Ματθ. 9,9-13. Μάρκ. 2,14-17. Λουκ. 5,27-32).

 

Ο Ματθαίος έκανε το επάγγελμα του τελώνη, δηλαδή του φοροεισπράκτορα, κάτι που τον έκανε μισητό στο κόσμο, επειδή έπρεπε να εισπράττει ακόμα και με "σκληρό" τρόπο, τους ρωμαϊκούς φόρους. Κάποια ημέρα που ο Ιησούς περνούσε από την Καπερναούμ, όπου ο Ματθαίος κατοικούσε, τον είδε και γνωρίζοντας την εσωτερική του ψυχή του ζήτησε να Τον ακολουθήσει και είπε προς αυτόν: «Ἀκολούθει μοι».

 

Ο Ματθαίος, χωρίς καμιά καθυστέρηση, άφησε την εργασία του και αμέσως τον ακολούθησε. Και όχι μόνο εγκατέλειψε το αμαρτωλό, για την εποχή εκείνη, επάγγελμα του τελώνη, αλλά και με χαρά φιλοξένησε τον Κύριο στο σπίτι του. Εκεί, μάλιστα, ήλθαν και πολλοί τελώνες και άλλοι αμαρτωλοί άνθρωποι, με τους οποίους ο Ιησούς συνέφαγε και συζήτησε (Ματθ. 9,10. Λουκ. 5,29).

Οι φαρισαίοι, όμως, που είχαν πωρωμένη συνείδηση, όταν είδαν αυτή την ενέργεια του Κυρίου, αμέσως τον κατηγόρησαν ότι συντρώγει με τελώνες και αμαρτωλούς. Ο Ιησούς το άκουσε και είπε εκείνα τα θαυμάσια λόγια: «Οὐ γὰρ ἦλθον καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν» (Ματθ. 9,13). Δηλαδή, είπε ο Κύριος, δεν ήλθα για να καλέσω εκείνους που νομίζουν τους εαυτούς τους δίκαιους, αλλά ήλθα να καλέσω τους αμαρτωλούς, για να μετανοήσουν και να σωθούν.

 

 

ΑΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΤΘΑΙΟ

 

Η εκκλησιαστική παράδοση δεν αναφέρει πολλά στοιχεία για για το βίο του Ευαγγελιστή Ματθαίου. Ο Ευσέβιος Καισαρείας μας αναφέρει πως χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του ήταν η ταπεινοφροσύνη. Ο ίδιος σαν τελώνης λογικά γνώριζε εκτός από την αραμαϊκή γλώσσα και την ελληνική.

Ο Ματθαίος μετά την κλήση του διατήρησε τον προσωνύμιο τελώνης (Ματθ. 10,3). Μετά την Ανάληψη του Κυρίου, τον βρίσκουμε στο ανώγειο, μαζί με τους άλλους μαθητές, να προσεύχονται (Πράξ. 1,13). Μέχρι το θάνατο του Στεφάνου, ο Ματθαίος φαίνεται να έμεινε στα Ιεροσόλυμα.

 

 

ΟΙ ΠΕΡΙΟΔΕΙΕΣ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΟΥ

 

Κατά την παράδοση ο Ματθαίος, μετά την Πεντηκοστή, κήρυξε για δώδεκα χρόνια στην Παλαιστίνη, και γι αυτό το λόγο έγραψε και αρχικώς το ευαγγέλιο του στα αραμαϊκά. Το Ευαγγέλιο του Ματθαίου είναι το πρώτο κατά σειρά στην Καινή Διαθήκη και γράφτηκε το 64 μ.Χ.

Μετά την φυγή του από την Παλαιστίνη κήρυξε στην Αραβία, την Περσία, τη Συρία, τη Μηδία, τη Μακεδονία και κυρίως στην Παρθία και την Αιθιοπία όπου και πέθανε με μαρτυρικό θάνατο στην πυρά. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την μνήμη του στις 16 Νοεμβρίου.

 

Η αγιογράφηση του Ευαγγελιστή Ματθαίου, όπως και των άλλων τριών ευαγγελιστών, φέρεται σ' όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες σε μία από τις τέσσερις μεγάλες κόγχες που δημιουργούνται στη βάση των τεσσάρων τόξων επί των οποίων στηρίζεται ο τρούλος των Εκκλησιών.

 

 

ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ

 

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας ἤκουσας, φωνῆς τοῦ Λόγου, καὶ τῆς πίστεως, τὸ φῶς ἐδέξω, καταλείψας τελωνείου τὸν σύνδεσμον ὅθεν Χριστοῦ τὴν ἀπόρρητον κένωσιν, εὐηγγελίσω Ματθαῖε Ἀπόστολε. Καὶ νῦν πρέσβευε, δοθήναι τοὶς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.

 

Έτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’.
Ἀπόστολε Ἅγιε, καὶ Εὐαγγελιστὰ Ματθαῖε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

 

Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς.
Τοῦ τελωνείου τὸν ζυγὸν ἀποῤῥίψας, δικαιοσύνης τῷ ζυγῷ προσηρμόσθης, καὶ ἀνεδείχθης ἔμπορος πανάριστος, πλοῦτον κομισάμενος, τὴν ἐξ ὕψους σοφίαν· ὅθεν ἀνεκήρυξας, ἀληθείας τὸν λόγον, καὶ τῶν ῥᾳθύμων ἤγειρας ψυχάς, καθυπογράψας, τὴν ὥραν τῆς κρίσεως.